یاران صالح در معارف و سیره امام صادق: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
راهبرد امام صادق | [[راهبرد]] [[امام صادق]]{{ع}} در [[تشکیل جامعه صالح]]، رویکردی جامع و چندبُعدی بود که [[هدف]] آن [[تربیت]] انسان‌های [[متعهد]]، [[آگاه]] و تأثیرگذار در [[جامعه اسلامی]] بود. این الگوی [[تربیتی]] با تأکید بر ابعاد [[جهادی]]، [[روحی]] و [[اجتماعی]]، زمینه‌ساز تحولی عمیق در جامعه اسلامی شد. | ||
==نقش امام صادق | ==نقش امام صادق{{ع}} در تشکیل و تربیت [[جامعه]] [[یاران]] [[صالح]]== | ||
تشکیل جامعه صالح یکی از مهم‌ترین ابتکارات اصلاحی در تاریخ اندیشه اسلامی است که توسط امام جعفر صادق | تشکیل جامعه صالح یکی از مهم‌ترین ابتکارات [[اصلاحی]] در [[تاریخ]] [[اندیشه]] [[اسلامی]] است که توسط [[امام]] [[جعفر صادق]]{{ع}} پایه‌گذاری شد [[[سید محمد باقر حکیم]]، دور [[أهل]] البیت فی بناء الجماعة الصالحة، ج۱]. | ||
==شرایط تاریخی و ضرورت تشکیل== | ==شرایط [[تاریخی]] و [[ضرورت]] تشکیل== | ||
شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه اسلامی در این دوره با ویژگی‌های زیر مشخص می‌شد: | شرایط [[سیاسی]] و اجتماعی جامعه اسلامی در این دوره با ویژگی‌های زیر مشخص می‌شد: | ||
* تأثیرات منفی سیاست‌های طولانی‌مدت حکومت اموی بر فرهنگ اسلامی | * تأثیرات منفی سیاست‌های طولانی‌مدت [[حکومت اموی]] بر [[فرهنگ اسلامی]] | ||
* فعالیت جریان‌های فکری و سیاسی ناهمسو با مبانی اسلامی | * فعالیت جریان‌های [[فکری]] و سیاسی ناهمسو با مبانی اسلامی | ||
* آشفتگی در نظام فرهنگی و اجتماعی جامعه | * [[آشفتگی]] در [[نظام فرهنگی]] و اجتماعی جامعه | ||
==راهبرد اصلاحی امام صادق | ==راهبرد اصلاحی امام صادق{{ع}}== | ||
راهبرد امام | راهبرد امام{{ع}} صرفاً به تأسیس مراکز [[علمی]] محدود نشد. ایشان با [[درک عمیق]] از این [[واقعیت]] که [[حفظ اسلام]] نیازمند[[تربیت]] نیروهای کارآمد است، به تشکیل جامعه‌ای متشکل از [[افراد صالح]] و متعهد [[همت]] گماشتند که بتوانند: | ||
# حافظ ارزش‌های اسلامی باشند | # [[حافظ]] [[ارزش‌های اسلامی]] باشند | ||
# از مقدسات امت اسلامی دفاع کنند | # از [[مقدسات]] [[امت اسلامی]] [[دفاع]] کنند | ||
# عوامل قوت و بقای جامعه اسلامی را تقویت نمایند | # عوامل قوت و بقای جامعه اسلامی را تقویت نمایند | ||
==اهداف تشکیل جامعه صالح== | ==[[اهداف]]تشکیل جامعه صالح== | ||
هدف اصلی از تشکیل این جامعه، ایجاد تغییر در جامعه اسلامی بر اساس آموزه‌های اهل بیت | هدف اصلی از تشکیل این جامعه، ایجاد [[تغییر]] در جامعه اسلامی بر اساس [[آموزه‌های اهل بیت]]{{ع}} بود. این [[حرکت اصلاحی]] سه هدف عمده را دنبال می‌کرد: | ||
=== | ===۱. [[حفظ]] و تقویت جامعه اسلامی=== | ||
* گسترش دایره افراد صالح و آگاه در جامعه | * گسترش دایره افراد صالح و آگاه در جامعه | ||
* تقویت توان مدیریت سیاسی و اجتماعی | * تقویت توان [[مدیریت]] سیاسی و اجتماعی | ||
* مقابله با چالش‌های فکری و اخلاقی در جامعه اسلامی | * مقابله با چالش‌های فکری و [[اخلاقی]] در جامعه اسلامی | ||
* رویارویی علمی با جریان‌های انحرافی مانند زنادقه، مجبره و مرجئه | * [[رویارویی]] علمی با [[جریان‌های انحرافی]] مانند زنادقه، مجبره و [[مرجئه]] | ||
=== | ===۲. [[حفاظت از شریعت]] اسلامی=== | ||
امام صادق | امام صادق{{ع}} در برابر تلاش‌های تحریف‌کننده [[شریعت]]، اقدامات زیر را انجام داد: | ||
* مقابله با ورود اندیشه‌های بیگانه به حوزه شریعت | * مقابله با ورود اندیشه‌های [[بیگانه]] به حوزه شریعت | ||
* جلوگیری از کاربرد روش‌های نامعتبر مانند قیاس و استحسان در فهم دین | * جلوگیری از کاربرد روش‌های نامعتبر مانند [[قیاس]] و [[استحسان]] در [[فهم دین]] | ||
* تأکید بر نقش تقوا و عدالت در فهم و استنباط احکام شرعی | * تأکید بر نقش [[تقوا]] و [[عدالت]] در [[فهم]] و [[استنباط احکام شرعی]] | ||
* تربیت فقیهان عادل برای حفاظت از شریعت | * تربیت [[فقیهان]] [[عادل]] برای [[حفاظت از شریعت]] | ||
=== | ===۳. تبیین [[مرجعیت سیاسی]] [[اهل بیت]]{{ع}}=== | ||
* تأکید بر حق مشروع اهل بیت | * تأکید بر [[حق]] [[مشروع]] اهل بیت{{ع}} در [[رهبری جامعه اسلامی]] بر اساس [[نصوص دینی]] | ||
* تربیت جامعه‌ای آگاه به حقانیت رهبری اهل بیت | * [[تربیت]] جامعه‌ای [[آگاه]] به [[حقانیت]] [[رهبری اهل بیت]]{{ع}} | ||
* ایجاد زمینه برای تحقق حکومت اسلامی مطلوب | * ایجاد زمینه برای تحقق [[حکومت اسلامی]] مطلوب | ||
==ویژگی‌های رفتاری جامعه صالح== | ==ویژگی‌های [[رفتاری]] [[جامعه صالح]]== | ||
امام صادق | [[امام صادق]]{{ع}} از [[پیروان]] خود می‌خواست تا با رعایت اصول زیر، [[الگوی عملی]] برای [[جامعه]] باشند [وسائل الشیعة: ۱۲/۵]: | ||
* تقوای الهی و پرهیزگاری در دین | * [[تقوای الهی]] و [[پرهیزگاری]] در [[دین]] | ||
* صداقت در گفتار | * [[صداقت]] در گفتار | ||
* امانت‌داری | * [[امانت‌داری]] | ||
* نیکی با همسایگان | * [[نیکی]] با [[همسایگان]] | ||
* حضور فعال در مساجد | * حضور فعال در [[مساجد]] | ||
* مشارکت در امور اجتماعی مسلمانان | * [[مشارکت در امور اجتماعی]] [[مسلمانان]] | ||
* پرهیز از ایجاد تفرقه در جامعه اسلامی | * [[پرهیز]] از ایجاد [[تفرقه]] در [[جامعه اسلامی]] | ||
==ابعاد سه‌گانه تربیتی در جامعه صالح== | ==ابعاد سه‌گانه [[تربیتی]] در جامعه صالح== | ||
امام صادق | امام صادق{{ع}} برای [[تکوین]] و [[تکامل]] جامعه صالح، سه بُعد اساسی را مورد توجه قرار داد [[[سید محمد باقر حکیم]]، دور [[أهل]] البیت فی بناء الجماعة الصالحة، ج۱]: | ||
===بُعد اول: بنای جهادی=== | ===بُعد اول: بنای [[جهادی]]=== | ||
این بُعد از تربیت بر محورهای زیر استوار بود: | این بُعد از [[تربیت]] بر محورهای زیر [[استوار]] بود: | ||
* تقویت روحیه مقاومت در برابر انحرافات | * [[تقویت روحیه]] [[مقاومت]] در برابر [[انحرافات]] | ||
* پرورش شجاعت در بیان حق و دفاع از آن | * پرورش [[شجاعت]] در [[بیان حق]] و [[دفاع]] از آن | ||
* تحمل سختی‌ها در راه حفظ ارزش‌های اسلامی | * [[تحمل سختی‌ها]] در راه [[حفظ]] [[ارزش‌های اسلامی]] | ||
* پرهیز از سازش با قدرت‌های ناحق | * پرهیز از [[سازش]] با قدرت‌های ناحق | ||
===بُعد دوم: بنای روحی=== | ===بُعد دوم: بنای [[روحی]]=== | ||
امام | [[امام]]{{ع}} در تربیت روحی [[یاران]] خود بر موارد زیر تأکید داشتند [وسائل الشیعة: ۱۲/۵]: | ||
* تقویت پایه‌های ایمانی و اعتقادی | * تقویت [[پایه‌های ایمانی]] و [[اعتقادی]] | ||
* پرورش تقوا و پرهیزگاری | * پرورش [[تقوا]] و پرهیزگاری | ||
* اهتمام به عبادت و بندگی خداوند | * اهتمام به [[عبادت]] و [[بندگی]] [[خداوند]] | ||
* التزام عملی به اخلاق اسلامی | * [[التزام عملی]] به [[اخلاق اسلامی]] | ||
===بُعد سوم: بنای اجتماعی=== | ===بُعد سوم: بنای [[اجتماعی]]=== | ||
در این بُعد، امام | در این بُعد، امام{{ع}} اصول زیر را به یاران خود [[آموزش]] می‌دادند [وسائل الشیعة: ۱۲/۶]: | ||
* حفظ وحدت امت اسلامی | * حفظ [[وحدت امت اسلامی]] | ||
* گشودگی نسبت به پیروان مذاهب مختلف | * گشودگی نسبت به پیروان [[مذاهب]] مختلف | ||
* تقویت روحیه همزیستی و محبت | * تقویت روحیه [[همزیستی]] و [[محبت]] | ||
* مشارکت فعال در امور اجتماعی مسلمانان | * مشارکت فعال در [[امور اجتماعی]] مسلمانان | ||
* رعایت حقوق متقابل در روابط اجتماعی | * رعایت [[حقوق متقابل]] در [[روابط اجتماعی]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||