آسیب‌های انتظار: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
هر پدیده و اتفاق زمانی به آسیب می‌رسد که در ورطه افراط و تفریط گرفتار آید و یا با نگاهی ناقص و به دور از [[جامع‌نگری]] مورد قبول واقع شود. به لحاظ واقعیت‌های [[جامعه منتظر]]، می‌توان این امور را از [[آسیب‌های انتظار]] برشمرد:
هر پدیده و اتفاق زمانی به آسیب می‌رسد که در ورطه افراط و تفریط گرفتار آید و یا با نگاهی ناقص و به دور از جامع‌نگری مورد قبول واقع شود. به لحاظ واقعیت‌های جامعه منتظر، می‌توان این امور را از آسیب‌های انتظار برشمرد:
# '''نگاه بیمار‌گونه به [[انتظار]]:''' از آسیب‌های اساسی انتظار ورود از دریچه [[خواب]]، داستان‌ها یا راه‌هایی از این قبیل به حیطه [[ارتباط با امام عصر]]{{ع}} است؛ بدین معنا که [[منتظر]] همه [[شخصیت امام]] عصر{{ع}} را همان انگارد که در خواب دیده و یا در داستان‌های [[تشرف]] خوانده و برای تکمیل نگاه خود، منتظر خواب بعدی یا تشرف بعدی می‌باشد و یا همه [[پیوند با امام]] را منحصر در [[رؤیا]] یا تشرف بد‌اند. این نگاه علاوه بر آنکه از منتظر، فردی تک بعدی در حیطه انتظار خواهد ساخت، می‌تواند آسیب‌های بزرگ و حتی انحراف‌های خطرناک و پیچیده [[اعتقادی]]، عملی و [[اجتماعی]] را بیافریند؛ زیرا بسیاری از رؤیاها یا داستان‌های تشرف، که گاه امری مشتمل بر کارهای نامتعارف [[اخلاقی]] و عملی از ساحت [[معصوم]]{{ع}} است، به [[یقین]] نادرست و از تسویلات [[شیطان]] رجیم است. منتظر نباید با [[هوس‌بازی]] یا [[جاه‌طلبی]]، خود یا [[اجتماع]] را دچار آثار این شیطنت‌ها یا خیال‌پردازی‌ها بکند.
# '''نگاه بیمار‌گونه به [[انتظار]]:''' از آسیب‌های اساسی انتظار ورود از دریچه [[خواب]]، داستان‌ها یا راه‌هایی از این قبیل به حیطه ارتباط با امام عصر{{ع}} است؛ بدین معنا که [[منتظر]] همه شخصیت امام عصر{{ع}} را همان انگارد که در خواب دیده و یا در داستان‌های [[تشرف]] خوانده و برای تکمیل نگاه خود، منتظر خواب بعدی یا تشرف بعدی می‌باشد و یا همه پیوند با امام را منحصر در [[رؤیا]] یا تشرف بد‌اند. این نگاه علاوه بر آنکه از منتظر، فردی تک بعدی در حیطه انتظار خواهد ساخت، می‌تواند آسیب‌های بزرگ و حتی انحراف‌های خطرناک و پیچیده [[اعتقادی]]، عملی و [[اجتماعی]] را بیافریند؛ زیرا بسیاری از رؤیاها یا داستان‌های تشرف، که گاه امری مشتمل بر کارهای نامتعارف [[اخلاقی]] و عملی از ساحت [[معصوم]]{{ع}} است، به [[یقین]] نادرست و از تسویلات [[شیطان]] رجیم است. منتظر نباید با هوس‌بازی یا جاه‌طلبی، خود یا [[اجتماع]] را دچار آثار این شیطنت‌ها یا خیال‌پردازی‌ها بکند.
# '''انتظار متوقعانه دیدار:''' مسلم است که [[غیبت ولی]] عصر{{ع}} بر اساس [[مصالح]] [[حکیمانه]] [[الهی]] است و طبق برخی [[روایات]] تا [[بعد از ظهور]]، [[حکمت]] اصلی [[غیبت]] پوشیده خواهد ماند<ref>کمال الدین، ج ۲، ص۴۸۲.</ref>. بنابراین خروج فرد یا افرادی از حیطه غیبت و [[توفیق]] تشرف به محضر ایشان نیز به [[مصلحت]] حکیمانه دیگری است<ref>همان‌گونه که از داستان تشرف علی بن عیسی بحرینی این نکته به خوبی استفاده می‌شود.</ref>. [[رؤیت]] در [[زمان غیبت]]، اگر همراه با نوعی توقع باشد، به [[طور]] قطع انتظار بجا و صحیحی نخواهد بود و [[تشویق]]، [[ترغیب]] یا ایجاد حالت‌های [[افراطی]] [[عاطفی]] در افراد از طریق بیان داستان‌های مشکوک تشرف و خیال‌پردازی‌های آمیخته با هوس‌بازی - که در برخی کتاب‌ها، سخنرانی‌ها با مداحی‌ها به چشم می‌خورد - مورد [[رضایت]] [[شارع مقدس]] نیست. این امور گاه سبب رفتارهای غیرمؤدبانه با ابراز کلمات خالی از [[متانت]] خطاب به [[بقیة الله الاعظم]]{{ع}} می‌گردد و شخصیتی عظیم که [[خدمت]] به او آرزوی [[انبیا]] و [[اولیای الهی]] است، با سخنانی ساده‌لوحانه و دور از [[معرفت]]، مخاطب قرار می‌گیرد‌<ref>متأسفانه هر چه که پیش می‌رویم مصادیق متعدد و بیشتری از این پدیده نامطلوب در جامعه پیدا می‌شود. از جمله این پدیده‌های نامطلوب عبارت‌اند از: - نوشتن کتاب‌هایی که مروج دیدار‌های بی‌حساب و کتاب با امام{{ع}} حتی برای فاسقان و بدکاران است؛ - ادعای رؤیت امام{{ع}} در برخی هیئت‌ها و تکایا - ادعای همسفره بودن امام با برخی در مجالس گوناگون - امضا گرفتن از امام{{ع}} - ادعای همسری امام{{ع}} - بی‌توجه جلوه دادن امام{{ع}} به حال شیعیان با عباراتی از قبیل: آقا! مگر تو این همه ظلم و فساد را نمی‌بینی؟ و...</ref>.
# '''انتظار متوقعانه دیدار:''' مسلم است که غیبت ولی عصر{{ع}} بر اساس [[مصالح]] [[حکیمانه]] [[الهی]] است و طبق برخی [[روایات]] تا بعد از ظهور، [[حکمت]] اصلی [[غیبت]] پوشیده خواهد ماند<ref>کمال الدین، ج ۲، ص۴۸۲.</ref>. بنابراین خروج فرد یا افرادی از حیطه غیبت و [[توفیق]] تشرف به محضر ایشان نیز به [[مصلحت]] حکیمانه دیگری است<ref>همان‌گونه که از داستان تشرف علی بن عیسی بحرینی این نکته به خوبی استفاده می‌شود.</ref>. [[رؤیت]] در [[زمان غیبت]]، اگر همراه با نوعی توقع باشد، به [[طور]] قطع انتظار بجا و صحیحی نخواهد بود و [[تشویق]]، ترغیب یا ایجاد حالت‌های [[افراطی]] [[عاطفی]] در افراد از طریق بیان داستان‌های مشکوک تشرف و خیال‌پردازی‌های آمیخته با هوس‌بازی - که در برخی کتاب‌ها، سخنرانی‌ها با مداحی‌ها به چشم می‌خورد - مورد [[رضایت]] شارع مقدس نیست. این امور گاه سبب رفتارهای غیرمؤدبانه با ابراز کلمات خالی از متانت خطاب به [[بقیة الله الاعظم]]{{ع}} می‌گردد و شخصیتی عظیم که خدمت به او آرزوی [[انبیا]] و [[اولیای الهی]] است، با سخنانی ساده‌لوحانه و دور از [[معرفت]]، مخاطب قرار می‌گیرد‌<ref>متأسفانه هر چه که پیش می‌رویم مصادیق متعدد و بیشتری از این پدیده نامطلوب در جامعه پیدا می‌شود. از جمله این پدیده‌های نامطلوب عبارت‌اند از: - نوشتن کتاب‌هایی که مروج دیدار‌های بی‌حساب و کتاب با امام{{ع}} حتی برای فاسقان و بدکاران است؛ - ادعای رؤیت امام{{ع}} در برخی هیئت‌ها و تکایا - ادعای همسفره بودن امام با برخی در مجالس گوناگون - امضا گرفتن از امام{{ع}} - ادعای همسری امام{{ع}} - بی‌توجه جلوه دادن امام{{ع}} به حال شیعیان با عباراتی از قبیل: آقا! مگر تو این همه ظلم و فساد را نمی‌بینی؟ و...</ref>.
# '''افراط و تفریط [[فکری]] و [[رفتاری]]:''' سخنان و یا رفتارهایی [[غلوآمیز]] درباره [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} و بر زبان راندن کلمات یا انجام دادن رفتارهای سبک و نابجایی که در‌شان و [[مقام]] مجالس [[معصومین]]{{ع}} نیست، هر دو به یک اندازه خطرناک و [[معصیت]] هستند. چه بسا این [[اعمال]] در [[تاریخ]]، گروه فراوانی را از حیطه [[ولایت]] یا [[اصل دین]] بیرون برده است؛ کلماتی از قبیل "لا [[إله]] إلا زهرا"، "هو [[یا علی]]"، "حسین اللهی"، "خدای من [[مهدی]]" است. و نیز رفتارهایی همچون بستن قلاده سگ به گردن و خواستن نان از [[امام مهدی]] یا [[امام حسین]]{{ع}}، زخمی کردن سر و صورت، در آوردن صدای سگ، الاغ و... نه تنها ابراز علاقه به [[خاندان]] [[توحید]] و [[نبوت]] شمرده نمی‌شود؛ بلکه نهایت [[حماقت]] و نهایت [[بی‌دینی]] و [[فسق]] [[اعتقادی]] و عملی را نشان می‌دهد و چاره‌ای جز [[توبه]] سریع و ابراز [[پشیمانی]] در مجالس همگانی ندارد.  
# '''افراط و تفریط [[فکری]] و [[رفتاری]]:''' سخنان و یا رفتارهایی [[غلوآمیز]] درباره [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} و بر زبان راندن کلمات یا انجام دادن رفتارهای سبک و نابجایی که در‌شان و مقام مجالس [[معصومین]]{{ع}} نیست، هر دو به یک اندازه خطرناک و [[معصیت]] هستند. چه بسا این [[اعمال]] در [[تاریخ]]، گروه فراوانی را از حیطه [[ولایت]] یا اصل دین بیرون برده است؛ کلماتی از قبیل "لا [[إله]] إلا زهرا"، "هو [[یا علی]]"، "حسین اللهی"، "خدای من [[مهدی]]" است. و نیز رفتارهایی همچون بستن قلاده سگ به گردن و خواستن نان از [[امام مهدی]] یا [[امام حسین]]{{ع}}، زخمی کردن سر و صورت، در آوردن صدای سگ، الاغ و... نه تنها ابراز علاقه به [[خاندان]] [[توحید]] و [[نبوت]] شمرده نمی‌شود؛ بلکه نهایت حماقت و نهایت بی‌دینی و [[فسق]] [[اعتقادی]] و عملی را نشان می‌دهد و چاره‌ای جز [[توبه]] سریع و ابراز [[پشیمانی]] در مجالس همگانی ندارد.  
# '''[[مرید]] و مراد [[بازی]]:''' به بهانه مجالس [[مهدوی]] گاه کسی - اعم از [[بانی]] مجلس، سخنران یا دیگری در [[مجلسی]] آن‌قدر اهمیت می‌یابد که در نبود او دیگر بهانه‌ای برای برگزاری "[[دعای ندبه]]" یا "مجلس مهدوی" نمی‌ماند؛ گویا [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} را جز از طریق این شخص یا این جلسه خاص نمی‌توان [[شناخت]]! آری! علاقه [[مردم]] به جلسه با شخص خاصی بر پایه دلیل [[مشروع]] و معقول، نه تنها [[عیب]] نمی‌باشد؛ بلکه مطلوب نیز هست، اما پیوند زدن [[انتظار]] و [[ارتباط عاطفی]] و عملی مردم با [[امام عصر]]{{ع}} به این امور بنابر [[ادله]] [[نفی]] [[نیابت خاص]] و ادله دیگر به [[طور]] قطع مردود است. باید تأکید کرد که جز [[مراجع عظام تقلید]] و فقهای عظیم‌الشان - که [[نواب عام]] حضرت‌اند - هیچ کس و هیچ چیز دیگری نسبت به [[امام مهدی]]{{ع}} [[اولویت]] خاصی ندارد و نمی‌تواند ادعای باب یا رابط بودن یا مرشد و مراد بودن داشته باشد. روی آوردن برخی به این اشخاص، به دلیل [[حقانیت]]، که ناشی از ترکیب دو عنصر [[هوس‌بازی]] و [[جاه‌طلبی]] از یک طرف و [[ساده‌لوحی]] و بی‌معرفتی از سوی دیگر است.  
# '''مرید و مراد [[بازی]]:''' به بهانه مجالس مهدوی گاه کسی ـ اعم از [[بانی]] مجلس، سخنران یا دیگری ـ در [[مجلسی]] آن‌قدر اهمیت می‌یابد که در نبود او دیگر بهانه‌ای برای برگزاری "[[دعای ندبه]]" یا "مجلس مهدوی" نمی‌ماند؛ گویا [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} را جز از طریق این شخص یا این جلسه خاص نمی‌توان [[شناخت]]! آری! علاقه [[مردم]] به جلسه با شخص خاصی بر پایه دلیل [[مشروع]] و معقول، نه تنها [[عیب]] نمی‌باشد؛ بلکه مطلوب نیز هست، اما پیوند زدن [[انتظار]] و ارتباط عاطفی و عملی مردم با [[امام عصر]]{{ع}} به این امور بنابر [[ادله]] [[نفی]] [[نیابت خاص]] و ادله دیگر به [[طور]] قطع مردود است. باید تأکید کرد که جز مراجع عظام تقلید و فقهای عظیم‌الشان ـ که [[نواب عام]] حضرت‌اند ـ هیچ کس و هیچ چیز دیگری نسبت به [[امام مهدی]]{{ع}} اولویت خاصی ندارد و نمی‌تواند ادعای باب یا رابط بودن یا مرشد و مراد بودن داشته باشد. روی آوردن برخی به این اشخاص، به دلیل حقانیت، که ناشی از ترکیب دو عنصر هوس‌بازی و جاه‌طلبی از یک طرف و [[ساده‌لوحی]] و بی‌معرفتی از سوی دیگر است.  
# '''[[علم‌زدگی]]:''' گاه [[غرق]] شدن در مطالعه مباحث [[دینی]]، به ویژه [[مباحث امامت]] به گونه‌ای است که فرد همین اندازه از [[ارتباط با امام عصر]]{{ع}} را کافی می‌بیند و در بعد [[عواطف]] و [[احساسات]]، میان خود و امام پل نمی‌زند. خوشبختانه این آسیب کمتر دیده می‌شود.
# '''علم‌زدگی:''' گاه غرق شدن در مطالعه مباحث [[دینی]]، به ویژه مباحث امامت به گونه‌ای است که فرد همین اندازه از ارتباط با امام عصر{{ع}} را کافی می‌بیند و در بعد [[عواطف]] و [[احساسات]]، میان خود و امام پل نمی‌زند. خوشبختانه این آسیب کمتر دیده می‌شود.
# '''[[عاطفه‌زدگی]]:''' پرورش احساسات و عواطف، بی‌اعتنا به غنی‌سازی [[معرفتی]]، گونه‌ای از آسیب است که بهره [[مؤمن]] را از [[دین]] و امام خویش بسیار کم می‌کند. متأسفانه این آسیب در [[جامعه]] ما بسیار جدی به نظر می‌رسد.  
# '''عاطفه‌زدگی:''' پرورش احساسات و عواطف، بی‌اعتنا به غنی‌سازی [[معرفتی]]، گونه‌ای از آسیب است که بهره [[مؤمن]] را از [[دین]] و امام خویش بسیار کم می‌کند. متأسفانه این آسیب در [[جامعه]] ما بسیار جدی به نظر می‌رسد.  
# '''نگاه به غرب:''' برخی به [[مباحث مهدویت]] فقط از زاویه دید فیلم‌سازان [[غربی]] یا مستشرقانی می‌نگرند که در این عرصه، فیلمی ساخته و یا قلم زده‌اند. این امر اگر بحثی حاشیه‌ای و به عنوان [[دشمن‌شناسی]] مطرح باشد مطلوب است، اما اگر محتوای جلسات مهدوی بدان خلاصه شود، فرسنگ‌ها از حیطه [[انتظار]] و [[معرفت]] به دور خواهد بود و دور خواهد کرد<ref>در کارنامه برخی مراکز از فرهنگ عظیم مهدویت کاری جز برگزاری جلسه نقد فیلم‌های هالیوودی به چشم نمی‌خورد. این آسیب در برخی مراکز دانشگاهی بسیار جدی است.</ref>.<ref>[[یحیی صالح‌نیا|صالح‌نیا، یحیی]]؛ [[تنها بر فراز (کتاب)|تنها بر فراز]]، ص۹۰-۹۳.</ref>
# '''نگاه به غرب:''' برخی به [[مباحث مهدویت]] فقط از زاویه دید فیلم‌سازان غربی یا مستشرقانی می‌نگرند که در این عرصه، فیلمی ساخته و یا قلم زده‌اند. این امر اگر بحثی حاشیه‌ای و به عنوان دشمن‌شناسی مطرح باشد مطلوب است، اما اگر محتوای جلسات مهدوی بدان خلاصه شود، فرسنگ‌ها از حیطه [[انتظار]] و [[معرفت]] به دور خواهد بود و دور خواهد کرد<ref>در کارنامه برخی مراکز از فرهنگ عظیم مهدویت کاری جز برگزاری جلسه نقد فیلم‌های هالیوودی به چشم نمی‌خورد. این آسیب در برخی مراکز دانشگاهی بسیار جدی است.</ref>.<ref>[[یحیی صالح‌نیا|صالح‌نیا، یحیی]]؛ [[تنها بر فراز (کتاب)|تنها بر فراز]]، ص۹۰-۹۳.</ref>


== پرسش مستقیم ==
== پرسش مستقیم ==
۱۱۸٬۳۵۶

ویرایش