آخر الزمان در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

بر پایه شماری از روایات، ظهور امام مهدی {{ع}} در آخر الزمان روی می‌دهد. این احادیث، متعددند و از جمله آنها می‌توان به این حدیث نبوی اشاره کرد: {{عربی|اندازه=150%|«أبشروا بالمهدی فإنه یأتی فی آخر الزمان علی شدة وزلازل، یسع الله له الارض عدلاً وقسطاً»}}<ref> شما را به مهدی بشارت باد! در آخر الزمان، در سختی و زلزله‌ها می‌آید. خداوند، زمین را برایش از عدل و داد می‌گسترد</ref>. این حدیث و احادیث مشابه آن، وقوع نهضت مهدوی را در آخرین قطعه زمان، اعلام کرده‌راند که مفهومی به ظاهر روشن است؛ اما مرزبندی دقیق آن، نیاز به جمع‌آوری نشانه‌های فراوانی دارد که اگر به دقت گِرد آیند، شاید بتوان روزگار آخر الزمان، را به گونه تقریبی و نه دقیق، شناسایی کرد و چگونگی ارتباط آن را با ظهور امام مهدی {{ع}} روشن نمود.

چند حدیث، بعثت [[پیامبر خاتم]] {{صل}} را در آخر الزمان دانسته‌اند؛ مانند این حدیث: {{عربی|اندازه=150%|«قَالَ عِیسی {{ع}} : إِلهِی، مَنْ هُوَ حَتّی أُرْضِیَهُ؟ فَلَکَ الرِّضَا. قَالَ: هُوَ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ إِلَی النَّاسِ کَافَّةً، أَقْرَبُهُمْ مِنِّی مَنْزِلَةً، وَأَحْضَرُهُمْ شَفَاعَةً، طُوبی لَهُ مِنْ نَبِیٍّ، وَطُوبی لأمَّتِهِ، إِنْ هُمْ لَقُونِی عَلی سَبِیلِهِ یَحْمَدُهُ أَهْلُ الْأَرْضِ، وَیَسْتَغْفِرُ لَهُ أَهْلُ السَّمَاءِ، أَمِینٌ مَیْمُونٌ، طَیِّبٌ مُطَیَّبٌ، خَیْرُ الْبَاقِینَ عِنْدِی، یَکُونُ فِی آخِرِ الزَّمَانِ، إِذَا خَرَجَ أَرْخَتِ السَّمَاءُ عَزَالِیَهَا، وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ زَهْرَتَهَا، حَتّی یَرَوُا الْبَرَکَةَ، وَأُبَارِکُ لَهُمْ فِیمَا وَضَعَ یَدَهُ عَلَیْهِ، کَثِیرُ الْأَزْوَاجِ، قَلِیلُ الْأَوْلَادِ، یَسْکُنُ بَکَّةَ مَوْضِعَ أَسَاسِ إِبْرَاهِیمَ»}}<ref> عیسی {{ع}} گفت: معبود من! او کیست تا او را راضی کنم که رضایت تو در آن است؟ فرمود: او محمد است که فرستاده خدا به سوی همه جهانیان است. از همه آنها مقامش به من، نزدیک‌تر و شفاعتش پذیرفته‌تر است. خوشا به حال آن پیامبر! و خوشا به حال امت او، اگر به راه و روش او مرا دیدار کنند! همه زمینیان، او را می‌ستایند و آسمانیان، برایش آمرزش می‌طلبند. امانت‌دار و خجسته است. پاکیزه و پاک نهاد است. بهترین آیندگان در نزد من است. در آخر الزمان است. هر‌گاه ظهور کند، آسمان، سر مشک‌هایش را شل می‌کند و زمین، گل‌های خود را می‌رویاند تا مردمان، برکت ببینند، و بر هر چه دست نهد، آن را برایشان بابرکت می‌سازم. پر همسر و کم فرزند است. در مکه، جایگاه بنیادگذاری کعبه به وسیله ابراهیم، سکونت دارد؛ الکافی، ج۸، ص ۱۳۹ و الاحتجاج، ج۱ ، ص ۴۸.</ref>.

حدیثی نبوی، ظهور خوارج شورشگر بر امام علی {{ع}} را در دوره آخر الزمان دانسته است. متن آن را از زبان خود امام علی {{ع}} می‌آوریم: {{عربی|اندازه=150%|«سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} یَقُولُ: «یَخْرُجُ قَوْمٌ فِی آخِرِ الزَّمَانِ حُدَثَاءُ الْأَسْنَانِ، سُفَهَاءُ الْأَحْلَامِ، یَقُولُونَ مِنْ خَیْرِ قَوْلِ الْبَرِّیَّةِ، لَا یُجَاوِزُ إِیمَانُهُمْ حَنَاجِرَهُمْ، فَأَیْنَمَا لَقِیتُمُوهُمْ فَاقْتُلُوهُمْ، فَإِنَّ فِی قَتْلِهِمْ أَجْرًا لِمَنْ قَتَلَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ»}}<ref> شنیدم پیامبر خدا {{صل}} می‌فرماید: در آخر الزمان، گروهی می‌آیند که تازه سال و کم‌خردند. بهترین سخنان مردمان را بر زبان می‌رانند؛ ولی از اسلام بیرون می‌روند، آن گونه که تیر از هدف در می‌گذرد. ایمانشان، از گلویشان فروتر نمی‌رود. هر کجا آنها را یافتید، بکشید که کشتنشان برای کشنده آنان روز قیامت، پاداش در پی دارد؛ صحیح البخاری، ج۳، ص ۱۳۲۲، ح ۳۴۱۵ و صحیح مسلم، ج۲، ص ۷۴۶، ح ۱۵۴.</ref>.

چند حدیث، به وقوع رویدادها و بیان برخی اوصاف آخر الزمان و مردم آن پرداخته‌اند که قابل انطباق بر عصر غیبت حجت خدا هستند؛ مانند این حدیث ابو بصیر، از امام باقر {{ع}}: {{عربی|اندازه=150%|«قالَ رَسولُ اللّه ِ {{صل}} ذاتَ یَومٍ وعِندَهُ جَماعَةٌ مِن أصحابِهِ: اللّهُمَّ لَقِّنی إخوانی ـ مَرَّتَینِ ـ فَقالَ مَن حَولَهُ مِن أصحابِهِ: أما نَحنُ إخوانُکَ یا رَسولَ اللّه ِ؟! فَقالَ: لا، إنَّکُم أصحابی، وإخوانی قَومٌ مِن آخِرِ الزَّمانِ آمَنوا بی ولَم یَرَونی، لَقَد عَرَّفَنیهِمُ اللّه ُ بِأَسمائِهِم وأسماءِ آبائِهِم مِن قَبلِ أن یُخرِجَهُم مِن أصلابِ آبائِهِم وأرحامِ اُمَّهاتِهِم، لَأَحَدُهُم أشَدُّ بَقِیَّةً عَلی دینِهِ مِن خَرطِ القَتادِ  فِی اللَّیلَةِ الظَّلماءِ، أو کَالقابِضِ علی جَمرِ الغَضی، اُولئِکَ مَصابیحُ الدُّجی، یُنجیهِمُ اللّه ُ مِن کُلِّ فِتنَةٍ غَبراءَ مُظلِمَةٍ»}}<ref> رسول الله {{صل}} روزی که جماعتی از اصحاب ایشان نزدشان بودند دوبار فرمودند: خداوندا لقاء و دیدار برادرانم را دوبار نصیبم گردان، پس یکی از اصحاب آن حضرت که در اطراف ایشان بود عرض کرد: یا رسول الله {{صل}}! آیا ما برادران شما نیستیم؟ پس حضرت فرمودند: نه، همانا شما اصحاب من هستید. وبرادران من، قومی از آخرالزمان هستند که به من ایمان می‌آورند در حالی که مرا ندیده‌اند. به تحقیق که خداوند آنها را به اسم‌ها‌یشان و اسامی پدرانشان به من معرفی نموده پیش از آنکه از اصلاب پدرانشان و ارحام مادرانشان خارج شوند. هر کدام از آن‌ها آنچنان هستند که از دست کشیدن گیاه خاردار در ظلمت شب یا کسی که سنکی آتشین در دست بگیرد، در نگه‌داری از دینشان محکم‌ترند. آن‌ها چراغ‌های راهنما هستند که خداوند، از هر فتنه غبار آلود تاریک نجاتشان می‌دهد؛ المحاسن، ج۱، ص ۲۶۱ و الکافی، ج۱، ص ۹۱.</ref>.

حوادثی که به روزگار پیش از قیامت، ناظر هستند و حوادث انتهایی عمر دنیا را بازگو می کنند. این احادیث نیز پرشمارند و با مفهوم قرآنی "اشراط الساعة"<ref>{{متن قرآن|فَهَلْ یَنظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَن تَأْتِیَهُم بَغْتَةً فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا فَأَنَّی لَهُمْ إِذَا جَاءَتْهُمْ ذِکْرَاهُمْ . }}آیا کافران جز این انتظار می ‏برند که رستاخیز به ناگاه بر آنان فرا رسد و علامات آن اینک پدید آمده است پس اگر رستاخیزبر آنان دررسد دیگر کجا جای اندرزشان است؛ سوره محمد، آیه ۱۸.</ref> به معنای نشانه‌های قیامت، مرتبط‌اند. در حدیثی به نقل از حذیفة بن اسید غفاری می‌خوانیم: {{عربی|اندازه=150%|«کُنَّا جُلُوساً فِی الْمَدِینَةِ فِی ظِلِّ حَائِطٍ قَالَ وَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} فِی غُرْفَةٍ فَاطَّلَعَ عَلَیْنَا فَقَالَ فِیمَ أَنْتُمْ فَقُلْنَا نَتَحَدَّثُ قَالَ عَمَّ ذَا قُلْنَا عَنِ السَّاعَةِ فَقَالَ إِنَّکُمْ لَا تَرَوْنَ السَّاعَةَ حَتَّی تَرَوْنَ قَبْلَهَا عَشْرَ آیَاتٍ طُلُوعَ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا وَ الدَّجَّالَ وَ دَابَّةَ الْأَرْضِ وَ ثَلَاثَةَ خُسُوفٍ فِی الْأَرْضِ خَسْفٌ بِالْمَشْرِقِ وَ خَسْفٌ بِالْمَغْرِبِ وَ خَسْفٌ بِجَزِیرَةِ الْعَرَبِ وَ خُرُوجُ عِیسَی ابْنِ مَرْیَمَ {{ع}} وَ خُرُوجُ یَأْجُوجَ وَ مَأْجُوجَ وَ تَکُونُ فِی آخِرِ الزَّمَانِ نَارٌ تَخْرُجُ مِنَ الْیَمَنِ مِنْ قَعْرِ الْأَرْضِ لَا تَدَعُ خَلْفَهَا أَحَداً تَسُوقُ النَّاسَ إِلَی الْمَحْشَرِ کُلَّمَا قَامُوا قَامَتْ لَهُمْ تَسُوقُهُمْ إِلَی الْمَحْشَرِ»}}<ref> بسایه دیواری در مدینة نشسته بودیم و رسول خدا {{صل}} در غرفه‌‏ای‏ تشریف داشت نظرش بما افتاد و فرمود: در چه کارید؟ عرض کردیم صحبت می‌کنیم فرمود: از چه؟ عرض کردیم از قیامت فرمود: شما قیامت را نخواهید دید تا آنکه پیش از آن ده نشانه به بینید سرزدن آفتاب را از مغربش و دجال را و جنبنده مخصوصی را بر روی زمین و سه فرو رفتن را در زمین: یکی در خاور و یکی در باختر و یکی در جزیرة العرب و خروج عیسی بن مریم {{ع}} و خروج یأجوج و مأجوج را و در پایان عمر دنیا آتشی از درون زمین در یمن بیرون می‌آید که هیچ کس را پشت سر خود نمی‌گذارد و مردم را بصحرای محشر می‌راند هر جا که از رفتار بایستند آتش هم می‌ایستد و آنان را به محشر می‌راند؛ الخصال، ص ۴۴۵، ح ۵۲ و من لا یحضره الفقیه، ح۳،  ص۳۹۰،  ح ۴۳۷۴.</ref>.