فواید امام غایب چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
←پاسخ‌های دیگر
| خط ۱۹۷: | خط ۱۹۷: | ||
:::::*باور به زنده بودن [[پیشوا]] و [[امام]] مایه [[امیدواری]] [[پیروان]] آن [[امام]] است»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص: ۷۶ - ۸۰.</ref>. | :::::*باور به زنده بودن [[پیشوا]] و [[امام]] مایه [[امیدواری]] [[پیروان]] آن [[امام]] است»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص: ۷۶ - ۸۰.</ref>. | ||
:::::*«برخی از فواید این بخش بدین قرار است: | :::::*«برخی از فواید این بخش بدین قرار است: | ||
:::::*'''نگهبانی از آیین خداوند با هدایت‌های باطنی''': بی‌گمان پیشوایان معصوم {{عم}}، معلمان و مربیان اصلی انسان‌ها هستند و | :::::*'''نگهبانی از [[آیین]] [[خداوند]] با هدایت‌های باطنی''': بی‌گمان [[پیشوایان معصوم]] {{عم}}، معلمان و مربیان اصلی [[انسان‌ها]] هستند و [[مردم]]، همواره از زلال [[معارف]] [[ناب]] آن بزرگواران بهره‌ها برده‌اند. در [[زمان غیبت]] نیز، اگرچه دسترسی مستقیم و استفاده همه‌جانبه از محضر [[امام عصر]] {{ع}} ممکن نیست، آن معدن [[علوم]] الهی به راه‌های مختلف، گره از مشکلات علمی و [[فکری]] [[شیعیان]] باز می‌کند. | ||
::::::این مهم نه فقط در در دوره غیبت | ::::::این مهم نه فقط در در دوره [[غیبت صغرا]]، با پاسخگویی به پرسش‌های [[مردم]] و [[دانشمندان]]، از طریق نامه‌های [[امام]] که به [[توقیعات]] مشهور است، تحقق یافت، بلکه در [[دوران غیبت کبرا]] نیز به صورت هدایت‌های [[باطنی]] صورت پذیرفت. | ||
::::::بنابراین شکی نیست که بقای مکتب تشیع در گرو حمایت‌های آن امام پنهان بوده است. شیعه بر این باور است که آن حضرت همواره در هنگامه‌های حساس و حوادث تعیین‌کننده، بسان دستی غیبی اراده‌های نقش‌آفرین را در جهت اصلاح امور، هدایت کرده، این باور الهی را از نابودی در پناه گرفته است. این اصلاحات به طور عمده با هدایت‌های باطنی صورت می‌پذیرد. هدایت‌هایی که گاهی به وسیله شخص امام و گاهی به وسیله دیگران درباره صالحان و شایستگان انجام می‌گیرد. | ::::::بنابراین شکی نیست که بقای [[مکتب]] [[تشیع]] در گرو حمایت‌های آن [[امام]] [[پنهان]] بوده است. [[شیعه]] بر این باور است که آن [[حضرت]] همواره در هنگامه‌های حساس و حوادث تعیین‌کننده، بسان دستی غیبی اراده‌های نقش‌آفرین را در جهت [[اصلاح]] امور، [[هدایت]] کرده، این باور الهی را از نابودی در [[پناه]] گرفته است. این [[اصلاحات]] به طور عمده با هدایت‌های [[باطنی]] صورت می‌پذیرد. هدایت‌هایی که گاهی به وسیله شخص [[امام]] و گاهی به وسیله دیگران درباره [[صالحان]] و شایستگان انجام می‌گیرد. | ||
::::::امام از راه | ::::::[[امام]] از راه [[باطن]]، بر [[نفوس]] افراد اشراف دارد و آنان را مورد [[هدایت]] و [[تربیت]] خود قرار می‌دهد. با القاهای نیکو، یا با نگه‌داشتن‌های [[باطنی]]، راه برخی از افراد را عوض می‌کند یا آنها را در راه صحیحی که دارند، استوار و ثابت قدم می‌دارد؛ گرچه این [[هدایت]]، از دیدگان [[پنهان]] است. | ||
::::::چه بسیار افرادی که یکباره از راهی که داشتند، برگشتند و هرگز حاضر نشدند دوباره بدان برگردند و چه بسیار افرادی که در کار خود متزلزل و مردد بودند؛ ولی یکباره در آن مستقر شدند. | ::::::چه بسیار افرادی که یکباره از راهی که داشتند، برگشتند و هرگز حاضر نشدند دوباره بدان برگردند و چه بسیار افرادی که در کار خود متزلزل و مردد بودند؛ ولی یکباره در آن مستقر شدند. | ||
:::::*'''نگهداشت جامعه از ناامیدی و سرخوردگی''': بدون شک باور به امام غایب {{ع}} سبب امیدواری مسلمانان به آینده روشن می‌شود. این | :::::*'''نگهداشت [[جامعه]] از [[ناامیدی]] و سرخوردگی''': بدون [[شک]] باور به [[امام غایب]] {{ع}} سبب [[امیدواری]] [[مسلمانان]] به آینده روشن می‌شود. این [[امیدواری]]، از بزرگ‌ترین اسباب موفقیت و [[پیشرفت]] است. [[جامعه]] [[شیعی]]، طبق باور خویش به [[وجود امام]] [[شاهد]] و زنده، همواره [[منتظر ظهور]] آن [[حضرت]] است. او را در میان خود نمی‌بیند؛ اما خود را یگانه و جدا از او نمی‌داند. باری، [[امام]] [[پنهان]]، همواره مراقب حال و وضع [[شیعیان]] است و همین مسأله باعث می‌شود پیروانشان به [[امید]] [[لطف]] و [[عنایت]] حضرتش، برای رسیدن به وضع مطلوب جهانی [[تلاش]] کنند. | ||
::::::به بیان دیگر، امام- اگرچه غایب- نقطه اتکایی است که پیروان خود را در ورطه‌های نابودی و ناامیدی در حمایت و پناه خود می‌گیرد و بسان پناهگاهی مطمئن پیروان خود را به تلاش و کوشش در راه رشد و تعالی وامی‌دارد. | ::::::به بیان دیگر، امام- اگرچه غایب- نقطه اتکایی است که [[پیروان]] خود را در ورطه‌های نابودی و [[ناامیدی]] در [[حمایت]] و [[پناه]] خود می‌گیرد و بسان پناهگاهی مطمئن [[پیروان]] خود را به [[تلاش]] و کوشش در راه رشد و تعالی وامی‌دارد. | ||
::::::بنابراین حالت امید و انتظار به آینده از فواید دیگری است که بر وجود آن حضرت مترتب است. بدون تردید جامعه‌ای که به پیشوای زنده- اگرچه غایب- معتقد است، | ::::::بنابراین حالت [[امید]] و [[انتظار]] به آینده از فواید دیگری است که بر وجود آن [[حضرت]] مترتب است. بدون [[تردید]] جامعه‌ای که به پیشوای زنده- اگرچه غایب- [[معتقد]] است، | ||
::::::همواره از فرو افتادن در ناامیدی در امان خواهد بود. و شکی نیست جامعه‌ای که دچار ناامیدی شد، رو به انحطاط خواهد رفت. امروزه جامعه | ::::::همواره از فرو افتادن در [[ناامیدی]] در [[امان]] خواهد بود. و شکی نیست جامعه‌ای که دچار [[ناامیدی]] شد، رو به [[انحطاط]] خواهد رفت. امروزه [[جامعه]] [[شیعی]]، [[استواری]]، [[پویایی]] و [[شادابی]] خود را مرهون این باورمندی می‌داند که از فواید آن [[امام]] [[پنهان]] به حساب می‌آید. | ||
::::::آری، اوضاع نابسامان و اسفبار جهان و سیل بنیان‌کن ستم و | ::::::آری، اوضاع نابسامان و اسفبار [[جهان]] و سیل بنیان‌کن [[ستم]] و [[بیداد]]، خیرخواهان [[بشریت]] را نگران کرده است؛ به گونه‌ای که ممکن است گاهی در اصل قابلیت [[اصلاح]] [[بشر]] [[تردید]] کنند. در این صورت، یگانه روزنه امیدی که برای [[بشر]] بازمی‌ماند و یگانه بارقه امیدی که در این [[جهان]] ظلمت‌زده، [[امید]] می‌آفریند، همان [[انتظار فرج]] و فرارسیدن عصر سراسر [[عدل]] [[حکومت]] [[توحید]] و نفوذ [[دستورهای الهی]] است. | ||
:::::*'''ایمنی‌بخش از بلاها''': بدون | :::::*'''ایمنی‌بخش از بلاها''': بدون [[تردید]]، [[امنیت]]، از اساسی‌ترین نیازهای زندگی است. پدیدآمدن رخدادهای ناگوار، همواره این نیاز را مورد تهدید جدی قرار داده، زندگی و حیات طبیعی موجودات را به مخاطره انداخته است. بخشی از این نگرانی‌ها با کنترل عوامل شناخته شده برطرف می‌شود؛ اما در موارد فراوانی عواملی ناشناخته و خارج از کنترل، ناامنی‌هایی را بر زندگی تحمیل می‌کند. | ||
::::::در برخی | ::::::در برخی [[روایات]]، [[امام]] و [[حجت الهی]]، عامل [[امنیت]] [[زمین]] و اهل آن، دانسته شده است. | ||
::::::امام مهدی {{ع}} خود فرموده است: {{عربی|وَ انی لَا مان لَا هَلْ الارض...}}<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۴.</ref>؛ من سبب ایمنی [از بلاها] برای ساکنان زمین هستم. | ::::::[[امام مهدی]] {{ع}} خود فرموده است: {{عربی|وَ انی لَا مان لَا هَلْ الارض...}}<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۴.</ref>؛ من سبب ایمنی [از بلاها] برای ساکنان [[زمین]] هستم. | ||
::::::حجت خداوند و امام | ::::::[[حجت خداوند]] و [[امام]] [[معصوم]]، مانع از آن است که [[مردم]] به سبب انواع [[گناهان]] و مفاسدی که انجام می‌دهند به عذاب‌های سخت الهی گرفتار آیند و طومار حیات [[زمین]] و اهل آن درهم پیچیده شود. [[قرآن کریم]] در این‌باره، خطاب به [[پیامبر اسلام]] {{صل}} که بزرگ‌ترین [[حجت الهی]] است، می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِيهِمْ}}<ref>«و خداوند بر آن نیست تا تو در میان آنان هستی آنان را عذاب کند و تا آمرزش می‌خواهند خداوند بر آن نیست که عذاب کننده آنها باشد» سوره انفال، آیه ۳۳.</ref>؛ [ای [[رسول]] ما] تا زمانی که تو در میان ایشان [مسلمانان] هستی، [[خداوند]] هرگز آنها را به [[عذاب]] [عمومی] گرفتار نخواهد کرد. | ||
::::::حضرت مهدی {{ع}} که نمونه کامل رحمت و مهر پروردگار است نیز به عنایت خاص خود بلاهای بزرگ را به ویژه از جامعه شیعیان و فرد فرد آنها دور می‌کند؛ گرچه در بسیاری از موارد، شیعیان به لطف و کرامت او توجه نداشته باشند و دست یاری‌گر او را بر سر خود نشناسند. | ::::::[[حضرت مهدی]] {{ع}} که نمونه کامل [[رحمت]] و مهر [[پروردگار]] است نیز به [[عنایت خاص]] خود بلاهای بزرگ را به ویژه از [[جامعه]] [[شیعیان]] و فرد فرد آنها دور می‌کند؛ گرچه در بسیاری از موارد، [[شیعیان]] به [[لطف]] و [[کرامت]] او توجه نداشته باشند و دست یاری‌گر او را بر سر خود نشناسند. | ||
::::::آن گرامی در مقام معرفی خود فرموده است: {{عربی|اَنَا خاتَمُ الاَوْصِیاءِ وَ بی یَدْفَعُ اللّه عَزَّوَجَلَّ اَلْبَلاءَ عَنْ اَهْلی وَ شیعَتی}}<ref>شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۴۶.</ref>؛ من آخرین جانشین پیامبر خدا هستم و خدای تعالی به واسطه من بلاها را از خاندان و شیعیانم دور می‌کند. | ::::::آن گرامی در [[مقام]] معرفی خود فرموده است: {{عربی|اَنَا خاتَمُ الاَوْصِیاءِ وَ بی یَدْفَعُ اللّه عَزَّوَجَلَّ اَلْبَلاءَ عَنْ اَهْلی وَ شیعَتی}}<ref>شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۴۶.</ref>؛ من آخرین [[جانشین پیامبر]] [[خدا]] هستم و [[خدای تعالی]] به واسطه من بلاها را از [[خاندان]] و شیعیانم دور می‌کند. | ||
::::::از موارد آشکار این فائده را می‌توان در جریان شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران و سال‌های پرالتهاب دفاع | ::::::از موارد [[آشکار]] این فائده را می‌توان در جریان شکل‌گیری [[انقلاب اسلامی ایران]] و سال‌های پرالتهاب [[دفاع مقدس]]، جست‌وجو کرد. دیده‌ها و شنیده‌ها حکایت از آن دارد که بارها [[لطف]] و [[محبت]] آن [[امام]] بزرگوار بر سر [[ملت]] و مملکت سایه افکند و [[نظام]] اسلامی و [[ملت]] [[مسلمان]] و [[مهدوی]] را از گردنه توطئه‌های سنگین [[دشمن]] عبور داد. | ||
:::::*'''ایجاد پروای الهی در پرتو باور وجود امام زنده در جامعه''': از روایات اسلامی به دست می‌آید که در دوران غیبت حضرت مهدی {{ع}} و در زمان‌های معینی، اعمال انسان‌ها به آن حضرت عرضه می‌شود. این باور خود در ایجاد پروای الهی، و خویشتن‌داری برابر انجام کارها، نقشی بسیار مهم و اساسی دارد. | :::::*'''ایجاد پروای الهی در پرتو باور [[وجود امام]] زنده در [[جامعه]]''': از [[روایات اسلامی]] به دست می‌آید که در دوران [[غیبت حضرت مهدی]] {{ع}} و در زمان‌های معینی، اعمال [[انسان‌ها]] به آن [[حضرت]] عرضه می‌شود. این باور خود در ایجاد پروای الهی، و خویشتن‌داری برابر انجام کارها، نقشی بسیار مهم و اساسی دارد. | ||
مرحوم کلینی در کتاب | مرحوم کلینی در [[کتاب کافی]]، بخشی را با عنوان {{عربی|"باب عرض الأعمال علی النبی {{صل}} و الأئمه {{عم}}"}}، پدید آورده و در آن روایاتی را یادآور شده که در آن، سخن از [[عرضه اعمال]] بر [[امام]] زنده هر عصر دارد. | ||
::::::در روایت چهارم این باب، عبد الله بن ابان زیات که جایگاه خوبی نزد حضرت رضا {{ع}} داشت، از آن حضرت خواست برای او و اهل بیتش دعا کند آن حضرت فرمود: {{عربی|أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ وَ اَللَّهِ إِنَّ أَعْمَالَكُمْ لَتُعْرَضُ عَلَيَّ فِي كُلِّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ}} مگر چنین نمی‌کنم؟ به خدا سوگند اعمال شما در هر روز و شب بر من عرضه می‌شود. | ::::::در [[روایت]] چهارم این باب، [[عبد الله]] بن ابان [[زیات]] که [[جایگاه]] خوبی نزد [[حضرت رضا]] {{ع}} داشت، از آن [[حضرت]] خواست برای او و اهل بیتش [[دعا]] کند آن [[حضرت]] فرمود: {{عربی|أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ وَ اَللَّهِ إِنَّ أَعْمَالَكُمْ لَتُعْرَضُ عَلَيَّ فِي كُلِّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ}} مگر چنین نمی‌کنم؟ به [[خدا]] [[سوگند]] اعمال شما در هر روز و شب بر من عرضه می‌شود. | ||
عبد الله بن ابان گفت: "از این فرمایش حضرت شگفت‌زده شدم". حضرت در پاسخ فرمود: {{عربی|أما تقرأ کتاب الله عز و جل {{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}؟ قال: هو و الله علی بن أبی طالب {{ع}}}}<ref>شیخ کلینی، کافی، ج ۱، ص ۲۲۰.</ref>؛ | [[عبد الله]] بن ابان گفت: "از این فرمایش [[حضرت]] شگفت‌زده شدم". [[حضرت]] در پاسخ فرمود: {{عربی|أما تقرأ کتاب الله عز و جل {{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}؟ قال: هو و [[الله]] [[علی]] بن أبی طالب {{ع}}}}<ref>شیخ کلینی، کافی، ج ۱، ص ۲۲۰.</ref>؛ | ||
::::::مگر کتاب خدا را نخوانده‌ای که فرمود: "و بگو هر کار می‌خواهید انجام دهید؛ پس به یقین | ::::::مگر [[کتاب خدا]] را نخوانده‌ای که فرمود: "و بگو هر کار می‌خواهید انجام دهید؛ پس به [[یقین]] [[خداوند]]، پیامبرش و [[مؤمنان]] عملتان را می‌بینند"؟ فرمود: به [[خدا]] [[سوگند]]! مقصود از او [مؤمن] [[علی بن ابی طالب]] است. | ||
::::::این | ::::::این [[آگاهی]]، آثار تربیتی فراوانی دارد و که مهم‌ترین آنها، این است که [[انسان]] را به نوعی مراقبت دائمی در [[رفتار]] خود وامی‌دارد. انسانی که بداند افزون بر [[خداوند]]، [[پیامبران]] و [[فرشتگان]]، امامی زنده نیز وجود دارد که اعمال او بر وی عرضه می‌شود، به طور قطع [[رفتار]] خود را با دقت بیشتری انجام می‌دهد. | ||
:::::*'''یاری برخی نیازمندان''': جدای از این که در همه حالت‌ها، خود آن حضرت به یاری استمدادکنندگان می‌آید یا این که ملازمان و اولیای او و نیز این که یاری شدن توسط آن | :::::*'''[[یاری]] برخی نیازمندان''': جدای از این که در همه حالت‌ها، خود آن [[حضرت]] به [[یاری]] استمدادکنندگان می‌آید یا این که ملازمان و اولیای او و نیز این که [[یاری]] شدن توسط آن [[حضرت]]، همراه [[ملاقات]] باشد یا نه، شکی نیست که در طول [[تاریخ]] [[غیبت]]، انسان‌های بسیاری به دست آن [[حضرت]] یا [[اراده]] ایشان از سختی‌ها و مشکلات [[نجات]] یافته‌اند. | ||
::::::طبق نقل مرحوم طبرسی از سوی حضرت مهدی {{ع}} نوشته و توقیعی برای شیخ مفید صادر شده است که در آن، نکته‌های ارزشمندی درباره فایده یاد شده است. آن‌جا می‌خوانیم: {{عربی| انّا غیرُ مُهملین لمُراعاتکم و لا ناسین لِذِکرِکم و لولا ذلک لَنزَل بکُم اللاّواءُ و اصطَلَمَکم الاعداء فاتّقوا الله جلّ جلالُهُ...}}<ref>طبرسی، احتجاج، ج ۲، ص ۴۹۵.</ref>.؛ ما در رعایت احوال شما کوتاهی نمی‌کنیم و شما را فراموش نمی‌نماییم. اگر این چنین نبود، شر و بدی بر شما نازل می‌شد و دشمنان بر شما چیره می‌گشتند؛ پس تقوای الهی پیشه کنید.... | ::::::طبق [[نقل]] مرحوم [[طبرسی]] از سوی [[حضرت مهدی]] {{ع}} نوشته و توقیعی برای [[شیخ مفید]] صادر شده است که در آن، نکته‌های ارزشمندی درباره فایده یاد شده است. آن‌جا می‌خوانیم: {{عربی| انّا غیرُ مُهملین لمُراعاتکم و لا ناسین لِذِکرِکم و لولا ذلک لَنزَل بکُم اللاّواءُ و اصطَلَمَکم الاعداء فاتّقوا الله جلّ جلالُهُ...}}<ref>طبرسی، احتجاج، ج ۲، ص ۴۹۵.</ref>.؛ ما در رعایت احوال شما کوتاهی نمی‌کنیم و شما را فراموش نمی‌نماییم. اگر این چنین نبود، شر و بدی بر شما نازل می‌شد و [[دشمنان]] بر شما چیره می‌گشتند؛ پس [[تقوای الهی]] پیشه کنید.... | ||
:::::*'''دعای خیر آن حضرت در حق مؤمنان''': شکی نیست که امام معصوم {{ع}} از هر پدری و مادری مهربان‌تر است و در همه حال، خوبی بندگان خدا- به ویژه مؤمنان- را می‌خواهد؛ ازاین‌رو همواره برای موفقیت آنها و نیز دوری مصیبت‌ها و مشکلات از آنها، دعا می‌کند. این هم در موارد فراوانی رخ داده است. | :::::*'''دعای خیر آن [[حضرت]] در [[حق]] مؤمنان''': شکی نیست که [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} از هر پدری و مادری مهربان‌تر است و در همه حال، خوبی [[بندگان]] خدا- به ویژه مؤمنان- را می‌خواهد؛ ازاین‌رو همواره برای موفقیت آنها و نیز دوری مصیبت‌ها و مشکلات از آنها، [[دعا]] می‌کند. این هم در موارد فراوانی رخ داده است. | ||
:::::*'''تصویب امور سال در شب‌های قدر''': طبق برخی | :::::*'''تصویب امور سال در شب‌های [[قدر]]''': طبق برخی [[روایات]]، تقدیرات الهی با امضای آن [[حضرت]] صورت می‌گیرد. اگرچه در منابع مفصل، فوایدی افزون‌تر از آنچه ذکر شد، مورد اشاره قرار گرفته است، به همین مقدار بسنده کرده، علاقه‌مندان را به کتاب‌های بزرگان ارجاع می‌دهیم»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص 62-67.</ref>.»<ref>[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۹۱-۹۵.</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||