نماز جماعت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==[[نماز جماعت]] با [[اهل سنت]]==
== [[نماز جماعت]] با [[اهل سنت]] ==
برابر [[ضوابط اسلامی]] [[حاکم]] [[مسلمانان]] [[مسئول]] [[نماز جمعه]] و [[جماعت]] است. او می‌تواند به جای خود دیگری را به این سمت بگمارد. در [[زمان]] [[معصومان]]{{عم}}، [[حاکمان مدینه]] از وابستگان [[دستگاه خلافت]] [[اموی]] و [[عباسی]] بودند. معصومان نیز برابر ضوابط اعلام‌شده عمل می‌کردند. در مقاطعی که فضای باز باعث می‌شده [[شیعیان]] توان انجام [[فرایض]] خود را برابر ضوابط خود داشته باشند، [[امامان]]{{عم}} برای [[حفظ وحدت مسلمین]] به شیعیان توصیه می‌کردند با بقیه مسلمانان [[همراهی]] کنند. این مسئله از یک طرف باعث [[حفظ وحدت]] بین مسلمانان و از سوی دیگر مانع آسیب‌دیدن شیعیان می‌شد. [[امام خمینی]] از این [[تقیه]] به «[[تقیه مداراتی]]»<ref>روح‌الله موسوی خمینی، الرسائل العشره، صص۷ و ۵۶ به بعد: {{عربی|و المراد بالتقيّة مُداراةً أن يكون المطلوب فيها نفس شمل الكلمة و وحدتها بتحبيب المخالفين و جرّ مودّتهم، من غير خوف ضرر كما في التقيّة خوفاً}}.</ref> تعبیر کرده‌اند.
برابر ضوابط اسلامی [[حاکم]] [[مسلمانان]] [[مسئول]] [[نماز جمعه]] و جماعت است. او می‌تواند به جای خود دیگری را به این سمت بگمارد. در [[زمان]] [[معصومان]]{{عم}}، حاکمان مدینه از وابستگان دستگاه خلافت [[اموی]] و [[عباسی]] بودند. معصومان نیز برابر ضوابط اعلام‌شده عمل می‌کردند. در مقاطعی که فضای باز باعث می‌شده [[شیعیان]] توان انجام [[فرایض]] خود را برابر ضوابط خود داشته باشند، [[امامان]]{{عم}} برای حفظ وحدت مسلمین به شیعیان توصیه می‌کردند با بقیه مسلمانان [[همراهی]] کنند. این مسئله از یک طرف باعث [[حفظ وحدت]] بین مسلمانان و از سوی دیگر مانع آسیب‌دیدن شیعیان می‌شد. [[امام خمینی]] از این [[تقیه]] به «[[تقیه مداراتی]]»<ref>روح‌الله موسوی خمینی، الرسائل العشره، صص۷ و ۵۶ به بعد: {{عربی|و المراد بالتقيّة مُداراةً أن يكون المطلوب فيها نفس شمل الكلمة و وحدتها بتحبيب المخالفين و جرّ مودّتهم، من غير خوف ضرر كما في التقيّة خوفاً}}.</ref> تعبیر کرده‌اند.
معصومان دراین‌باره توصیه‌هایی به [[یاران]] خود کرده‌اند. در [[نقلی]] صحیح، [[حلبی]] از [[امام صادق]]{{ع}} نقل می‌کند که فرمود: {{متن حدیث|مَنْ صَلّى مَعَهُمْ فِي الصَّفِ الْأَوَّلِ‌، كَانَ كَمَنْ صَلّى خَلْفَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج‌۳، ص۳۸۰؛ شیخ صدوق، من ‎لایحضره ‎الفقیه، ج‌۱، ص۳۸۲.</ref>: «هر کس با آنان در صف اول [[نماز]] بخواند، مانند این است که پشت سر [[پیامبر]]{{صل}} نماز خوانده است». [[شیخ طوسی]] با [[سند صحیح]] روایتی مشابه از [[اسحاق بن عمار]] از [[موسی بن جعفر]]{{ع}} نقل کرده که از اسحاق پرسید آیا با آنان در [[مسجد]] نماز می‌خوانی، گفت: آری، فرمود: {{متن حدیث|صَلِّ مَعَهُمْ فَإِنَ الْمُصَلِّي مَعَهُمْ فِي الصَّفِ الْأَوَّلِ كَالشَّاهِرِ سَيْفَهُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ}}<ref>شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج‌۳، ص۲۷۷.</ref>: «با آنان نماز بخوان؛ زیرا [[نمازگزار]] با آنان در صف اول جماعت مانند کسی است که شمشیرش را در [[راه خدا]] از نیام بیرون کشیده است».


با توجه به این [[روایت]] می‌توان گفت روایتی که در من لا‌یحضره الفقیه در اهمیت حضور در صف اول جماعت آمده، منظور [[همراهی]] با [[عامه]] است. [[موسی بن جعفر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|إِنَّ الصَّلَاةَ فِي الصَّفِ الْأَوَّلِ كَالْجِهَادِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}<ref>شیخ صدوق، من ‎لایحضره ‎الفقیه، ج‌۱، ص۳۸۵.</ref>: «[[نماز]] در صف اول مانند [[جهاد]] در راه خداست». نقل است که [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{ع}} پشت سر [[مروان]] [[نماز جماعت]] می‌خواندند<ref>ابن‌اشعث، الجعفریات، ص‌۵۲؛ ابن‌ابی شیبه، المصنف، ج۲، ص‌۱۵۲ (دار التاج).</ref>.
معصومان دراین‌باره توصیه‌هایی به [[یاران]] خود کرده‌اند. در [[نقلی]] صحیح، [[حلبی]] از [[امام صادق]]{{ع}} نقل می‌کند که فرمود: {{متن حدیث|مَنْ صَلّى مَعَهُمْ فِي الصَّفِ الْأَوَّلِ‌، كَانَ كَمَنْ صَلّى خَلْفَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج‌۳، ص۳۸۰؛ شیخ صدوق، من ‎لایحضره ‎الفقیه، ج‌۱، ص۳۸۲.</ref>: «هر کس با آنان در صف اول [[نماز]] بخواند، مانند این است که پشت سر [[پیامبر]]{{صل}} نماز خوانده است». [[شیخ طوسی]] با [[سند صحیح]] روایتی مشابه از [[اسحاق بن عمار]] از [[موسی بن جعفر]]{{ع}} نقل کرده که از اسحاق پرسید آیا با آنان در [[مسجد]] نماز می‌خوانی، گفت: آری، فرمود: {{متن حدیث|صَلِّ مَعَهُمْ فَإِنَ الْمُصَلِّي مَعَهُمْ فِي الصَّفِ الْأَوَّلِ كَالشَّاهِرِ سَيْفَهُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ}}<ref>شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج‌۳، ص۲۷۷.</ref>: «با آنان نماز بخوان؛ زیرا نمازگزار با آنان در صف اول جماعت مانند کسی است که شمشیرش را در [[راه خدا]] از نیام بیرون کشیده است».
[[حمران بن اعین]] گوید: به [[امام باقر]]{{ع}} گفتم: فدایت شوم، من با این [[قوم]] در [[روز جمعه]] نماز می‌خوانم و آنان به وقت نماز می‌خوانند؛ چه کنم؟ فرمود: با آنان نماز بخوان. [[حمران]] از نزد حضرت خارج شد و به سوی [[زراره]] رفت و گفت: حضرت به ما دستور داد با آنان برابر نمازشان نماز بخوانیم. زراره گفت: این مسئله امکان ندارد جز با [[تأویل]]. حمران به وی گفت: [[حرکت]] کن تا از خود حضرت بشنویم. گوید: بر امام باقر{{ع}} وارد شدیم؛ زراره گفت: فدایت شوم، حمران تصور می‌کند شما دستور داده‌اید با آنان نماز بخوانیم و من منکر آن شدم و نپذیرفتم. حضرت به ما فرمود: [[سیره]] [[علی بن الحسین]]{{ع}} این بود که با آنان دو رکعت [[جمعه]] را می‌خواند و زمانی که نماز را به پایان می‌رساندند، حرکت می‌کرد و بر آن، دو رکعت می‌افزود؛ یعنی دو رکعت جداگانه هم می‌خواند<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج‌۳، ص۳۷۵.</ref>؛ بنابراین [[سیره امام سجاد]]{{ع}} [[خواندن نماز]] جمعه با عامه بوده است. در سند این [[روایت]] [[علی بن حدید]] آمده که شیخ در [[إستبصار]] وی را [[ضعیف]] دانسته<ref>شیخ طوسی، الإستبصار، ج‌۱، ص۴۰.</ref>، ولی از او [[روایات]] متعددی نقل کرده است.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۱۲۳</ref>.
 
با توجه به این [[روایت]] می‌توان گفت روایتی که در من لا‌یحضره الفقیه در اهمیت حضور در صف اول جماعت آمده، منظور [[همراهی]] با [[عامه]] است. [[موسی بن جعفر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|إِنَّ الصَّلَاةَ فِي الصَّفِ الْأَوَّلِ كَالْجِهَادِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}<ref>شیخ صدوق، من ‎لایحضره ‎الفقیه، ج‌۱، ص۳۸۵.</ref>: «[[نماز]] در صف اول مانند [[جهاد]] در راه خداست». نقل است که [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{ع}} پشت سر [[مروان]] نماز جماعت می‌خواندند<ref>ابن‌اشعث، الجعفریات، ص‌۵۲؛ ابن‌ابی شیبه، المصنف، ج۲، ص‌۱۵۲ (دار التاج).</ref>.
 
[[حمران بن اعین]] گوید: به [[امام باقر]]{{ع}} گفتم: فدایت شوم، من با این [[قوم]] در [[روز جمعه]] نماز می‌خوانم و آنان به وقت نماز می‌خوانند؛ چه کنم؟ فرمود: با آنان نماز بخوان. [[حمران]] از نزد حضرت خارج شد و به سوی [[زراره]] رفت و گفت: حضرت به ما دستور داد با آنان برابر نمازشان نماز بخوانیم. زراره گفت: این مسئله امکان ندارد جز با [[تأویل]]. حمران به وی گفت: [[حرکت]] کن تا از خود حضرت بشنویم. گوید: بر امام باقر{{ع}} وارد شدیم؛ زراره گفت: فدایت شوم، حمران تصور می‌کند شما دستور داده‌اید با آنان نماز بخوانیم و من منکر آن شدم و نپذیرفتم. حضرت به ما فرمود: [[سیره]] [[علی بن الحسین]]{{ع}} این بود که با آنان دو رکعت [[جمعه]] را می‌خواند و زمانی که نماز را به پایان می‌رساندند، حرکت می‌کرد و بر آن، دو رکعت می‌افزود؛ یعنی دو رکعت جداگانه هم می‌خواند<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج‌۳، ص۳۷۵.</ref>؛ بنابراین سیره [[امام سجاد]]{{ع}} [[خواندن نماز]] جمعه با عامه بوده است. در سند این [[روایت]] [[علی بن حدید]] آمده که شیخ در [[إستبصار]] وی را ضعیف دانسته<ref>شیخ طوسی، الإستبصار، ج‌۱، ص۴۰.</ref>، ولی از او روایات متعددی نقل کرده است<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۱۲۳</ref>.


==دیدگاه‌های مختلف روایات درباره نماز با عامه==
==دیدگاه‌های مختلف روایات درباره نماز با عامه==
۱۱۸٬۳۵۶

ویرایش