حج در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها
←تعداد سفرهای حج امام سجاد{{ع}}
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
# با توجه به این خبر، باید این حج‌ها مربوط به دوران [[امامت]] حضرت باشد. می‌دانیم که ایشان بعد از [[شهادت]] پدرش [[امام حسین]]{{ع}} در سال ۶۱ هجری به امامت رسیده‌اند و در دوران یزید امکان سفر حج ایشان بعید می‌نماید؛ به دلیل [[واقعه حرّه]] و حمله [[سپاه]] یزید به [[مدینه]] و بعد [[مکه]] تا مرگ یزید ناامن بوده است<ref>احمد بن یحیی بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ج۵، ص۳۶۷؛ ابوعلی فضل بن حسن طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی (یک جلدی)، ص۳۴.</ref>. پس از یزید نیز منطقه مکه و مدینه دستخوش حوادث و درگیری‌هایی بین آل زبیر و [[آل مروان]] بوده است و با توجه به این شرایط، نمی‌توان گفت حضرت پی‌درپی [[حج]] انجام داده‌اند؛ درنتیجه دورانی که حضرت مرتب به حج می‌رفته‌اند، پس از [[سقوط]] [[خاندان]] [[زبیر]] و [[تسلط]] [[عبدالملک مروان]] بر [[حجاز]] است و از آن [[زمان]] تا زمان درگذشت حضرت در سال ۹۵، کمتر از چهل سال و حتی کمتر از سی سال است؛ زیرا در سال ۶۴ پس از مرگ یزید با ابن‌زبیر [[بیعت]] شد و فرزند زبیر در جمادی‌الاول سال ۷۳ کشته شد<ref>ابن‌عبدالبر، الإستیعاب، ج۳، ص۹۰۷؛ ابن‌حجر، الإصابه، ج۴، ص۷۹-۸۲؛ خیرالدین زرکلی، الأعلام، ج۴، ص۸۷: {{عربی|قتل ابن الزبير في جمادي الأولى سنة ثلاث و سبعين من الهجرة}}.</ref>. | # با توجه به این خبر، باید این حج‌ها مربوط به دوران [[امامت]] حضرت باشد. می‌دانیم که ایشان بعد از [[شهادت]] پدرش [[امام حسین]]{{ع}} در سال ۶۱ هجری به امامت رسیده‌اند و در دوران یزید امکان سفر حج ایشان بعید می‌نماید؛ به دلیل [[واقعه حرّه]] و حمله [[سپاه]] یزید به [[مدینه]] و بعد [[مکه]] تا مرگ یزید ناامن بوده است<ref>احمد بن یحیی بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ج۵، ص۳۶۷؛ ابوعلی فضل بن حسن طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی (یک جلدی)، ص۳۴.</ref>. پس از یزید نیز منطقه مکه و مدینه دستخوش حوادث و درگیری‌هایی بین آل زبیر و [[آل مروان]] بوده است و با توجه به این شرایط، نمی‌توان گفت حضرت پی‌درپی [[حج]] انجام داده‌اند؛ درنتیجه دورانی که حضرت مرتب به حج می‌رفته‌اند، پس از [[سقوط]] [[خاندان]] [[زبیر]] و [[تسلط]] [[عبدالملک مروان]] بر [[حجاز]] است و از آن [[زمان]] تا زمان درگذشت حضرت در سال ۹۵، کمتر از چهل سال و حتی کمتر از سی سال است؛ زیرا در سال ۶۴ پس از مرگ یزید با ابن‌زبیر [[بیعت]] شد و فرزند زبیر در جمادی‌الاول سال ۷۳ کشته شد<ref>ابن‌عبدالبر، الإستیعاب، ج۳، ص۹۰۷؛ ابن‌حجر، الإصابه، ج۴، ص۷۹-۸۲؛ خیرالدین زرکلی، الأعلام، ج۴، ص۸۷: {{عربی|قتل ابن الزبير في جمادي الأولى سنة ثلاث و سبعين من الهجرة}}.</ref>. | ||
اشکال درباره [[روایت]] چهل سفر حج وقتی بیشتر می‌شود که بدانیم عُمر حضرت به نقل [[کلینی]] ۵۷ سال بوده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۶۶.</ref>؛ یعنی باید بگوییم از سن پانزده سالگی تا سال آخر عمر خود هر سال با شتر ماده‌ای به حج می‌رفته و این به دور از [[حقیقت]] است. اگر تولد حضرت را در سال ۳۸ هجری بدانیم، ایشان در [[واقعه کربلا]] حداقل ۲۲ سال سن داشته است. در دوران [[واقعه حرّه]] و بعد از آن هم به حج نرفته است. بعد از نابودی آل زبیر تا هنگام درگذشت حضرت تنها ۲۲ سال است<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۲۷۹</ref>. | اشکال درباره [[روایت]] چهل سفر حج وقتی بیشتر می‌شود که بدانیم عُمر حضرت به نقل [[کلینی]] ۵۷ سال بوده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۶۶.</ref>؛ یعنی باید بگوییم از سن پانزده سالگی تا سال آخر عمر خود هر سال با شتر ماده‌ای به حج می‌رفته و این به دور از [[حقیقت]] است. اگر تولد حضرت را در سال ۳۸ هجری بدانیم، ایشان در [[واقعه کربلا]] حداقل ۲۲ سال سن داشته است. در دوران [[واقعه حرّه]] و بعد از آن هم به حج نرفته است. بعد از نابودی آل زبیر تا هنگام درگذشت حضرت تنها ۲۲ سال است<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۲۷۹.</ref>. | ||
=== بیش از بیست حج === | === بیش از بیست حج === | ||
در خبری موثق، [[زراره]] از [[امام باقر]]{{ع}} نقل می‌کند، از حضرت شنیدم که می‌فرمود: {{متن حدیث|كَانَتْ لِعَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ نَاقَةٌ قَدْ حَجَّ عَلَيْهَا اثْنَتَيْنِ وَ عِشْرِينَ حِجَّةً مَا قَرَعَهَا بِمِقْرَعَةٍ قَطُّ}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۶۷.</ref>: «شتر ماده‌ای برای [[علی بن الحسین]]{{ع}} بود که ۲۲ حج با آن رفت و هرگز ضربه‌ای به او نزد» و می‌افزاید: این ناقه بعد از حضرت پیش ما آمد؛ متوجه منظورش نشدیم تا اینکه برخی [[غلامان]] گفتند ناقه به سر [[قبر]] [[امام سجاد]]{{ع}} رفته و در آنجا توقف کرده و خود را به قبر می‌زند. گفتم: آن را دریابید و قبل از اینکه دیگران متوجه شوند و ببینند، آن را نزد من بیاورید. حیوان را آوردند و پس از آن هرگز [[قبر]] را ندید. | در خبری موثق، [[زراره]] از [[امام باقر]]{{ع}} نقل می‌کند، از حضرت شنیدم که می‌فرمود: {{متن حدیث|كَانَتْ لِعَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ نَاقَةٌ قَدْ حَجَّ عَلَيْهَا اثْنَتَيْنِ وَ عِشْرِينَ حِجَّةً مَا قَرَعَهَا بِمِقْرَعَةٍ قَطُّ}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۶۷.</ref>: «شتر ماده‌ای برای [[علی بن الحسین]]{{ع}} بود که ۲۲ حج با آن رفت و هرگز ضربه‌ای به او نزد» و می‌افزاید: این ناقه بعد از حضرت پیش ما آمد؛ متوجه منظورش نشدیم تا اینکه برخی [[غلامان]] گفتند ناقه به سر [[قبر]] [[امام سجاد]]{{ع}} رفته و در آنجا توقف کرده و خود را به قبر می‌زند. گفتم: آن را دریابید و قبل از اینکه دیگران متوجه شوند و ببینند، آن را نزد من بیاورید. حیوان را آوردند و پس از آن هرگز [[قبر]] را ندید. | ||
در روایتی دیگر به [[حج]] و [[عمره]] حضرت با این ناقه اشاره شده و اینکه سر قبر رفته است؛ اما تعداد آن ذکر نشده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۶۷: {{متن حدیث|وَ إِنَّ أَبِي{{ع}} كَانَ يَحُجُّ عَلَيْهَا وَ يَعْتَمِرُ وَ لَمْ يَقْرَعْهَا قَرْعَةً قَطُّ}}.</ref>. این دو [[روایت]] در کتاب [[بصائر الدرجات]] هم آمده است<ref>ابوجعفر محمد بن حسن صفار قمی، بصائر الدرجات، ص۳۵۳.</ref>. [[دلائل الإمامه]] به [[نقلی]]، تعداد حج بر این مرکب را ۲۴ بار ذکر کرده است<ref>ابوجعفر محمد بن جریر طبری صغیر، دلائل الإمامه، ص۱۹۶.</ref>. [[شیخ صدوق]] در [[کتاب خصال]] آورده که حضرت بیست بار با ناقه خود حج انجام داد و ضربه‌ای به آن نزد و زمانی که حیوان مرد، حضرت آن را [[دفن]] کرد تا درندگان آن را نخورند<ref>شیخ صدوق، الخصال، ص۵۱۸: {{متن حدیث|وَ لَقَدْ حَجَّ عَلَى نَاقَةٍ لَهُ عِشْرِينَ حِجَّةً فَمَا قَرَعَهَا بِسَوْطٍ فَلَمَّا تَوَفَّتْ أَمَرَ بِدَفْنِهَا لِئَلَّا تَأْكُلَهَا السِّبَاعُ}}.</ref>. این روایت بر خلاف دیگر [[روایات]]، بیان می‌کند که مرکب حضرت در [[زمان]] [[حیات]] ایشان مرده است<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۲۸۱</ref>. | در روایتی دیگر به [[حج]] و [[عمره]] حضرت با این ناقه اشاره شده و اینکه سر قبر رفته است؛ اما تعداد آن ذکر نشده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۶۷: {{متن حدیث|وَ إِنَّ أَبِي{{ع}} كَانَ يَحُجُّ عَلَيْهَا وَ يَعْتَمِرُ وَ لَمْ يَقْرَعْهَا قَرْعَةً قَطُّ}}.</ref>. این دو [[روایت]] در کتاب [[بصائر الدرجات]] هم آمده است<ref>ابوجعفر محمد بن حسن صفار قمی، بصائر الدرجات، ص۳۵۳.</ref>. [[دلائل الإمامه]] به [[نقلی]]، تعداد حج بر این مرکب را ۲۴ بار ذکر کرده است<ref>ابوجعفر محمد بن جریر طبری صغیر، دلائل الإمامه، ص۱۹۶.</ref>. [[شیخ صدوق]] در [[کتاب خصال]] آورده که حضرت بیست بار با ناقه خود حج انجام داد و ضربه‌ای به آن نزد و زمانی که حیوان مرد، حضرت آن را [[دفن]] کرد تا درندگان آن را نخورند<ref>شیخ صدوق، الخصال، ص۵۱۸: {{متن حدیث|وَ لَقَدْ حَجَّ عَلَى نَاقَةٍ لَهُ عِشْرِينَ حِجَّةً فَمَا قَرَعَهَا بِسَوْطٍ فَلَمَّا تَوَفَّتْ أَمَرَ بِدَفْنِهَا لِئَلَّا تَأْكُلَهَا السِّبَاعُ}}.</ref>. این روایت بر خلاف دیگر [[روایات]]، بیان می‌کند که مرکب حضرت در [[زمان]] [[حیات]] ایشان مرده است<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۲۸۱.</ref>. | ||
=== ده سال === | === ده سال === | ||
مرحوم برقی در دو روایت، یکی از [[محمد بن سنان]] و دیگری از [[عبدالله بن سنان]] از [[امام صادق]]{{ع}}، تعداد حج‌های حضرت را بر یک راحله (شتر)، ده حج ذکر کرده است<ref>احمد بن محمد برقی، المحاسن، ص۳۶۱: {{متن حدیث|حَجَّ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ{{ع}} عَلَى رَاحِلَةٍ عَشْرَ حِجَجٍ مَا قَرَعَهَا بِسَوْطٍ}}.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۲۸۲</ref> | مرحوم برقی در دو روایت، یکی از [[محمد بن سنان]] و دیگری از [[عبدالله بن سنان]] از [[امام صادق]]{{ع}}، تعداد حج‌های حضرت را بر یک راحله (شتر)، ده حج ذکر کرده است<ref>احمد بن محمد برقی، المحاسن، ص۳۶۱: {{متن حدیث|حَجَّ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ{{ع}} عَلَى رَاحِلَةٍ عَشْرَ حِجَجٍ مَا قَرَعَهَا بِسَوْطٍ}}.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۲۸۲.</ref> | ||
==نگاهی به [[اخبار]] حج [[امام سجاد]]{{ع}}== | ==نگاهی به [[اخبار]] حج [[امام سجاد]]{{ع}}== | ||