|
|
| خط ۲: |
خط ۲: |
| {{مهدویت}} | | {{مهدویت}} |
|
| |
|
| | ==مقدمه== |
| | [[ظهور]] در لغت به معنای [[آشکار]] شدن چیز [[پنهان]] است و در اصطلاح [[مهدویت]] به دو معنا بیان شده است: معنای اول، [[آشکار]] شدن [[امام]]{{ع}} در برابر دیدگان [[مردم]] و معرفی و شناساندن خود به [[مردم]] بعد از یک دوره طولانی [[زندگی]] مخفیانه و در معنای دوم به این صورت است که [[امام]]{{ع}} در [[هنگام ظهور]]، پرده از عنوان و نام [[حقیقی]] خویش برمی‌دارد و به روشنی و صراحت خود را به [[مردم]] معرفی می‌کند که تا آن زمان در بین [[مردم]] بوده اما به صورت ناشناس. |
| ==معانی ظهور== | | ==معانی ظهور== |
| *[[ظهور]] از نظر لغت به معنای [[آشکار]] شدن چیز [[پنهان]] است<ref>خلیل بن احمد، العین، العین، ج ۴، ص ۳۷</ref>.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۲۹۸ ـ ۳۰۱؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۱۹ـ ۲۲۰</ref> و در اصطلاح بر دو معنا [[دلالت]] دارد: | | *[[ظهور]] از نظر لغت به معنای [[آشکار]] شدن چیز [[پنهان]] است<ref>خلیل بن احمد، العین، العین، ج ۴، ص ۳۷</ref>.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۲۹۸ ـ ۳۰۱؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۱۹ـ ۲۲۰</ref> و در اصطلاح [[مهدویت]] بر دو معنا [[دلالت]] دارد: |
| #بروز بعد از [[پنهان]] بودن؛ در اصطلاح [[مهدویت]]، مقصود، [[ظاهر]] شدن [[حضرت مهدی]] {{ع}} پس از [[پنهان]] زیستن طولانی، برای [[قیام]] و برپایی [[حکومت عدل جهانی]] است.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]، ص ۱۷۰ و ۱۷۱؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۲۹۸ ـ ۳۰۱؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۱۹ـ ۲۲۰؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۲۲؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، موعودنامه، ص ۴۷۵</ref> | | #مقصود، [[ظاهر]] شدن [[حضرت مهدی]] {{ع}} پس از [[پنهان]] زیستن طولانی، برای [[قیام]] و برپایی [[حکومت عدل جهانی]] است.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]، ص ۱۷۰ و ۱۷۱؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۲۹۸ ـ ۳۰۱؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۱۹ـ ۲۲۰؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۲۲؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، موعودنامه، ص ۴۷۵</ref> |
| #اعلان [[انقلاب]] و [[قیام با شمشیر]]؛ این معنا دربارۀ [[امام زمان]] {{ع}} نیز [[صادق]] است چون آن حضرت عليه [[ستم]] [[قیام]] کرده و [[انقلاب]] بزرگی را به راه می‌اندازد.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]، ص ۱۷۰ و ۱۷۱؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۱۹ـ ۲۲۰؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۲۲</ref> | | #اعلان [[انقلاب]] و [[قیام با شمشیر]]؛ این معنا دربارۀ [[امام زمان]] {{ع}} نیز [[صادق]] است چون آن حضرت عليه [[ستم]] [[قیام]] کرده و [[انقلاب]] بزرگی را به راه می‌اندازد.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]، ص ۱۷۰ و ۱۷۱؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۱۹ـ ۲۲۰؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۲۲</ref> |
| *[[شیعه]] هر دو معنا را قبول دارد اما [[اهل سنت]] و [[ادیان]] دیگر تنها معنای دوم را دربارۀ مصلح کل قبول دارند.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]، ص ۱۷۰ و ۱۷۱؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۱۹ـ ۲۲۰</ref> | | *[[شیعه]] هر دو معنا را قبول دارد اما [[اهل سنت]] و [[ادیان]] دیگر تنها معنای دوم را دربارۀ مصلح کل قبول دارند.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]، ص ۱۷۰ و ۱۷۱؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۱۹ـ ۲۲۰</ref> |
| خط ۱۰: |
خط ۱۲: |
| ==تقسیم دوران ظهور== | | ==تقسیم دوران ظهور== |
| *[[دوران ظهور]] به سه مرحله تقسیم می شود: | | *[[دوران ظهور]] به سه مرحله تقسیم می شود: |
| #[[ظهور]] و [[آشکار]] شدن که فقط در [[اراده]] و [[علم الهی]] است؛<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۲۹۸ ـ ۳۰۱؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۱۹ـ ۲۲۰</ref> [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۶، ح ۹؛ طوسی، محمد بن حسن، کتاب الغیبة، ص ۳۳۲، ح ۲۷۴: «إِنَّ لِلْقَائِمِ غَيْبَةً قَبْلَ ظُهُورِه»</ref> «همانا برای [[قائم]] غیبتی است پیش از ظهورش.»<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۲۹۸ ـ ۳۰۱</ref> | | #[[ظهور]] و [[آشکار]] شدن که فقط در [[اراده]] و [[علم الهی]] است<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۲۹۸ ـ ۳۰۱؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۱۹ـ ۲۲۰</ref> . |
| #[[قیام]] و [[نهضت]] به [[امر الهی]] و [[خروج]] بر [[ستمگران]] و [[مبارزه]] با [[دشمنان]]؛ [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند:<ref>نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۱، ح ۴۵: «يَقُومُ الْقَائِمُ وَ لَيْسَ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ لِأَحَد»</ref> «[[قائم]] در حالی [[قیام]] خواهد کرد که [[بیعت]] احدی بر گردن او نیست.»<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۲۹۸ ـ ۳۰۱</ref> | | #[[قیام]] و [[نهضت]] به [[امر الهی]] و [[خروج]] بر [[ستمگران]] و [[مبارزه]] با [[دشمنان]]<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۲۹۸ ـ ۳۰۱</ref>. |
| #دوران تثبیت و [[حکومت جهانی]].<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۲۹۸ ـ ۳۰۱؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۲۲</ref> | | #دوران تثبیت و [[حکومت جهانی]].<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۲۹۸ ـ ۳۰۱؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۲۲</ref> |
| | |
| ==چگونگی [[ظهور]] پس از غیبت== | | ==چگونگی [[ظهور]] پس از غیبت== |
| *دربارۀ چگونگی [[ظهور]] پس از [[غیبت]] دو معنا وجود دارد، عملی و نظری و هر دو بر آن حضرت [[صدق]] می کند: | | *دربارۀ چگونگی [[ظهور]] پس از [[غیبت]] دو معنا وجود دارد، عملی و نظری و هر دو بر آن حضرت [[صدق]] می کند: |
| خط ۱۸: |
خط ۲۱: |
| #معنای نظری: بر طرف شدن غیبتی که [[امام]] آنرا به عنوان یک روش [[برگزیده]] است؛ در این صورت شخصیت [[امام]] [[آشکار]] شده و مردمان او را خواهند [[شناخت]].<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]،، ص ۱۷۰ و ۱۷۱</ref> | | #معنای نظری: بر طرف شدن غیبتی که [[امام]] آنرا به عنوان یک روش [[برگزیده]] است؛ در این صورت شخصیت [[امام]] [[آشکار]] شده و مردمان او را خواهند [[شناخت]].<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]،، ص ۱۷۰ و ۱۷۱</ref> |
| *اگر [[غیبت]] را به معنای مخفی بودن شخص [[امام]] بدانیم [[ظهور]] یعنی [[آشکار]] شدن جسم مبارک [[امام]] در برابر دیدگان [[مردم]]، علاوه بر اینکه در اینجا هم ضروری است که [[امام]](علیه السلام)، خود را به آنها شناسانده، از [[حقیقت]] خویش آگاهشان سازد. اگر هم نظریۀ دوم ([[حضور]] [[امام]]{{ع}} در بین [[مردم]] و ناشناس بودن آن جناب برای آنها) را [[معتقد]] باشیم [[ظهور]] یعنی اینکه [[امام]] پرده از روی نام و عنوان حقیقی خویش بردارد و به روشنی و صراحت، خود را به [[مردم]] بشناساند و بر این [[امر]] [[دلیل]] و [[حجت]] بیاورد. این نظریه را برخی [[روایات]] تأیید می‌نمایند. در آنها آمده است، پس از [[ظهور]]، عده‌ای از [[مردم]] می‌گویند: "ما این شخص را پیش از این دیده بودیم".<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]،، ص ۱۷۰ و ۱۷۱</ref> | | *اگر [[غیبت]] را به معنای مخفی بودن شخص [[امام]] بدانیم [[ظهور]] یعنی [[آشکار]] شدن جسم مبارک [[امام]] در برابر دیدگان [[مردم]]، علاوه بر اینکه در اینجا هم ضروری است که [[امام]](علیه السلام)، خود را به آنها شناسانده، از [[حقیقت]] خویش آگاهشان سازد. اگر هم نظریۀ دوم ([[حضور]] [[امام]]{{ع}} در بین [[مردم]] و ناشناس بودن آن جناب برای آنها) را [[معتقد]] باشیم [[ظهور]] یعنی اینکه [[امام]] پرده از روی نام و عنوان حقیقی خویش بردارد و به روشنی و صراحت، خود را به [[مردم]] بشناساند و بر این [[امر]] [[دلیل]] و [[حجت]] بیاورد. این نظریه را برخی [[روایات]] تأیید می‌نمایند. در آنها آمده است، پس از [[ظهور]]، عده‌ای از [[مردم]] می‌گویند: "ما این شخص را پیش از این دیده بودیم".<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]،، ص ۱۷۰ و ۱۷۱</ref> |
|
| |
| ==ظهور امام مهدی در درسنامه==
| |
| *از اصطلاحات رایج در [[فرهنگ مهدویت]]، واژه "[[ظهور]]" است. این کلمه از نظر لغت به معنای [[آشکار]] شدن چیزی است که پیش‌تر ظاهر نبوده است<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۴، ص۳۷.</ref> و در اصطلاح، ظاهر شدن [[حضرت مهدی]]{{ع}} پس از [[پنهان]] زیستن طولانی، برای [[قیام]] و بر پایی [[حکومت عدل جهانی]] است. افزون بر واژه "[[ظهور]]" واژه "بعث" و "[[قیام]]" نیز برای [[ظهور]] به کار رفته است. "بعث" به معنای فرستادن<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۱۱۲.</ref>، برانگیختن و [[برانگیخته شدن]] است. این کلمه بیشتر درباره [[برانگیخته شدن]] [[پیامبر خاتم]]{{صل}} به کار رفته است؛ اما در بعضی از [[روایات]] [[ظهور]] و گاهی [[قیام حضرت مهدی]]{{صل}} با این واژه بیان شده است. [[پیامبر اعظم]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|"أُبَشِّرُكُمْ بِالْمَهْدِيِّ يُبْعَثُ فِي أُمَّتِي عَلَى اِخْتِلاَفٍ مِنَ اَلنَّاسِ…"}}<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۳، ص۳۷.</ref>؛ [[بشارت]] باد شما را به [[مهدی]] که در هنگام [[اختلاف مردم]] برانگیخته شود…. [[طوسی]] در [[کتاب الغیبه]]<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ص۱۷۸.</ref> و [[اربلی]] در کتاب [[کشف الغمه فی معرفه الائمه (کتاب)|کشف الغمه فی معرفه الائمه]]<ref>اربلی، کشف الغمه فی معرفه الائمه، ج۲، ص۴۷۱.</ref> این [[روایت]] را به [[نقل]] از [[ابو سعید خدری]] [[نقل]] کرده‌اند. [[امام رضا]]{{ع}} نیز فرمود: {{متن حدیث|"… حَتی یَبْعَثَ اللهُ لِهَذَا الْأَمْرِ غُلَاماً مِنا خَفِی الْوِلَادَهِ وَ الْمَنْشَإِ غَیْرَ خَفِی فِی نَسَبِهِ"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۴۱، ح۲۵؛ ج۳، ص۵۰۳.</ref>؛ تا اینکه [[خداوند]] بر این امر [[جوانی]] از ما را برانگیزد؛ ولادت و منشأش مخفی و نسبش [[آشکار]] است.
| |
| *'''اصطلاح [[ظهور]] از نگاه [[روایات]]''': در [[روایات معصومین]]{{ع}} آن گاه که سخن از "[[ظهور]]" به میان می‌آید، بیشتر به [[آشکار]] شدن [[حضرت]] اشاره دارد؛ اما گاهی به موضوعات دیگری نیز اشاره می‌شود:
| |
| :۱. [[آشکار]] شدن [[امام مهدی]]{{ع}} پس از [[غیبت]]: [[امام باقر]]{{ع}} در این‌باره فرمود: {{متن حدیث|"إِن لِلْغُلَامِ غَیْبَهً قَبْلَ ظُهُورِه"}}<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۲۴۶، ح۹؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص۳۲۹، ح۲۷۴.</ref>؛ همانا برای [[قائم]]، غیبتی است پیش از ظهورش…. [[امام صادق]]{{ع}} در روایتی [[ظهور]] وی را به [[اراده الهی]] دانسته، می‌فرماید: {{متن حدیث|"فَإِذَا أَرَادَ اللهُ عَز ذِکْرُهُ إِظْهَارَ أَمْرِهِ نَکَتَ فِی قَلْبِهِ نُکْتَهً فَظَهَرَ فَقَامَ بِأَمْرِ اللهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۴۳، ح۳۰؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۱۸۷، ح۴۰؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۴۹، ح۴۲.</ref>؛ چون خدای عز ذکره [[اراده]] کند که امر او را ظاهر سازد، در دلش نکته‌ای می‌گذارد؛ پس ظاهر می‌شود و به امر [[خدای تبارک و تعالی]] [[قیام]] می‌کند.
| |
| *در باره چگونگی این [[آشکار]] شدن سخنی روشن در [[روایات]] نیامده است؛ اما از آنجا که این [[ظهور]] پایان [[غیبت]] دانسته شده، می‌توان این [[آشکار]] شدن را طبق روایاتی که به [[چگونگی غیبت]] اشاره کرده‌اند، تعریف کرد. برخی [[روایات]] [[غیبت]] را ناپیدایی دانسته‌اند. بر این اساس [[ظهور]] [[حضرت]]، به معنای کنار رفتن پرده از مقابل دیدگان [[مردم]] و [[آشکار]] شدن ناگهانی او است. در حالی که طبق [[روایات]] ناشناسی، [[ظهور]] به معنای معرفی آن [[حضرت]] توسط خودش به [[مردم]] است.
| |
| :۲. همه [[دوران ظهور]] و [[آشکار]] بودن [[حضرت]]: [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"تَوَاصَلُوا وَ تَبَاروا وَ تَرَاحَمُوا فَوَ الذِی فَلَقَ الْحَبهَ وَ بَرَأَ النسَمَهَ لَیَأْتِیَن عَلَیْکُمْ وَقْتٌ لَا یَجِدُ أَحَدُکُمْ لِدِینَارِهِ وَ دِرْهَمِهِ مَوْضِعاً یَعْنِی لَا یَجِدُ عِنْدَ ظُهُورِ الْقَائِمِ{{ع}} مَوْضِعاً یَصْرِفُهُ فِیهِ لِاسْتِغْنَاءِ الناسِ جَمِیعاً بِفَضْلِ اللهِ وَ فَضْلِ وَلِیهِ"}}<ref>نعمانی، الغیبه، ص۱۵۰؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص۱۴؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۳۸۲.</ref>؛ به یکدیگر بپیوندید و [[نیکی]] کنید و نسبت به هم [[مهربان]] باشید؛ پس [[سوگند]] به آن که دانه را شکافته و جانداران را از نیستی آفرید! روزی فرا می‌رسد که هیچ یک از شما جایی برای درهم و دینارش نمی‌یابد؛ یعنی به [[هنگام ظهور]] [[قائم]]{{ع}} محلی که در آن درهم و [[دینار]] خود را صرف کند، نمی‌یابد به جهت [[بی‌نیازی]] همه [[مردم]] که با [[فضل]] [[خدا]] و ولی او حاصل شده است.
| |
| :۳. [[آشکار]] شدن [[دولت حق]]: [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} در خطبه‌ای فرمود: {{متن حدیث|"… سَیُحِق اللهُ الْحَق بِکَلِمَاتِهِ وَ یَمْحَقُ الْبَاطِلَ‌ها ها طُوبَی لَهُمْ عَلَی صَبْرِهِمْ عَلَی دِینِهِمْ فِی حَالِ هُدْنَتِهِمْ وَ یَا شَوْقَاهْ إِلَی رُؤْیَتِهِمْ فِی حَالِ ظُهُورِ دَوْلَتِهِمْ… "}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۳۵، ح۳.</ref>؛ [[خدا]] هم با کلمات خود ([[ائمه]] یا [[آیات قرآن]] و یا تقدیر خود) [[حق]] را ثابت کند و [[باطل]] را از میان ببرد. آه آه، خوشا به حالشان که در زمان [[صلح]] و [[آرامش]]، بر دینشان [[شکیبایی]] ورزیدند، هان از [[اشتیاق]] به دیدارشان در [[زمان ظهور]] دولتشان….
| |
| *[[اشتیاق]] [[صالحان]] به [[درک زمان ظهور]]: [[درک زمان ظهور]] دارای [[فضیلت]] فراوانی است؛ از این‌رو [[انسان‌های صالح]] در طول [[تاریخ]]، همواره آرزومند حضور در آن دوران بوده‌اند. [[پیشوایان معصوم]]{{ع}} همواره به ارجمندی حضور در آن رخداد بزرگ اشاره می‌کردند. [[امام علی]]{{ع}} در [[روایت]] یاد شده در بحث قبل به این مسئله اشاره فرموده است. [[حضرت]] [[حسین بن علی]]{{ع}} [[نقل]] کرده است: مردی نزد پدرم آمد و از اوصاف [[مهدی]]{{ع}} پرسید. ایشان وقتی صفات او را ذکر کرد، با حالتی سرشار از [[عشق]] و شیدایی، به سینه خود اشاره کرده، آهی کشید و از شدت اشتیاقِ به ایشان، به سینه خود اشاره فرمود<ref>{{متن حدیث|"… وَ أَوْمَأَ بِیدِهِ إِلَی صَدْرِهِ شَوْقاً إِلَی رُؤْیتِهِ"}}؛ نعمانی، الغیبه، ص۲۱۲، ح۱.</ref>. [[ابوبصیر]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[نقل]] کرده است: {{متن حدیث|"… فَیَا طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَهُ وَ کَانَ مِنْ أَنْصَارِهِ"}}<ref>نعمانی، الغیبه، ص ۲۳۴، ح۲۲.</ref>؛ پس خوشا به حال آن که او را در می‌یابد و از [[یاران]] اوست. [[ام هانی ثقفیه]] گوید: بامدادی [[خدمت]] سرورم، [[امام محمد باقر]]{{ع}} رسیدم و گفتم:ای آقای من! آیه‌ای از [[کتاب خدا]] بر دلم خطور کرده، مرا پریشان ساخته و [[خواب]] از چشمم ربوده است. فرمود:ای ام هانی! بپرس. پرسیدم:ای سرورم! این قول [[خداوند]]: {{متن قرآن|فَلا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ ، الْجَوَارِ الْكُنَّسِ}}<ref>تکویر، ۱۵ و ۱۶.</ref>؛ فرمود:ای ام هانی! خوب مسأله‌ای پرسیدی. این، مولودی در آخِرُالزمان است. او [[مهدی]] این [[عترت]] است و برای او [[حیرت]] و غیبتی خواهد بود که اقوامی در آن، [[گمراه]] می‌شوند و اقوامی نیز [[هدایت]] می‌یابند<ref>{{متن حدیث|"فَیاطُوبی لَکِ اِنْ اَدرَکْتِهِ، وَیا طُوبی لِمَنْ اَدرَکَهُ"}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، باب۳۲، ح۱۴.</ref>؛ خوشا بر تو اگر او را دریابی! و خوشا بر کسی که او را دریابد! کلینی بخش پایانی [[روایت]] را این گونه [[نقل]] کرده است: {{متن حدیث|"ثُم یَظْهَرُ کَالشهَابِ یَتَوَقدُ فِی اللیْلَهِ الظلْمَاءِ فَإِنْ أَدْرَکْتِ زَمَانَهُ قَرتْ عَیْنُکِ"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۴۱.</ref>؛ … سپس مانند شعله‌ای در شب تاریک فروزان می‌شود، اگر زمان او را [[درک]] کنی، چشمت روشن می‌گردد.[[امام صادق]]{{ع}} درباره زمان آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|"فَطُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ ذَلِکَ الزمَان"}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۹۰، ح۲۱؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۳۴، ح۵.</ref>؛ پس خوشا به حال آن که آن زمان را [[درک]] کند. [[امامان معصوم]]{{ع}} با این تعبیرها به بزرگی [[حضرت مهدی]]{{ع}} و [[دوران ظهور]] او را خاطر نشان می‌ساختند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳ ، ص۱۵۵-۱۵۸.</ref>.
| |
|
| |
| ==چگونگی ظهور==
| |
| *[[ابو خالد کابلی]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] کند که درباره [[آیه]]: {{متن قرآن|فَاسْتَبِقُواْ الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُواْ يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا}}<ref>"به نیکی‌ها پیشی گیرید، هر کجا باشید خداوند همه شما را بیاورد." بقره، آیه ۱۴۸.</ref> فرمود: {{متن حدیث|"یَعْنِی أَصْحَابَ الْقَائِمِ الثلَاثَمِائَهِ وَ الْبِضْعَهَ عَشَرَ رَجُلًا قَالَ وَ هُمْ وَ اللهِ الْأُمهُ الْمَعْدُودَهُ قَالَ یَجْتَمِعُونَ وَ اللهِ فِی سَاعَهٍ وَاحِدَهٍ قَزَعٌ کَقَزَعِ الْخَرِیفِ…"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۳۱۳، ح۴۸۷.</ref>؛ مقصود از نیکی‌ها [[ولایت]] ([[اهل بیت]]{{ع}}) است و مقصود از گفتار خدای تبارک که "هر کجا باشید [[خداوند]] همه شماها را بیاورد"، [[اصحاب حضرت قائم]]{{ع}} هستند که متجاوز از ۳۱۰ مردند، فرمود: و آنهایند به [[خدا]] [[سوگند]] "[[امت معدوده]]" و آنان در یک ساعت گرد می‌آیند مانند پاره‌های ابر پاییز (که گرد هم جمع می‌شوند). [[اسماعیل بن جابر]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] کرده است: به [[خدا]] قسم! گویی هم اکنون او را می‌بینم که پشت خود را به حجر تکیه داده و از [[خداوند]] وفای [[وعده]] خود را مطالبه کند. آن گاه می‌گوید:ای [[مردم]]! هر کس با من در مورد [[خدا]] محاجه (بحث و گفت وگوی متقابل) نماید، پس من خود سزاوارترین [[مردم]] به [[خداوند]] هستم… سپس به سوی [[مقام]] می‌رود و نزدیک آن، دو رکعت [[نماز]] به جای می‌آورد و از [[خداوند]] وفای به وعده‌اش را درخواست می‌نماید. سپس [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: به [[خدا]] قسم! او همان [[مضطر]] است که [[خداوند]] درباره‌اش می‌فرماید: {{متن قرآن|أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاء الأَرْضِ}}<ref>"یا [کیست] آن کس که درمانده را چون وی را بخواند اجابت می‌کند، و گرفتاری را برطرف می‌گرداند، و شما را جانشینان این زمین قرار می‌دهد؟". نمل، آیه ۶۲.</ref>. این [[آیه]] درباره او و برای او نازل شده است<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۱۸۱.</ref>. [[محمد بن مسلم]] گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} شنیدم که می‌فرمود: … در این هنگام است که [[قائم]] ما [[خروج]] کند و چون [[ظهور]] کند به خانه [[کعبه]] تکیه زند و [[سیصد و سیزده]] مرد به گرد او اجتماع کنند و اولین سخن او این [[آیه]] [[قرآن]] است: {{متن قرآن|بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ}}<ref>"اگر مؤمن باشید، باقیمانده خدا برای شما بهتر است"؛ هود، آیه ۸۶.</ref>؛ سپس می‌گوید: منم [[بقیة الله]] در [[زمین]] و منم [[خلیفه خداوند]] و [[حجت]] او بر شما و هر [[درود]] فرستنده‌ای به او چنین [[سلام]] گوید: {{عربی|"السلَامُ عَلَیْکَ یَا بقیة الله فی ارضه"}}، و چون برای [[بیعت]] ده هزار مرد به گرد او اجتماع کنند [[خروج]] خواهد کرد<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۳۰، ح۱۶؛ و نیز: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۱۱، ح۲.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳ ، ص۱۵۵-۱۵۸.</ref>.
| |
| *امر به پذیرفتن [[مهدی]]{{ع}}: [[روایات]] آنگاه که سخن از [[ظهور]] آن [[حضرت]] به میان می‌آورد، به [[پیروی]] از او تأکید می‌کند و امتناع کنندگان از این کار را هلاک شونده می‌داند. [[ابو بصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} و او از پدرش [[نقل]] کرده که فرمود: {{متن حدیث|"… إِذَا تَحَرکَ مُتَحَرکُنَا فَاسْعَوْا إِلَیْهِ وَ لَوْ حَبْواً وَ اللهِ لَکَأَنی أَنْظُرُ إِلَیْهِ بَیْنَ الرکْنِ وَ الْمَقَامِ یُبَایِعُ الناسَ…"}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۱۹۴، ح۱.</ref>؛ و چون کسی که از طرف ما حرکت می‌کند، فعالیت خود را آغاز نماید؛ به سوی او بشتابید [به هر نحو ممکن]؛ اگر چه بر دست و زانو باشد. به [[خدا]] [[سوگند]]! گویی هم اکنون به او می‌نگرم که میان [[رکن و مقام]] از [[مردم]] [[بیعت]] می‌گیرد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳ ، ص۱۶۴، ۱۶۵.</ref>.
| |
| *[[شادمانی]] اهل [[آسمان]] و [[زمین]]: همه هستی از [[نافرمانی]] [[خداوند]] و [[ستم]] به دیگران در [[رنج]] و ناخرسندی اند؛ از این‌رو نه فقط [[انسان‌ها]] که اهل [[آسمان‌ها]] نیز از [[ظهور]] او و برپایی [[عدل و قسط]]، شادمان و [[خشنود]] می‌شوند. [[امیر مؤمنان]]{{ع}} در این‌باره فرمود: {{متن حدیث|"یَفْرَحُ بِخُرُوجِهِ أَهْلُ السمَاوَاتِ وَ سُکانُهَا"}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۱۴، ح۲.</ref>؛ اهل [[آسمان‌ها]] و ساکنان آن از [[خروج]] او شادمان می‌شوند. [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|"أُبَشرُکُمْ بِالْمَهْدِی یُبْعَثُ فِی أُمتِی… یَرْضَی عَنْهُ سَاکِنُ السمَاءِ وَ سَاکِنُ الْأَرْضِ"}}<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ص۱۷۸.</ref>؛ شما را مژده می‌دهم به [[مهدی]] که در [[امت]] من برانگیخته می‌شود… و ساکنان [[آسمان]] و [[زمین]] از وی [[خشنود]] باشند. مردگان نیز در عالم [[برزخ]]، از این واقعه بزرگ شادمان می‌شوند و به یکدیگر [[بشارت]] می‌دهند. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"… إِذَا هَز رَایَتَهُ أَضَاءَ لَهَا مَا بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ… وَ لَا یَبْقَی مَیتٌ إِلا دَخَلَتْ عَلَیْهِ تِلْکَ الْفَرْحَهُ فِی قَلْبِهِ وَ هُوَ فِی قَبْرِهِ وَ هُمْ یَتَزَاوَرُونَ فِی قُبُورِهِمْ وَ یَتَبَاشَرُونَ بِقِیَامِ الْقَائِمِ"}}<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ۲، ص۶۵۳، ح۱۷.</ref>؛ و چون پرچمش به اهتزاز درآید، از [[مشرق]] تا [[مغرب]] را تابان می‌کند و… و هر مؤمنی گر چه در [[قبر]] خود باشد شادمان می‌شود، و به [[دیدار]] هم می‌روند، و مژده [[ظهور قائم]] را به یک دیگر می‌دهند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳ ، ص۱۶۷.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==[[زمان ظهور امام مهدی]]== | | ==[[زمان ظهور امام مهدی]]== |
