اصطلاحات حدیثی: تفاوت میان نسخه‌ها

این واژه در [[علم حدیث]] به نوع خاصی از کلام اطلاق می‌‌‌‌شود که حکایتگر قول یا [[فعل معصوم]]{{ع}} باشد؛ چنانکه [[شیخ بهایی]] می‌‌‌‌گوید: «حدیث عبارت از [[کلامی]] است که از قول یا فعل یا [[تقریر معصوم]]{{ع}} حکایت می‌‌‌‌کند و اطلاق آن نزد ما ([[امامیه]]) بر چیزی که از غیر [[معصوم]] رسیده باشد، مجاز است».<ref>وجیزه، شیخ بهایی، ص۲؛ به نقل از علم حدیث و نقش آن در شناخت و تهذیب حدیث، زین العابدین قربانی، ص۱۹.</ref>

==خبر==

#برخی نیز رابطه حدیث و خبر را متباین می‌‌‌‌دانند و می‌‌‌‌گویند: خبر به گزارش‌های [[تاریخی]] اعم از [[امت‌های پیشین]] یا [[امت اسلامی]] اطلاق می‌‌‌‌شود، اما حدیث مختص گفتاری است که از [[معصومان]]{{ع}}، صحابه، و [[تابعان]] نقل شده باشد.  

==[[سنت]]==

در صورتی که [[سنت]] در اصطلاح [[فقها]] گاه در مقابل [[بدعت]] به کار می‌‌‌‌رود و بر اموری اطلاق می‌‌‌‌شود که ریشه در [[دین]] داشته باشد و گاه همین کلمه در مقابل [[فریضه]] و [[واجب]] به کار رفته و بر امور مستحبی اطلاق می‌‌‌‌شود.<ref>همان، به نقل از: تاریخ عمومی حدیث، ص۲۷.</ref>

==[[روایت]]==

روایت مصدر «روی، یروی» در اصل به معنای حمل کردن و یا چیزی است که خود متعلق حمل واقع می‌‌‌‌شود؛ چنانکه [[عرب]] می‌‌‌‌گوید: «روی البعیر الماء» یعنی شتر آب را حمل کرد. از همین رو کلمه ترویه به معنای آبرسانی است؛ چنانکه [[عرب‌ها]] به [[روز هشتم ذی الحجه]] «[[یوم]] الترویه» می‌‌‌‌گفته‌اند؛ به این جهت که آب را از [[مکه]] به [[صحرای عرفات]] منتقل می‌‌‌‌کرده‌اند.<ref>. علم الحدیث و درایه الحدیث، کاظم مدیر شانه چی، ص۱۱.</ref> اما کلمه روایت در مفهوم ثانویه خود به سخن و [[کلام]] نیز اطلاق شده است؛ چراکه سخن و کلام می‌‌‌‌تواند از طریق نقل شدن به دیگران انتقال یابد و از این جهت به ناقل سخن نیز «[[راوی]]» گویند. به همین ترتیب کلمه روایت در [[علم الحدیث]] بر نوع خاصی از کلام ـ یعنی کلام معصوم ـ اطلاق گشته است.  

==اثر==

برخی از دانشمندان مانند [[شیخ بهایی]] کلمه اثر را با [[حدیث]] مترادف دانسته‌اند و برخی نیز این دو کلمه را مباین هم می‌‌‌‌دانند به این معنا که: حدیث آن است که از پیامبر{{صل}} رسیده است اما اثر آن است که از [[صحابی]] و دیگران رسیده باشد. لکن [[شهید ثانی]] [[معتقد]] است که بین اثر و حدیث رابطه عموم و خصوص برقرار است به این معنا که هر حدیث و روایتی قطعاً اثری از پیشینیان است لکن هر اثر به دست آمده ضرورتا منقول از پیامبر{{صل}} و یا [[صحابه]] نیست و علی [[الظاهر]] این قول مقرون به صواب است.<ref>. درایه، شهید ثانی، به نقل از: علم حدیث و نقش آن در شناخت و تهذیب حدیث، ص۲۲.</ref>

==[[حدیث قدسی]]==

به طوری که [[علمای حدیث]] گفته‌اند: حدیث قدسی به [[حدیثی]] اطلاق می‌‌‌‌گردد که در آن [[رسول خدا]]{{صل}} یا [[امامان معصوم]]{{ع}} مطلبی را از قول [[خدای تبارک و تعالی]] نقل و حکایت کنند و این نقل و حکایت می‌‌‌‌تواند با استفاده از الفاظ و عبارات خود [[معصوم]]{{ع}} صورت پذیرد. به عبارت دیگر در حدیث قدسی [[پیامبر]]{{صل}} و [[امام]]{{ع}} در [[حکم]] یک [[راوی]] به شمار رفته و مطلبی را با زبان خود از ناحیه [[خدای تعالی]] باز می‌‌‌‌گوید همانند این [[حدیث]]: {{متن حدیث|قال رسول الله قال اللَّه تعالى: الصَّوْمَ لِي وأَنا أَجْزي بِه}} [[خداوند]] فرموده است که [[روزه]] متعلق به من است و من خود [[پاداش]] آن را می‌‌‌‌دهم».<ref>وجیزه، شیخ بهایی، ص۳؛ به نقل از: تاریخ عمومی حدیث، ص۲۸.</ref>

==اصطلاحات [[حدیثی]] در قالب سه بخش آمده است==