پرش به محتوا

آیه اولی الامر در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۶: خط ۱۶:


=== احادیث امارت ===
=== احادیث امارت ===
'''معنای [[اولو الأمر]]'''
احادیث امارت، مجموعه احادیثی هستند که به عنوان امیر بودن یا امارت اهل بیت {{عم}} در آنها تصریح یا اشاره شده است. این احادیث را می‌توان مفسر معنای اولی الامر در آیه مورد بحث و روشن کننده مصداق آن دانست.
# '''قرآن‌''': {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>.
# '''حدیث‌''': [[کمال الدین‌ (کتاب)|کمال الدین‌]]- به [[نقل]] از [[جابر بن عبد الله انصاری]]-: چون خدای عز و جل بر پیامبرش [[محمد]] {{صل}} نازل کرد که: "ای [[مؤمنان]]! از [[خدا]] و [[پیامبر]] [[اطاعت]] کنید و [نیز] از فرمان‌روایانتان"، گفتم: ای [[پیامبر خدا]]! [[خدا]] و پیامبرش را شناختیم؛ اما فرمان‌روایانی که [[خداوند]]، [[اطاعت]] آنان را با [[اطاعت]] تو همراه کرده، چه کسانی‌اند؟ فرمود: "ای [[جابر]]! آنان [[جانشینان]] من و [[پیشوایان]] مسلمانانْ پس از من هستند. نخستین آنها [[علی بن ابی طالب]] است"<ref>کمال الدین، ص ۲۵۳، ح ۳.</ref>. [[امام]] [[زین العابدین]] {{ع}}: همانا اولو الأمری که خدای عز و جل آنان را [[پیشوایان]] [[مردم]] قرار داد و [[اطاعت]] از آنان را [[واجب]] ساخت، [[امیر مؤمنان]]، [[علی بن ابی طالب]] {{ع}}، سپس [[حسن]] {{ع}}، سپس [[حسین]] {{ع}}، دو پسر [[علی بن ابی طالب]] هستند و سپس، [[امر]] ([[امامت]]) به ما رسید<ref>الإمام زین العابدین {{ع}}: {{متن حدیث|إن اولِی الأَمرِ الذینَ جَعَلَهُمُ اللهُ عز و جل أئِمةً لِلناسِ وأوجَبَ عَلَیهِم طاعَتَهُم: أمیرُ المُؤمِنینَ عَلِی بنُ أبی طالِبٍ {{ع}}، ثُم الحَسَنُ، ثُم الحُسَینُ ابنا عَلِی بنِ أبی طالِبٍ، ثُم انتَهَی الأَمرُ إلَینا}} (کمال الدین، ص ۳۱۹، ح ۲).</ref>.


'''[[امیر]] پس از [[پیامبر]] {{صل}}‌''': [[پیامبر خدا]] {{صل}}: [[خداوند]] عز و جل مرا به [[پیامبری]]، به سوی شما برانگیخت و به من [[فرمان]] داد که [[علی]] را به جای خویش بر شما [[امیر]] گردانم<ref>رسول الله {{صل}}: {{متن حدیث|إن اللهَ عزوجل بَعَثَنی إلَیکم رَسولًا، وأمَرَنی أن أستَخلِفَ عَلَیکم عَلِیاً أمیراً}} (الأمالی، صدوق، ص ۴۹۲، ح ۶۶۹).</ref>. [[پیامبر خدا]] {{صل}}: هر کس را من نبی‌ام، [[علی]] [[امیر]] است<ref>عنه {{صل}}: {{متن حدیث|مَن کنتُ نَبِیهُ فَعَلِی أمیرُهُ}} (تهذیب الأحکام، ج ۳، ص ۱۴۴، ح ۳۱۷).</ref>.
در روایتی از [[جابر بن عبد الله انصاری]] چنین نقل شده که: چون خدای عز و جل بر پیامبرش [[محمد]] {{صل}} نازل کرد که: "ای [[مؤمنان]]! از [[خدا]] و [[پیامبر]] [[اطاعت]] کنید و [نیز] از فرمان‌روایانتان"، گفتم: ای [[پیامبر خدا]]! [[خدا]] و پیامبرش را شناختیم؛ اما فرمان‌روایانی که [[خداوند]]، [[اطاعت]] آنان را با [[اطاعت]] تو همراه کرده، چه کسانی‌اند؟ فرمود: "ای [[جابر]]! آنان [[جانشینان]] من و [[پیشوایان]] مسلمانانْ پس از من هستند. نخستین آنها [[علی بن ابی طالب]] است"<ref>کمال الدین، ص ۲۵۳، ح ۳.</ref>. [[امام]] [[زین العابدین]] {{ع}}: همانا اولو الأمری که خدای عز و جل آنان را [[پیشوایان]] [[مردم]] قرار داد و [[اطاعت]] از آنان را [[واجب]] ساخت، [[امیر مؤمنان]]، [[علی بن ابی طالب]] {{ع}}، سپس [[حسن]] {{ع}}، سپس [[حسین]] {{ع}}، دو پسر [[علی بن ابی طالب]] هستند و سپس، [[امر]] ([[امامت]]) به ما رسید<ref>الإمام زین العابدین {{ع}}: {{متن حدیث|إن اولِی الأَمرِ الذینَ جَعَلَهُمُ اللهُ عز و جل أئِمةً لِلناسِ وأوجَبَ عَلَیهِم طاعَتَهُم: أمیرُ المُؤمِنینَ عَلِی بنُ أبی طالِبٍ {{ع}}، ثُم الحَسَنُ، ثُم الحُسَینُ ابنا عَلِی بنِ أبی طالِبٍ، ثُم انتَهَی الأَمرُ إلَینا}} (کمال الدین، ص ۳۱۹، ح ۲).</ref>.


'''[[امیر]] نیکوکاران‌''': [[پیامبر خدا]] {{صل}}‌- در [[صلح]] حُدیبیه، در حالی که دست [[علی]] {{ع}} را گرفته و صدای خود را بلند کرده بود-: او، [[امیر]] [[نیکوکاران]] و [[قاتل]] بدکاران است. هر که او را [[یاری]] دهد، [[یاری]] شود و هر که او را وا نهد، وا نهاده شود<ref>عنه {{صل}}- یومَ الحُدَیبِیةِ وهُوَ آخِذٌ بِیدِ عَلِی {{ع}}-: {{متن حدیث|هذا أمیرُ البَرَرَةِ، وقاتِلُ الفَجَرَةِ، مَنصورٌ مَن نَصَرَهُ، مَخذولٌ مَن خَذَلَهُ- یمُد بِها صَوتَهُ-.}} (تاریخ بغداد، ج ۲، ص ۳۷۷ ش ۸۷۷).</ref>.
همچنین از [[پیامبر خدا]] {{صل}} چنین نقل شده که: [[خداوند]] عز و جل مرا به [[پیامبری]]، به سوی شما برانگیخت و به من [[فرمان]] داد که [[علی]] را به جای خویش بر شما [[امیر]] گردانم<ref>رسول الله {{صل}}: {{متن حدیث|إن اللهَ عزوجل بَعَثَنی إلَیکم رَسولًا، وأمَرَنی أن أستَخلِفَ عَلَیکم عَلِیاً أمیراً}} (الأمالی، صدوق، ص ۴۹۲، ح ۶۶۹).</ref>. [[پیامبر خدا]] {{صل}}: هر کس را من نبی‌ام، [[علی]] [[امیر]] است<ref>عنه {{صل}}: {{متن حدیث|مَن کنتُ نَبِیهُ فَعَلِی أمیرُهُ}} (تهذیب الأحکام، ج ۳، ص ۱۴۴، ح ۳۱۷).</ref>.


'''آغاز نام‌گذاری [[علی]] {{ع}} به "[[امیر المؤمنین]]"''': [[الکافی‌ (کتاب)|الکافی‌]]- به [[نقل]] از [[جابر]]-: به [[امام باقر]] {{ع}} گفتم: چرا [[علی]] {{ع}}‌ "[[امیر المؤمنین]]" نامیده شد؟ فرمود: "[[خدا]] او را [چنین‌] نامید"<ref>الکافی عن جابر: {{متن حدیث|قُلتُ لِأَبی جَعفَرٍ {{ع}}: لِمَ سُمی أمیرَ المُؤمِنینَ؟ قالَ: اللهُ سَماهُ}} (الکافی، ج ۱، ص ۴۱۲، ح ۴).</ref>.
علاوه بر این [[پیامبر خدا]] {{صل}}‌- در [[صلح]] حُدیبیه، در حالی که دست [[علی]] {{ع}} را گرفته و صدای خود را بلند کرده بود-: او، [[امیر]] [[نیکوکاران]] و [[قاتل]] بدکاران است. هر که او را [[یاری]] دهد، [[یاری]] شود و هر که او را وا نهد، وا نهاده شود<ref>عنه {{صل}}- یومَ الحُدَیبِیةِ وهُوَ آخِذٌ بِیدِ عَلِی {{ع}}-: {{متن حدیث|هذا أمیرُ البَرَرَةِ، وقاتِلُ الفَجَرَةِ، مَنصورٌ مَن نَصَرَهُ، مَخذولٌ مَن خَذَلَهُ- یمُد بِها صَوتَهُ-.}} (تاریخ بغداد، ج ۲، ص ۳۷۷ ش ۸۷۷).</ref>.


'''اختصاص داشتن عنوان "[[امیر المؤمنین]]" به [[علی]] {{ع}}‌''': [[امام صادق]] {{ع}}‌- در جواب پرسشی که از ایشان شد: آیا بر [[قائم]] {{ع}} با عنوان "[[امیر المؤمنین]]" [[سلام]] داده می‌شود؟ -: نه. این، نامی است که [[خداوند]]، [[امیر مؤمنان]] [[علی]] {{ع}}‌ را بدان نامید و کسی پیش از او به این نام، نامیده نشده است و پس از او نیز نامیده نمی‌شود<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق {{ع}}- وسُئِلَ عَنِ القائِمِ {{ع}} یسَلمُ عَلَیهِ بإِمرَةِ المُؤمِنینَ؟ فَقالَ-: لا، ذاک اسمٌ سَمی اللهُ بِهِ أمیرَ المُؤمِنینَ {{ع}}، لَم یسَم بِهِ أحَدٌ قَبلَهُ ولا یتَسَمی‌ بِهِ بَعدَهُ}} (الکافی، ج ۱، ص ۴۱۱، ح ۲).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۱۳۱-۱۳۳.</ref>
همچنین در [[الکافی‌ (کتاب)|الکافی‌]]- به [[نقل]] از [[جابر]]- آمده: به [[امام باقر]] {{ع}} گفتم: چرا [[علی]] {{ع}}‌ "[[امیر المؤمنین]]" نامیده شد؟ فرمود: "[[خدا]] او را [چنین‌] نامید"<ref>الکافی عن جابر: {{متن حدیث|قُلتُ لِأَبی جَعفَرٍ {{ع}}: لِمَ سُمی أمیرَ المُؤمِنینَ؟ قالَ: اللهُ سَماهُ}} (الکافی، ج ۱، ص ۴۱۲، ح ۴).</ref>.
 
[[امام صادق]] {{ع}}‌ نیز- در جواب پرسشی که از ایشان شد که آیا بر [[قائم]] {{ع}} با عنوان "[[امیر المؤمنین]]" [[سلام]] داده می‌شود؟ یا نه، فرمودند: این، نامی است که [[خداوند]]، [[امیر مؤمنان]] [[علی]] {{ع}}‌ را بدان نامید و کسی پیش از او به این نام، نامیده نشده است و پس از او نیز نامیده نمی‌شود<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق {{ع}}- وسُئِلَ عَنِ القائِمِ {{ع}} یسَلمُ عَلَیهِ بإِمرَةِ المُؤمِنینَ؟ فَقالَ-: لا، ذاک اسمٌ سَمی اللهُ بِهِ أمیرَ المُؤمِنینَ {{ع}}، لَم یسَم بِهِ أحَدٌ قَبلَهُ ولا یتَسَمی‌ بِهِ بَعدَهُ}} (الکافی، ج ۱، ص ۴۱۱، ح ۲).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۱۳۱-۱۳۳.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱٬۰۱۴

ویرایش