علم معصوم به همه حقایق قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←ب) چیستی تأویل قرآن
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
*روایات فراوانی وجود دارد که [[اهل بیت]] {{عم}} جزء راسخان در علم بوده و بعد از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} از طریق الهام و تأییدات الهی به باطن قرآن کریم علم دارند؛ از قبیل روایتی که از [[امام صادق]] {{ع}} نقل شده فرمودند:<ref>ر.ک. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۸</ref> {{عربی|اندازه=155%|«ما یستطیع أحد أن یدعی أن عنده جمیع القرآن کُلِّه ظاهره و باطنه غیر الأَوْصِیاء»}} و نیز حضرت فرمودند:<ref>ر.ک. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۸</ref> «ما راسخان در علم هستیم و ما تأویل قرآن را می‌دانیم»<ref>ر.ک. [[محمد نظیر عرفانی|عرفانی، محمد نظیر]]، [[بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]، ص ۱۷۷؛ [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۷۱؛ [[عبدالرضا حمادی|حمادی، عبدالرضا]]، [[گستره علم امام از منظر کلینی و صفار (مقاله)|گستره علم امام از منظر کلینی و صفار]]، فصلنامه امامت‌پژوهی، شماره ۴ زمستان ۱۳۹، ص ۶۴ – ۶۶؛ [[سید علی هاشمی ۱|هاشمی، سید علی]]، [[علم امام تام یا محدود (مقاله)|علم امام تام یا محدود]]، ص ؟؟؟</ref> | *روایات فراوانی وجود دارد که [[اهل بیت]] {{عم}} جزء راسخان در علم بوده و بعد از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} از طریق الهام و تأییدات الهی به باطن قرآن کریم علم دارند؛ از قبیل روایتی که از [[امام صادق]] {{ع}} نقل شده فرمودند:<ref>ر.ک. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۸</ref> {{عربی|اندازه=155%|«ما یستطیع أحد أن یدعی أن عنده جمیع القرآن کُلِّه ظاهره و باطنه غیر الأَوْصِیاء»}} و نیز حضرت فرمودند:<ref>ر.ک. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۸</ref> «ما راسخان در علم هستیم و ما تأویل قرآن را می‌دانیم»<ref>ر.ک. [[محمد نظیر عرفانی|عرفانی، محمد نظیر]]، [[بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]، ص ۱۷۷؛ [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۷۱؛ [[عبدالرضا حمادی|حمادی، عبدالرضا]]، [[گستره علم امام از منظر کلینی و صفار (مقاله)|گستره علم امام از منظر کلینی و صفار]]، فصلنامه امامت‌پژوهی، شماره ۴ زمستان ۱۳۹، ص ۶۴ – ۶۶؛ [[سید علی هاشمی ۱|هاشمی، سید علی]]، [[علم امام تام یا محدود (مقاله)|علم امام تام یا محدود]]، ص ؟؟؟</ref> | ||
===ب) | ===ب) امامان و علم به [[تأویل قرآن]]=== | ||
====چیستی تاویل==== | |||
*[[تأویل قرآن]] عبارت است از: حقایقی خارجی، که آیات قرآن در معارفش و شرایعش و سایر بیاناتش، مستند به آن حقایق است، به طوری که اگر آن حقایق دگرگون شود، آن معارف هم که در مضامین آیات است دگرگون میشود.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان، ج ۲، ص ۴۵ ـ ۸۲؛ [[حسن مهدی‌فر|مهدی‌فر، حسن]]، [[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]، ص ۱۹۷</ref> | *[[تأویل قرآن]] عبارت است از: حقایقی خارجی، که آیات قرآن در معارفش و شرایعش و سایر بیاناتش، مستند به آن حقایق است، به طوری که اگر آن حقایق دگرگون شود، آن معارف هم که در مضامین آیات است دگرگون میشود.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان، ج ۲، ص ۴۵ ـ ۸۲؛ [[حسن مهدی‌فر|مهدی‌فر، حسن]]، [[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]، ص ۱۹۷</ref> | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۶: | ||
*قرآن کریم در رابطۀ با علم به تاویل، دو دسته آیات دارد، دستۀ اول آیاتی مانند: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|وَ مَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ}}﴾}}،<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref> این علم را مختص به خداوند می دانند، مخصوصاً با توجه به اینکه در همین آیه می فرماید اهل انحراف برای فتنه، تاویل آنرا می جویند و نفرموده می‌یابند؛ لذا تأویل قرآن حقیقت یا حقایقی است در ام الکتاب، پیش خداوند و از مختصات غیب.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر</ref> دستۀ دوم آیاتی مانند: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|إِنَّهُ لَقُرْءَانٌ كَرِيمٌ * فىِ كِتَابٍ مَّكْنُونٍ * لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ}}﴾}}<ref>سورۀ واقعه، آیۀ ۷۷ ـ ۷۹</ref> و یا ادامۀ آیۀ قبلی: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|وَ الرَّاسِخُونَ فىِ الْعِلْمِ}}﴾}}،<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref> دسترسی به حقیقت و تأویل قرآن کریم را برای راسخون در علم،<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]] ص ۶۳؛ [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، مقاله تأویل و تفسیر، پرتال جامع علوم انسانی</ref> مطهرون و برخی از بندگان برگزیده خود<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۱۰۵ ـ ۱۱۰</ref> ممکن می دانند. این نفی و اثبات با یکدیگر منافاتی ندارد زیرا انضمام دو آیه به یکدیگر نشان می دهد، خدای متعال در علم به این حقایق مستقل است و دیگران به اذن و تعلیم او نسبت به آن آگاهی پیدا می کنند. بنابراین راسخون و مطهرون به حقیقت قرآن دسترسی دارند.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر</ref> | *قرآن کریم در رابطۀ با علم به تاویل، دو دسته آیات دارد، دستۀ اول آیاتی مانند: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|وَ مَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ}}﴾}}،<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref> این علم را مختص به خداوند می دانند، مخصوصاً با توجه به اینکه در همین آیه می فرماید اهل انحراف برای فتنه، تاویل آنرا می جویند و نفرموده می‌یابند؛ لذا تأویل قرآن حقیقت یا حقایقی است در ام الکتاب، پیش خداوند و از مختصات غیب.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر</ref> دستۀ دوم آیاتی مانند: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|إِنَّهُ لَقُرْءَانٌ كَرِيمٌ * فىِ كِتَابٍ مَّكْنُونٍ * لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ}}﴾}}<ref>سورۀ واقعه، آیۀ ۷۷ ـ ۷۹</ref> و یا ادامۀ آیۀ قبلی: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|وَ الرَّاسِخُونَ فىِ الْعِلْمِ}}﴾}}،<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref> دسترسی به حقیقت و تأویل قرآن کریم را برای راسخون در علم،<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]] ص ۶۳؛ [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، مقاله تأویل و تفسیر، پرتال جامع علوم انسانی</ref> مطهرون و برخی از بندگان برگزیده خود<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۱۰۵ ـ ۱۱۰</ref> ممکن می دانند. این نفی و اثبات با یکدیگر منافاتی ندارد زیرا انضمام دو آیه به یکدیگر نشان می دهد، خدای متعال در علم به این حقایق مستقل است و دیگران به اذن و تعلیم او نسبت به آن آگاهی پیدا می کنند. بنابراین راسخون و مطهرون به حقیقت قرآن دسترسی دارند.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر</ref> | ||
====امامان | ====ادله علم امامان به تأویل==== | ||
=====دلیل روایی===== | =====دلیل روایی===== | ||
*مطابق روایات، [[رسول اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]] ایشان از راسخین در علم بوده<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]] ص ۶۳؛ [[علیه رضاداد|رضاداد، علیه]]، علم به تأویل آیات قرآن کریم و ائمه معصومین انحصار یا عدم انحصار، پایگاه تخصصی معارف اهل بیت؛ [[سید محمد فائز باقری|باقری، سید محمد فائز]]، [[بررسی علم اولیای الهی (پایان‌نامه)|بررسی علم اولیای الهی]]، ص ۱۱۳ ـ ۱۲۲؛ [[حسین افسردیر|افسردیر، حسین]]، [[مرضیه فضلی‌نژاد|فضلی نژاد،مرضیه]]، [[بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران (مقاله)|بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران]]، ص ۲۳ ـ ۲۷؛ [[حسین ردایی کلارستاقی|ردایی، حسین]]، [[قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل (مقاله)|قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل]]، ص ۱۳۱ ـ ۱۳۳</ref> و به جهت آنکه علم به تاویل قرآن از علوم پنهانی و غیب است، لذا پیامبر و امام بر غیب آگاهی دارند.<ref>ر.ک. [[سید نورالدین شریعتمدار جزایری|شریعتمدار جزایری، سید نورالدین]]، مقاله [[امام حسین و علم به شهادت (مقاله)|امام حسین و علم به شهادت]]، صفحه؟؟؟؛ [[مجید معارف|معارف، مجید]]، [[نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن (مقاله)|نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن]]، صفحه؟؟؟؛ [[عسکری امام‌خان|امام‌خان، عسکری]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|منشأ و قلمرو علم امام]]، فصل پنجم، صفحه؟؟؟</ref> همچنین با توجه به آیۀ {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً}}﴾}}<ref>سورۀ احزاب، آیۀ ۳۳</ref> که به موجب اخبار متواتره در حق [[اهل بیت]] پیغمبر نازل شده است، آنان از پاک شدگان و آگاهان به تاویل هستند.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر؛ [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]] و [[روح‌الله محمدی|محمدی، روح‌الله]]، [[بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم (مقاله)|بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم]]، ص ۶۰؛ [[عین الله خادمی|خادمی، عین الله]]، [[صدیقه بختیاری|بختیاری، صدیقه]]، [[جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه (مقاله)|جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه]]، صفحه؟؟؟</ref> و علت دسترسی به علم تاویل طهارت قلبی دانسته شده است.<ref>ر.ک. [[سید حسین ابراهیمیان|ابراهیمیان، سید حسین]]، سخنرانی با موضوع: نقش قرآن در زندگی انسان، وبگاه مرکز اسلامی امام علی{{ع}}</ref> | *مطابق روایات، [[رسول اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]] ایشان از راسخین در علم بوده<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]] ص ۶۳؛ [[علیه رضاداد|رضاداد، علیه]]، علم به تأویل آیات قرآن کریم و ائمه معصومین انحصار یا عدم انحصار، پایگاه تخصصی معارف اهل بیت؛ [[سید محمد فائز باقری|باقری، سید محمد فائز]]، [[بررسی علم اولیای الهی (پایان‌نامه)|بررسی علم اولیای الهی]]، ص ۱۱۳ ـ ۱۲۲؛ [[حسین افسردیر|افسردیر، حسین]]، [[مرضیه فضلی‌نژاد|فضلی نژاد،مرضیه]]، [[بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران (مقاله)|بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران]]، ص ۲۳ ـ ۲۷؛ [[حسین ردایی کلارستاقی|ردایی، حسین]]، [[قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل (مقاله)|قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل]]، ص ۱۳۱ ـ ۱۳۳</ref> و به جهت آنکه علم به تاویل قرآن از علوم پنهانی و غیب است، لذا پیامبر و امام بر غیب آگاهی دارند.<ref>ر.ک. [[سید نورالدین شریعتمدار جزایری|شریعتمدار جزایری، سید نورالدین]]، مقاله [[امام حسین و علم به شهادت (مقاله)|امام حسین و علم به شهادت]]، صفحه؟؟؟؛ [[مجید معارف|معارف، مجید]]، [[نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن (مقاله)|نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن]]، صفحه؟؟؟؛ [[عسکری امام‌خان|امام‌خان، عسکری]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|منشأ و قلمرو علم امام]]، فصل پنجم، صفحه؟؟؟</ref> همچنین با توجه به آیۀ {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً}}﴾}}<ref>سورۀ احزاب، آیۀ ۳۳</ref> که به موجب اخبار متواتره در حق [[اهل بیت]] پیغمبر نازل شده است، آنان از پاک شدگان و آگاهان به تاویل هستند.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر؛ [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]] و [[روح‌الله محمدی|محمدی، روح‌الله]]، [[بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم (مقاله)|بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم]]، ص ۶۰؛ [[عین الله خادمی|خادمی، عین الله]]، [[صدیقه بختیاری|بختیاری، صدیقه]]، [[جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه (مقاله)|جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه]]، صفحه؟؟؟</ref> و علت دسترسی به علم تاویل طهارت قلبی دانسته شده است.<ref>ر.ک. [[سید حسین ابراهیمیان|ابراهیمیان، سید حسین]]، سخنرانی با موضوع: نقش قرآن در زندگی انسان، وبگاه مرکز اسلامی امام علی{{ع}}</ref> | ||