۳۳٬۷۴۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=150%|' به '{{عربی|') |
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=120%' به '{{عربی') |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
*در روایات فراوانی، خاندان [[امامان]]{{عم}}، به پرهیز از قیام پیش از ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} سفارش شدهاند. | *در روایات فراوانی، خاندان [[امامان]]{{عم}}، به پرهیز از قیام پیش از ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} سفارش شدهاند. | ||
*از جمله روایاتی که برای مشروع نبودن تشکیل حکومت در عصر غیبت، مورد استفاده واقع شده، روایاتی است که به ظاهر قیام مسلحانه را پیش از ظهور [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} منع میکند و تأکید دارد که این گونه قیامها به ثمر نمیرسد. روایات یاد شده را شیخ [[حر عاملی]] در "وسائل الشیعه" گرد آورده است. | *از جمله روایاتی که برای مشروع نبودن تشکیل حکومت در عصر غیبت، مورد استفاده واقع شده، روایاتی است که به ظاهر قیام مسلحانه را پیش از ظهور [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} منع میکند و تأکید دارد که این گونه قیامها به ثمر نمیرسد. روایات یاد شده را شیخ [[حر عاملی]] در "وسائل الشیعه" گرد آورده است. | ||
*۱. برخی از این روایات، به طور عام، هر نوع قیام و برافراشتن هر پرچمی را پیش از ظهور [[امام مهدی|حضرت حجّت]]{{ع}} محکوم و پرچمدار آن را طاغوت یا مشرک معرفی میکنند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هر پرچمی پیش از قیام قائم بر افراشته شود، صاحب آن، طاغوتی است که برابر خدا پرستش میشود"<ref>{{عربی | *۱. برخی از این روایات، به طور عام، هر نوع قیام و برافراشتن هر پرچمی را پیش از ظهور [[امام مهدی|حضرت حجّت]]{{ع}} محکوم و پرچمدار آن را طاغوت یا مشرک معرفی میکنند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هر پرچمی پیش از قیام قائم بر افراشته شود، صاحب آن، طاغوتی است که برابر خدا پرستش میشود"<ref>{{عربی|" كُلُ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ "}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۲۹۵، ح ۴۵۲</ref>. برافراشتن پرچم، کنایه از اعلان جنگ با نظام حاکم و تلاش برای تأسیس حکومت جدید است. واژه "طاغوت" و جمله {{عربی|" يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ "}} در این حدیث به خوبی بیانگر آن است که مقصود از "پرچم برافراشته شده پیش از قیام قائم" پرچمی است که مقابل خدا و [[پیامبر خاتم|رسول]]{{صل}} و [[امام]]{{ع}} برافراشته شود و برافرازنده آن، مقابل حکومت خدا، حکومتی تأسیس کند و در پی آن باشد که به خواستههای خود جامه عمل بپوشاند. بنابراین، نمیتوان شخص صالحی را که برای حاکمیت دین، قیام و اقدام کرده است، طاغوت خواند؛ زیرا در این صورت، چنین پرچمی نه فقط مقابل پرچم قائم برافراشته نشده که در مسیر و طریق و جهت او خواهد بود. افزون بر این، اگر با استناد به این روایات، هرگونه قیام و نهضتی را محکوم و غیر مشروع بدانیم، اینگونه برداشت، با روایتهای جهاد، امر به معروف و نهی از منکر و نیز با سیره [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} تعارض دارد و در مقام تعارض، باید از این روایات صرف نظر کرد. | ||
*۲. روایاتی که بیانگر ناکامی و موفق نشدن قیامهای پیش از قیام [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} است. این دسته از روایات، در ضمن، به مشروع نبودن تلاش برای ایجاد حکومت اسلامی اشاره دارد؛ زیرا قیامی که بدون ثمر باشد، از دیدگاه عقل و عقلا ناپسند است. [[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: "به خدا سوگند! هیچیک از ما پیش از قیام قائم خروج نمیکند؛ مگر اینکه مثل او، مانند جوجهای است که پیش از محکم شدن بالهایش از آشیانه پرواز کرده باشد. در نتیجه، کودکان او را گرفته و با او به بازی میپردازند"<ref> {{عربی | *۲. روایاتی که بیانگر ناکامی و موفق نشدن قیامهای پیش از قیام [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} است. این دسته از روایات، در ضمن، به مشروع نبودن تلاش برای ایجاد حکومت اسلامی اشاره دارد؛ زیرا قیامی که بدون ثمر باشد، از دیدگاه عقل و عقلا ناپسند است. [[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: "به خدا سوگند! هیچیک از ما پیش از قیام قائم خروج نمیکند؛ مگر اینکه مثل او، مانند جوجهای است که پیش از محکم شدن بالهایش از آشیانه پرواز کرده باشد. در نتیجه، کودکان او را گرفته و با او به بازی میپردازند"<ref> {{عربی|" و اللّه لا يخرج منّا واحد قبل خروج القائم إلاّ كان مثله مثل فرخ طار من و كره قبل أن يستوي جناحاه فأخذه الصبيان فعبثوا به "}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی،، ج ۸، ص ۲۶۴؛ نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۹، ح ۱۴</ref>. | ||
*از این روایت نتیجه گرفتهاند که قیام برای تشکیل حکومت اسلامی، نه فقط بینتیجه است که گرفتاری و ناراحتی [[اهل بیت]]{{عم}} را نیز در پی دارد؛ بنابراین باید از تشکیل حکومت اسلامی پیش از قیام [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} چشم پوشید. | *از این روایت نتیجه گرفتهاند که قیام برای تشکیل حکومت اسلامی، نه فقط بینتیجه است که گرفتاری و ناراحتی [[اهل بیت]]{{عم}} را نیز در پی دارد؛ بنابراین باید از تشکیل حکومت اسلامی پیش از قیام [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} چشم پوشید. | ||
*استناد به این روایت و مانند آن از جهاتی باطل است: | *استناد به این روایت و مانند آن از جهاتی باطل است: | ||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
#در برخی روایات، به قیامهای پیش از قیام قائم بشارت داده شده است که زمینهساز حکومت [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} هستند. بدون تردید، زمینهسازی آنها، به لحاظ موفقیت آن قیامها است. افزون بر اینکه ایجاد آمادگی، خود بزرگترین ثمره این قیامها میباشد. | #در برخی روایات، به قیامهای پیش از قیام قائم بشارت داده شده است که زمینهساز حکومت [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} هستند. بدون تردید، زمینهسازی آنها، به لحاظ موفقیت آن قیامها است. افزون بر اینکه ایجاد آمادگی، خود بزرگترین ثمره این قیامها میباشد. | ||
#اگر بگوییم این روایات در بیان نهی از مبارزه با ستم و فساد است، با آیات جهاد و امر به معروف و نهی از منکر و نیز با سیره [[امامان معصوم]]{{عم}} ناسازگار است؛ از اینرو باید به دور افکنده شود. | #اگر بگوییم این روایات در بیان نهی از مبارزه با ستم و فساد است، با آیات جهاد و امر به معروف و نهی از منکر و نیز با سیره [[امامان معصوم]]{{عم}} ناسازگار است؛ از اینرو باید به دور افکنده شود. | ||
*۳. روایاتی که برای مشروع نبودن تلاش در راه ایجاد حکومت اسلامی در دوره غیبت، بدانها استناد شده است. این روایات، مردم را به سکوت و سکون فرامیخواند و از مشارکت در هر قیام و مبارزهای پیش از تحقق نشانههای ظهور باز میدارد. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "ای [[سدیر]]! در خانه بنشین و به زندگی بچسب. آرامش داشته باش، تا آن هنگام که شب و روز آرام هستند؛ اما هنگامی که خبر رسید که سفیانی خروج کرده به سوی ما بیا، اگرچه با پای پیاده باشد"<ref> {{عربی | *۳. روایاتی که برای مشروع نبودن تلاش در راه ایجاد حکومت اسلامی در دوره غیبت، بدانها استناد شده است. این روایات، مردم را به سکوت و سکون فرامیخواند و از مشارکت در هر قیام و مبارزهای پیش از تحقق نشانههای ظهور باز میدارد. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "ای [[سدیر]]! در خانه بنشین و به زندگی بچسب. آرامش داشته باش، تا آن هنگام که شب و روز آرام هستند؛ اما هنگامی که خبر رسید که سفیانی خروج کرده به سوی ما بیا، اگرچه با پای پیاده باشد"<ref> {{عربی|" يَا سَدِيرُ، الْزَمْ بَيْتَكَ، وَ كُنْ حِلْساً مِنْ أَحْلَاسِهِ، وَ اسْكُنْ مَا سَكَنَ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ، فَإِذَا بَلَغَكَ أَنَ السُّفْيَانِيَ قَدْ خَرَجَ، فَارْحَلْ إِلَيْنَا وَ لَوْ عَلى رِجْلِك"}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۲۶۴، ح ۳۸۳</ref>. | ||
*از دیدگاه برخی، مقتضای این روایات به سدیر منحصر نیست؛ بلکه بر همه واجب است تا خروج سفیانی و دیگر نشانهها و سرانجام تا قیام [[امام مهدی|قائم]]{{ع}}، سکوت کرده و از قیام و خروج خودداری کنند. | *از دیدگاه برخی، مقتضای این روایات به سدیر منحصر نیست؛ بلکه بر همه واجب است تا خروج سفیانی و دیگر نشانهها و سرانجام تا قیام [[امام مهدی|قائم]]{{ع}}، سکوت کرده و از قیام و خروج خودداری کنند. | ||
*در پاسخ گفتنی است تعمیم حکم به همه افراد، در همه زمانها متوقف بر این است که آگاه باشیم شخص خاص یا مورد خاصی، مورد نظر [[امام]] نبوده است. در روایات یاد شده و مانند آن، نه فقط چنین علمی نداریم که خلاف آن برای ما ثابت استref> ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۴۲.</ref>. | *در پاسخ گفتنی است تعمیم حکم به همه افراد، در همه زمانها متوقف بر این است که آگاه باشیم شخص خاص یا مورد خاصی، مورد نظر [[امام]] نبوده است. در روایات یاد شده و مانند آن، نه فقط چنین علمی نداریم که خلاف آن برای ما ثابت استref> ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۴۲.</ref>. | ||
*۴. از روایاتی که بر مشروع نبودن ایجاد حکومت اسلامی در دوره غیبت بدان استناد شده، روایاتی است که به صبر دعوت کرده و از شتاب، نهی کرده است. در برخی از این روایات، آمده است که انسان مسلمان، پیش از فرارسیدن موعد فرج و زوال ملک ستمگر، نباید خود را به زحمت بیندازد و دنبال برقراری حکومت عدل باشد. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: "به زمین بچسبید و بر بلاها صبر کنید. دستها و شمشیرهایتان را در جهت خواستهای زبانتان به حرکت درنیاورید و در آنچه خداوند سبحانه و تعالی برای شما در آن عجله قرار نداده، عجله نکنید. اگر کسی از شما در رختخواب بمیرد، ولی به خدا و [[رسول]] و [[اهل بیت]] [[رسول]]، شناخت و معرفت داشته باشد، شهید از دنیا رفته و اجر او با خدا است و آنچه را از اعمال نیک نیت داشته، پاداشش را خواهد برد و همان نیت خیر او در ردیف به کار گرفتن شمشیر است. بدانید که برای هرچیز مدّت و سرآمدی است<ref> سید رضی، نهج البلاغه، خطبه ۲۳۳</ref>. | *۴. از روایاتی که بر مشروع نبودن ایجاد حکومت اسلامی در دوره غیبت بدان استناد شده، روایاتی است که به صبر دعوت کرده و از شتاب، نهی کرده است. در برخی از این روایات، آمده است که انسان مسلمان، پیش از فرارسیدن موعد فرج و زوال ملک ستمگر، نباید خود را به زحمت بیندازد و دنبال برقراری حکومت عدل باشد. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: "به زمین بچسبید و بر بلاها صبر کنید. دستها و شمشیرهایتان را در جهت خواستهای زبانتان به حرکت درنیاورید و در آنچه خداوند سبحانه و تعالی برای شما در آن عجله قرار نداده، عجله نکنید. اگر کسی از شما در رختخواب بمیرد، ولی به خدا و [[رسول]] و [[اهل بیت]] [[رسول]]، شناخت و معرفت داشته باشد، شهید از دنیا رفته و اجر او با خدا است و آنچه را از اعمال نیک نیت داشته، پاداشش را خواهد برد و همان نیت خیر او در ردیف به کار گرفتن شمشیر است. بدانید که برای هرچیز مدّت و سرآمدی است<ref> سید رضی، نهج البلاغه، خطبه ۲۳۳</ref>. | ||
*بدون تردید سخنان [[امام علی]]{{ع}} در ارتباط با مورد خاص و شرایط ویژه است. از طرفی روایاتی نیز از [[امامان]]{{عم}} نقل شده که در آن، بسیاری از قیامهای علویان و غیر آن، تأیید شده است. همچنین قیامهایی صورت گرفته است که شیعیان و عالمان معروف، در آن شرکت داشتهاند. این دسته از روایات، روایات پیشین را توضیح میدهند و تفسیر میکنند؛ از جمله [[محمد بن ادریس]]، در کتاب سرائر آورده است: فردی در محضر [[امام صادق]]{{ع}} سخن از قیام به میان آورد و از خروج کسانی پرسید که از [[اهل بیت]] قیام میکنند، سؤال کرد. حضرت فرمود: پیوسته من و شیعیانم بر خیر هستیم، تا هنگامی که قیامکننده از [[آل محمد]]{{عم}} قیام کند. چقدر دوست دارم که شخصی از [[آل محمد]]{{عم}} قیام کند و من مخارج خانواده او را بپردازم{{عربی | *بدون تردید سخنان [[امام علی]]{{ع}} در ارتباط با مورد خاص و شرایط ویژه است. از طرفی روایاتی نیز از [[امامان]]{{عم}} نقل شده که در آن، بسیاری از قیامهای علویان و غیر آن، تأیید شده است. همچنین قیامهایی صورت گرفته است که شیعیان و عالمان معروف، در آن شرکت داشتهاند. این دسته از روایات، روایات پیشین را توضیح میدهند و تفسیر میکنند؛ از جمله [[محمد بن ادریس]]، در کتاب سرائر آورده است: فردی در محضر [[امام صادق]]{{ع}} سخن از قیام به میان آورد و از خروج کسانی پرسید که از [[اهل بیت]] قیام میکنند، سؤال کرد. حضرت فرمود: پیوسته من و شیعیانم بر خیر هستیم، تا هنگامی که قیامکننده از [[آل محمد]]{{عم}} قیام کند. چقدر دوست دارم که شخصی از [[آل محمد]]{{عم}} قیام کند و من مخارج خانواده او را بپردازم{{عربی|" لَا أَزَالُ أَنَا وَ شِيعَتِي بِخَيْرٍ مَا خَرَجَ الْخَارِجِيُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ وَ لَوَدِدْتُ أَنَ الْخَارِجِيَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ خَرَجَ وَ عَلَيَ نَفَقَةُ عِيَالِهِ"}}. | ||
*نیز روایاتی که درباره سنگینی مسئولیت مسلمانان راستین و ارزش آنان در دوران غیبت وارد شده است که روایات پیشین را که در نهی از قیام مسلحانه وارد شده بود رد میکند. | *نیز روایاتی که درباره سنگینی مسئولیت مسلمانان راستین و ارزش آنان در دوران غیبت وارد شده است که روایات پیشین را که در نهی از قیام مسلحانه وارد شده بود رد میکند. | ||
*افزون بر آنچه گفته شد، تأیید برخی از قیامها- از جمله قیام [[زید]]، قیام [[حسین بن علی شهید فخ]] و قیام توابین- خود دلیلی بر تأویل روایات ناهی از قیام است<ref>ر. ک: جمعی از نویسندگان، چشم به راه مهدی{{ع}}، مقاله « حکومت اسلامی در عصر انتظار»، محمد صادق مزینانی، ص ۱۱۹- ۱۳۸</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص: ۳۴۹ - ۳۵۴.</ref>. | *افزون بر آنچه گفته شد، تأیید برخی از قیامها- از جمله قیام [[زید]]، قیام [[حسین بن علی شهید فخ]] و قیام توابین- خود دلیلی بر تأویل روایات ناهی از قیام است<ref>ر. ک: جمعی از نویسندگان، چشم به راه مهدی{{ع}}، مقاله « حکومت اسلامی در عصر انتظار»، محمد صادق مزینانی، ص ۱۱۹- ۱۳۸</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص: ۳۴۹ - ۳۵۴.</ref>. |