پرش به محتوا

دیدار با امام مهدی در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
==نظریه‌های علمای [[شیعه]]==
==نظریه‌های علمای [[شیعه]]==
*گروهی از علمای بزرگ [[شیعه]] همانند [[سید مرتضی]]، [[شیخ طوسی]] و [[سید بن طاووس]] بر این باورند که می‌توان در [[غیبت کبری]] به [[دیدار]] [[امام زمان]] {{ع}} نایل گشت و این را یکی از فواید [[وجود امام زمان]] {{ع}} در [[زمان غیبت]] دانسته‌اند. برخی مسئله‌ای طرح کرده‌اند که وقتی [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} [[غایب]] است، بود و نبود ایشان چه بهره‌ای برای [[شیعیان]] دارد. [[سید مرتضی]] در پاسخ بر آن است که یکی از بهره‌ها، [[امکان ملاقات]] با آن [[امام همام]] {{ع}} است. بنابر نظر او، دلیلی بر رد [[امکان ملاقات]] در دست نیست. [[شیخ طوسی]] [[معتقد]] است که دلیلی در میان‌ نیست که [[امام]] {{ع}} بر همه دوستداران خویش [[پنهان]] است و جایز است که ایشان بر بیش‌تر آنان ظاهر گردد. اگر [[امام]] {{ع}} بر کسی ظاهر نمی‌گردد، به [[دلیل]] کوتاهی‌های خود او است<ref>الغیبة، شیخ طوسی/ ۶۸؛ چشم به راه مهدی‌، ۷۳ و ۷۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 427.</ref>.
*گروهی از علمای بزرگ [[شیعه]] همانند [[سید مرتضی]]، [[شیخ طوسی]] و [[سید بن طاووس]] بر این باورند که می‌توان در [[غیبت کبری]] به [[دیدار]] [[امام زمان]] {{ع}} نایل گشت و این را یکی از فواید [[وجود امام زمان]] {{ع}} در [[زمان غیبت]] دانسته‌اند. برخی مسئله‌ای طرح کرده‌اند که وقتی [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} [[غایب]] است، بود و نبود ایشان چه بهره‌ای برای [[شیعیان]] دارد. [[سید مرتضی]] در پاسخ بر آن است که یکی از بهره‌ها، [[امکان ملاقات]] با آن [[امام همام]] {{ع}} است. بنابر نظر او، دلیلی بر رد [[امکان ملاقات]] در دست نیست. [[شیخ طوسی]] [[معتقد]] است که دلیلی در میان‌ نیست که [[امام]] {{ع}} بر همه دوستداران خویش [[پنهان]] است و جایز است که ایشان بر بیش‌تر آنان ظاهر گردد. اگر [[امام]] {{ع}} بر کسی ظاهر نمی‌گردد، به [[دلیل]] کوتاهی‌های خود او است<ref>الغیبة، شیخ طوسی/ ۶۸؛ چشم به راه مهدی‌، ۷۳ و ۷۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 427.</ref>.
==[[دیدار]] با [[امام]] در عصر [[غیبت کبری]] در [[توقیع]] [[امام زمان]] {{ع}}:
==[[دیدار]] با [[امام]] در عصر [[غیبت کبری]] در [[توقیع]] [[امام زمان]] {{ع}}==
*در [[توقیع]] [[امام زمان]] {{ع}} خطاب به [[آخرین نایب]] خاص، [[علی بن محمد سمری]]، آمده است که [[امام]] {{ع}} او را از پایان عمرش باخبر می‌سازد و از آغاز [[غیبت کبری]] [[آگاه]] می‌کند و بدو [[فرمان]] می‌دهد که کسی را پس از خود به [[نیابت]] برنگزیند و در پایان می‌فرماید: هر کس پیش از [[خروج سفیانی]] و [[صیحه آسمانی]] مدعی [[دیدار]] با من شود، [[کذاب]] است. بسیاری از علمای [[شیعه]] این [[توقیع]] را در کتب [[روایی]] خویش آورده‌اند<ref>کمال الدین‌، ۲- ۱/ ۵۱۶؛ الغیبة، شیخ طوسی/ ۲۴۳؛ کشف الغمة، ۳/ ۳۲۰.</ref>. برخی با استناد به این [[توقیع]] و نیز شواهد دیگر، بر آن رفته‌اند که [[دیدار]] با [[امام]] {{ع}} در [[عصر غیبت]]، ممکن نیست و اگر برای کسی پیش آید، از آن پرده بر نمی‌دارد و سخن نمی‌گوید. در برابر، برخی دیگر در [[سند]] این [[توقیع]] خدشه وارد کرده و آن را ضعیف و مرسل دانسته‌اند<ref>بحارالانوار، ۵۳/ ۳۱۸.</ref>. اما [[حقیقت]] این است که [[توقیع]] یاد شده را نمی‌توان مرسل دانست؛ زیرا [[شیخ طوسی]] آن را بی‌واسطه از [[ابو محمد]] مُکتب [[نقل]] کرده است که از [[مشایخ]] وی بوده است و [[ابومحمد]] نیز آن را در خانه [[سمری]] استنساخ کرده است. بدین سان، با بررسی شرح حال [[راویان]] [[توقیع]] روشن می‌شود که [[توقیع]]، مرسل یا ضعیف و غیر قابل [[اعتماد]] نیست و [[شیخ صدوق]] آن را از [[مشایخ]] [[معتمد]] خویش [[نقل]] کرده است<ref>مکیال المکارم‌، ۲/ ۳۵۸؛ چشم به راه مهدی‌، ۵۸- ۵۱.</ref>. برخی دیگر از محققین تفسیرهایی از [[توقیع]] به دست داده‌اند که از این گذر، ناسازگاری آن با [[ملاقات امام]] {{ع}} در [[عصر غیبت]] از میان رفته است؛ مثلًا گفته‌اند که مراد از [[دیدار]] [[امام]] {{ع}}، [[ظهور]] او است بدین معنا که هر کس پیش از [[خروج سفیانی]] و صحیحه آسمانی مدعی شود که [[امام زمان]] {{ع}} [[ظهور]] کرده و او به [[دیدار]] آن [[امام]] {{ع}} نایل گشته است، [[دروغگو]] است<ref>آخرین امید، ۶۶.</ref> یا گفته‌اند که هر کس مدعی شود هر گاه بخواهد، [[امام]] {{ع}} را می‌بیند، [[دروغگو]] است<ref>امامت و مهدویت‌، ۲/ ۴۷۵.</ref>. برخی دیگر نیز معتقدند که مراد این است: هر کس ادعای [[دیدار]] [[امام]] را به عنوان [[نایب خاص]] سر دهد، [[دروغگو]] است. در [[حقیقت]]، [[کلام امام]] {{ع}} در [[توقیع]] [[مبارک]] تأکیدی بر پایان دوره [[غیبت صغری]] و [[نیابت خاص]] است و تصریح [[امام]] {{ع}} در آغاز [[توقیع]] بدین موضوع، [[گواه]] بر درستی این [[تفسیر]] است<ref>مکیال المکارم‌، ۲/ ۳۶۰ و ۳۶۱؛ بحارالانوار، ۵۲/ ۱۵۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 427-428.</ref>.
*در [[توقیع]] [[امام زمان]] {{ع}} خطاب به [[آخرین نایب]] خاص، [[علی بن محمد سمری]]، آمده است که [[امام]] {{ع}} او را از پایان عمرش باخبر می‌سازد و از آغاز [[غیبت کبری]] [[آگاه]] می‌کند و بدو [[فرمان]] می‌دهد که کسی را پس از خود به [[نیابت]] برنگزیند و در پایان می‌فرماید: هر کس پیش از [[خروج سفیانی]] و [[صیحه آسمانی]] مدعی [[دیدار]] با من شود، [[کذاب]] است. بسیاری از علمای [[شیعه]] این [[توقیع]] را در کتب [[روایی]] خویش آورده‌اند<ref>کمال الدین‌، ۲- ۱/ ۵۱۶؛ الغیبة، شیخ طوسی/ ۲۴۳؛ کشف الغمة، ۳/ ۳۲۰.</ref>. برخی با استناد به این [[توقیع]] و نیز شواهد دیگر، بر آن رفته‌اند که [[دیدار]] با [[امام]] {{ع}} در [[عصر غیبت]]، ممکن نیست و اگر برای کسی پیش آید، از آن پرده بر نمی‌دارد و سخن نمی‌گوید. در برابر، برخی دیگر در [[سند]] این [[توقیع]] خدشه وارد کرده و آن را ضعیف و مرسل دانسته‌اند<ref>بحارالانوار، ۵۳/ ۳۱۸.</ref>. اما [[حقیقت]] این است که [[توقیع]] یاد شده را نمی‌توان مرسل دانست؛ زیرا [[شیخ طوسی]] آن را بی‌واسطه از [[ابو محمد]] مُکتب [[نقل]] کرده است که از [[مشایخ]] وی بوده است و [[ابومحمد]] نیز آن را در خانه [[سمری]] استنساخ کرده است. بدین سان، با بررسی شرح حال [[راویان]] [[توقیع]] روشن می‌شود که [[توقیع]]، مرسل یا ضعیف و غیر قابل [[اعتماد]] نیست و [[شیخ صدوق]] آن را از [[مشایخ]] [[معتمد]] خویش [[نقل]] کرده است<ref>مکیال المکارم‌، ۲/ ۳۵۸؛ چشم به راه مهدی‌، ۵۸- ۵۱.</ref>. برخی دیگر از محققین تفسیرهایی از [[توقیع]] به دست داده‌اند که از این گذر، ناسازگاری آن با [[ملاقات امام]] {{ع}} در [[عصر غیبت]] از میان رفته است؛ مثلًا گفته‌اند که مراد از [[دیدار]] [[امام]] {{ع}}، [[ظهور]] او است بدین معنا که هر کس پیش از [[خروج سفیانی]] و صحیحه آسمانی مدعی شود که [[امام زمان]] {{ع}} [[ظهور]] کرده و او به [[دیدار]] آن [[امام]] {{ع}} نایل گشته است، [[دروغگو]] است<ref>آخرین امید، ۶۶.</ref> یا گفته‌اند که هر کس مدعی شود هر گاه بخواهد، [[امام]] {{ع}} را می‌بیند، [[دروغگو]] است<ref>امامت و مهدویت‌، ۲/ ۴۷۵.</ref>. برخی دیگر نیز معتقدند که مراد این است: هر کس ادعای [[دیدار]] [[امام]] را به عنوان [[نایب خاص]] سر دهد، [[دروغگو]] است. در [[حقیقت]]، [[کلام امام]] {{ع}} در [[توقیع]] [[مبارک]] تأکیدی بر پایان دوره [[غیبت صغری]] و [[نیابت خاص]] است و تصریح [[امام]] {{ع}} در آغاز [[توقیع]] بدین موضوع، [[گواه]] بر درستی این [[تفسیر]] است<ref>مکیال المکارم‌، ۲/ ۳۶۰ و ۳۶۱؛ بحارالانوار، ۵۲/ ۱۵۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 427-428.</ref>.
==[[دیدار]] [[امام]] در ادعیه و [[زیارات]]==
==[[دیدار]] [[امام]] در ادعیه و [[زیارات]]==
*[[امامان معصوم]] {{عم}} در بسیاری از [[ادعیه]] و [[زیارات]]، از [[خداوند]]، [[دیدار]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} را درخواسته‌اند. در دعای [[غیبت امام زمان]] {{ع}} که [[نایب اول]] [[امام]]، [[عثمان بن سعید]] به ابوعلی بن [[همام]] املاء کرده، آمده است: "وَاجْعَلْنا مِمنْ تَقِر عَینُه بِرُؤْیتِهِ"<ref>کمال الدین‌، ۲- ۱/ ۵۱۳.</ref>. در [[دعای عهد]] از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: {{عربی| اللَّهُمَّ أَرِنِي الطَّلْعَةَ الرَّشِيدَةَ، وَ الْغُرَّةَ الْحَمِيدَةَ، وَ اكْحَلْ ناظري بِنَظْرَةٍ مِنِّي إِلَيْهِ }}<ref>مفاتیح الجنان‌، ۸۴۲.</ref>. مقصود این [[دعاها]] تنها درخواست [[دیدار]] آن [[حضرت]] در [[عصر ظهور]] نیست و ایام [[غیبت]] آن [[حضرت]] را نیز در بر می‌گیرد. حتی یکی از [[وظایف]] [[منتظران راستین]] [[شوق]] و [[دعا]] برای [[دیدار]] [[امام]] {{ع}} است<ref>مکیال المکارم‌، ۲/ ۳۷۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 428.</ref>.
*[[امامان معصوم]] {{عم}} در بسیاری از [[ادعیه]] و [[زیارات]]، از [[خداوند]]، [[دیدار]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} را درخواسته‌اند. در دعای [[غیبت امام زمان]] {{ع}} که [[نایب اول]] [[امام]]، [[عثمان بن سعید]] به ابوعلی بن [[همام]] املاء کرده، آمده است: "وَاجْعَلْنا مِمنْ تَقِر عَینُه بِرُؤْیتِهِ"<ref>کمال الدین‌، ۲- ۱/ ۵۱۳.</ref>. در [[دعای عهد]] از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: {{عربی| اللَّهُمَّ أَرِنِي الطَّلْعَةَ الرَّشِيدَةَ، وَ الْغُرَّةَ الْحَمِيدَةَ، وَ اكْحَلْ ناظري بِنَظْرَةٍ مِنِّي إِلَيْهِ }}<ref>مفاتیح الجنان‌، ۸۴۲.</ref>. مقصود این [[دعاها]] تنها درخواست [[دیدار]] آن [[حضرت]] در [[عصر ظهور]] نیست و ایام [[غیبت]] آن [[حضرت]] را نیز در بر می‌گیرد. حتی یکی از [[وظایف]] [[منتظران راستین]] [[شوق]] و [[دعا]] برای [[دیدار]] [[امام]] {{ع}} است<ref>مکیال المکارم‌، ۲/ ۳۷۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 428.</ref>.
۱۱۵٬۲۱۳

ویرایش