بحث:دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
بحث:دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳۰ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۲۳
، ۳۰ نوامبر ۲۰۱۹←انتظار از اعتقادات بنیادین شیعه
(←پانویس) |
|||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
*البته در [[فرهنگ شیعی]]، [[انتظار]]، صرفاً [[چشم به راهی]] و یک حالت روحی روانی معمول و متعارف نیست؛ بلکه ماهیت [[انتظار]]، نگرش فعال برخاسته از [[ایمان]] به [[ظهور]] است. بر این اساس، [[انتظار]]، یک رویکرد عمل گرایانه از یک [[اعتقاد]] عمیق قلبی است. براین اساس، جوهر اصلی [[انتظار]]، [[اعتقاد]] و [[ایمان]] قلبی به حتمیت [[ظهور]] [[مصلح جهانی]]، [[حضرت مهدی موعود]] {{ع}} و دخالت مستقیم این [[باور]] در رفتارهای فردی و [[اجتماعی]] [[انسان]] [[منتظر]] و نگرش او نسبت به چگونگی [[زندگی]] حال و [[آینده]] است. مادامی که دخالت مستقیم و نقش تأثیرگذار این [[اندیشه]] و باورداشت را در ساختار ذهنی، اسلوب [[اندیشه]]، شیوه [[زندگی]] و چگونگی حال و [[آینده]]، به عنوان یک واقعیت پذیرفته نشود و در حیات فردی و [[اجتماعی]] به عنوان یک جریان [[فکری]] و [[رفتاری]] تبدیل نشود، هرگز آثار پر [[برکت]] این [[تفکر]] [[آشکار]] نخواهد شد. بنابراین، نخستین قدم در این راستا، آن است که [[درک]] درست و تصور صحیحی از این مفهوم ارزشی و [[اسلامی]] به دست آید تا اهمیت آن روشن شود. | *البته در [[فرهنگ شیعی]]، [[انتظار]]، صرفاً [[چشم به راهی]] و یک حالت روحی روانی معمول و متعارف نیست؛ بلکه ماهیت [[انتظار]]، نگرش فعال برخاسته از [[ایمان]] به [[ظهور]] است. بر این اساس، [[انتظار]]، یک رویکرد عمل گرایانه از یک [[اعتقاد]] عمیق قلبی است. براین اساس، جوهر اصلی [[انتظار]]، [[اعتقاد]] و [[ایمان]] قلبی به حتمیت [[ظهور]] [[مصلح جهانی]]، [[حضرت مهدی موعود]] {{ع}} و دخالت مستقیم این [[باور]] در رفتارهای فردی و [[اجتماعی]] [[انسان]] [[منتظر]] و نگرش او نسبت به چگونگی [[زندگی]] حال و [[آینده]] است. مادامی که دخالت مستقیم و نقش تأثیرگذار این [[اندیشه]] و باورداشت را در ساختار ذهنی، اسلوب [[اندیشه]]، شیوه [[زندگی]] و چگونگی حال و [[آینده]]، به عنوان یک واقعیت پذیرفته نشود و در حیات فردی و [[اجتماعی]] به عنوان یک جریان [[فکری]] و [[رفتاری]] تبدیل نشود، هرگز آثار پر [[برکت]] این [[تفکر]] [[آشکار]] نخواهد شد. بنابراین، نخستین قدم در این راستا، آن است که [[درک]] درست و تصور صحیحی از این مفهوم ارزشی و [[اسلامی]] به دست آید تا اهمیت آن روشن شود. | ||
*با تأمل در روایاتی که به موضوع [[انتظار]] و الزامات آن پرداخته‌اند روشن می‌شود در [[فرهنگ شیعی]]، [[انتظار]] صرفاً یک مفهوم ذهنی و دانستنی نیست تا در لغت‌نامه‌ها و کتاب‌خانه‌ها سراغ آن گرفته شود؛ بلکه یک مفهوم کاربردی و سازنده است که باید در متن [[زندگی]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] آن را جستجو کرد. ماهیت‌شناسی [[انتظار]]، در گرو تحلیل صحیح از رابطه [[ایمان]] قلبی با [[اقدام]] عملی و پیوند معنایی آن دو است. آموزۀ [[انتظار]]، [[اعتقادی]] [[فرهنگ]] زا و مسؤلیت آفرین است. [[انتظار]] به عنوان یک نگرش کاربردی مبتنی برآموزه‌های [[دینی]] و ارزشی، مدنظر قرار گرفته است؛ نگرشی که شرایط گذشته و حال را به چشم انداز [[آینده]] پیوند می‌دهد و در رویکرد و [[انتخاب]] [[انسان]]، تأثیر گذار است. [[انتظار]] یک آموزۀ [[دینی]] [[هدایت]] بخش است که [[رفتاری]] هدفمند را در پی داشته و به تصمیمات و اقدامات [[اصلاح]] گرایانه در عرصه‌های مختلف [[فرهنگی]]، [[سیاسی]]، [[اجتماعی]]، [[اقتصادی]] و... منتهی می‌گردد. این [[تفکر]] جریان ساز و [[هویت]] آفرین، چگونه بودن و چگونه زیستن را برای ما تعریف و اهداف کلی حرکت [[جامعه]] به سوی [[آینده]] را تعیین می‌کند<ref>ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۱۷، ۱۱۸.</ref>. | *با تأمل در روایاتی که به موضوع [[انتظار]] و الزامات آن پرداخته‌اند روشن می‌شود در [[فرهنگ شیعی]]، [[انتظار]] صرفاً یک مفهوم ذهنی و دانستنی نیست تا در لغت‌نامه‌ها و کتاب‌خانه‌ها سراغ آن گرفته شود؛ بلکه یک مفهوم کاربردی و سازنده است که باید در متن [[زندگی]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] آن را جستجو کرد. ماهیت‌شناسی [[انتظار]]، در گرو تحلیل صحیح از رابطه [[ایمان]] قلبی با [[اقدام]] عملی و پیوند معنایی آن دو است. آموزۀ [[انتظار]]، [[اعتقادی]] [[فرهنگ]] زا و مسؤلیت آفرین است. [[انتظار]] به عنوان یک نگرش کاربردی مبتنی برآموزه‌های [[دینی]] و ارزشی، مدنظر قرار گرفته است؛ نگرشی که شرایط گذشته و حال را به چشم انداز [[آینده]] پیوند می‌دهد و در رویکرد و [[انتخاب]] [[انسان]]، تأثیر گذار است. [[انتظار]] یک آموزۀ [[دینی]] [[هدایت]] بخش است که [[رفتاری]] هدفمند را در پی داشته و به تصمیمات و اقدامات [[اصلاح]] گرایانه در عرصه‌های مختلف [[فرهنگی]]، [[سیاسی]]، [[اجتماعی]]، [[اقتصادی]] و... منتهی می‌گردد. این [[تفکر]] جریان ساز و [[هویت]] آفرین، چگونه بودن و چگونه زیستن را برای ما تعریف و اهداف کلی حرکت [[جامعه]] به سوی [[آینده]] را تعیین می‌کند<ref>ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۱۷، ۱۱۸.</ref>. | ||
*اگر در [[احادیث]] و [[روایات]]، این همه از [[فضیلت]] و [[ارزش انتظار]] و ارج گذاری [[منتظران]]، سخن به میان آمده و از [[انتظار ظهور]] [[مهدی]] {{ع}}، با عناوین و اوصافی چون [[برترین عمل]]<ref>{{متن حدیث|"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ"}}؛ الامامه و التبصره، ص۲۱؛ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ص۶۴۴.</ref>، بافضیلت‌ترین [[عبادت]]<ref>{{متن حدیث|"أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ"}}؛ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ص۲۸۷.</ref>، بالا‌ترین [[جهاد]] در [[راه خدا]]<ref>أَفْضَلُ جِهَادِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ؛ تحف العقول، ص۳۸؛ بحار الانوار، ج۷۴، ص۱۴۱.</ref>، محبوب‌ترین عمل در پیشگاه [[الهی]]<ref>{{متن حدیث|"أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ"}}؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۹۳.</ref>، هم‌سنگ بودن با [[شهادت]] و به [[خون]] طپیدن در [[راه خدا]]<ref>{{متن حدیث|"الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ"}}؛ الخصال، ۶۲۶؛ کمال الدین، ص۶۴۵؛ شرح الاخبار، ج۳، ص۵۶۰.</ref>، در رکاب [[حضرت قائم]] {{ع}} بودن<ref>{{متن حدیث|"کَمَنْ کَانَ فِی فُسْطَاطِ الْقَائِمِ{{ع}}"}}؛ المحاسن، ج۱، ص۱۷۳؛ کمال الدین، ص۶۴۴.</ref>، در حال [[پیکار]] با [[دشمنان]] و [[شمشیر]] زدن در محضر [[رسول خدا]] {{صل}}<ref>{{متن حدیث|"الْمُنْتَظِرُ لِلثَّانِی عَشَرَ مِنْهُمْ کَالشَّاهِرِ سَیْفَهُ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} یَذُبُّ عَنْهُ"}}؛ الغیبه النعمانی، ص۹۲؛ کمال الدین، ص۳۳۵- ۶۴۷.</ref> و دیگر تعابیری که هرکدام، با [[عنایت]] و | *اگر در [[احادیث]] و [[روایات]]، این همه از [[فضیلت]] و [[ارزش انتظار]] و ارج گذاری [[منتظران]]، سخن به میان آمده و از [[انتظار ظهور]] [[مهدی]] {{ع}}، با عناوین و اوصافی چون [[برترین عمل]]<ref>{{متن حدیث|"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ"}}؛ الامامه و التبصره، ص۲۱؛ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ص۶۴۴.</ref>، بافضیلت‌ترین [[عبادت]]<ref>{{متن حدیث|"أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ"}}؛ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ص۲۸۷.</ref>، بالا‌ترین [[جهاد]] در [[راه خدا]]<ref>أَفْضَلُ جِهَادِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ؛ تحف العقول، ص۳۸؛ بحار الانوار، ج۷۴، ص۱۴۱.</ref>، محبوب‌ترین عمل در پیشگاه [[الهی]]<ref>{{متن حدیث|"أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ"}}؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۹۳.</ref>، هم‌سنگ بودن با [[شهادت]] و به [[خون]] طپیدن در [[راه خدا]]<ref>{{متن حدیث|"الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ"}}؛ الخصال، ۶۲۶؛ کمال الدین، ص۶۴۵؛ شرح الاخبار، ج۳، ص۵۶۰.</ref>، در رکاب [[حضرت قائم]] {{ع}} بودن<ref>{{متن حدیث|"کَمَنْ کَانَ فِی فُسْطَاطِ الْقَائِمِ{{ع}}"}}؛ المحاسن، ج۱، ص۱۷۳؛ کمال الدین، ص۶۴۴.</ref>، در حال [[پیکار]] با [[دشمنان]] و [[شمشیر]] زدن در محضر [[رسول خدا]] {{صل}}<ref>{{متن حدیث|"الْمُنْتَظِرُ لِلثَّانِی عَشَرَ مِنْهُمْ کَالشَّاهِرِ سَیْفَهُ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} یَذُبُّ عَنْهُ"}}؛ الغیبه النعمانی، ص۹۲؛ کمال الدین، ص۳۳۵- ۶۴۷.</ref> و دیگر تعابیری که هرکدام، با [[عنایت]] و حکمت خاصی بیان شده است، همه و همه از ارتباط و [[پیوستگی]] این [[باور]] درونی با عملکرد بیرونی و رفتارهای سازمان یافته فردی و [[اجتماعی]] [[انسان]] [[منتظر]]، حکایت دارد<ref>ر.ک. صمدی، قنبر علی، اندیشه انتظار و جهانی شدن، ص؟؟؟</ref>. این تعابیر بیانگر پیوند معنایی [[ایمان]] و عمل در مقوله [[انتظار]] است. برپایۀ این گونه [[روایات]]، اندیشۀ [[انتظار]] چنان در انگیزش [[اراده]] و خواست [[انسان]] [[منتظر]]، کارساز و نقش آفرین است که ذهن او را به سمت اهداف مورد [[انتظار]] سوق داده و باورهای او را به [[عزم]] و [[اراده]] تبدیل می‌کند<ref>ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۱۷، ۱۱۸.</ref>. | ||
==[[روایات]] [[انتظار]]== | ==[[روایات]] [[انتظار]]== | ||
*به [[اعتقاد]] [[شیعه]] علاوه بر [[آیات]] متعددی که در [[قرآن کریم]] وارد شده و [[پیشوایان دینی]] آنها را به وجود [[مقدس]] [[مهدی موعود]] {{ع}} و [[انتظار]] [[تفسیر]] و تاویل کرده‌اند، صدها [[حدیث]] معتبر و [[متواتر]] از [[حضرت]] [[رسول اکرم]] {{صل}} و [[جانشینان]] آن [[حضرت]] {{ع}} صادر شده که در آنها کلیۀ صفات و خصوصیات و جزئیات [[زندگی]] آن [[منتظر موعود]] {{ع}} که پس از [[تولد]] دو بار [[غیبت]] خواهد داشت و پس از [[غیبت طولانی]] [[ظهور]] خواهد کرد و با تشکیل [[حکومت واحد جهانی]] [[جهان]] را پر از [[عدل و داد]] خواهد نمود، بیان شده است<ref>ر.ک. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۱۵۷؛ فروهی، ناصر، مقاله «انتظار فرج».</ref>. | *به [[اعتقاد]] [[شیعه]] علاوه بر [[آیات]] متعددی که در [[قرآن کریم]] وارد شده و [[پیشوایان دینی]] آنها را به وجود [[مقدس]] [[مهدی موعود]] {{ع}} و [[انتظار]] [[تفسیر]] و تاویل کرده‌اند، صدها [[حدیث]] معتبر و [[متواتر]] از [[حضرت]] [[رسول اکرم]] {{صل}} و [[جانشینان]] آن [[حضرت]] {{ع}} صادر شده که در آنها کلیۀ صفات و خصوصیات و جزئیات [[زندگی]] آن [[منتظر موعود]] {{ع}} که پس از [[تولد]] دو بار [[غیبت]] خواهد داشت و پس از [[غیبت طولانی]] [[ظهور]] خواهد کرد و با تشکیل [[حکومت واحد جهانی]] [[جهان]] را پر از [[عدل و داد]] خواهد نمود، بیان شده است<ref>ر.ک. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۱۵۷؛ فروهی، ناصر، مقاله «انتظار فرج».</ref>. | ||