بحث:اثبات عصمت پیامبران در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←پانویس
(←پانویس) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۲۳۵: | خط ۲۳۵: | ||
# به صِرف بزرگی اشخاص نباید موجب [[تبعیت]] از آنها شود،؛ چراکه [[اشتباه]] کوچک شخص بزرگ، بزرگ است؛ | # به صِرف بزرگی اشخاص نباید موجب [[تبعیت]] از آنها شود،؛ چراکه [[اشتباه]] کوچک شخص بزرگ، بزرگ است؛ | ||
# [[اختلاف]] در مصادیق و جزئیّات طبیعی است. البته باید ضمن [[احترام]] و [[حفظ]] [[شأن]] بزرگان [[مکتب]]، برای دست‌یابی به [[حقیقت]] [[کوشش]] نموده و [[واقعیت]] را به [[اثبات]] برسانیم.<ref>[[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[عصمت از منظر فریقین (کتاب)|عصمت از منظر فریقین]]، ص ۱۰۹.</ref> | # [[اختلاف]] در مصادیق و جزئیّات طبیعی است. البته باید ضمن [[احترام]] و [[حفظ]] [[شأن]] بزرگان [[مکتب]]، برای دست‌یابی به [[حقیقت]] [[کوشش]] نموده و [[واقعیت]] را به [[اثبات]] برسانیم.<ref>[[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[عصمت از منظر فریقین (کتاب)|عصمت از منظر فریقین]]، ص ۱۰۹.</ref> | ||
==[[عصمت از گناه]]== | |||
گفتنی است که «عصمت از گناه»، عنوانی کلی است که علاوه بر [[عصمت عملی]]، [[عصمت اعتقادی]] را نیز در برمی‌گیرد. | |||
اکثر قریب به [[اتفاق]] [[علمای امامیه]]، بر آن‌اند که انبیا و [[پیشوایان الهی]]، از هرگونه [[گناه صغیره]] و [[کبیره]]، عمداً یا سهواً، از آغاز تولد تا پایان عمر، [[معصوم]] هستند<ref>برای نمونه ر.ک: حلی، مناهج الیقین فی أصول الدین، ص۴۲۵؛ لاهیجی، سرمایه ایمان در اصول اعتقادات، ص۹۱.</ref>. [[سید مرتضی]]، از [[متکلمان]] برجسته [[شیعی]]، در این باره می‌گوید: {{عربی|قالت الشيعة الإمامية لا يجوز عليهم شيء من المعاصي و الذنوب كبيرا كان أو صغيرا لا قبل النبوة و لا بعدها و يقولون في الأئمة مثل ذلك}}<ref>شریف مرتضی، تنزیه الأنبیاء، ص۲.</ref>؛ «[[شیعه امامیه]] قائل است که هرگونه [[گناه]] و معصیتی اعم از کبیره یا [[صغیره]] بر انبیا جایز نیست؛ نه قبل از [[نبوت]] و نه بعد از آن. آنها در مورد [[ائمه]] نیز همین [[اعتقاد]] را دارند». | |||
[[ابن میثم بحرانی]] نیز می‌گوید: {{عربی|و عندنا ان النبي معصوم عن الكبائر و الصغائر عمداً و سهواً من حين الطفولية إلى آخر العمر}}<ref>بحرانی، قواعد المرام فی علم الکلام، ص۱۲۵.</ref>؛ «ما معتقدیم که [[پیامبر]] از هر گونه کبیره و صغیره، چه عمدی و چه [[سهوی]]، از ابتدای [[طفولیت]] تا پایان عمر [[معصوم]] است». | |||
تنها دانشمندی که [[عصمت مطلق انبیا]] را در این حوزه نپذیرفته، [[شیخ مفید]] است؛ زیرا او [[صدور گناه]] صغیره‌ای را که نشان دهنده [[خفت]] طبع نباشد، پیش از [[نبوت]] و از روی [[سهو]] جایز می‌داند<ref>مفید، أوائل المقالات فی المذاهب و المختارات، ص۶۲.</ref>. متکلمین امامیه برای [[اثبات]] نظریه خود به [[ادله عقلی]] و [[نقلی]] فراوانی تمسک کرده‌اند. ما در ابتدا مهم‌ترین [[دلایل عقلی]] را مورد بحث قرار می‌دهیم: | |||
'''[[نقض غرض]]''': [[هدف]] از [[بعثت پیامبران]]، [[دعوت]] [[مردم]] به سوی [[حق]] است. این هدف زمانی تحقق می‌یابد که مردم به آنها [[اطمینان]] داشته باشند؛ در غیر این صورت، از [[اوامر و نواهی]] [[پیامبران]] [[پیروی]] نخواهند کرد. [[حال]] اگر [[پیغمبر]] گناهی را مرتکب شود، با اینکه خود او مردم را به ترک این [[گناه]] امر می‌کند، قطعاً این عمل وی موجب تناقض خواهد بود؛ زیرا با گفتار خود، مردم را از آن عمل بازداشته؛ ولی با انجام دادن آن، [[حکم]] جوازش را صادر کرده است. در این صورت، [[اعتماد]] مردم از او سلب می‌شود و در نتیجه، غرض از [[بعثت]] تحقق نمی‌یابد<ref>ر.ک: حلی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۳۴۹؛ لاهیجی، سرمایه ایمان در اصول اعتقادات، ص۱۱۴؛ طباطبایی، شیعه در اسلام، ص۱۴۱؛ حسینی تهرانی، امام‌شناسی، ج۱، ص۱۲؛ سبحانی، عصمة الأنبیاء، ص۵۴؛ همو، الإلهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، ج۳، ص۱۶۷.</ref>. | |||
این [[برهان]] را برای [[عصمت در مقام تبلیغ]] نیز یادآور شدیم. به علاوه، با این دلیل، [[اصل لزوم]] [[عصمت انبیا]] و [[ائمه]]{{عم}} نیز اثبات می‌شود. | |||
'''[[تربیت]]''': [[انبیا]] و [[امامان]]{{عم}} علاوه بر [[وظیفه]] [[تعلیم]] و [[راهنمایی]]، وظیفه تربیت و [[تزکیه نفوس]] [[انسان‌ها]] را نیز بر عهده دارند. بدون [[شک]]، تربیت زمانی اثر می‌گذارد که شخص تربیت شونده به [[راست‌گویی]] مربی و همچنین به [[تعالیم]] او [[ایمان]] و [[اذعان]] داشته باشد. این ایمان، زمانی برای فرد حاصل می‌شود که مربی به به گفته‌های خود [[جامه]] عمل بپوشاند؛ اما اگر مربی از نظر [[رفتار]]، نقص‌هایی داشته باشد، دیگر [[مردم]] به گفتار او نیز [[اعتماد]] نخواهند کرد. در نتیجه اثر [[تربیت]] از بین می‌رود. | |||
افزون بر اینکه تربیت [[پیشوایان الهی]]، [[تربیتی]] همگانی است که مستعدترین افراد [[جامعه]] را نیز شامل می‌شود؛ بنابراین، خود آنها باید از بالاترین درجات [[کمالات انسانی]] و [[کامل‌ترین]] [[ملکات نفسانی]] ([[ملکه عصمت]]) برخوردار باشند<ref>ر.ک: سبحانی، عصمة الأنبیاء، ص۵۳؛ همو، الإنصاف فی مسائل دام فیها الخلاف، ج۳، ص۲۷۸؛ مصباح، آموزش عقاید، ج۱ - ۲، ص۲۰۲.</ref>. | |||
برای [[اثبات عصمت انبیا]] و [[ائمه]]{{عم}} در [[مقام عمل]]، علاوه بر [[دلایل عقلی]]، به [[دلایل نقلی]] نیز استناد شده است. [[آیات]] [[تطهیر]]، [[اولی الامر]] و [[ابتلا]] از آیاتی هستند که [[عصمت اهل بیت]]{{عم}} از [[گناه]] را [[اثبات]] می‌کنند. در فصل [[آینده]]، نحوه دلالت این آیات بر [[عصمت ائمه]]{{عم}} بیان خواهد شد<ref>[[زکیه فلاح یخدانی|فلاح یخدانی، زکیه]]، [[بررسی شبهات فیصل نور پیرامون عصمت امام (کتاب)|بررسی شبهات فیصل نور پیرامون عصمت امام]]، ص۲۳.</ref>. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||