شایسته‌سالاری در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←آثار شایسته‌سالاری
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
از نظر [[آموزه‌های قرآن]]، عمل به شایسته‌سالاری و [[انتخاب]] [[مسئولان]] [[صالح]] برای مناصب آثار و برکاتی برای فرد و [[اجتماع]] دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: | از نظر [[آموزه‌های قرآن]]، عمل به شایسته‌سالاری و [[انتخاب]] [[مسئولان]] [[صالح]] برای مناصب آثار و برکاتی برای فرد و [[اجتماع]] دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
#[[مشروعیت]] [[نظام اسلامی]]: نظام اسلامی زمانی مشروعیت می‌یابد که [[فلسفه]] و سبک زندگی اسلامی را تحقق بخشد و [[تمدن اسلامی]] را در چارچوب [[آموزه‌های اسلامی]] و [[قوانین]] آن ایجاد کند. وقتی [[صالحان]] شایسته در مناصب قرار گیرند، این [[هدف]] برآورده می‌شود. البته باید توجه داشت که از نظر [[قرآن]]، کسی که صلاحیت ندارد نمی‌تواند در مناصب نظام اسلامی قرار گیرد و انتخاب و یا جلوس شخصی ناشایسته به معنای فقدان مشروعیت اوست{{متن قرآن|وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}}<ref> «و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.</ref>. | #[[مشروعیت]] [[نظام اسلامی]]: نظام اسلامی زمانی مشروعیت می‌یابد که [[فلسفه]] و سبک زندگی اسلامی را تحقق بخشد و [[تمدن اسلامی]] را در چارچوب [[آموزه‌های اسلامی]] و [[قوانین]] آن ایجاد کند. وقتی [[صالحان]] شایسته در مناصب قرار گیرند، این [[هدف]] برآورده می‌شود. البته باید توجه داشت که از نظر [[قرآن]]، کسی که صلاحیت ندارد نمی‌تواند در مناصب نظام اسلامی قرار گیرد و انتخاب و یا جلوس شخصی ناشایسته به معنای فقدان مشروعیت اوست{{متن قرآن|وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}}<ref> «و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.</ref>. | ||
# فقدان [[مقبولیت]] [[سیاسی]]: مقبولیت سیاسی در گرو [[کارآمدی]] [[نظام سیاسی]] است. وجود افراد | # فقدان [[مقبولیت]] [[سیاسی]]: مقبولیت سیاسی در گرو [[کارآمدی]] [[نظام سیاسی]] است. وجود افراد ناصالح در مناصب به معنای ناکارآمدی آن [[نظام]] است و موجب می‌شود تا نظام اسلامی مقبولیت خود را به سبب ناکارآمدی و عدم تحقق فلسفه وجود نظام سیاسی از دست بدهد{{متن قرآن|الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ}}<ref> «(همان) کسانی که اگر آنان را در زمین توانمندی دهیم نماز بر پا می‌دارند و زکات می‌پردازند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناپسند باز می‌دارند و پایان کارها با خداوند است» سوره حج، آیه ۴۱.</ref>. | ||
# بهره‌مندی از [[امدادهای الهی]]: [[ولایت الهی]] که در [[ولایت]] صالحان خودنمایی می‌کند موجب می‌شود تا [[خدا]] فراتر از [[نصرت]] به نظام اسلامی و صاحب منصبان آن توجه کند و از جایی که [[گمان]] نمی‌رود به آنان [[یاری]] و [[امداد]] برساند؛ چنانکه این مسأله در واقعه طبس و بسیاری از جنگ‌های صدر اسلام اتفاق افتاد{{متن قرآن|إِنَّ وَلِيِّيَ اللَّهُ الَّذِي نَزَّلَ الْكِتَابَ وَهُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ}}<ref>«بی‌گمان سرپرست من خداوند است که این کتاب (آسمانی) را فرو فرستاده است و او شایستگان را سرپرستی می‌کند» سوره اعراف، آیه ۱۹۶.</ref>. | # بهره‌مندی از [[امدادهای الهی]]: [[ولایت الهی]] که در [[ولایت]] صالحان خودنمایی می‌کند موجب می‌شود تا [[خدا]] فراتر از [[نصرت]] به نظام اسلامی و صاحب منصبان آن توجه کند و از جایی که [[گمان]] نمی‌رود به آنان [[یاری]] و [[امداد]] برساند؛ چنانکه این مسأله در واقعه طبس و بسیاری از جنگ‌های صدر اسلام اتفاق افتاد{{متن قرآن|إِنَّ وَلِيِّيَ اللَّهُ الَّذِي نَزَّلَ الْكِتَابَ وَهُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ}}<ref>«بی‌گمان سرپرست من خداوند است که این کتاب (آسمانی) را فرو فرستاده است و او شایستگان را سرپرستی می‌کند» سوره اعراف، آیه ۱۹۶.</ref>. | ||
# بهره‌مندی از فضل خاص [[الهی]]: [[نظام اسلامی]] با حضور شایستگان از فضل الهی بهره‌مند می‌شود؛ زیرا [[حکومتی]] است که منعم علیهم بر آن [[حاکمیت]] دارد{{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا * ذَلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ عَلِيمًا}}<ref> «و آنان که از خداوند و پیامبر فرمان برند با کسانی که خداوند به آنان نعمت داده است از پیامبران و راستکرداران و شهیدان و شایستگان خواهند بود و آنان همراهانی نیکویند * این بخشش از سوی خداوند است و خداوند به دانایی بسنده است» سوره نساء، آیه ۶۹-۷۰.</ref>. | # بهره‌مندی از فضل خاص [[الهی]]: [[نظام اسلامی]] با حضور شایستگان از فضل الهی بهره‌مند می‌شود؛ زیرا [[حکومتی]] است که منعم علیهم بر آن [[حاکمیت]] دارد{{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا * ذَلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ عَلِيمًا}}<ref> «و آنان که از خداوند و پیامبر فرمان برند با کسانی که خداوند به آنان نعمت داده است از پیامبران و راستکرداران و شهیدان و شایستگان خواهند بود و آنان همراهانی نیکویند * این بخشش از سوی خداوند است و خداوند به دانایی بسنده است» سوره نساء، آیه ۶۹-۷۰.</ref>. | ||
# برخورداری از | # برخورداری از رحمت خاص الهی: همچنین نظام اسلامی با حضور [[صالحان]] شایسته مناصب الهی از رحمت خاص الهی در [[دنیا]] و [[آخرت]] سود می‌برد و به طور طبیعی کسانی که با آنان هستند نیز بهره‌مند از رحمت خاص الهی می‌شوند و [[سعادت]] را برای خویش رقم می‌زنند{{متن قرآن|وَأَدْخَلْنَاهُ فِي رَحْمَتِنَا إِنَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ * وَنُوحًا إِذْ نَادَى مِنْ قَبْلُ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ}}<ref> «و او را در (پناه) بخشایش خویش درآوردیم که او از شایستگان بود * و (نیز) نوح را (یاد کن) هنگامی که پیش از آن (ما را) خواند و ما به او پاسخ دادیم پس، او و خانواده‌اش را از بلای سترگ رهاندیم» سوره انبیاء، آیه ۷۵-۷۶.</ref>؛ {{متن قرآن|رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدْتَهُمْ وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ * وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ وَمَنْ تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}<ref>«پروردگارا! و آنان و شایستگان از پدران و همسران و فرزندانشان را در آن بهشت‌های جاودان که به آنان وعده فرموده‌ای درآور که بی‌گمان این تویی که پیروزمند فرزانه‌ای * و آنان را از کیفرها (ی گناهان در روز رستخیز) نگاه دار و هر که را در آن روز از کیفرها نگاه داری بدو بخشایش آورده‌ای و این است که رستگاری سترگ است» سوره غافر، آیه ۸-۹.</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[شایسته‌سالاری و شرایط آن از نظر قرآن (مقاله)|شایسته‌سالاری و شرایط آن از نظر قرآن]].</ref> | ||
== نگرش قرآنی == | == نگرش قرآنی == | ||