←معناشناسی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
== معناشناسی == | == معناشناسی == | ||
{{اصلی|اعتدال در لغت}} | {{اصلی|اعتدال در لغت}} | ||
[[اعتدال]] مصدر باب افتعال از ریشه "ع ـ د ـ ل" و در لغت به معنای حدّ متوسط بین دو وضعیت دیگر<ref>لسان العرب، ج۹، ص۸۵؛ القاموس المحیط، ج۴، ص۲۰، «عدل».</ref> و به‌طور کلی هرگونه تناسبی است که لازمه آن برقراری [[مساوات]] بین جهات مختلف است<ref>مفردات، ص۵۵۳، «عدل».</ref>. اعتدال به معنای تناسب، [[استقامت]]، قوام پیدا کردن و موزون بودن و در یک مفهوم وسیع به معنای حد وسط بین [[افراط]] و تفریط از لحاظ کمّ یا کیف است<ref>لسان العرب، ج۱۱، ۴۳۳؛ التحقیق، ج۸، ۵۵.</ref>. ازاین‌رو نقطه مقابل [[اعتدال]]، [[افراط]] و تفریط نامیده می‌شود<ref>التحقیق، ج۹، ص۶۱ـ۶۲، «فرط».</ref> که مفهوم جامع هر دو [[فساد]] به معنای خروج از حالت [[اعتدال]] است، بنابراین، دو مفهوم "[[اعتدال]]" و "[[صلاح]]" با یکدیگر رابطه [[جانشینی]] و هر دو با مفهوم "[[فساد]]" رابطه | [[اعتدال]] مصدر باب افتعال از ریشه "ع ـ د ـ ل" و در لغت به معنای حدّ متوسط بین دو وضعیت دیگر<ref>لسان العرب، ج۹، ص۸۵؛ القاموس المحیط، ج۴، ص۲۰، «عدل».</ref> و به‌طور کلی هرگونه تناسبی است که لازمه آن برقراری [[مساوات]] بین جهات مختلف است<ref>مفردات، ص۵۵۳، «عدل».</ref>. اعتدال به معنای تناسب، [[استقامت]]، قوام پیدا کردن و موزون بودن و در یک مفهوم وسیع به معنای حد وسط بین [[افراط]] و تفریط از لحاظ کمّ یا کیف است<ref>لسان العرب، ج۱۱، ۴۳۳؛ التحقیق، ج۸، ۵۵.</ref>. ازاین‌رو نقطه مقابل [[اعتدال]]، [[افراط]] و تفریط نامیده می‌شود<ref>التحقیق، ج۹، ص۶۱ـ۶۲، «فرط».</ref> که مفهوم جامع هر دو [[فساد]] به معنای خروج از حالت [[اعتدال]] است، بنابراین، دو مفهوم "[[اعتدال]]" و "[[صلاح]]" با یکدیگر رابطه [[جانشینی]] و هر دو با مفهوم "[[فساد]]" رابطه تقابل دارند<ref>التوقیف، ج۱، ص۵۵۶؛ مفردات، ص۶۳۶، «فسد».</ref>؛ همچنین با توجه به اینکه [[اعتدال]] به‌معنای [[میانه‌روی]] است، [[اسراف]] نقطه مقابل آن به‌شمار می‌رود<ref>التعریفات، ص۳۸.</ref>. | ||
[[اعتدال]] در | [[اعتدال]] در فرهنگ اسلامی در معانی اصطلاحی گوناگونی به‌کار رفته که همه آنها با‌معنای لغوی تقارب دارد. در پزشکی به حالت هماهنگی میان "اخلاط چهارگانه"[[اعتدال]] گفته می‌شود<ref>التوقیف، ج۱، ص۴۳۱: مفتاح دارالسعاده، ج۱، ص۱۹۴ـ۱۹۵.</ref> و در جغرافیا نیز به خط استوا که فاصله یکسانی با [[قطب]] شمال و جنوب دارد و ساعات شب و روز در آن ثابت است محل [[اعتدال]] گفته می‌شود<ref>کشاف اصطلاحات الفنون، ج۱، ص۷۷۷ـ۷۷۸.</ref>. در [[علم]] هیئت نیز از نقطه تقاطع منطقة البروج و معدّل النهار به [[اعتدال]] ربیعی و خریفی تعبیر می‌کنند<ref>کشاف اصطلاحات الفنون، ج۱، ص۷۷۷.</ref>.<ref>[[علی خراسانی|خراسانی، علی]]، [[اعتدال (مقاله)| مقاله «اعتدال»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳، ص۵۴۲.</ref> | ||
== [[اعتدال]] در [[قرآن]] == | == [[اعتدال]] در [[قرآن]] == | ||