پرش به محتوا

نفی خشونت در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بنده خدا' به 'بنده خدا')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
}}
}}


== [[نفی خشونت فردی]] ==
== مقدمه ==
== [[نفی خشونت اجتماعی]] ==
== [[نفی خشونت خانوادگی]] ==
آموزه‌های [[قرآن کریم]] و [[مدرسه نبوی]] سخت بر [[نفی خشونت]] در [[خانواده]] تأکید دارد و هیچ نوع آن را روا نمی‌دارد، چنان‌که [[کتاب الهی]] خشونت‌های [[جاهلی]] را که در [[جامعه]] آن [[روز]] پذیرفته شده بود زیر پا گذاشت و جهت‌گیری خود را در نفی خشونت و [[حاکم]] نمودن [[روابط انسانی]] در خانواده و [[حمایت]] از [[زنان]] و [[احقاق حقوق]] آنان روشن ساخت.
آموزه‌های [[قرآن کریم]] و [[مدرسه نبوی]] سخت بر [[نفی خشونت]] در [[خانواده]] تأکید دارد و هیچ نوع آن را روا نمی‌دارد، چنان‌که [[کتاب الهی]] خشونت‌های [[جاهلی]] را که در [[جامعه]] آن [[روز]] پذیرفته شده بود زیر پا گذاشت و جهت‌گیری خود را در نفی خشونت و [[حاکم]] نمودن [[روابط انسانی]] در خانواده و [[حمایت]] از [[زنان]] و [[احقاق حقوق]] آنان روشن ساخت.


خط ۳۲: خط ۳۰:
[[خداوند]] نسبت به هیچ‌چیز همچون [[زنان]] و [[کودکان]] تأکید نکرده است که در [[حدیث]] [[امام کاظم]] {{ع}} آمده است: {{متن حدیث|إِنَّ‏ اللَّهَ‏ لَا يَغْضَبُ‏ بِشَيْ‏ءٍ كَغَضَبِهِ‏ لِلنِّسَاءِ وَ الصِّبْيَانِ‏}}<ref>«بی‌گمان خداوند به اندازه‌ای که برای زنان و کودکان خشم می‌گیرد، برای هیچ‌چیز به خشم نمی‌آید». الکافی، ج۵، ص۵۱۱؛ بحارالانوار، ج۱۰۴، ص۷۳؛ مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۲۵۲. بدین صورت نیز روایت شده است: {{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیْسَ يَغْضِبُ‏ كَغَضَبِهِ‏ لِلنِّسَاءِ وَ الصِّبْيَانِ}}. الکافی، ج۶، ص۵۰؛ عدة الداعی، ص۷۵؛ وسائل الشیعة، ج۱۵، ص۲۰۲.</ref>.
[[خداوند]] نسبت به هیچ‌چیز همچون [[زنان]] و [[کودکان]] تأکید نکرده است که در [[حدیث]] [[امام کاظم]] {{ع}} آمده است: {{متن حدیث|إِنَّ‏ اللَّهَ‏ لَا يَغْضَبُ‏ بِشَيْ‏ءٍ كَغَضَبِهِ‏ لِلنِّسَاءِ وَ الصِّبْيَانِ‏}}<ref>«بی‌گمان خداوند به اندازه‌ای که برای زنان و کودکان خشم می‌گیرد، برای هیچ‌چیز به خشم نمی‌آید». الکافی، ج۵، ص۵۱۱؛ بحارالانوار، ج۱۰۴، ص۷۳؛ مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۲۵۲. بدین صورت نیز روایت شده است: {{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیْسَ يَغْضِبُ‏ كَغَضَبِهِ‏ لِلنِّسَاءِ وَ الصِّبْيَانِ}}. الکافی، ج۶، ص۵۰؛ عدة الداعی، ص۷۵؛ وسائل الشیعة، ج۱۵، ص۲۰۲.</ref>.


[[خشم]] و [[خشنودی خداوند]] چون خشم و [[خشنودی]] [[آدمیان]] نیست که ناشی از [[انفعال]] نفس باشد، بلکه خشم و خشنودی خداوند به معنای دور شدن از [[رحمت خدا]] و مورد [[عذاب]] و [[عقاب]] واقع شدن و مشمول رحمت خدا شدن و مورد [[ثواب]] و [[رضا]] واقع گردیدن است؛ و آنکه [[خشونت]] می‌ورزد خود را از رحمت خدا [[محروم]] می‌سازد و گرفتار عقاب این جهانی و آن جهانی می‌نماید.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۴ ص ۳۱۹-۳۲۴.</ref>
[[خشم]] و [[خشنودی خداوند]] چون خشم و [[خشنودی]] [[آدمیان]] نیست که ناشی از [[انفعال]] نفس باشد، بلکه خشم و خشنودی خداوند به معنای دور شدن از [[رحمت خدا]] و مورد [[عذاب]] و [[عقاب]] واقع شدن و مشمول رحمت خدا شدن و مورد [[ثواب]] و [[رضا]] واقع گردیدن است؛ و آنکه [[خشونت]] می‌ورزد خود را از رحمت خدا [[محروم]] می‌سازد و گرفتار عقاب این جهانی و آن جهانی می‌نماید<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی ج۴]]، ص ۳۱۹-۳۲۴.</ref>.


== رفتارشناسی [[نبوی]] در [[نفی]] [[خشونت خانوادگی]] ==
== رفتارشناسی [[نبوی]] در [[نفی]] [[خشونت خانوادگی]] ==
خط ۴۹: خط ۴۷:
با دریافت چنین آموزه‌هایی، جایی برای پدیده‌ای به نام [[خشونت خانوادگی]] باقی نمی‌ماند. البته به منظور زدودن [[خشونت]] از [[زندگی خانوادگی]]، لازم است اسباب و عوامل و علت‌های آن زدوده شود تا دیگر رنگی از این زشت‌ترین پدیده باقی نماند؛ و نیز در موارد لازم با [[اعمال قدرت]] و دخالت [[حکومت]] و تنظیم [[قوانین]]، همگام با تصحیح [[بینش]] و دادن [[آموزش]] به خشونت خانوادگی پایان داده شود. از [[امام باقر]] {{ع}} نقل شده است که [[علی]] {{ع}} هنگام شدت گرمای [[روز]] به [[خانه]] می‌رفت که با زنی روبه‌رو شد که شوهرش به او [[ستم]] و [[تعدی]] نموده و او را [[تهدید]] به کتک کرده بود. [[حضرت]] به او فرمود: “ای [[بنده خدا]]، قدری درنگ کن تا [[گرما]] فرونشیند، آن‌گاه من به همراه تو خواهم آمد”. [[زن]] گفت: “در این صورت [[خشم]] و [[غضب]] شوهرم بر من بیش‌تر خواهد شد”. حضرت لحظاتی سر به زیر افکند و پس از آن سر خود را بالا کرد درحالی‌که می‌گفت: “به خدا [[سوگند]]، جز این روا نیست که [[حق]] ستمدیده بی‌آنکه دچار [[اضطراب]] و [[آزار]] شود باید ستانده شود”. پس به زن فرمود: “خانه‌ات کجاست؟ ” آن‌گاه با وی همراه شد تا به خانه آن زن رسیدند. حضرت از پشت در [[سلام]] کرد. مردی [[جوان]] بیرون آمد. حضرت به او فرمود: “ای بنده خدا، از خدا [[پروا]] کن، که تو همسرت را تهدید کرده و ترسانده‌ای و از خانه بیرونش کرده‌ای!” مرد که [[امام]] {{ع}} را نمی‌شناخت با [[تندی]] گفت: “به تو مربوط نیست! به خدا سوگند، به خاطر سخنت و حمایتت از او، آتشش خواهم زد!” [[امیرمؤمنان]] {{ع}} فرمود: “من تو را به معروف امر می‌کنم و از منکر [[نهی]] می‌نمایم، آن‌گاه تو با منکر با من روبه‌رو می‌شوی و به معروف پشت می‌کنی؟ ” در همان حال [[شمشیر]] خود را به [[جهت]] [[تهدید]] آن مرد از غلاف بیرون آورد. همین وقت، جمعی از [[مردم]] متوجه [[امام]] {{ع}} شدند و به او با عنوان [[امیرمؤمنان]] [[سلام]] کردند. [[جوان]] [[حضرت]] را [[شناخت]] و به پای او افتاد و گفت: “ای امیرمؤمنان! از [[گناه]] من درگذر، به [[خدا]] [[سوگند]]، از این پس [[خاک]] پای همسرم خواهم شد!” پس حضرت شمشیرش را غلاف کرد و به [[زن]] فرمود: “به خانه‌ات وارد شو و تو نیز کاری نکن که شوهرت وادار شود با تو چنین [[رفتاری]] کند”<ref>مناقب ابن شهرآشوب، ج۲، ص۱۰۶؛ بحارالانوار، ج۴۱، ص۵۷؛ مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۲۳۷.</ref>.
با دریافت چنین آموزه‌هایی، جایی برای پدیده‌ای به نام [[خشونت خانوادگی]] باقی نمی‌ماند. البته به منظور زدودن [[خشونت]] از [[زندگی خانوادگی]]، لازم است اسباب و عوامل و علت‌های آن زدوده شود تا دیگر رنگی از این زشت‌ترین پدیده باقی نماند؛ و نیز در موارد لازم با [[اعمال قدرت]] و دخالت [[حکومت]] و تنظیم [[قوانین]]، همگام با تصحیح [[بینش]] و دادن [[آموزش]] به خشونت خانوادگی پایان داده شود. از [[امام باقر]] {{ع}} نقل شده است که [[علی]] {{ع}} هنگام شدت گرمای [[روز]] به [[خانه]] می‌رفت که با زنی روبه‌رو شد که شوهرش به او [[ستم]] و [[تعدی]] نموده و او را [[تهدید]] به کتک کرده بود. [[حضرت]] به او فرمود: “ای [[بنده خدا]]، قدری درنگ کن تا [[گرما]] فرونشیند، آن‌گاه من به همراه تو خواهم آمد”. [[زن]] گفت: “در این صورت [[خشم]] و [[غضب]] شوهرم بر من بیش‌تر خواهد شد”. حضرت لحظاتی سر به زیر افکند و پس از آن سر خود را بالا کرد درحالی‌که می‌گفت: “به خدا [[سوگند]]، جز این روا نیست که [[حق]] ستمدیده بی‌آنکه دچار [[اضطراب]] و [[آزار]] شود باید ستانده شود”. پس به زن فرمود: “خانه‌ات کجاست؟ ” آن‌گاه با وی همراه شد تا به خانه آن زن رسیدند. حضرت از پشت در [[سلام]] کرد. مردی [[جوان]] بیرون آمد. حضرت به او فرمود: “ای بنده خدا، از خدا [[پروا]] کن، که تو همسرت را تهدید کرده و ترسانده‌ای و از خانه بیرونش کرده‌ای!” مرد که [[امام]] {{ع}} را نمی‌شناخت با [[تندی]] گفت: “به تو مربوط نیست! به خدا سوگند، به خاطر سخنت و حمایتت از او، آتشش خواهم زد!” [[امیرمؤمنان]] {{ع}} فرمود: “من تو را به معروف امر می‌کنم و از منکر [[نهی]] می‌نمایم، آن‌گاه تو با منکر با من روبه‌رو می‌شوی و به معروف پشت می‌کنی؟ ” در همان حال [[شمشیر]] خود را به [[جهت]] [[تهدید]] آن مرد از غلاف بیرون آورد. همین وقت، جمعی از [[مردم]] متوجه [[امام]] {{ع}} شدند و به او با عنوان [[امیرمؤمنان]] [[سلام]] کردند. [[جوان]] [[حضرت]] را [[شناخت]] و به پای او افتاد و گفت: “ای امیرمؤمنان! از [[گناه]] من درگذر، به [[خدا]] [[سوگند]]، از این پس [[خاک]] پای همسرم خواهم شد!” پس حضرت شمشیرش را غلاف کرد و به [[زن]] فرمود: “به خانه‌ات وارد شو و تو نیز کاری نکن که شوهرت وادار شود با تو چنین [[رفتاری]] کند”<ref>مناقب ابن شهرآشوب، ج۲، ص۱۰۶؛ بحارالانوار، ج۴۱، ص۵۷؛ مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۲۳۷.</ref>.


بنابراین در مدرسه [[نبوی]]، [[خشونت خانوادگی]] به عنوان زشت‌ترین پدیده، به تمام معنا مطرود و [[ممنوع]] است و آموزه‌های نبوی و رفتارشناسی [[پیشوایان دین]]، بیانگر آن است که ایشان چه دیدگاهی نسبت به خشونت خانوادگی داشته‌اند و تا چه اندازه برای زدودن آن از [[ساحت]] [[خانواده]] تلاش نموده‌اند؛ و بر [[پیروان]] آنان است که گام در مسیر ایشان نهند و اجازه [[ظهور]] و بروز به خشونت خانوادگی ندهند.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۴ ص ۳۶۸.</ref>
بنابراین در مدرسه [[نبوی]]، [[خشونت خانوادگی]] به عنوان زشت‌ترین پدیده، به تمام معنا مطرود و [[ممنوع]] است و آموزه‌های نبوی و رفتارشناسی [[پیشوایان دین]]، بیانگر آن است که ایشان چه دیدگاهی نسبت به خشونت خانوادگی داشته‌اند و تا چه اندازه برای زدودن آن از [[ساحت]] [[خانواده]] تلاش نموده‌اند؛ و بر [[پیروان]] آنان است که گام در مسیر ایشان نهند و اجازه [[ظهور]] و بروز به خشونت خانوادگی ندهند<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی ج۴]]، ص ۳۶۸.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۵۷: خط ۵۵:


== پرسش مستقیم ==
== پرسش مستقیم ==
{{پرسش‌های وابسته}}
# [[اهمیت نفی خشونت در خانواده چیست؟ (پرسش)]]
# [[اهمیت نفی خشونت در خانواده چیست؟ (پرسش)]]
# [[سیره پیامبر خاتم در نفی خشونت خانوادگی چه بوده است؟ (پرسش)]]
# [[سیره پیامبر خاتم در نفی خشونت خانوادگی چه بوده است؟ (پرسش)]]
{{پایان مدخل‌ وابسته}}
{{پایان پرسش‌های وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۱٬۹۱۱

ویرایش