امام حسن مجتبی در معارف و سیره فاطمی: تفاوت میان نسخه‌ها
←شهادت امام حسن{{ع}}
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
[[منابع تاریخی]] بر روی نام سه تن از [[همسران]] آن حضرت{{ع}} - که صاحب فرزند بودند - [[اتفاق نظر]] دارند: [[خوله]]، دختر منظور [[فزاری]]، مادر حسن؛ ام‌بشیر، دختر [[ابی‌مسعود]] [[خزرجی]]، مادر[[زید]]؛ و [[ام اسحاق]]، دختر [[طلحة بن عبیدالله]]، مادر [[طلحه]]<ref>ابن قتیبه دینوری، المعارف، ص۲۱۲؛ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۳۰۴.</ref>. برخی گفته‌اند که ام اسحاق، مادر [[حسین اثرم]] و [[ابوبکر]] و قاسم و عمرو نیز بوده است<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۲۰؛ ابن حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ص۳۸-۳۹.</ref>. [[جعده]]، دختر [[اشعث بن قیس]]، دیگر [[همسر]] [[امام]]{{ع}} بود که از ایشان صاحب [[فرزندی]] نشد. بنا بر گزارشی، وی فرزندانی داشته است که در گذشتند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵-۲۲۶، «ملحقات».</ref>. [[ابن سعد]]، [[ام کلثوم]] (دختر [[فضل بن عباس]]) و [[زینب]] (دختر سبیع [[بجلی]]) را نیز جزو همسران آن حضرت{{ع}} نام برده و زینب را مادر عبدالله دانسته است<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵-۲۲۶، «ملحقات».</ref>. بنابراین، در منابع متقدم، فقط نام شش تن به عنوان [[همسر امام حسن]]{{ع}} ثبت شده است. حضرت{{ع}} از برخی از کنیزان خود نیز دارای فرزند بود<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵، «ملحقات»؛ علوی، علی بن محمد، المجدی فی انساب الطالبین، ص۱۹-۲۰.</ref>.<ref>[[سید علی رضا عالمی|عالمی، سید علی رضا]]، [[حسن بن علی (مقاله)| مقاله «حسن بن علی»]]، [[دانشنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فاطمی ج۱]]، ص۱۸۹.</ref> | [[منابع تاریخی]] بر روی نام سه تن از [[همسران]] آن حضرت{{ع}} - که صاحب فرزند بودند - [[اتفاق نظر]] دارند: [[خوله]]، دختر منظور [[فزاری]]، مادر حسن؛ ام‌بشیر، دختر [[ابی‌مسعود]] [[خزرجی]]، مادر[[زید]]؛ و [[ام اسحاق]]، دختر [[طلحة بن عبیدالله]]، مادر [[طلحه]]<ref>ابن قتیبه دینوری، المعارف، ص۲۱۲؛ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۳۰۴.</ref>. برخی گفته‌اند که ام اسحاق، مادر [[حسین اثرم]] و [[ابوبکر]] و قاسم و عمرو نیز بوده است<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۲۰؛ ابن حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ص۳۸-۳۹.</ref>. [[جعده]]، دختر [[اشعث بن قیس]]، دیگر [[همسر]] [[امام]]{{ع}} بود که از ایشان صاحب [[فرزندی]] نشد. بنا بر گزارشی، وی فرزندانی داشته است که در گذشتند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵-۲۲۶، «ملحقات».</ref>. [[ابن سعد]]، [[ام کلثوم]] (دختر [[فضل بن عباس]]) و [[زینب]] (دختر سبیع [[بجلی]]) را نیز جزو همسران آن حضرت{{ع}} نام برده و زینب را مادر عبدالله دانسته است<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵-۲۲۶، «ملحقات».</ref>. بنابراین، در منابع متقدم، فقط نام شش تن به عنوان [[همسر امام حسن]]{{ع}} ثبت شده است. حضرت{{ع}} از برخی از کنیزان خود نیز دارای فرزند بود<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵، «ملحقات»؛ علوی، علی بن محمد، المجدی فی انساب الطالبین، ص۱۹-۲۰.</ref>.<ref>[[سید علی رضا عالمی|عالمی، سید علی رضا]]، [[حسن بن علی (مقاله)| مقاله «حسن بن علی»]]، [[دانشنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فاطمی ج۱]]، ص۱۸۹.</ref> | ||
== | == شهادت امام حسن{{ع}} == | ||
{{اصلی|شهادت امام حسن مجتبی}} | {{اصلی|شهادت امام حسن مجتبی}} | ||
در | در تاریخ شهادت آن حضرت{{ع}} [[اختلاف]] هست. این [[تاریخ]] در منابع اهل سنت، [[سال]] ۴۹ یا ربیع الاول سال ۵۰ یا ۵۱ [[هجرت]]<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۹؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۸۹؛ ابن جوزی، صفة الصفوه، ج۱، ص۳۸۷.</ref>، و در منابع [[شیعی]]، صفر سال ۵۰ هجرت<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۵؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۱۹۲.</ref> و در [[اعلام الوری]]، ۲۸ صفر سال ۵۰ هجرت ثبت شده است<ref>طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج۱، ص۴۰۳.</ref>. | ||
بنا بر گزارش‌های | بنا بر گزارش‌های مورخان [[اهل سنت]]، وقتی که [[حسن بن علی]]{{ع}} در بستر [[بیماری]] بود، به خواست آن حضرت{{ع}}، قرار بود در کنار [[مرقد پیامبر]]{{صل}} به خاک سپرده شود. [[امام حسن]]{{ع}} با [[پیش‌بینی]] [[مخالفت]] برخی اشخاص، [[وصیت]] نمود در صورت بروز [[تنش]]، او را در [[بقیع]] به خاک بسپارند<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۷-۲۹۸؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۸۹.</ref>. بنا بر گزارش منابع اهل سنت، پس از [[شهادت]] آن حضرت{{ع}}، [[بنی‌امیه]] (به سرکردگی [[مروان بن حکم]]) مانع شدند که حضرت{{ع}} در کنار [[مرقد]] [[رسول خدا]]{{صل}} به خاک سپرده شود<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۸۹؛ ر. ک: ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۸۷-۲۹۰.</ref>. برخی از اهل سنت مدعی شده‌اند [[عایشه]] زمانی که مردان [[مسلح]] [[جنگی]] را دید، از [[عاقبت]] [[امر]] بیمناک شد و گفت: «[[خانه]]، [[خانه]] من است و [[اجازه]] نمی‌دهم احدی در آن [[دفن]] شود»<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۸.</ref>. به گزارش [[شیخ مفید]]<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۸.</ref> و [[ابن‌شهرآشوب]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۰۴.</ref> برای جلوگیری از دفن امام حسن{{ع}}، عایشه مستقیماً دست به کار شد و سوار بر قاطر، فریاد زد: «کسی را که [[دوست]] نمی‌دارم، اجازه ورود به خانه‌ام نمی‌دهم». [[پشتیبانی]] عایشه از بنی‌امیه در این ماجرا و سوارشدن او بر قاطر، در برخی منابع دیگر هم آمده است<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۸۲.</ref>. پس از این ماجرا، [[امام حسین]]{{ع}}، طبق وصیت، امام حسن{{ع}} را در [[بقیع]] [[دفن]] کرد<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۹؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۹۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۸۷.</ref>. با [[شهادت امام حسن]]{{ع}}، هفت [[روز]]، اهالی [[مکه]] و [[مدینه]] به سوگ نشستند<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۹۷-۲۹۸.</ref>. در [[تشییع جنازه]] حضرت{{ع}}، از [[بنی‌امیه]] فقط [[سعید بن عاص]] حضور داشت که در آن [[زمان]] [[والی مدینه]] بود<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۹.</ref>.<ref>[[سید علی رضا عالمی|عالمی، سید علی رضا]]، [[حسن بن علی (مقاله)| مقاله «حسن بن علی»]]، [[دانشنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فاطمی ج۱]]، ص۱۹۳.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||