ولایت و امامت پژوهشی از منظر قرآن (کتاب): تفاوت میان نسخهها
ولایت و امامت پژوهشی از منظر قرآن (کتاب) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۱:۴۳
، ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۶←فهرست کتاب
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
* '''مقدمه'''؛ | * '''مقدمه'''؛ | ||
====بخش اول: ولایت در قرآن==== | ====بخش اول: ولایت در قرآن==== | ||
* اشاره؛ | |||
=====فصل اول: معناشناسی ولایت===== | =====فصل اول: معناشناسی ولایت===== | ||
* معناشناسی ولایت؛ | |||
* اشاره؛ | |||
* معنای لغوی: | |||
* ماده اصلی ولایت؛ | |||
* هیئتهای فعلی مادۀ ولی؛ | |||
* واژۀ «ولایت»؛ | |||
* واژۀ «ولیّ»؛ | |||
* واژۀ «مَولی»: | |||
* سخنی دربارۀ تفسیر لغوی مَولی به اَولی؛ | |||
* کاربرد دینی: | |||
* الف) حوزۀ قرآنی: | |||
* هیئتهای فعلی مادۀ ولیّ؛ | |||
* واژۀ ولایت: | |||
* الف)آیۀ ۷۲ سورۀ انفال؛ | |||
* ب) آیۀ ۴۳ و ۴۴ سورۀ کهف؛ | |||
* واژۀ ولیّ؛ | |||
* واژۀ مولی: | |||
* ب) حوزۀ روایی؛ | |||
* مصطلح علمی: | |||
* حوزۀ فقه اسلامی؛ | |||
* حوزه کلام اسلامی؛ | |||
* حوزۀ عرفان اسلامی؛ | |||
* چکیده فصل اول؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
*منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل دوم: تقسیمات ولایت در قرآن===== | =====فصل دوم: تقسیمات ولایت در قرآن===== | ||
* اشاره؛ | |||
* تقسیم به لحاظ صاحب ولایت (ولیّ): | |||
* ولایت الهی، ولایت اولیای الهی، ولایت شیطانی و ولایت عمومی؛ | |||
* تقسیم به لحاظ مراتب ولایت: | |||
* ولایت استقلالی و بالاصاله، ولایت غیر استقلالی و بالعرض؛ | |||
* ولایت استقلالی و بالاصاله؛ | |||
* ولایت غیراستقلالی و بالعرض؛ | |||
* تقسیم به لحاظ متعلَّق ولایت: | |||
* ولایت تکوینی و تشریعی، ولایت ظاهری و باطنی؛ | |||
* ولایت تکوینی، ولایت تشریعی: | |||
* الف)ولایت تکوینی؛ | |||
* ب)ولایت تشریعی؛ | |||
* ولایت باطنی، ولایت ظاهری؛ | |||
* تقسیم به لحاظ قلمرو ولایت (مولّی علیه): | |||
* ولایت عام، ولایت خاص؛ | |||
* تقسیم به لحاظ ابعاد ولایت: | |||
* ایجابی و سلبی؛ فردی و اجتماعی؛ روحی، علمی و عملی؛ | |||
* بُعد ایجابی و سلبی؛ | |||
* بُعد فردی و اجتماعی؛ | |||
* بُعد روحی، علمی و عملی: | |||
* الف)بُعد روحی؛ | |||
* ب)بُعد علمی؛ | |||
* ج)بُعد عملی؛ | |||
* چکیدۀ فصل دوم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل سوم: شؤون ولایت الهی در قرآن===== | =====فصل سوم: شؤون ولایت الهی در قرآن===== | ||
* اشاره؛ | |||
* هدایت تکوینی الهی: | |||
* هدایت تکوینی عام: | |||
* الف) بُعد روحی؛ | |||
* ب) بُعد علمی؛ | |||
* ج) بُعد عملی؛ | |||
* هدایت تشریعی الهی: | |||
* هدایت تشریعی عام؛ | |||
* هدایت تشریعی خاص؛ | |||
* چکیدۀ فصل سوم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل چهارم: ولایت اولیای الهی در نظام توحیدی قرآنی===== | =====فصل چهارم: ولایت اولیای الهی در نظام توحیدی قرآنی===== | ||
* اشاره؛ | |||
* ولایت و توحید؛ | |||
* ولایت و نبوّت؛ | |||
* چکیدۀ فصل چهارم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
====بخش دوم: امامت در قرآن==== | ====بخش دوم: امامت در قرآن==== | ||
* اشاره؛ | |||
=====فصل اول: معناشناسی امامت===== | =====فصل اول: معناشناسی امامت===== | ||
* اشاره؛ | |||
* معنای لغوی؛ | |||
* کاربرد دینی: | |||
* الف) حوزۀ قرآنی؛ | |||
* ب) حوزۀ روایی؛ | |||
* مصطلح علمی: | |||
* حوزۀ فقه اسلامی؛ | |||
* حوزۀ کلام اسلامی؛ | |||
* حوزۀ عرفان اسلامی؛ | |||
* امامت و مفاهیم مرتبط در کاربردهای قرآنی: | |||
* امامت و نبوت و رسالت: | |||
* الف) نسبت نبوت و رسالت؛ | |||
* ب) نسبت امامت با نبوت و رسالت؛ | |||
* امامت و خلافت؛ | |||
* امامت و ولایت: | |||
* زاویۀ نخست: امامت و ولایت تشریعی و ظاهری؛ | |||
* زاویۀ دوم: امامت و ولایت تکوینی و باطنی؛ | |||
* امامت و مُلک؛ | |||
* امامت و حُکم؛ | |||
* امامت و وزارت؛ | |||
* امامت و هدایت؛ | |||
* چکیدۀ فصل اول؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل دوم: ماهیت و جایگاه معرفتی امامت در قرآن===== | =====فصل دوم: ماهیت و جایگاه معرفتی امامت در قرآن===== | ||
* اشاره؛ | |||
* تبیین امامت قرآنی و نسبت آن با تعریفهای رایج امامت: | |||
* تبیین امامت قرآنی: | |||
* نکته یکم: استقلال مقام امامت از مقام نبوت و رسالت: | |||
* الف)دیدگاه مشهور اهل سنّت: مستقل نبودن امامت از نبوت؛ | |||
* ب)دیدگاه مشهور شیعی: مستق بودن امامت از نبوت؛ | |||
*نقد ادله دیدگاه نخست: | *نقد ادله دیدگاه نخست: | ||
* اطلاق مفهوم «امام» و عموم «للنّاس» در آیه؛ | |||
* اختصاص امامت به معصومان؛ | |||
* اختصاص امامت به مصداق اکمل به دلیل امتنان؛ | |||
* پشتوانههای تفسیری دیدگاه دوم: | |||
* ابتلا به کلمات و نسبت آن با نصب و جعل امامت در آیه | |||
* امامت و عهدالهی در ذیل آیه | |||
* نکته دوم: نصب و جعل الهی امامان همسان نبوت و رسالت | |||
* نکتۀ سوم: قوام امامت به هدایت خاص؛ | |||
* امامت قرآنی و تلقی شیعی امامت خاصه؛ | |||
* امامت قرآنی و تعریفهای علمی امامت؛ | |||
* ماهیت علمی امامت قرآنی؛ | |||
* جایگاه معرفتی امامت قرآنی: | |||
* امامت و اصول دین؛ | |||
* امامت و ضروریات دینی؛ | |||
* امامت و مسئله کفر و ایمان؛ | |||
* چکیده فصل دوم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل سوم: فلسفۀ امامت===== | =====فصل سوم: فلسفۀ امامت===== | ||
* اشاره؛ | |||
* مبانی نظری فلسفۀ امامت در قرآن: | |||
* خلافت الهی اولیای خدا در زمین: | |||
* تقسیم اول: انواع خلافت به لحاظ خلیفه؛ | |||
* تقسیم دوم: انواع خلافت بهلحاظ ماهیت خلافت؛ | |||
* تقسیم سوم: انواع خلافت به لحاظ متعلَّق خلافت؛ | |||
* تحلیل و بررسی آیات: | |||
* مدعای اول: خاص بودن خلافت؛ | |||
* مدعای دوم: الهی بودن خلافت؛ | |||
* مدعای سوم: استمرار خلافت؛ | |||
* مدعای چهارم: شمول خلافت؛ | |||
* ضرورت رسالت الهی به عنوان تجلی ولایت الله بر انسانها؛ | |||
* جاودانگی هدایت الهی و دینی: | |||
* یک) هدایتگری، سنّت مستمرّ الهی؛ | |||
* دو) حضور همیشگی هادیان الهی در میان امتها و اقوام؛ | |||
* سه) حقیقت شب قدر و فضایل ماندگار آن؛ | |||
* پیانپذیری وحی و نبوت تشریعی؛ | |||
* مراتب کمال انسانی و ابعاد هدایت الهی؛ | |||
* فلسفۀ امامت: | |||
* فلسفۀ وجودی امامت: خلافت الهی؛ | |||
* تقریر نخست؛ | |||
* تقریر دوم؛ | |||
* فلسفۀ غایی امامت: هدایت الهی؛ | |||
* چکیدۀ فصل سوم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل چهارم: قلمرو شؤون ولایی امام: (۱) هدایت تکوینی===== | =====فصل چهارم: قلمرو شؤون ولایی امام: (۱) هدایت تکوینی===== | ||
* اشاره؛ | |||
* هدایت تکوینی عام: | |||
* بُعد روحی هدایت تکوینی عام؛ | |||
* بُعد علمی هدایت تکوینی عام؛ | |||
* بُعد عملی هدایت تکوینی عام؛ | |||
* تصرف عملی در کائنات: | |||
* دیدگاه اول؛ | |||
* دیدگاه دوم؛ | |||
* بررسی مبانی دیدگاه دوم؛ | |||
* بررسی دلالت مستندات شواهد قرآنی دیدگاه دوم؛ | |||
* مستند اول: آیات خلافت الهی اولیا: | |||
* الف) مفاد «جعل خلیفه» در آیۀ ۳۰ سوره بقره؛ | |||
* ب) مسئله تعلیم اسماء به خلیفه در آیه ۳۱ سوره بقره؛ | |||
* بررسی اجمالی دو تفسیر نخست؛ | |||
* تبیین تفسیر سوم؛ | |||
* مناقشههایی در تفسیر سوم: | |||
* مناقشه اول: مخالفت با ظاهر آیات؛ | |||
* مناقشه دوم: موافقت نداشتن با ظاهر روایات؛ | |||
* مناقشه سوم: نقدپذیری مبنای فلسفی؛ | |||
* تفسیری دیگر؛ | |||
* مستند دوم: آیات علمالکتاب؛ | |||
* دخالت در سرنوشت اخروی اعمال: | |||
* مستند اول: آیات اصحاب اعراف؛ | |||
* بررسی دیدگاهها؛ | |||
* مستند دوم: آیۀ دعوت مردم با امام؛ | |||
* هدایت تکوینی خاص: | |||
* بُعد روحی هدایت تکوینی خاص؛ | |||
* بعد علمی هدایت تکوینی خاص؛ | |||
* بُعد عملی هدایت تکوینی خاص؛ | |||
* هدایت باطنی: | |||
* دستۀ اول: آیات حاکی از اطلاق هدایت؛ | |||
* دستۀ دوم: آیات هدایت باطنی: | |||
* بررسی شاهد نخست؛ | |||
* بررسی شاهد دوم؛ | |||
* بررسی شاهد سوم؛ | |||
* نتیجۀ بررسی مستندها؛ | |||
* شفاعت اخروی؛ | |||
* چکیدۀ فصل چهارم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل پنجم: قلمرو شوؤن ولایی امام: (۲) هدایت تشریعی===== | =====فصل پنجم: قلمرو شوؤن ولایی امام: (۲) هدایت تشریعی===== | ||
* اشاره؛ | |||
* هدایت تشریعی عام؛ | |||
* هدایت تشریعی خاص: | |||
* بحثی دربارۀ «تفویض» در تشریع نظری؛ | |||
* بحثی در آیات حاکمیت دینی: | |||
* گروه اول: آیات شوؤن ولایی حکومتی برخی پیامبران: | |||
* الف) خلافت و حاکمیت حضرت داوود (ع)؛ | |||
* ب) حاکمیت و مُلک حضرت سلیمان (ع)؛ | |||
* ج) حاکمیت و مُلک حضرت یوسف (ع)؛ | |||
* د) فرمانروایی عموم پیامبران؛ | |||
* ه) مُلک عظیم آلابراهیم (ع)؛ | |||
* و) حاکمیت و فرمانروایی پیامبر اکرم (ص)؛ | |||
* گروه دوم: آیات فرمانروایی اولوالامر: | |||
* نکتۀ اول؛ | |||
* نکتۀ دوم: | |||
* الف) زمامداران مسلمان؛ | |||
* ب) فرماندهان سرایا؛ | |||
* ج) عالمان دین؛ | |||
* د) اجماع اهل حلّ و عقد؛ | |||
* بررسی و نقد؛ | |||
* بحثی در قلمرو شوؤن حکومتی امام: | |||
* پرسش اول؛ | |||
* پرسش دوم: | |||
* تقریر اول؛ | |||
* تقریر دوم؛ | |||
* پرسش سوم؛ | |||
* چکیدۀ فصل پنجم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل ششم: مشروعیت امام و جعل و تعیین الهی===== | =====فصل ششم: مشروعیت امام و جعل و تعیین الهی===== | ||
* اشاره؛ | |||
* ادله و شواهد الهی بودن منشأ امامت: | |||
* جایگاه الهی امامت در قرآن؛ | |||
* الهی بودن شوؤن امامت در قرآن؛ | |||
* تقریر قرآنی قاعده امامت؛ | |||
* لازمۀ اوصاف خاص امام در قرآن؛ | |||
* نقد و بررسی ادلۀ نظریۀ منشأ انسانی امامت: | |||
* حقالناس بودن امامت: | |||
* خطابات قضایی و حقوقی به عامۀ مردم؛ | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* قیام مردم به قسط، فلسفۀ رسالت و نبوت؛ | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* رسالت ابلاغی پیامبران؛ | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* مشروعیتبخشی به رأی مردم: | |||
* آیات مشاوره و شورا: | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* آیات بیعت: | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* آیات مستند حجیت اجماع: | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* آیات مشروعیت پادشاهی برخی ملوک: | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* آیات اطاعت از اولیالامر: | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* اختصاص امامت الهی به انبیا: | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* تفاوت اصطلاحی مفهوم قرآنی «حکم» با مفهوم عرفی سیاسی آن: | |||
* نقد و بررسی: | |||
* ادعای نخست: تکوینی بودن حاکمیت الهی؛ | |||
* ادعای دوم: الهی بودن اصل حکم و تشریع، نه منشأحکومت؛ | |||
* ادعای سوم: تفسیر حکم به قضا و داوری در مخاصمهها؛ | |||
* ناسازگاری دین با حکومت: | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* تجربۀ حکومتی با پیامبران الهی: | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* چکیدۀ فصل ششم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل هفتم: شرایط و اوصاف امام===== | =====فصل هفتم: شرایط و اوصاف امام===== | ||
* اشاره؛ | |||
* علم امام: | |||
* امکان و تحقق علوم غیبی برای اولیای الهی؛ | |||
* اولیای الهی و شهادت بر اعمال؛ | |||
* اولیای الهی و علمالکتاب؛ | |||
* امامان و روح امراللهی؛ | |||
* عصمت امام: | |||
* معناشناسی عصمت؛ | |||
* مسئلۀ عصمت در مباحث اعتقادی؛ | |||
* عصمت امام در قرآن؛ | |||
* تحلیل قرآنی عصمت؛ | |||
* آیات عصمت امام: | |||
* الف) آیۀ ابتلاء: | |||
* بخش نخست آیه: «إنًی جَاعِلُکِ لِلنَّاسِ إمَامًا»؛ | |||
* بخش اخیر آیه: «...قَالَ لاَینَالُ عَهدِی الضَّالِمِینَ»؛ | |||
* ب)آیۀ اولیالامر: | |||
* نکته؛ | |||
* ج) آیات هدایت؛ | |||
* د) آیۀ صادقین؛ | |||
* چکیدۀ فصل هفتم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل هشتم: امامت اهلبیت(ع) در قرآن===== | =====فصل هشتم: امامت اهلبیت(ع) در قرآن===== | ||
* اشاره؛ | |||
* چرایی عدم تصریح به نام امامان اهلبیت در قرآن؛ | |||
* نگاهی به گونههای ادلۀ امامت اهلبیت(ع) در قرآن؛ | |||
* آیۀ ولایت: | |||
* محور اول: مفردات آیه؛ | |||
* محور دوم: ساختار آیه؛ | |||
* محور سوم: سیاق معنایی آیه؛ | |||
* محور چهارم: سیاق پیرامونی آیه؛ | |||
* محور پنجم: شواهد بیرونی آیه؛ | |||
* بررسی پرسشها؛ | |||
* آیۀ اکمال: | |||
* محور اول: مفردات آیه؛ | |||
* محور دوم: ساختار آیه؛ | |||
* محور سوم: سیاق معنایی؛ | |||
* محور چهارم: سیاق پیرامونی؛ | |||
* محور پنجم: شواهد بیرونی؛ | |||
* فخر رازی و دلالت آیه؛ | |||
* آیۀ تبلیغ: | |||
* محور اول: مفردات آیه؛ | |||
* محور دوم: ساختار آیه؛ | |||
* محور سوم: سیاق معنایی آیه؛ | |||
* محور چهارم: سیاق پیرامونی آیه؛ | |||
* محور پنجم: شواهد بیرونی آیه؛ | |||
* آیه تطهیر: | |||
* الف) دلالت آیه بر عصمت اهلبیت(ع)؛ | |||
* محور اول: مفردات آیه؛ | |||
* محور دوم: ساختار آیه؛ | |||
* محور سوم: سیاق معنایی؛ | |||
* محور چهارم: سیاق پیرامونی؛ | |||
* محور پنجم: شواهد بیرونی؛ | |||
* گزارشی از روایات سبب نزول؛ | |||
* بررسی مدلول روایات؛ | |||
* ب) شواهد دال بر ادعای امامت از سوی اهلبیت(ع)؛ | |||
* آیۀ مودّت: | |||
* محور اول: مفردات آیه؛ | |||
* محور دوم: ساختار آیه؛ | |||
* محور سوم: سیاق معنایی: | |||
* وجه اول: مهرورزی با پیامبر(ص) به خاطر رابطۀ نزدیک با خویشاوندی؛ | |||
* وجه دوم: مودّت نسبت به اعمال عبادی و اسباب تقرّب الهی؛ | |||
* وجه سوم: مودّت نسبت به اقارب و خویشاوندان خود؛ | |||
* وجه چهارم: مودّت نسبت به اقارب و خویشاوندان پیامبر(ص)؛ | |||
* محور چهارم: سیاق پیرامونی؛ | |||
* محور پنجم: شواهد بیرونی؛ | |||
* چکیده فصل هشتم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل نهم: امامت و مهدویت===== | =====فصل نهم: امامت و مهدویت===== | ||
* اشاره؛ | |||
* مهدویت در قرآن؛ | |||
* غیبت امام و نسبت آن با فلسفۀ امامت: | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* نقد و بررسی؛ | |||
* چکیدۀ فصل نهم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
=====فصل دهم: ولایت نیابی فقیه===== | =====فصل دهم: ولایت نیابی فقیه===== | ||
* اشاره؛ | |||
* مسئله ولایت فقیه و شرایط و مراتب آن: | |||
* مرتبۀ اول: ولایت به معنای اصطلاحی خاص؛ | |||
* مرتبۀ دوم: ولایت به معنای اصطلاحی عام؛ | |||
* پشتوانۀ قرآنی ولایت فقیه: | |||
* دستۀ اول: آیات ناظر به نظریۀ توحیدی ولایت و امامت؛ | |||
* دستۀ دوم: آیات بیانگر برخی شوؤن اجتماعی و قضایی اسلام و ضرورت تصدّی و اجرای آنها؛ | |||
* دستۀ سوم: آیات ولایت، امامت و قضاوت برخی پیامبران و اوصیای ایشان؛ | |||
* دستۀ چهارم: آیات اطاعت و مرجعیت اجتماعی اولوالأمر؛ | |||
* بررسی دلالت آیات؛ | |||
* تحلیلی از چالشهای نظریۀ ولایت فقیه؛ | |||
* چکیدۀ فصل دهم؛ | |||
* پرسشها و پژوهشها؛ | |||
* منابع پژوهش؛ | |||
* '''منابع و مآخذ'''؛ | * '''منابع و مآخذ'''؛ | ||
* '''نمایهها'''.<ref>[http://92.50.2.210/database/bookpdf/92/92814807.pdf فهرست pdf کتاب از وبگاه خانه کتاب]</ref> | * '''نمایهها'''.<ref>[http://92.50.2.210/database/bookpdf/92/92814807.pdf فهرست pdf کتاب از وبگاه خانه کتاب]</ref> |