علم معصوم به همه حقایق قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

علم معصوم به همه حقایق قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۵۴

۱۶۲ بایت حذف‌شده ، ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۹

جز

جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=100%|' به '{{عربی|'

دیداریویکی‌متن

Admin

ربات‌ها، دیوان‌سالاران، مدیران رابط کاربری، پنهانگران، مدیران

۳۳٬۷۴۹

ویرایش

@@ خط ۱۱: / خط ۱۱: @@
 ==مقدمه==
-*یکی از معتبرترین خاستگاه علوم [[اهل بیت]] {{عم}}، قرآن کریم است. این کتاب آسمانی، سرچشمۀ تمامی احکام شریعت و مهم‌ترین منبع علوم و معارف اسلامی است،<ref>ر.ک. [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱؛ [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶</ref> لکن همه کس نمی‌تواند به عمق و باطن آن دست یابد و حقایق علمی آنرا کشف کند. براساس برخی آیات مانند {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}}﴾}}<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref>»<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص۷۵ و ۷۶</ref> و نیز، برخی روایات از قبیل {{عربی|«مَا يَسْتَطِيعُ أَحَدٌ أَنْ يَدَّعِيَ أَنَّ عِنْدَهُ جَمِيعَ الْقُرْآنِ كُلِّهِ ظَاهِرِهِ وَ بَاطِنِهِ غَيْرُ الْأَوْصِيَاء}}<ref>«هیچ کس را یارای این سخن نیست که ادعا کند تمامی قرآن از ظاهر و باطن آن نزد اوست مگر اوصیاء » ر.ک. کلینی، محمد بن یعقوب, الکافی، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۲</ref><ref>ر.ک. [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷</ref>، روشن می‌شود پس از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} مفسران آگاه به همه معانی و معارف قرآن، منحصر به [[امیرمؤمنان]] {{ع}} و یازده امام پس از ایشان است<ref>ر.ک. [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۳۴</ref> و به اجماع [[شیعه]] این علم از علومی است که لازم است امام از آن برخوردار باشد.<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶</ref> البته، بارها خود [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} تصریح کرده اند که علم خود را نسل به نسل از نبی اکرم{{صل}} گرفته‌اند و علم نبی اکرم{{صل}} هم چیزی جز علم به قرآن کریم نیست.<ref>ر.ک. [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها</ref> این علم شامل موارد گوناگونی از جمله علم به باطن، علم به تاویل، علم به تفسیر و ... می شود.
+*یکی از معتبرترین خاستگاه علوم [[اهل بیت]] {{عم}}، قرآن کریم است. این کتاب آسمانی، سرچشمۀ تمامی احکام شریعت و مهم‌ترین منبع علوم و معارف اسلامی است،<ref>ر.ک. [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱؛ [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶</ref> لکن همه کس نمی‌تواند به عمق و باطن آن دست یابد و حقایق علمی آنرا کشف کند. براساس برخی آیات مانند {{عربی|﴿{{متن قرآن|وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}}﴾}}<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref>»<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص۷۵ و ۷۶</ref> و نیز، برخی روایات از قبیل {{عربی|«مَا يَسْتَطِيعُ أَحَدٌ أَنْ يَدَّعِيَ أَنَّ عِنْدَهُ جَمِيعَ الْقُرْآنِ كُلِّهِ ظَاهِرِهِ وَ بَاطِنِهِ غَيْرُ الْأَوْصِيَاء}}<ref>«هیچ کس را یارای این سخن نیست که ادعا کند تمامی قرآن از ظاهر و باطن آن نزد اوست مگر اوصیاء » ر.ک. کلینی، محمد بن یعقوب, الکافی، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۲</ref><ref>ر.ک. [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷</ref>، روشن می‌شود پس از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} مفسران آگاه به همه معانی و معارف قرآن، منحصر به [[امیرمؤمنان]] {{ع}} و یازده امام پس از ایشان است<ref>ر.ک. [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۳۴</ref> و به اجماع [[شیعه]] این علم از علومی است که لازم است امام از آن برخوردار باشد.<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶</ref> البته، بارها خود [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} تصریح کرده اند که علم خود را نسل به نسل از نبی اکرم{{صل}} گرفته‌اند و علم نبی اکرم{{صل}} هم چیزی جز علم به قرآن کریم نیست.<ref>ر.ک. [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها</ref> این علم شامل موارد گوناگونی از جمله علم به باطن، علم به تاویل، علم به تفسیر و ... می شود.
 ==ادلۀ علم امامان به تمام قرآن==
 *دو دلیل بر ادعای علم امام{{ع}} به همه حقایق قرآن اقامه شده است، دلیل قرآنی و دلیل روایی:
 ===دلیل قرآنی===
-*آیاتی از قبیل {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}}﴾}}<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref>»<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶؛ [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷</ref> و {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|قُلْ كَفى بِاللَّهِ شَهيداً بَيني وَ بَيْنَكُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب}}﴾}}<ref>سورۀ رعد، آیۀ ۴۳</ref>»<ref>ر.ک. [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها؛ [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ [[سید نسیم عباس نقوی|عباس نقوی، سید نسیم]]، [[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، ص۴۰؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۳۴</ref> که در آنها مراد از "الراسخون" و {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب}}﴾}} [[اهل بیت]]{{عم}} معرفی شده‌اند.<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶؛ [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها؛ [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ [[سید نسیم عباس نقوی|عباس نقوی، سید نسیم]]، [[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، ص۴۰؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۳۴</ref>
+*آیاتی از قبیل {{عربی|﴿{{متن قرآن|وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}}﴾}}<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref>»<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶؛ [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷</ref> و {{عربی|﴿{{متن قرآن|قُلْ كَفى بِاللَّهِ شَهيداً بَيني وَ بَيْنَكُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب}}﴾}}<ref>سورۀ رعد، آیۀ ۴۳</ref>»<ref>ر.ک. [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها؛ [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ [[سید نسیم عباس نقوی|عباس نقوی، سید نسیم]]، [[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، ص۴۰؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۳۴</ref> که در آنها مراد از "الراسخون" و {{عربی|﴿{{متن قرآن|مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب}}﴾}} [[اهل بیت]]{{عم}} معرفی شده‌اند.<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶؛ [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها؛ [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ [[سید نسیم عباس نقوی|عباس نقوی، سید نسیم]]، [[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، ص۴۰؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۳۴</ref>
 ===دلیل روایی===
@@ خط ۳۵: / خط ۳۵: @@
 =====دلیل نقضی=====
 *از یک طرف می‌دانیم [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} از طریق وحی بر امور غیبی اعم از قرآنی و غیر قرآنی آگاه بودند. از طرفی هم فرض کنیم اگر آن حضرت بر باطن قرآن علم نداشتند، دو حالت پیش خوهد آمد: یا غیر ایشان هم به باطن قرآن علم ندارد یا اینکه، علم دارد؛ بنابر فرض اوّل لازم می‌آید هیچ کس از باطن قرآن آگاه نشود و نزول قرآن کار لغوی باشد، این محال است و کار لغو بر خداوند قبیح است. بنابر فرض دوم هم، لازمه‌اش این است، غیر [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} بر ایشان برتری داشته باشد که این هم محال است؛ چون این [[پیامبر]] است که بنابر [[اجماع]] مسلمانان و روایات متواتر باید نسبت به همه افراد امتش و بلکه، بر همه مخلوقات برتری داشته باشد نه برعکس.<ref>ر.ک. [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها</ref>
-*از طرف دیگر، مطابق [[روایات]]، [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]] ایشان از راسخین در علم بوده<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]] ص ۶۳؛ [[علیه رضاداد|رضاداد، علیه]]، علم به تاویل آیات قرآن کریم و ائمه معصومین انحصار یا عدم انحصار، پایگاه تخصصی معارف اهل بیت؛ [[سید محمد فائز باقری|باقری، سید محمد فائز]]، [[بررسی علم اولیای الهی (پایان‌نامه)|بررسی علم اولیای الهی]]، ص ۱۱۳ـ ۱۲۲؛ [[حسین افسردیر|افسردیر، حسین]]، [[مرضیه فضلی‌نژاد|فضلی نژاد، مرضیه]]، [[بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران (مقاله)|بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران]]، ص ۲۳ ـ ۲۷؛ [[حسین ردایی|ردایی، حسین]]، [[قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل (مقاله)|قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل]]، ص ۱۳۱ ـ ۱۳۳</ref> و به‌ جهت آنکه علم به تاویل قرآن از علوم پنهانی و غیب است، لذا [[پیامبر]] و [[امام]] بر [[غیب]] آگاهی دارند.<ref>ر.ک. [[سید نورالدین شریعتمدار جزایری|جزایری، شریعتمدار]]، [[امام حسین و علم به شهادت (مقاله)|امام حسین و علم شهادت]]، صفحه؟؟؟؛ [[مجید معارف|معارف، مجید]]، [[نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن (مقاله)|نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن]]، صفحه؟؟؟؛ [[امام خان عسکری|عسکری، امام خان]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|منشأ و قلمرو علم امام]]، فصل پنجم، صفحه؟؟؟</ref> همچنین با توجه به آیۀ {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً}}﴾}}<ref>سورۀ احزاب، آیۀ ۳۳</ref> که به موجب اخبار متواتره در [[حق]] [[اهل بیت]] [[پیغمبر]] نازل شده است، آنان از پاک شدگان و آگاهان به تاویل هستند<ref>ر.ک. [[علامه طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر؛ [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]] و [[روح‌الله محمدی|محمدی، روح الله]]، [[بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم (مقاله)|بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم]]، ص ۶۰؛ [[عین الله خادمی|خادمی، عین الله]]، [[صدیقه بختیاری|بختیاری، صدیقه]]، [[جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه (مقاله)|جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه]]، صفحه؟؟؟</ref> و علت دسترسی به علم تاویل طهارت قلبی دانسته شده است.<ref>ر.ک. [[سید حسین ابراهیمیان|ابراهیمیان، سید حسین]]، سخنرانی با موضوع: نقش قرآن در زندگی انسان، وبگاه مرکز اسلامی امام علی{{ع}}</ref>
+*از طرف دیگر، مطابق [[روایات]]، [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]] ایشان از راسخین در علم بوده<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]] ص ۶۳؛ [[علیه رضاداد|رضاداد، علیه]]، علم به تاویل آیات قرآن کریم و ائمه معصومین انحصار یا عدم انحصار، پایگاه تخصصی معارف اهل بیت؛ [[سید محمد فائز باقری|باقری، سید محمد فائز]]، [[بررسی علم اولیای الهی (پایان‌نامه)|بررسی علم اولیای الهی]]، ص ۱۱۳ـ ۱۲۲؛ [[حسین افسردیر|افسردیر، حسین]]، [[مرضیه فضلی‌نژاد|فضلی نژاد، مرضیه]]، [[بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران (مقاله)|بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران]]، ص ۲۳ ـ ۲۷؛ [[حسین ردایی|ردایی، حسین]]، [[قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل (مقاله)|قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل]]، ص ۱۳۱ ـ ۱۳۳</ref> و به‌ جهت آنکه علم به تاویل قرآن از علوم پنهانی و غیب است، لذا [[پیامبر]] و [[امام]] بر [[غیب]] آگاهی دارند.<ref>ر.ک. [[سید نورالدین شریعتمدار جزایری|جزایری، شریعتمدار]]، [[امام حسین و علم به شهادت (مقاله)|امام حسین و علم شهادت]]، صفحه؟؟؟؛ [[مجید معارف|معارف، مجید]]، [[نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن (مقاله)|نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن]]، صفحه؟؟؟؛ [[امام خان عسکری|عسکری، امام خان]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|منشأ و قلمرو علم امام]]، فصل پنجم، صفحه؟؟؟</ref> همچنین با توجه به آیۀ {{عربی|﴿{{متن قرآن|إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً}}﴾}}<ref>سورۀ احزاب، آیۀ ۳۳</ref> که به موجب اخبار متواتره در [[حق]] [[اهل بیت]] [[پیغمبر]] نازل شده است، آنان از پاک شدگان و آگاهان به تاویل هستند<ref>ر.ک. [[علامه طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر؛ [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]] و [[روح‌الله محمدی|محمدی، روح الله]]، [[بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم (مقاله)|بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم]]، ص ۶۰؛ [[عین الله خادمی|خادمی، عین الله]]، [[صدیقه بختیاری|بختیاری، صدیقه]]، [[جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه (مقاله)|جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه]]، صفحه؟؟؟</ref> و علت دسترسی به علم تاویل طهارت قلبی دانسته شده است.<ref>ر.ک. [[سید حسین ابراهیمیان|ابراهیمیان، سید حسین]]، سخنرانی با موضوع: نقش قرآن در زندگی انسان، وبگاه مرکز اسلامی امام علی{{ع}}</ref>
 =====دلیل نقلی=====
 *روایات فراوانی وجود دارد که [[اهل بیت]] {{عم}} جزء راسخان در علم بوده و بعد از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} از طریق الهام و تأییدات الهی به باطن قرآن کریم علم دارند؛ از قبیل روایتی که از [[امام صادق]] {{ع}} نقل شده فرمودند:<ref>ر.ک. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۸</ref> {{عربی|«ما یستطیع أحد أن یدعی أن عنده جمیع القرآن کُلِّه ظاهره و باطنه غیر الأَوْصِیاء»}} و نیز حضرت فرمودند:<ref>ر.ک. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۸</ref> «ما راسخان در علم هستیم و ما تأویل قرآن را می‌دانیم»<ref>ر.ک. [[محمد نظیر عرفانی|عرفانی، محمد نظیر]]، [[بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]، ص ۱۷۷؛ [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۷۱؛ [[عبدالرضا حمادی|حمادی، عبدالرضا]]، [[گستره علم امام از منظر کلینی و صفار (مقاله)|گستره علم امام از منظر کلینی و صفار]]، فصلنامه امامت‌پژوهی، شماره ۴ زمستان ۱۳۹، ص ۶۴ – ۶۶؛ [[سید علی هاشمی ۱|هاشمی، سید علی]]، [[علم امام تام یا محدود (مقاله)|علم امام تام یا محدود]]، ص ؟؟؟</ref>
@@ خط ۴۴: / خط ۴۴: @@
 ====[[تأویل در قرآن]]====
-*قرآن کریم در رابطۀ با علم به تاویل، دو دسته آیات دارد، دستۀ اول آیاتی مانند: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَ مَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ}}﴾}}،<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref> این علم را مختص به خداوند می دانند، مخصوصاً با توجه به اینکه در همین آیه می فرماید اهل انحراف برای فتنه، تاویل آنرا می جویند و نفرموده می‌یابند؛ لذا تأویل قرآن حقیقت یا حقایقی است در ام الکتاب، پیش خداوند و از مختصات غیب.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر</ref> دستۀ دوم آیاتی مانند: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|إِنَّهُ لَقُرْءَانٌ كَرِيمٌ * فىِ كِتَابٍ مَّكْنُونٍ * لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ}}﴾}}<ref>سورۀ واقعه، آیۀ ۷۷ ـ ۷۹</ref> و یا ادامۀ آیۀ قبلی: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَ الرَّاسِخُونَ فىِ الْعِلْمِ}}﴾}}،<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref> دسترسی به حقیقت و تأویل قرآن کریم را برای راسخون در علم،<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]] ص ۶۳؛ [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، مقاله تأویل و تفسیر، پرتال جامع علوم انسانی</ref> مطهرون و برخی از بندگان برگزیده خود<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۱۰۵ ـ ۱۱۰</ref> ممکن می دانند. این نفی و اثبات با یکدیگر منافاتی ندارد زیرا انضمام دو آیه به یکدیگر نشان می دهد، خدای متعال در علم به این حقایق مستقل است و دیگران به اذن و تعلیم او نسبت به آن آگاهی پیدا می کنند. بنابراین راسخون و مطهرون به حقیقت قرآن دسترسی دارند.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر</ref>
+*قرآن کریم در رابطۀ با علم به تاویل، دو دسته آیات دارد، دستۀ اول آیاتی مانند: {{عربی|﴿{{متن قرآن|وَ مَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ}}﴾}}،<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref> این علم را مختص به خداوند می دانند، مخصوصاً با توجه به اینکه در همین آیه می فرماید اهل انحراف برای فتنه، تاویل آنرا می جویند و نفرموده می‌یابند؛ لذا تأویل قرآن حقیقت یا حقایقی است در ام الکتاب، پیش خداوند و از مختصات غیب.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر</ref> دستۀ دوم آیاتی مانند: {{عربی|﴿{{متن قرآن|إِنَّهُ لَقُرْءَانٌ كَرِيمٌ * فىِ كِتَابٍ مَّكْنُونٍ * لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ}}﴾}}<ref>سورۀ واقعه، آیۀ ۷۷ ـ ۷۹</ref> و یا ادامۀ آیۀ قبلی: {{عربی|﴿{{متن قرآن|وَ الرَّاسِخُونَ فىِ الْعِلْمِ}}﴾}}،<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref> دسترسی به حقیقت و تأویل قرآن کریم را برای راسخون در علم،<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]] ص ۶۳؛ [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، مقاله تأویل و تفسیر، پرتال جامع علوم انسانی</ref> مطهرون و برخی از بندگان برگزیده خود<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۱۰۵ ـ ۱۱۰</ref> ممکن می دانند. این نفی و اثبات با یکدیگر منافاتی ندارد زیرا انضمام دو آیه به یکدیگر نشان می دهد، خدای متعال در علم به این حقایق مستقل است و دیگران به اذن و تعلیم او نسبت به آن آگاهی پیدا می کنند. بنابراین راسخون و مطهرون به حقیقت قرآن دسترسی دارند.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر</ref>
 ====ادله علم امامان به تأویل====
 =====دلیل روایی=====
-*مطابق روایات، [[رسول اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]] ایشان از راسخین در علم بوده<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]] ص ۶۳؛ [[علیه رضاداد|رضاداد، علیه]]، علم به تأویل آیات قرآن کریم و ائمه معصومین انحصار یا عدم انحصار، پایگاه تخصصی معارف اهل بیت؛ [[سید محمد فائز باقری|باقری، سید محمد فائز]]، [[بررسی علم اولیای الهی (پایان‌نامه)|بررسی علم اولیای الهی]]، ص ۱۱۳ ـ ۱۲۲؛ [[حسین افسردیر|افسردیر، حسین]]، [[مرضیه فضلی‌نژاد|فضلی نژاد،مرضیه]]، [[بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران (مقاله)|بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران]]، ص ۲۳ ـ ۲۷؛ [[حسین ردایی کلارستاقی|ردایی، حسین]]، [[قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل (مقاله)|قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل]]، ص ۱۳۱ ـ ۱۳۳</ref> و به‌ جهت آنکه علم به تاویل قرآن از علوم پنهانی و غیب است، لذا پیامبر و امام بر غیب آگاهی دارند.<ref>ر.ک. [[سید نورالدین شریعتمدار جزایری|شریعتمدار جزایری، سید نورالدین]]، مقاله [[امام حسین و علم به شهادت (مقاله)|امام حسین و علم به شهادت]]، صفحه؟؟؟؛ [[مجید معارف|معارف، مجید]]، [[نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن (مقاله)|نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن]]، صفحه؟؟؟؛ [[عسکری امام‌خان|امام‌خان، عسکری]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|منشأ و قلمرو علم امام]]، فصل پنجم، صفحه؟؟؟</ref> همچنین با توجه به آیۀ {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً}}﴾}}<ref>سورۀ احزاب، آیۀ ۳۳</ref> که به موجب اخبار متواتره در حق [[اهل بیت]] پیغمبر نازل شده است، آنان از پاک شدگان و آگاهان به تاویل هستند.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر؛ [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]] و [[روح‌الله محمدی|محمدی، روح‌الله]]، [[بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم (مقاله)|بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم]]، ص ۶۰؛ [[عین الله خادمی|خادمی، عین الله]]، [[صدیقه بختیاری|بختیاری، صدیقه]]، [[جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه (مقاله)|جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه]]، صفحه؟؟؟</ref> و علت دسترسی به علم تاویل طهارت قلبی دانسته شده است.<ref>ر.ک. [[سید حسین ابراهیمیان|ابراهیمیان، سید حسین]]، سخنرانی با موضوع: نقش قرآن در زندگی انسان، وبگاه مرکز اسلامی امام علی{{ع}}</ref>
+*مطابق روایات، [[رسول اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]] ایشان از راسخین در علم بوده<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]] ص ۶۳؛ [[علیه رضاداد|رضاداد، علیه]]، علم به تأویل آیات قرآن کریم و ائمه معصومین انحصار یا عدم انحصار، پایگاه تخصصی معارف اهل بیت؛ [[سید محمد فائز باقری|باقری، سید محمد فائز]]، [[بررسی علم اولیای الهی (پایان‌نامه)|بررسی علم اولیای الهی]]، ص ۱۱۳ ـ ۱۲۲؛ [[حسین افسردیر|افسردیر، حسین]]، [[مرضیه فضلی‌نژاد|فضلی نژاد،مرضیه]]، [[بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران (مقاله)|بررسی مصادیق راسخان در علم در نگاه مفسران]]، ص ۲۳ ـ ۲۷؛ [[حسین ردایی کلارستاقی|ردایی، حسین]]، [[قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل (مقاله)|قرآن و مرجعیت علمی اهل بیت در تأویل]]، ص ۱۳۱ ـ ۱۳۳</ref> و به‌ جهت آنکه علم به تاویل قرآن از علوم پنهانی و غیب است، لذا پیامبر و امام بر غیب آگاهی دارند.<ref>ر.ک. [[سید نورالدین شریعتمدار جزایری|شریعتمدار جزایری، سید نورالدین]]، مقاله [[امام حسین و علم به شهادت (مقاله)|امام حسین و علم به شهادت]]، صفحه؟؟؟؛ [[مجید معارف|معارف، مجید]]، [[نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن (مقاله)|نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن]]، صفحه؟؟؟؛ [[عسکری امام‌خان|امام‌خان، عسکری]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|منشأ و قلمرو علم امام]]، فصل پنجم، صفحه؟؟؟</ref> همچنین با توجه به آیۀ {{عربی|﴿{{متن قرآن|إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً}}﴾}}<ref>سورۀ احزاب، آیۀ ۳۳</ref> که به موجب اخبار متواتره در حق [[اهل بیت]] پیغمبر نازل شده است، آنان از پاک شدگان و آگاهان به تاویل هستند.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر؛ [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]] و [[روح‌الله محمدی|محمدی، روح‌الله]]، [[بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم (مقاله)|بررسی سندی و دلالی احادیث راسخون فی العلم]]، ص ۶۰؛ [[عین الله خادمی|خادمی، عین الله]]، [[صدیقه بختیاری|بختیاری، صدیقه]]، [[جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه (مقاله)|جایگاه و ضرورت امامت از منظر اسماعیلیه]]، صفحه؟؟؟</ref> و علت دسترسی به علم تاویل طهارت قلبی دانسته شده است.<ref>ر.ک. [[سید حسین ابراهیمیان|ابراهیمیان، سید حسین]]، سخنرانی با موضوع: نقش قرآن در زندگی انسان، وبگاه مرکز اسلامی امام علی{{ع}}</ref>
 *برخی از این روایات عبارتند از:
 #[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} می‌فرمایند:<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۵۸</ref> «از آن قرآن بخواهید تا سخن گوید و هرگز سخن نگوید،‌ اما من شما را از آن خبر می‌دهم. بدانید در قرآن دانش آینده و حدیث گذشته است، درد شما را درمان و راه سامان دادن کارتان در آن است.»<ref>ر.ک. [[عسکری امام‌خان|امام‌خان، عسکری]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|منشأ و قلمرو علم امام]]، فصل پنجم، صفحه؟؟؟</ref>