←روشهای شناخت خداوند
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
== روشهای [[شناخت خداوند]] == | == روشهای [[شناخت خداوند]] == | ||
[[امام علی]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] از روشهای گوناگونی برای [[شناخت خداوند]] و [[تبیین]] صفات او بهره برده است. برخی از این روشها در قالب مشاهده آثار [[آفرینش جهان]] هستی، که [[انسانها]] با حوّاس خود آن را [[درک]] میکنند و نتیجهگیری از طریق [[عقل]] و روابط علّت و معلول بین پدیدهها میسر است. [[امام]] {{ع}} در بیان آثار [[آفرینش]] به کیفیت و چگونگی آن نظر دارد. [[هدف]] [[امام]] در بیان شگفتیهای [[آفرینش]] و بیان برخی جلوههای آن و بیان [[وحدت]] و [[نظم]] موجود در [[آفرینش]] الهی، در پی گشودن راهی بهسوی [[شناخت]] و پیبردن به وجود [[خداوند]] برآمده است، چنانکه فرمود: سپاس خداوندی را که به سبب [[آفرینش]] خود بر آفریدگانش تجلّی یافت و با [[دلایل]] روشن خود در دلهایشان نمودار شد. موجودات را بی آنکه [[فکر]] و اندیشهای به کار دارد، بیافرید، زیرا [[اندیشه]] تنها سزاوار کسانی است که دارای ضمیر باشند و در ذات او ضمیری نیست. [[علم]] او درون پردههای [[غیب]] را بشکافته و بر عقیدههای رازناک و مکنون احاطه دارد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۰۷: {{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الْمُتَجَلِّي لِخَلْقِهِ بِخَلْقِهِ وَ الظَّاهِرِ لِقُلُوبِهِمْ بِحُجَّتِهِ؛ خَلَقَ الْخَلْقَ مِنْ غَيْرِ رَوِيَّةٍ، إِذْ كَانَتِ الرَّوِيَّاتُ لَا تَلِيقُ إِلَّا بِذَوِي الضَّمَائِرِ وَ لَيْسَ بِذِي ضَمِيرٍ فِي نَفْسِهِ، خَرَقَ عِلْمُهُ بَاطِنَ غَيْبِ السُّتُرَاتِ وَ أَحَاطَ بِغُمُوضِ عَقَائِدِ السَّرِيرَاتِ}}</ref>. در اینصورت، حصول [[شناخت]] و [[معرفت خداوند]] از راه تجلّی او در | [[امام علی]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] از روشهای گوناگونی برای [[شناخت خداوند]] و [[تبیین]] صفات او بهره برده است. برخی از این روشها در قالب مشاهده آثار [[آفرینش جهان]] هستی، که [[انسانها]] با حوّاس خود آن را [[درک]] میکنند و نتیجهگیری از طریق [[عقل]] و روابط علّت و معلول بین پدیدهها میسر است. [[امام]] {{ع}} در بیان آثار [[آفرینش]] به کیفیت و چگونگی آن نظر دارد. [[هدف]] [[امام]] در بیان شگفتیهای [[آفرینش]] و بیان برخی جلوههای آن و بیان [[وحدت]] و [[نظم]] موجود در [[آفرینش]] الهی، در پی گشودن راهی بهسوی [[شناخت]] و پیبردن به وجود [[خداوند]] برآمده است، چنانکه فرمود: سپاس خداوندی را که به سبب [[آفرینش]] خود بر آفریدگانش تجلّی یافت و با [[دلایل]] روشن خود در دلهایشان نمودار شد. موجودات را بی آنکه [[فکر]] و اندیشهای به کار دارد، بیافرید، زیرا [[اندیشه]] تنها سزاوار کسانی است که دارای ضمیر باشند و در ذات او ضمیری نیست. [[علم]] او درون پردههای [[غیب]] را بشکافته و بر عقیدههای رازناک و مکنون احاطه دارد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۰۷: {{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الْمُتَجَلِّي لِخَلْقِهِ بِخَلْقِهِ وَ الظَّاهِرِ لِقُلُوبِهِمْ بِحُجَّتِهِ؛ خَلَقَ الْخَلْقَ مِنْ غَيْرِ رَوِيَّةٍ، إِذْ كَانَتِ الرَّوِيَّاتُ لَا تَلِيقُ إِلَّا بِذَوِي الضَّمَائِرِ وَ لَيْسَ بِذِي ضَمِيرٍ فِي نَفْسِهِ، خَرَقَ عِلْمُهُ بَاطِنَ غَيْبِ السُّتُرَاتِ وَ أَحَاطَ بِغُمُوضِ عَقَائِدِ السَّرِيرَاتِ}}</ref>. در اینصورت، حصول [[شناخت]] و [[معرفت خداوند]] از راه تجلّی او در قوه عاقله [[آدمی]] صورت میگیرد و راه جدیدی در [[شناخت]]، فراروی [[آدمی]] باز میشود که در آن فقط بر ابزار مادی و حسی و بحثهای [[فلسفی]] و استدلالی تأکید نشده است<ref>[[سید حسین دینپرور|دینپرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 324.</ref>. | ||
== محدود نبودن ذات خدا == | == محدود نبودن ذات خدا == |