غلو در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←عقاید غالیان
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
== عقاید غالیان == | == عقاید غالیان == | ||
مهم‌ترین عقاید [[غلوآمیز]] نزد فرقه‌های مختلف بدین قرار است: | مهم‌ترین عقاید [[غلوآمیز]] نزد فرقه‌های مختلف بدین قرار است: | ||
# | # الوهیت و خدابودن امامان شیعه و برخی اشخاص دیگری به عنوان مثال سبائیه، بشاریه و ازدریه به خدا بودن [[علی]] {{ع}} [[عقیده]] داشتند، خطابیه [[امام صادق]] {{ع}} را [[خدا]] می‌دانستند و نمیریه به الوهیت [[امام هادی]] {{ع}} [[معتقد]] بودند. | ||
# [[حلول]] | # [[حلول]] روح خدا یا جزء [[الهی]] در اشخاص؛ به عنوان مثال بیانیه ادعا می‌کردند که روح خدا در امام علی {{ع}} و پس از او در [[محمد بن حنفیه]] و سپس در [[ابوهاشم]] و سرانجام در بیان [[بن سمعان]] [[حلول]] کرده است یا [[شلمغانیه]] [[معتقد]] بودند که روح خدا در [[آدم]] و پس از او در دیگر [[انبیا]] و [[اوصیا]] تا [[امام عسکری]] {{ع}} و سرانجام در [[شلمغانی]] حلول کرده است. | ||
# [[تناسخ]]؛ به عنوان نمونه [[بشیریه]] به تناسخ [[عقیده]] داشتند و بر این | # [[تناسخ]]؛ به عنوان نمونه [[بشیریه]] به تناسخ [[عقیده]] داشتند و بر این باور بودند که [[ائمه]] همگی یک شخص بوده‌اند که از جسمی به [[جسم]] دیگر منتقل شده‌اند. [[سبائیه]]، [[کیسانیه]]، جناحیه، معمریه و بشاریه نیز به تناسخ باور داشتند. | ||
# [[تفویض]]؛ به عنوان مثال تفویضیه بر این باور بودند که [[خدا]]، [[پیامبر]] {{صل}} و [[امام علی]] {{ع}} را [[آفریده]] و امر [[خلقت]]، [[رزق دادن]]، [[میراندن]] و زنده‌کردن سایر موجودات را به آنها واگذار کرده است. | # [[تفویض]]؛ به عنوان مثال تفویضیه بر این باور بودند که [[خدا]]، [[پیامبر]] {{صل}} و [[امام علی]] {{ع}} را [[آفریده]] و امر [[خلقت]]، [[رزق دادن]]، [[میراندن]] و زنده‌کردن سایر موجودات را به آنها واگذار کرده است. | ||
# [[رجعت]]؛ مثلاً [[مغیریه]] قائل به بازگشت همه [[مردگان]] به [[دنیا]] بود. | # [[رجعت]]؛ مثلاً [[مغیریه]] قائل به بازگشت همه [[مردگان]] به [[دنیا]] بود. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
غلات درباره امیرالمؤمنین{{ع}} نیز عقاید انحرافی داشتند که برخی از آنها عبارت است از: | غلات درباره امیرالمؤمنین{{ع}} نیز عقاید انحرافی داشتند که برخی از آنها عبارت است از: | ||
# بعضی از آنها می‌گفتند: چون علی [[قدرت]] بر [[غیب]] دارد و خبر از آینده می‌دهد معلوم می‌شود خدا در او حلول کرده است، پس علی {{ع}} [[مقام]] [[الوهیت]] دارد. جواب این سخن واضح است؛ زیرا ما هم قبول داریم که علی {{ع}} [[قدرت]] بر [[غیب]] داشته است چنان که [[رسول خدا]] {{صل}} و [[پیامبران الهی]] قدرت بر غیب داشته‌اند، اما این دلیل بر [[حلول]] [[خدا]] در آنان نیست بلکه دلیل بر این است که آنان و همین طور علی مورد [[عنایت]] و توجه [[ذات اقدس]] الهی‌اند. | # بعضی از آنها می‌گفتند: چون علی [[قدرت]] بر [[غیب]] دارد و خبر از آینده می‌دهد معلوم می‌شود خدا در او حلول کرده است، پس علی {{ع}} [[مقام]] [[الوهیت]] دارد. جواب این سخن واضح است؛ زیرا ما هم قبول داریم که علی {{ع}} [[قدرت]] بر [[غیب]] داشته است چنان که [[رسول خدا]] {{صل}} و [[پیامبران الهی]] قدرت بر غیب داشته‌اند، اما این دلیل بر [[حلول]] [[خدا]] در آنان نیست بلکه دلیل بر این است که آنان و همین طور علی مورد [[عنایت]] و توجه [[ذات اقدس]] الهی‌اند. | ||
# بعضی گفته‌اند: وقتی علی {{ع}} [[چشم]] [[گناهکاری]] را در [[خانه خدا]] در آورد [[عمر بن خطاب]] گفت: «درباره [[دست خدا]] چه بگویم» معلوم می‌شود که علی {{ع}} دست خداست. آیا دست علی به اینکه عمر بن خطاب گفت «دست علی {{ع}} دست خداست» دست خدا می‌شود؟ مگر خدا [[جسم]] است که دست داشته باشد تا دست علی هم دست او باشد؟ در این موارد، | # بعضی گفته‌اند: وقتی علی {{ع}} [[چشم]] [[گناهکاری]] را در [[خانه خدا]] در آورد [[عمر بن خطاب]] گفت: «درباره [[دست خدا]] چه بگویم» معلوم می‌شود که علی {{ع}} دست خداست. آیا دست علی به اینکه عمر بن خطاب گفت «دست علی {{ع}} دست خداست» دست خدا می‌شود؟ مگر خدا [[جسم]] است که دست داشته باشد تا دست علی هم دست او باشد؟ در این موارد، تشبیه به قدرت خداست. | ||
# مشابه همین دست آویز بالا مستمسک دیگری که [[غلات]] به آن [[تمسک]] جسته‌اند این است که: چون علی {{ع}} در [[فتح خیبر]] فرمود: «[[سوگند]] به خدا که درب [[خیبر]] را با | # مشابه همین دست آویز بالا مستمسک دیگری که [[غلات]] به آن [[تمسک]] جسته‌اند این است که: چون علی {{ع}} در [[فتح خیبر]] فرمود: «[[سوگند]] به خدا که درب [[خیبر]] را با قدرت جسمانی از جا نکندم بلکه با [[قدرت الهی]] کندم» معلوم می‌شود [[قدرت خدا]] در علی {{ع}} حلول کرده است. جواب این دست آویز هم از جواب‌های قبل روشن است. | ||
# و بعضی دیگر از مدعیان خدایی علی {{ع}} به قدرت بازوی آن حضرت {{ع}} در [[جنگ خندق]] ( | # و بعضی دیگر از مدعیان خدایی علی {{ع}} به قدرت بازوی آن حضرت {{ع}} در [[جنگ خندق]] (احزاب) تمسک کرده‌اند که او در [[جنگ احزاب]]، فرمانده [[شجاع]] و یکه تاز میدان، یعنی [[عمرو بن عبدود]] را به [[قتل]] رسانید و همین باعث [[شکست]] و انهزام [[لشکر]] [[دشمن]] شد که فردای آن [[روز]] [[سپاه]] [[کفر]] و [[شرک]] پا به فرار گذاشتند و میدان را ترک کرده و به [[مکه]] روان شدند. | ||
با تمسک به این دست آویزهای واهی خواسته‌اند ثابت کنند که علی {{ع}} خداست یا آنکه خدا در او حلول کرده است!<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[تجلی امامت (کتاب)|تجلی امامت]] ص ۳۲۳.</ref> | با تمسک به این دست آویزهای واهی خواسته‌اند ثابت کنند که علی {{ع}} خداست یا آنکه خدا در او حلول کرده است!<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[تجلی امامت (کتاب)|تجلی امامت]]، ص ۳۲۳.</ref> | ||
== عوامل گرایش به غلو == | == عوامل گرایش به غلو == | ||