وراثت از پیامبر: تفاوت میان نسخهها
←بررسی روایات
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
#[[وراثت]] اعتباری؛ یعنی اموری که مربوط به آثار ظاهری [[نبوت]] است، مانند [[پیراهن حضرت یوسف]](ع)، [[عصای موسی]](ع) و...، و بیشتر برای ابراز [[حق]] در مواردی که مسئله [[امامت]] ایشان مشتبه میشده و داشتن آثار ظاهری [[انبیاء]] نشانه [[حقانیت]] ایشان معرفی شده است به [[ارث]] بردهاند.<ref>ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوههای لاهوتی، ج ۱، ص ۳۶۳ ـ ۳۶۵؛ حسینی میلانی، سیدعلی، با پیشوایان هدایتگر، ج ۲، ص ۲۶۰</ref> | #[[وراثت]] اعتباری؛ یعنی اموری که مربوط به آثار ظاهری [[نبوت]] است، مانند [[پیراهن حضرت یوسف]](ع)، [[عصای موسی]](ع) و...، و بیشتر برای ابراز [[حق]] در مواردی که مسئله [[امامت]] ایشان مشتبه میشده و داشتن آثار ظاهری [[انبیاء]] نشانه [[حقانیت]] ایشان معرفی شده است به [[ارث]] بردهاند.<ref>ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوههای لاهوتی، ج ۱، ص ۳۶۳ ـ ۳۶۵؛ حسینی میلانی، سیدعلی، با پیشوایان هدایتگر، ج ۲، ص ۲۶۰</ref> | ||
#[[وراثت]] حقیقی؛ یعنی [[علوم]] و حکمتها و [[کمالات]] و [[سجایای اخلاقی]] که در هر [[پیامبری]] به صورتی [[ظهور]] نموده است به [[ارث]] برده اند،<ref>ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوههای لاهوتی، ج ۱، ص ۳۶۳ ـ ۳۶۵؛ حسینی میلانی، سیدعلی، با پیشوایان هدایتگر، ج ۲، ص ۲۶۰</ref> و از همین باب است [[وراثت کتب انبیاء]] سابق<ref>ر.ک. بیابانی اسکویی، محمد، امامت، صفحه؟؟؟</ref> و انتقال برخی کتب مانند [[جفر]] و [[جامعه]] و... میان ایشان،<ref>ر.ک. هاشمی، سیدعلی، ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، ص ۱۸۰</ref> چنانکه در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} [[سؤال]] میشود:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، توحید، ص ۲۷۵</ref> آیا [[تورات]] و [[انجیل]] و [[کتب انبیاء]] نزد شما است؟ حضرت فرمود: «آنها در نزد ما به صورت [[وراثت]] از ایشان به ما رسیده است و همانگونه که آنها قرائت میکردند ما نیز آنها را میخوانیم و همانگونه که آنها از آن کتابها سخن میگفتند ما نیز از آنها سخن میگوییم، به [[راستی]] [[خداوند]] حجتی را در زمینش قرار نمیدهد که از او چیزی [[سؤال]] شود و او بگوید: نمیدانم».<ref>ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوههای لاهوتی، ج ۱، ص ۳۶۳ ـ ۳۶۵</ref> | #[[وراثت]] حقیقی؛ یعنی [[علوم]] و حکمتها و [[کمالات]] و [[سجایای اخلاقی]] که در هر [[پیامبری]] به صورتی [[ظهور]] نموده است به [[ارث]] برده اند،<ref>ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوههای لاهوتی، ج ۱، ص ۳۶۳ ـ ۳۶۵؛ حسینی میلانی، سیدعلی، با پیشوایان هدایتگر، ج ۲، ص ۲۶۰</ref> و از همین باب است [[وراثت کتب انبیاء]] سابق<ref>ر.ک. بیابانی اسکویی، محمد، امامت، صفحه؟؟؟</ref> و انتقال برخی کتب مانند [[جفر]] و [[جامعه]] و... میان ایشان،<ref>ر.ک. هاشمی، سیدعلی، ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، ص ۱۸۰</ref> چنانکه در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} [[سؤال]] میشود:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، توحید، ص ۲۷۵</ref> آیا [[تورات]] و [[انجیل]] و [[کتب انبیاء]] نزد شما است؟ حضرت فرمود: «آنها در نزد ما به صورت [[وراثت]] از ایشان به ما رسیده است و همانگونه که آنها قرائت میکردند ما نیز آنها را میخوانیم و همانگونه که آنها از آن کتابها سخن میگفتند ما نیز از آنها سخن میگوییم، به [[راستی]] [[خداوند]] حجتی را در زمینش قرار نمیدهد که از او چیزی [[سؤال]] شود و او بگوید: نمیدانم».<ref>ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوههای لاهوتی، ج ۱، ص ۳۶۳ ـ ۳۶۵</ref> | ||
== | ==روایات درباره به ارث رسیدن علوم پیامبر== | ||
*[[روایات]] فراوانی که از حد شمارش بیرون است،<ref>ر.ک. طباطبایی، سیدمحمد حسین، ترجمۀ تفسیر المیزان، ج۲۰، ص ۹۱</ref> از [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در این زمینه وارد شده است<ref>ر.ک. خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج ۲، ص ۳۹۱ و ۳۹۲</ref> و مفهوم آنها این است که [[علم ائمه]]{{ع}} بالوراثه از [[رسول]] خداست.<ref>ر.ک. طباطبایی، سیدمحمد حسین، ترجمۀ تفسیر المیزان، ج۲۰، ص ۹۱؛ فاضل لنکرانی، محمد، اشراقی، شهاب الدین، پاسداران وحی، ص ۱۹۳؛ جوادی آملی، عبدالله، علم موروثی، علم لدنی، پیشگوییهای امام علی{{ع}}، صفحه؟؟؟؛ میرباقری، سیدمحمد مهدی، حقیقت علم امیرالمؤمنین{{ع}}، فرهنگستان علوم اسلامی قم؛ نادم، محمدحسن، افتخاری، سیدابراهیم، منابع علم امام از دیدگاه متکلمان قم و بغداد، ص ۶۲؛ گنجی، حسین، امام شناسی، ج ۱، ص ۱۶۲؛ زرین جویی، عین الله، مسألۀ علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی، ص ۷۶ ـ ۷۷</ref> و نیز [[روایات]] متعددی<ref>مانند: محمد بن حسن صفار؛ بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد{{ع}}؛ ص ۲۹۰ ـ ۲۹۶</ref> دلالت میکنند هر امامی از [[امام]] پیشین، دانشهایی را فرا میگرفته است.<ref>ر.ک. هاشمی، سیدعلی، علم امام تام یا محدود، صفحه؟؟؟</ref> برخی از این [[روایات]] عبارتند از:<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد، اشراقی، شهاب الدین، پاسداران وحی، ص ۱۹۳؛ جوادی آملی، عبدالله، علم موروثی، علم لدنی، پیشگوییهای امام علی{{ع}}، صفحه؟؟؟؛ امینی، ابراهیم، بررسی مسائل کلی امامت، ص ۲۴۷؛ نادم، محمدحسن، افتخاری، سیدابراهیم، منابع علم امام از دیدگاه متکلمان قم و بغداد، ص ۶۲؛ افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شؤون امامت در مکتب قم و بغداد، ص ۶۵ ـ ۷۰؛ منصوری رامسری، خلیل، بی کرانگی علم امام، وبگاه سماموس؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، صفحه؟؟؟؛ رستم نژاد، مهدی، سخنرانی با موضوع: یکی از استلزامات علم لدنی، عصمت است، خبرگزاری ابنا؛ مشکی، محمد، بررسی علم امام از دیدگاه شیخ مفید، فصلنامه فلسفی کلامی، ش ۴۵، ص ۳۰۴ و ۳۰۵؛ نصیری، محمد حسین، گسترۀ علم امام از دیدگاه آیات و روایات، صفحه؟؟؟؛ عسکری امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل چهارم، صفحه؟؟؟؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، وبگاه راسخون؛ یوسفیان، حسن، علم غیب امام، ص ۳۴۸؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟؛ مطهری، منصف علی، علم ائمه از نظر عقل و نقل، ص ۶۴؛ عرفانی، محمدنظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص ۱۸۱؛ مولوی، محمد، نیاز جهان به امام زمان، ص ۲۰ ـ ۲۲؛ شیخ زاده، قاسم علی، رابطۀ علم غیب امام حسین و حادثۀ عاشورا، ص ۷۱ ـ ۷۳؛ رنجبر، جواد، کنکاشی در کیفیت و سرچشمههای علم امام، صفحه؟؟؟؛ صادقی، حسن، مقایسۀ پیامبر و امام از دیدگاه امام رضا{{ع}}، ص ۸۳؛ پارسانسب، گل افشان، پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمۀ زهرا{{س}}، ص ۳۶ و ۳۷</ref> | *[[روایات]] فراوانی که از حد شمارش بیرون است،<ref>ر.ک. طباطبایی، سیدمحمد حسین، ترجمۀ تفسیر المیزان، ج۲۰، ص ۹۱</ref> از [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در این زمینه وارد شده است<ref>ر.ک. خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج ۲، ص ۳۹۱ و ۳۹۲</ref> و مفهوم آنها این است که [[علم ائمه]]{{ع}} بالوراثه از [[رسول]] خداست.<ref>ر.ک. طباطبایی، سیدمحمد حسین، ترجمۀ تفسیر المیزان، ج۲۰، ص ۹۱؛ فاضل لنکرانی، محمد، اشراقی، شهاب الدین، پاسداران وحی، ص ۱۹۳؛ جوادی آملی، عبدالله، علم موروثی، علم لدنی، پیشگوییهای امام علی{{ع}}، صفحه؟؟؟؛ میرباقری، سیدمحمد مهدی، حقیقت علم امیرالمؤمنین{{ع}}، فرهنگستان علوم اسلامی قم؛ نادم، محمدحسن، افتخاری، سیدابراهیم، منابع علم امام از دیدگاه متکلمان قم و بغداد، ص ۶۲؛ گنجی، حسین، امام شناسی، ج ۱، ص ۱۶۲؛ زرین جویی، عین الله، مسألۀ علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی، ص ۷۶ ـ ۷۷</ref> و نیز [[روایات]] متعددی<ref>مانند: محمد بن حسن صفار؛ بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد{{ع}}؛ ص ۲۹۰ ـ ۲۹۶</ref> دلالت میکنند هر امامی از [[امام]] پیشین، دانشهایی را فرا میگرفته است.<ref>ر.ک. هاشمی، سیدعلی، علم امام تام یا محدود، صفحه؟؟؟</ref> برخی از این [[روایات]] عبارتند از:<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد، اشراقی، شهاب الدین، پاسداران وحی، ص ۱۹۳؛ جوادی آملی، عبدالله، علم موروثی، علم لدنی، پیشگوییهای امام علی{{ع}}، صفحه؟؟؟؛ امینی، ابراهیم، بررسی مسائل کلی امامت، ص ۲۴۷؛ نادم، محمدحسن، افتخاری، سیدابراهیم، منابع علم امام از دیدگاه متکلمان قم و بغداد، ص ۶۲؛ افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شؤون امامت در مکتب قم و بغداد، ص ۶۵ ـ ۷۰؛ منصوری رامسری، خلیل، بی کرانگی علم امام، وبگاه سماموس؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، صفحه؟؟؟؛ رستم نژاد، مهدی، سخنرانی با موضوع: یکی از استلزامات علم لدنی، عصمت است، خبرگزاری ابنا؛ مشکی، محمد، بررسی علم امام از دیدگاه شیخ مفید، فصلنامه فلسفی کلامی، ش ۴۵، ص ۳۰۴ و ۳۰۵؛ نصیری، محمد حسین، گسترۀ علم امام از دیدگاه آیات و روایات، صفحه؟؟؟؛ عسکری امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل چهارم، صفحه؟؟؟؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، وبگاه راسخون؛ یوسفیان، حسن، علم غیب امام، ص ۳۴۸؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟؛ مطهری، منصف علی، علم ائمه از نظر عقل و نقل، ص ۶۴؛ عرفانی، محمدنظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص ۱۸۱؛ مولوی، محمد، نیاز جهان به امام زمان، ص ۲۰ ـ ۲۲؛ شیخ زاده، قاسم علی، رابطۀ علم غیب امام حسین و حادثۀ عاشورا، ص ۷۱ ـ ۷۳؛ رنجبر، جواد، کنکاشی در کیفیت و سرچشمههای علم امام، صفحه؟؟؟؛ صادقی، حسن، مقایسۀ پیامبر و امام از دیدگاه امام رضا{{ع}}، ص ۸۳؛ پارسانسب، گل افشان، پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمۀ زهرا{{س}}، ص ۳۶ و ۳۷</ref> | ||
#[[محمد]] بن [[فضل]] [[هاشمی]] از [[امام رضا]]{{ع}} [[روایت]] کرده،<ref>راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، ج ۱، ص ۳۴۳</ref> آن جناب نظر کرد به ابن هذاب، و سپس فرمود: «اگر به تو خبر دهم در این روزها یکی از بستگان تو کشته خواهد شد آیا گفته مرا [[تصدیق]] میکنی؟» عرض کرد خیر، زیرا جز [[خداوند متعال]] کسی [[علم غیب]] نمیداند. [[امام رضا]]{{ع}} آیۀ: «عَالِمُ الْغَیْبِ فَلَا یُظْهِرُ عَلیَ غَیْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضیَ مِن رَّسُولٍ» را تلاوت نموده و بعد فرمودند: [[رسول خدا]]{{صل}} مورد [[رضا]] و پسند خداست و ما [[وارثان]] همین [[رسول]] هستیم که [[خداوند]] او را بر [[غیب]] خود که میخواهد [[آگاه]] نموده و آن حضرت [[علم]] به وقایع گذشته و بعد تا [[روز قیامت]] را به ما آموخت».<ref>ر.ک. حجامی، حسین، علم امام وحی و خاتمیت، پایگاه اطلاع رسانی مؤسسۀ آینده روشن </ref> | #[[محمد]] بن [[فضل]] [[هاشمی]] از [[امام رضا]]{{ع}} [[روایت]] کرده،<ref>راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، ج ۱، ص ۳۴۳</ref> آن جناب نظر کرد به ابن هذاب، و سپس فرمود: «اگر به تو خبر دهم در این روزها یکی از بستگان تو کشته خواهد شد آیا گفته مرا [[تصدیق]] میکنی؟» عرض کرد خیر، زیرا جز [[خداوند متعال]] کسی [[علم غیب]] نمیداند. [[امام رضا]]{{ع}} آیۀ: «عَالِمُ الْغَیْبِ فَلَا یُظْهِرُ عَلیَ غَیْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضیَ مِن رَّسُولٍ» را تلاوت نموده و بعد فرمودند: [[رسول خدا]]{{صل}} مورد [[رضا]] و پسند خداست و ما [[وارثان]] همین [[رسول]] هستیم که [[خداوند]] او را بر [[غیب]] خود که میخواهد [[آگاه]] نموده و آن حضرت [[علم]] به وقایع گذشته و بعد تا [[روز قیامت]] را به ما آموخت».<ref>ر.ک. حجامی، حسین، علم امام وحی و خاتمیت، پایگاه اطلاع رسانی مؤسسۀ آینده روشن </ref> | ||
#[[مفضل بن عمر]] [[روایت]] کرده [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب کافی، ج ۱، ص ۲۲۴</ref> «[[سلیمان]] از [[داود]] [[ارث]] برد و [[محمد]]{{صل}} از [[سلیمان]] [[ارث]] برد و ما از [[محمد]]{{صل}} [[ارث]] بردیم. [[علم]] [[تورات]] و انجیل و [[زبور]] و [[تفسیر]] [[الواح]] نزد ماست. [[مفضل]] عرض کرد: [[علم]] زیادی است! [[امام]] فرمودند: این [[علم]] چندان مهم نیست بلکه [[علم]] مهم، علمی است که در هر روز و در هر ساعت به ما داده میشود».<ref>ر.ک. امینی، ابراهیم، بررسی مسائل کلی امامت، ص ۲۴۷</ref> | #[[مفضل بن عمر]] [[روایت]] کرده [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب کافی، ج ۱، ص ۲۲۴</ref> «[[سلیمان]] از [[داود]] [[ارث]] برد و [[محمد]]{{صل}} از [[سلیمان]] [[ارث]] برد و ما از [[محمد]]{{صل}} [[ارث]] بردیم. [[علم]] [[تورات]] و انجیل و [[زبور]] و [[تفسیر]] [[الواح]] نزد ماست. [[مفضل]] عرض کرد: [[علم]] زیادی است! [[امام]] فرمودند: این [[علم]] چندان مهم نیست بلکه [[علم]] مهم، علمی است که در هر روز و در هر ساعت به ما داده میشود».<ref>ر.ک. امینی، ابراهیم، بررسی مسائل کلی امامت، ص ۲۴۷</ref> | ||
#[[زراره]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[نقل]] میکند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۲</ref> «علمی که همراه [[حضرت آدم]] نازل شد، به [[علی]]{{ع}} به [[ارث]] رسید، و هیچ کدام از ما [[امامان]] از [[دنیا]] نمیرویم مگر اینکه یک نفر از [[اهل بیت]] ما، آن [[علم]] را یا هر گونه که [[خدا]] بخواهد، به [[ارث]] میبریم».<ref>ر.ک. افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شؤون امامت در مکتب قم و بغداد، ص ۶۵ ـ ۷۰</ref> | #[[زراره]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[نقل]] میکند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۲</ref> «علمی که همراه [[حضرت آدم]] نازل شد، به [[علی]]{{ع}} به [[ارث]] رسید، و هیچ کدام از ما [[امامان]] از [[دنیا]] نمیرویم مگر اینکه یک نفر از [[اهل بیت]] ما، آن [[علم]] را یا هر گونه که [[خدا]] بخواهد، به [[ارث]] میبریم».<ref>ر.ک. افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شؤون امامت در مکتب قم و بغداد، ص ۶۵ ـ ۷۰</ref> | ||
==نتیجه گیری== | ==نتیجه گیری== | ||
*در نتیجه [[علوم]] انبیای گدشته، [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امامان]] قبلی و از جمله [[علم غیب]] به [[امامان]]{{ع}} به [[ارث]] رسیده است و یکی از راههای [[علوم]] آموزی [[اهل بیت]] از این راه است. | *در نتیجه [[علوم]] انبیای گدشته، [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امامان]] قبلی و از جمله [[علم غیب]] به [[امامان]]{{ع}} به [[ارث]] رسیده است و یکی از راههای [[علوم]] آموزی [[اهل بیت]] از این راه است. |