پرش به محتوا

یاران صالح در معارف و سیره امام صادق: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


[[راهبرد]] [[امام صادق]]{{ع}} در [[تشکیل جامعه صالح]]، رویکردی جامع و چندبُعدی بود که [[هدف]] آن [[تربیت]] انسان‌های [[متعهد]]، [[آگاه]] و تأثیرگذار در [[جامعه اسلامی]] بود. این الگوی [[تربیتی]] با تأکید بر ابعاد [[جهادی]]، [[روحی]] و [[اجتماعی]]، زمینه‌ساز تحولی عمیق در جامعه اسلامی شد.
راهبرد [[امام صادق]]{{ع}} در تشکیل جامعه صالح، رویکردی جامع و چندبُعدی بود که [[هدف]] آن [[تربیت]] انسان‌های [[متعهد]]، [[آگاه]] و تأثیرگذار در [[جامعه اسلامی]] بود. این الگوی [[تربیتی]] با تأکید بر ابعاد [[جهادی]]، [[روحی]] و [[اجتماعی]]، زمینه‌ساز تحولی عمیق در جامعه اسلامی شد.


==نقش امام صادق{{ع}} در تشکیل و تربیت [[جامعه]] [[یاران]] [[صالح]]==
== نقش امام صادق{{ع}} در تشکیل و تربیت [[جامعه]] [[یاران]] [[صالح]] ==
تشکیل جامعه صالح یکی از مهم‌ترین ابتکارات [[اصلاحی]] در [[تاریخ]] [[اندیشه]] [[اسلامی]] است که توسط [[امام]] [[جعفر صادق]]{{ع}} پایه‌گذاری شد [[[سید محمد باقر حکیم]]، دور [[أهل]] البیت فی بناء الجماعة الصالحة، ج۱].
تشکیل جامعه صالح یکی از مهم‌ترین ابتکارات [[اصلاحی]] در [[تاریخ]] [[اندیشه]] [[اسلامی]] است که توسط [[امام جعفر صادق]]{{ع}} پایه‌گذاری شد<ref>سید محمد باقر حکیم، دور أهل البیت فی بناء الجماعة الصالحة، ج۱.</ref>.
 
==شرایط [[تاریخی]] و [[ضرورت]] تشکیل==


== شرایط [[تاریخی]] و [[ضرورت]] تشکیل ==
شرایط [[سیاسی]] و اجتماعی جامعه اسلامی در این دوره با ویژگی‌های زیر مشخص می‌شد:
شرایط [[سیاسی]] و اجتماعی جامعه اسلامی در این دوره با ویژگی‌های زیر مشخص می‌شد:
# تأثیرات منفی سیاست‌های طولانی‌مدت [[حکومت اموی]] بر فرهنگ اسلامی؛
# فعالیت جریان‌های [[فکری]] و سیاسی ناهمسو با مبانی اسلامی؛
# آشفتگی در [[نظام فرهنگی]] و اجتماعی جامعه.


* تأثیرات منفی سیاست‌های طولانی‌مدت [[حکومت اموی]] بر [[فرهنگ اسلامی]]
== راهبرد اصلاحی امام صادق{{ع}} ==
* فعالیت جریان‌های [[فکری]] و سیاسی ناهمسو با مبانی اسلامی
راهبرد امام{{ع}} صرفاً به تأسیس مراکز [[علمی]] محدود نشد. ایشان با درک عمیق از این واقعیت که [[حفظ اسلام]] نیازمند [[تربیت]] نیروهای کارآمد است، به تشکیل جامعه‌ای متشکل از افراد صالح و متعهد [[همت]] گماشتند که بتوانند:
* [[آشفتگی]] در [[نظام فرهنگی]] و اجتماعی جامعه
# حافظ ارزش‌های اسلامی باشند؛
# از مقدسات [[امت اسلامی]] [[دفاع]] کنند؛
# عوامل قوت و بقای جامعه اسلامی را تقویت نمایند.


==راهبرد اصلاحی امام صادق{{ع}}==
== [[اهداف]] تشکیل جامعه صالح ==
راهبرد امام{{ع}} صرفاً به تأسیس مراکز [[علمی]] محدود نشد. ایشان با [[درک عمیق]] از این [[واقعیت]] که [[حفظ اسلام]] نیازمند[[تربیت]] نیروهای کارآمد است، به تشکیل جامعه‌ای متشکل از [[افراد صالح]] و متعهد [[همت]] گماشتند که بتوانند:
هدف اصلی از تشکیل این جامعه، ایجاد [[تغییر]] در جامعه اسلامی بر اساس آموزه‌های اهل بیت{{ع}} بود. این [[حرکت اصلاحی]] سه هدف عمده را دنبال می‌کرد:
 
# [[حافظ]] [[ارزش‌های اسلامی]] باشند
# از [[مقدسات]] [[امت اسلامی]] [[دفاع]] کنند
# عوامل قوت و بقای جامعه اسلامی را تقویت نمایند
 
==[[اهداف]]تشکیل جامعه صالح==
 
هدف اصلی از تشکیل این جامعه، ایجاد [[تغییر]] در جامعه اسلامی بر اساس [[آموزه‌های اهل بیت]]{{ع}} بود. این [[حرکت اصلاحی]] سه هدف عمده را دنبال می‌کرد:


===۱. [[حفظ]] و تقویت جامعه اسلامی===
===۱. [[حفظ]] و تقویت جامعه اسلامی===
# گسترش دایره افراد صالح و آگاه در جامعه
# تقویت توان [[مدیریت]] سیاسی و اجتماعی
# مقابله با چالش‌های فکری و [[اخلاقی]] در جامعه اسلامی
# رویارویی علمی با جریان‌های انحرافی مانند زنادقه، مجبره و [[مرجئه]]


* گسترش دایره افراد صالح و آگاه در جامعه
=== ۲. [[حفاظت از شریعت]] اسلامی ===
* تقویت توان [[مدیریت]] سیاسی و اجتماعی
* مقابله با چالش‌های فکری و [[اخلاقی]] در جامعه اسلامی
* [[رویارویی]] علمی با [[جریان‌های انحرافی]] مانند زنادقه، مجبره و [[مرجئه]]
 
===۲. [[حفاظت از شریعت]] اسلامی===
 
امام صادق{{ع}} در برابر تلاش‌های تحریف‌کننده [[شریعت]]، اقدامات زیر را انجام داد:
امام صادق{{ع}} در برابر تلاش‌های تحریف‌کننده [[شریعت]]، اقدامات زیر را انجام داد:
# مقابله با ورود اندیشه‌های [[بیگانه]] به حوزه شریعت؛
# جلوگیری از کاربرد روش‌های نامعتبر مانند قیاس و [[استحسان]] در [[فهم دین]]؛
# تأکید بر نقش [[تقوا]] و [[عدالت]] در فهم و [[استنباط احکام شرعی]]؛
# تربیت [[فقیهان]] [[عادل]] برای [[حفاظت از شریعت]].


* مقابله با ورود اندیشه‌های [[بیگانه]] به حوزه شریعت
=== ۳. تبیین مرجعیت سیاسی [[اهل بیت]]{{ع}} ===
* جلوگیری از کاربرد روش‌های نامعتبر مانند [[قیاس]] و [[استحسان]] در [[فهم دین]]
# تأکید بر [[حق]] [[مشروع]] اهل بیت{{ع}} در [[رهبری جامعه اسلامی]] بر اساس نصوص دینی؛
* تأکید بر نقش [[تقوا]] و [[عدالت]] در [[فهم]] و [[استنباط احکام شرعی]]
# [[تربیت]] جامعه‌ای [[آگاه]] به حقانیت [[رهبری اهل بیت]]{{ع}}؛
* تربیت [[فقیهان]] [[عادل]] برای [[حفاظت از شریعت]]
# ایجاد زمینه برای تحقق [[حکومت اسلامی]] مطلوب.
 
===۳. تبیین [[مرجعیت سیاسی]] [[اهل بیت]]{{ع}}===
 
* تأکید بر [[حق]] [[مشروع]] اهل بیت{{ع}} در [[رهبری جامعه اسلامی]] بر اساس [[نصوص دینی]]
* [[تربیت]] جامعه‌ای [[آگاه]] به [[حقانیت]] [[رهبری اهل بیت]]{{ع}}
* ایجاد زمینه برای تحقق [[حکومت اسلامی]] مطلوب
 
==ویژگی‌های [[رفتاری]] [[جامعه صالح]]==
 
[[امام صادق]]{{ع}} از [[پیروان]] خود می‌خواست تا با رعایت اصول زیر، [[الگوی عملی]] برای [[جامعه]] باشند [وسائل الشیعة: ۱۲/۵]:


* [[تقوای الهی]] و [[پرهیزگاری]] در [[دین]]
== ویژگی‌های [[رفتاری]] جامعه صالح ==
* [[صداقت]] در گفتار
[[امام صادق]]{{ع}} از [[پیروان]] خود می‌خواست تا با رعایت اصول زیر، [[الگوی عملی]] برای [[جامعه]] باشند<ref>وسائل الشیعة، ج۱۲، ص۵.</ref>:
* [[امانت‌داری]]
# [[تقوای الهی]] و [[پرهیزگاری]] در [[دین]]؛
* [[نیکی]] با [[همسایگان]]
# [[صداقت]] در گفتار؛
* حضور فعال در [[مساجد]]
# [[امانت‌داری]]؛
* [[مشارکت در امور اجتماعی]] [[مسلمانان]]
# [[نیکی]] با [[همسایگان]]؛
* [[پرهیز]] از ایجاد [[تفرقه]] در [[جامعه اسلامی]]
# حضور فعال در [[مساجد]]؛
# مشارکت در امور اجتماعی [[مسلمانان]]؛
# پرهیز از ایجاد [[تفرقه]] در [[جامعه اسلامی]].


==ابعاد سه‌گانه [[تربیتی]] در جامعه صالح==
== ابعاد سه‌گانه [[تربیتی]] در جامعه صالح ==
 
امام صادق{{ع}} برای [[تکوین]] و [[تکامل]] جامعه صالح، سه بُعد اساسی را مورد توجه قرار داد<ref>سید محمد باقر حکیم، دور أهل البیت فی بناء الجماعة الصالحة، ج۱.</ref>:
امام صادق{{ع}} برای [[تکوین]] و [[تکامل]] جامعه صالح، سه بُعد اساسی را مورد توجه قرار داد [[[سید محمد باقر حکیم]]، دور [[أهل]] البیت فی بناء الجماعة الصالحة، ج۱]:
 
===بُعد اول: بنای [[جهادی]]===


=== بُعد اول: بنای [[جهادی]] ===
این بُعد از [[تربیت]] بر محورهای زیر [[استوار]] بود:
این بُعد از [[تربیت]] بر محورهای زیر [[استوار]] بود:
# تقویت روحیه [[مقاومت]] در برابر [[انحرافات]]؛
# پرورش [[شجاعت]] در بیان حق و [[دفاع]] از آن؛
# [[تحمل سختی‌ها]] در راه [[حفظ]] ارزش‌های اسلامی؛
# پرهیز از [[سازش]] با قدرت‌های ناحق.


* [[تقویت روحیه]] [[مقاومت]] در برابر [[انحرافات]]
=== بُعد دوم: بنای [[روحی]] ===
* پرورش [[شجاعت]] در [[بیان حق]] و [[دفاع]] از آن
[[امام]]{{ع}} در تربیت روحی [[یاران]] خود بر موارد زیر تأکید داشتند<ref> وسائل الشیعة، ج۱۲، ص۵.</ref>:
* [[تحمل سختی‌ها]] در راه [[حفظ]] [[ارزش‌های اسلامی]]
# تقویت پایه‌های ایمانی و [[اعتقادی]]؛
* پرهیز از [[سازش]] با قدرت‌های ناحق
# پرورش [[تقوا]] و پرهیزگاری؛
# اهتمام به [[عبادت]] و [[بندگی]] [[خداوند]]؛
# التزام عملی به [[اخلاق اسلامی]].


===بُعد دوم: بنای [[روحی]]===
=== بُعد سوم: بنای [[اجتماعی]] ===
 
در این بُعد، امام{{ع}} اصول زیر را به یاران خود [[آموزش]] می‌دادند<ref> وسائل الشیعة، ج۱۲، ص۶.</ref>:
[[امام]]{{ع}} در تربیت روحی [[یاران]] خود بر موارد زیر تأکید داشتند [وسائل الشیعة: ۱۲/۵]:
# حفظ [[وحدت امت اسلامی]]؛
 
# گشودگی نسبت به پیروان [[مذاهب]] مختلف؛
* تقویت [[پایه‌های ایمانی]] و [[اعتقادی]]
# تقویت روحیه [[همزیستی]] و [[محبت]]؛
* پرورش [[تقوا]] و پرهیزگاری
# مشارکت فعال در امور اجتماعی مسلمانان؛
* اهتمام به [[عبادت]] و [[بندگی]] [[خداوند]]
# رعایت حقوق متقابل در [[روابط اجتماعی]].
* [[التزام عملی]] به [[اخلاق اسلامی]]
 
===بُعد سوم: بنای [[اجتماعی]]===
 
در این بُعد، امام{{ع}} اصول زیر را به یاران خود [[آموزش]] می‌دادند [وسائل الشیعة: ۱۲/۶]:
 
* حفظ [[وحدت امت اسلامی]]
* گشودگی نسبت به پیروان [[مذاهب]] مختلف
* تقویت روحیه [[همزیستی]] و [[محبت]]
* مشارکت فعال در [[امور اجتماعی]] مسلمانان
* رعایت [[حقوق متقابل]] در [[روابط اجتماعی]]


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:151921.jpg|22px]] [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۷ (کتاب)|'''پیشوایان هدایت ج۷''']]
 
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۱۱۵٬۳۲۶

ویرایش