حنیف در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

[[شناخت]] این واژه، از آنجایی اهمیت دارد که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در [[روایات]] فراوانی [[دین]] خود را حنیفیت آسان خوانده است<ref>الکافی، ج ۵، ص۴۹۴؛ من لایحضره الفقیه، ج ۱، ص۱۲؛ مسند احمد، ج ۶، ص۱۱۶، ۲۳۳؛ المعجم الکبیر، ج ۱۱، ص۱۸۱.</ref>. با کاوش در [[منابع تفسیری]] و [[تاریخی]] می‌توان معانی و مصادیق مختلفی برای واژه حنیف و [[حنفاء]] مشاهده کرد. برخی از آنها مانند عمل کننده به سنت‌های ده‌گانه ابراهیم<ref>تفسیر قمی، ج ۱، ص۲۲۲؛ بحارالانوار، ج ۱۲، ص۷؛ ج ۷۳، ص۶۸.</ref>، نام [[صابئان]] ابراهیمی برای کسانی که در [[روم]] [[زندگی]] می‌کرده و خود را پیرو ابراهیم می‌دانسته و صحفی را به او نسبت می‌داده‌اند<ref>تاریخ یعقوبی، ج ۱، ص۱۴۷؛ الفهرست، ج ۱، ص۲۴؛ بلوغ الارب، ج ۲، ص۲۲۴.</ref>، صفت برای ابراهیم<ref>البدایة والنهایه، ج۱، ص۱۹۴؛ سبل‌الهدی، ج۴،ص۶۶.</ref>، نام برای [[دین ابراهیم]]<ref>جامع‌البیان، ج ۱، ص۷۸۵.</ref>، [[پایداری]] بر دین ابراهیم<ref>جامع‌البیان، ج۱، ص۷۸۷؛ مجمع‌البیان، ج۱، ص۴۰۲.</ref>، نامی برای [[پیروان]] ابراهیم که به دست عمروبن لحی به [[بت‌پرستی]] روی آوردند و تنها نام [[آیین]] ابراهیمی بر آنان ماند<ref>المیزان، ج ۱۰، ص۲۸۶؛ ج ۳، ص۲۵۳.</ref> به ابراهیم و آیین وی اشاره دارند. بعضی دیگر به پیروان عقایدی خاص، مانند [[سنت]] [[ختنه]]<ref>جامع البیان، ج ۱، ص۷۸۶؛ البحر المحیط، ج ۱، ص۵۷۷ ـ ۵۷۸؛ غریب القرآن، ص۳۸۸.</ref>، استقبال به [[خانه خدا]]<ref>تفسیر ابن ابی‌حاتم، ج ۱، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ التبیان، ج ۱، ص۴۸۰.</ref>، [[حج]] خانه خدا<ref>غریب القرآن، ص۳۸۸؛ تفسیر ثعلبی، ج ۱، ص۲۸۲ ـ ۲۸۳؛ جامع‌البیان، ج ۱، ص۵۶۵، ۷۸۶.</ref>، [[غسل]] جنابت<ref>لسان العرب، ج ۹، ص۵۷؛ تاج العروس، ج ۶، ص۷۷، «حنف»؛ بحارالانوار، ج ۱۲، ص۷؛ ج ۷۳، ص۶۸.</ref>، خودداری از خوردن شراب و [[قربانی]] [[بت‌ها]]<ref>تفسیر قرطبی، ج ۴، ص۱۰۹.</ref> اشاره دارند. موارد دیگری نیز مانند گرویدن به [[اسلام]] از دیگر [[ادیان]]<ref>التبیان، ج ۱، ص۴۸۰؛ تفسیر قرطبی، ج ۱، ص۱۴۴.</ref>، [[استعداد]] پذیرش حق و [[اعتدال]] در [[دین]]<ref>التبیان، ج ۱، ص۴۸۰؛ المیزان، ج ۲۰، ص۳۳۹؛ مجمع البحرین، ج ۱، ص۵۸۸.</ref>، [[طهارت]] از [[معاصی]] و [[گناهان]]<ref>النهایه، ج ۱، ص۴۱۵؛ مجمع البحرین، ج ۱، ص۵۸۸، «حنف».</ref>، [[ایمان به پیامبران]]<ref>تفسیر ابن ابی‌حاتم، ج ۱، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲.</ref>، [[پیروی]] و ثبوت بر [[دین الهی]]<ref>مجمع‌البیان، ج ۱، ص۴۰۲؛ التفسیر الکبیر، ج ۳۲، ص۴۷.</ref>، دوری از [[شرک]] و بازگشت به [[توحید]]<ref>تفسیر مقاتل، ج ۲، ص۳۸۳؛ ج ۳، ص۵۰۵؛ تفسیر ابن کثیر، ج ۲، ص۶۱۲؛ تفسیر قرطبی، ج ۴، ص۱۰۹.</ref>، [[تحریم]] دختران و مادران و خاله‌ها<ref>تفسیر صنعانی، ج ۱، ص۶۰؛ مجمع البیان، ج ۱۰، ص۴۱۴؛ التفسیر الکبیر، ج ۳۲، ص۴۷.</ref>، [[تسلیم]]<ref>التبیان، ج ۱، ص۴۷۹ ـ ۴۸۰.</ref>، [[اخلاص]]<ref>جامع‌البیان، ج ۱، ص۷۸۵ ـ ۷۸۸؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۴۰۳.</ref>، [[فطرت]]<ref>الکافی، ج ۲، ص۱۵؛ تفسیر نسفی، ج ۳، ص۲۷۱ ـ ۲۷۲؛ نورالثقلین، ج ۳، ص۴۹۶؛ ج ۴، ص۱۸۲.</ref>، دین سهله و سمحه<ref>التفسیر الکبیر، ج ۳۲، ص۴۷؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۴۰۲.</ref> و اعتدال و [[میانه روی]]<ref>المیزان، ج ۲۰، ص۳۳۹؛ التحقیق، ج ۲، ص۲۹۴ ـ ۲۹۵، «حنف».</ref> یاد شده‌اند که بیشتر به صفاتی کلی اشاره دارند؛ یا به برداشت‌های مفهومی و نگاه کلی [[مفسران]] به واژه [[حنیف]] برمی‌گردند.

== حنفا هنگام ظهور اسلام ==