فواید امام غایب چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

فواید امام غایب چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۳۰

۴۷٬۰۱۳ بایت اضافه‌شده ، ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۲۰

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Ali

مدیران

۲۴٬۴۱۳

ویرایش

@@ خط ۱۶: / خط ۱۶: @@
 {{فهرست اثر}}
 {{ستون-شروع|3}}
-* [[امام غایب]] چه فایده‌ای برای مسلمانان می‌تواند داشته باشد؟
+* [[امام غایب چه فایده‌ای برای مسلمانان می‌تواند داشته باشد؟ (پرسش)]]
-* چه فایده‌ای در وجود امامی است که حافظ شرع و ملت نبوده و اجرای احکام الهی نمی‌کند؟
+* [[چه فایده‌ای در وجود امامی است که حافظ شرع و ملت نبوده و اجرای احکام الهی نمی‌کند؟ (پرسش)]]
-* اگر قرار است که [[امام]] در پشت پرده [[غیبت]] باشد و بر کسی ظاهر نگردد و نیز متولی اقامه حدّ و تنفیذ حکم نگردد و مردم را به حقّ و جهاد با دشمن دعوت نکند، چه فایده‌ای در وجود اوست؟
+* [[اگر قرار است که امام در پشت پرده غیبت باشد و بر کسی ظاهر نگردد و نیز متولی اقامه حدّ و تنفیذ حکم نگردد و مردم را به حقّ و جهاد با دشمن دعوت نکند، چه فایده‌ای در وجود اوست؟ (پرسش)]]
-* امامی که غائب باشد چه فایده‌ای دارد؟
+* [[امامی که غائب باشد چه فایده‌ای دارد؟ (پرسش)]]
-* چه آثار و فوایدی بر وجود امام غائب مترتب است؟
+* [[چه آثار و فوایدی بر وجود امام غائب مترتب است؟ (پرسش)]]
-* امام غایب چه فایده‌ای برای مسلمانان دارد؟
+* [[امام غایب چه فایده‌ای برای مسلمانان دارد؟ (پرسش)]]
-* وجود امام غائب چه فایده‌ای دارد؟
+* [[وجود امام غائب چه فایده‌ای دارد؟ (پرسش)]]
-* وجود حضرت حجت در پس پرده غیبت چه سودی برای مردم دارد؟
+* [[وجود حضرت حجت در پس پرده غیبت چه سودی برای مردم دارد؟ (پرسش)]]
 {{پایان}}
 {{پایان}}
-== پاسخ نخست==
+==پاسخ جامع اجمالی==
+<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
+<div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:</sub>''</div>
+<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
+{| style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left"
+|-
+|[[پرونده:151949.jpg|75px|link=محمد جواد خراسانی]]||[[پرونده:1368171.jpg|75px|link=سید محمد صدر]]||[[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|75px|link=ناصر مکارم شیرازی]]||[[پرونده:173589.jpg|75px|link=ابراهیم امینی]]||[[پرونده:11518.jpg|75px|link=سید منذر حکیم]]||[[پرونده:152012.jpg|75px|link=محمد محمدی اشتهاردی]]||[[پرونده:13681056.jpg|75px|link=سید جعفر موسوی‌نسب]]||[[پرونده:Pic259.jpg|75px|link=عبدالمجید زهادت]]||[[پرونده:136863.JPG|75px|link=خدامراد سلیمیان]]||[[پرونده:1103557498.jpg|75px|link=علی ربانی گلپایگانی]]||[[پرونده:11773.jpg|75px|link=رسول رضوی]]||[[پرونده:783993038.jpg|75px|link=قنبر علی صمدی]]
+|-
+|<sub>[[محمد جواد خراسانی|خراسانی]]</sub>||<sub>[[سید محمد صدر|صدر]]</sub>||<sub>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]</sub>||<sub>[[ابراهیم امینی|امینی]]</sub>||<sub>[[سید منذر حکیم|حکیم]]</sub>||<sub>[[محمد محمدی اشتهاردی|اشتهاردی]]</sub>||<sub>[[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب]]</sub>||<sub>[[عبدالمجید زهادت|زهادت]]</sub>||<sub>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان]]</sub>||<sub>[[علی ربانی گلپایگانی|گلپایگانی]]</sub>||<sub>[[رسول رضوی|رضوی]]</sub>||<sub>[[قنبر علی صمدی|صمدی]]</sub>
+|-
+|[[پرونده:151974.jpg|75px|link=سید نذیر حسنی]]||[[پرونده:11562.jpg|75px|link=حبیب‌الله طاهری]]||[[پرونده:151864.jpg|75px|link=عباس رحیمی]]||[[پرونده:15207.jpg|75px|link=علی اصغر رضوانی]]||[[پرونده:13681078.jpg|75px|link=مجتبی تونه‌ای]]||[[پرونده:1368303.jpg|72px|link=مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)]]||[[پرونده:1402.jpg|70px|link=آفتاب مهر ج۱ (کتاب)]]||[[پرونده:991395.jpg|75px|link=نگین آفرینش ج۱ (کتاب)]]
+|-
+|<sub>[[سید نذیر حسنی|حسنی]]</sub>||<sub>[[حبیب‌الله طاهری|طاهری]]</sub>||<sub>[[عباس رحیمی|رحیمی]]</sub>||<sub>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی]]</sub>||<sub>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای]]</sub>||<sub>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مؤسسه آینده روشن]]</sub>||<sub>[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]</sub>||<sub>[[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]</sub>
+|-
+|}
+===چیستی [[وجود امام]]===
+*[[وجود امام]]، [[هدف]] اصلی [[نظام خلقت]] و رابطه میان عالم مادی و عالم ربوبی است<ref>ر.ک. [[ابراهیم امینی|امینی، ابراهیم]]، [[دادگستر جهان (کتاب)|دادگستر جهان]]، ص ۱۵۵-۱۵۸؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۲۰۵-۲۰۸؛ [[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۳۷۷-۳۸۰.</ref>، چنانکه [[امام سجاد]]{{ع}} در بیانی فرمودند «ما [[امان]] اهل [[زمین]] هستیم، چنانکه [[ستارگان]]، [[امان]] اهل آسمان‌اند. به واسطۀ ماست که [[آسمان]] به [[زمین]] فرود نمی‌آید... به واسطۀ ما [[باران]] [[رحمت]] [[حق]]، نازل و [[برکات]] [[زمین]] خارج می‌شود و ما اگر روی [[زمین]] نبودیم، [[زمین]] اهلش را می‌‌بلعید»<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ أَئِمَّةُ الْمُسْلِمِینَ وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَی الْعَالَمِینَ وَ سَادَةُ الْمُؤْمِنِین وَ قَادَةُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ وَ مَوَالِی الْمُؤْمِنِینَ وَ نَحْنُ أَمَانُ أَهْلِ الْأَرْضِ کَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ وَ نَحْنُ الَّذِینَ بِنَا یُمْسِکُ اللَّهُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَی الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ وَ بِنَا یُمْسِکُ الْأَرْضَ أَنْ تَمِیدَ بِأَهْلِهَا وَ بِنَا یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ بِنَا یَنْشُرُ الرَّحْمَةَ وَ یُخْرِجُ بَرَکَاتِ الْأَرْضِ وَ لَوْ لَا مَا فِی الْأَرْضِ مِنَّا لَسَاخَتْ بِأَهْلِهَا}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۹۳.</ref> تمام فوایدی که [[امام سجاد]]{{ع}} دربارۀ [[امام]] ذکر کردند تنها مربوط به عصر [[حضور امام]] نیست، بلکه بدون [[حضور امام]] هم تمام این ویژگی‌ها برای [[امام]] قابل تصور است<ref>ر.ک. [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۲۹؛ [[ابراهیم امینی|امینی، ابراهیم]]، [[دادگستر جهان (کتاب)|دادگستر جهان]]، ص ۱۵۵-۱۵؛ [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۷۱-۷۴؛ [[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۳۷۷-۳۸؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۳۰.</ref>.
+===فواید [[امام]] در یک تقسیم بندی کلی===
+*در یک تقسیم بندی ساده می‌‌توان فواید [[امام]] را به صورت کلی و مجمل این چنین بیان کرد:
+#وجود خارجی [[امام]] فی نفسه دارای اثر است حتی اگر [[غایب]] باشد؛ زیرا [[مسلم]] است وقتی کسی بداند [[امام]] او موجود و بر [[اعمال]] او حاضر و ناظر است، تفاوت دارد با کسی که نسبت به وجود امامش [[شک]] دارد؛ شخصی که [[وجود امام]] را [[باور]] دارد، مایۀ دلگرمی و دلخوشی او در مقابل ابتلائات و حوادث می‌‌شود و با همین دلگرمی، [[دعا]] برای تعجیل [[ظهور]] [[امام غایب]] صورت می‌‌گیرد. باید توجه داشت این آثار فقط مربوط به موجودیت [[امام]] در خارج است<ref>ر.ک. [[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر ۱ (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۶۶-۶۹.</ref>.
+#از نگاه [[شیعه]] برای [[امامی]] که همراه وجود خارجی صفتی به عنوان [[غیبت]] هم بر آن مترتب می‌‌شود اثرات دیگری، متصور است که این اثرات متشکل از دو عنوان است:
+##اثرات [[عامه]] و غیر مستقیم: یعنی اثراتی که شامل نوع [[مردمان]] [[جهان]] می‌‌شود<ref>ر.ک.[[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر ۱ (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۶۶-۶۹.</ref>؛ چنانکه در [[روایات]] به [[تواتر]] دربارۀ این اثر سخن گفته شده است. مانند روایتی از [[پیامبر]]{{صل}} که فرمودند: «پیوسته این [[دین]]، تا زمان [[دوازده امیر]] و [[امام]] از [[قریش]]، پابرجاست و اگر روزگاری سپری شود و آنان وجود نداشته باشند [[زمین]] ساکنان خود را می‌بلعد»<ref>ابن شهر آشوب؛ مناقب آل ابی طالب، ج ۱، ص ۲۵۰.</ref>.<ref>ر.ک.[[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل ۱ (کتاب)|مصلح کل]]، ص۸۹-۹۷.  </ref> همچنین اثراتی که از ناحیۀ [[ولایت]] تکوینیۀ [[امام]] در تمامی امور حاصل می‌‌شود که این اثرات توقف به [[حضور امام]] میان [[مردم]] ندارد، بلکه [[امام]] هر کجا باشند این اثرات به طور یکسان و عام به تمام [[مردم]] [[جهان]] نازل می‌‌شود، مانند رحمانیت [[خدا]] که شامل [[مؤمن]] و [[کافر]] و [[دوست]] و [[دشمن]] می‌شود. دلیلش این است که [[امام]] ولی خداست و [[خداوند]]، هر امری را که بخواهد در عالم جاری سازد از [[خیر و شر]]، عمومی یا شخصی، باید از مجرای [[ولی الله]] بگذرد<ref>ر.ک. [[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر ۱ (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۶۶-۶۹.</ref>.
+##اثرات [[خاصه]]: یعنی اثراتی که مخصوص [[شیعیان]] است و این اثرات بر دو نوع است:
+###اثراتی که برای [[شیعیان]] عام وجود دارد: مثل [[حمایت]] کردن مخفیانۀ [[امام]] برای دفع [[شر]] أشرار و [[کید]] [[کفار]] در برابر [[شیعیان]]، چنانچه خود آن [[حضرت]] در توقیعی که برای [[شیخ مفید]] صادر فرمود، به این جهت اشاره کردند: «از [[اخبار]] شما چیزی از ما مخفی نیست... ما در مراعات شما، اهمال نمی‌کنیم و یاد شما را فراموش نمی‌کنیم و اگر اینچنین نبود [[بلاها]] و شدائد بر شما نازل می‌شد و [[دشمنان]]، شما را درهم می‌شکستند و نابود می‌کردند»<ref>{{متن حدیث|وَ لَا یَعْزُبُ عَنَّا شَیْ‏ءٌ مِنْ أَخْبَارِکُم‏... إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَ لَا نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَنَزَلَ بِکُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَکُمُ الْأَعْدَاءُ}}؛ الاحتجاج، ج ۲، ص ۴۹۷.</ref>.<ref>ر.ک. [[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر ۱ (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۶۶-۶۹.</ref>
+###اثرات مستقیمی که برای [[شیعیان]] خاص وجود دارد: یعنی اثراتی که برای بعضی از [[شیعیان]] بر اساس [[علل]] و عواملی مثل [[توسل به حضرت]] و یا بر اساس [[عنایت]] ویژۀ [[حضرت]] بر [[شیعیان]] خاص بار می‌‌شود، مانند [[دستگیری از درماندگان]]، [[دادرسی]] بینوایان و...<ref>ر.ک. [[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر ۱ (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۶۶-۶۹؛[[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل ۱ (کتاب)|مصلح کل]]، ص۸۹-۹۷؛[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۲۰-۱۲۳؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۱۰ ـ ۱۲۱.</ref>. البته در برخی موارد این اثرات خاص متوجه بعضی از غیر [[شیعیان]] هم می‌‌شود<ref>ر.ک.[[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل ۱ (کتاب)|مصلح کل]]، ص۸۹-۹۷.</ref>.
+*به این ترتیب مشخص شد [[غیبت امام]] صدمه ای به [[هدف امام]] که همان رابطۀ میان عالم مادی با عالم ربوبی است وارد نمی‌کند، چنانکه [[روایات]] متعدّد و گوناگونی در همین زمینه وجود دارد، مانند روایتی از [[رسول اکرم]]{{صل}} که بیان می‌‌کنند در [[زمان غیبت]]، [[مردم]] چگونه از [[امام غائب]] بهره می‌‌گیرند: «آری [[سوگند]] به خدایی که مرا به [[نبوّت]] [[برگزیده]]، [[مردم]] از [[نور]] [[رهبری]] او در دوران غیبتش بهره می‌گیرند همانگونه که از [[نور]] [[خورشید]] به هنگام قرار گرفتن پشت ابرها بهرمند می‌‌شوند»<ref>{{متن حدیث|إِی وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالنُّبُوَّةِ إِنَّهُمْ لَیَنْتَفِعُونَ بِهِ یَسْتَضِیئُونَ بِنُورِ وَلَایَتِهِ‏ فِی‏ غَیْبَتِهِ‏ کَانْتِفَاعِ‏ النَّاسِ‏ بِالشَّمْسِ وَ إِنْ جَلَّلَهَا السَّحَابُ}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۹۳. </ref>.<ref>ر.ک. [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۲۲۴ -۲۳۸؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۲۰۵-۲۰۸؛ [[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۳۷۷-۳۸۰؛ [[عباس رحیمی|رحیمی، عباس]]، [[امید فردا (کتاب)|امید فردا]]، ص۲۳؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۳۰؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۱۰ - ۱۲۱.</ref>
+===مصادیق [[فواید امام غایب]]===
+*بنابراین با نگاه کلی و با توجه به [[روایات]] در مورد فوائد [[وجود امام]] [[معصوم]] اعم از [[امام]] حاضر و [[غایب]]، مشخص شد [[امام]] اگر در [[زمان غیبت]] هم باشد [[هدف]] اصلی [[امام]] که همان امامتشان است مخدوش نمی‌شود، بلکه در [[زمان غیبت]] هم این آثار و فواید برای [[امام]] محفوظ است، از جملۀ این آثار می‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
+====[[امید بخشی]]====
+*[[امید بخشی]]<ref>ر.ک. [[ابراهیم امینی|امینی، ابراهیم]]، [[دادگستر جهان (کتاب)|دادگستر جهان]]، ص ۱۵۵-۱۵۸؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۲۰۵؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۷۳؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۱۰ - ۱۲۱؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۲۲-۲۲۹؛ [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۷۱-۷۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۳ ـ ۱۱۶.</ref>: [[رئیس]] یک جمعیّت یا یک [[کشور]] مادامی که زنده است، هر چند در سفر یا فرضاً در بستر [[بیماری]] باشد، مایۀ حیات و حرکت و [[امید]] و [[نظم]] و [[آرامش]] آن جمعیت است و برعکس از بین رفتن این [[فرمانده]] گرد و غبار [[یأس]] و [[نومیدی]] را بر آن جمیعت نازل می‌‌کند. طبق عقیده‌ای که [[مذهب شیعه]] به [[وجود امام]] غایبِ زنده دارد و همواره [[انتظار]] او را می‌‌کشد این [[انتظار]] سبب می‌‌شود همیشه بارقۀ [[امید]] در [[دل]] [[شیعیان]] زنده باشد چراکه هر روز احتمال [[ظهور امام]] غایبِ خود را می‌دهند؛ امّا اگر این [[رهبر]] وجود خارجی نداشته باشد و علاقه مندان مکتبش در [[انتظار]] تولّد و پرورش او در [[آینده]] باشند قطعاً چنین امیدی هم برای آنان حاصل نمی‌شد<ref>ر.ک. [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۲۲۴ -۲۳۸؛[[ محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۴۱-۴۳؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۹۱-۹۵؛ [[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۳۷۷-۳۸۰.</ref>.
+====[[حفظ دین]] [[خدا]]====
+*[[حفظ دین]] [[خدا]]<ref>ر.ک. [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[غیبت حضرت مهدی (مقاله)|غیبت حضرت مهدی]]، ص۱۸۰ ـ ۱۸۲؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۳ ـ ۱۱۶؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۳۰؛[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۲۰-۱۲۳.</ref>: با گذشت زمان و پیدایش سلیقه‌ها و [[افکار]] شخصی به مسائل مذهبی و گرایش‌های مختلف به سوی برنامه‌های فریبکارانۀ مکتب‌های [[انحرافی]] و دراز شدن دست مفسده جویان به سوی مفاهیم آسمانی، اصالت [[دینی]] بعضی از مسائل [[اسلامی]] مخدوش شده، به گونه ای که این [[آب]] زلال که از [[آسمان]] [[وحی]] نازل شده بود با عبور از محفظه‌های گل آلود تدریجاً تیره و تار شده است و این امر در حالی است که منبع [[وحی الهی]] با مسئلۀ [[خاتمیت]] [[پیامبر]]{{صل}} برای همیشه مختومه است. با این وجود، این سوال پیش می‌‌آید، چه کسی می‌‌تواند این آئین اصیل را از این همه [[انحرافات]] حفظ کند و جلو تحریفات و تغییرات و [[خرافات]] را بگیرد و این آئین را برای نسل‌های [[آینده]] محفوظ بدارد؟ آیا جز این است که باید این رشته به وسیلۀ یک پیشوای [[معصوم]] [[هدایت]] شود، چنانکه [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} دربارۀ نقش آفرینی [[امام]] [[معصوم]] در تمام برهه‌ها اینچنین فرمودند: «آری هیچ گاه روی [[زمین]]، از [[قیام]] کننده با [[حجّت]] و [[دلیل]] خالی نمی‌ماند؛ خواه ظاهر و [[آشکار]] باشد، یا مخفی و [[پنهان]]، تا دلائل و اسناد روشن [[الهی]] ضایع نگردد، و به [[فراموشی]] نگراید»<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَ‏ بَلَی‏ لَا تَخْلُو الْأَرْضُ‏ مِنْ‏ قَائِمٍ‏ لِلَّهِ‏ بِحُجَّةٍ إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً وَ إِمَّا خَائِفاً مَغْمُوراً لِئَلَّا تَبْطُلَ‏ حُجَجُ‏ اللَّهِ‏ وَ بَیِّنَاتُهُ‏}}؛ نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره ۱۴۷. </ref>.<ref>ر.ک. [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۲۲۴ -۲۳۸؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۲۰۵-۲۰۸؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۹۱-۹۵؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۱۰ ـ ۱۲۱.</ref>
+====[[ولایت تکوینی]]====
+*[[ولایت تکوینی]]<ref>ر.ک. [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[غیبت حضرت مهدی (مقاله)|غیبت حضرت مهدی]]، ص۱۸۰ – ۱۸۲؛ [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۷۱-۷۴.</ref>: [[ولایت تکوینی]] ایجاد تکاملی برای [[بشر]] است که در غالب الفاظ و جملات قرار نمی‌گیرد بلکه ابزار این عامل، جذبۀ معنوی و نفوذ [[روحانی]] است؛ [[وجود امام]] حتی در [[زمان غیبت]] نیز این اثر را دارد که از طریق اشعّۀ نیرومند و پردامنۀ شخصیّت خود، دل‌های آماده را در نزدیک و دور تحت تأثیر جذبۀ خود قرار دهد و به [[تکامل]] آنها بپردازد<ref>ر.ک. [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۲۲۴ -۲۳۸؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۲۸۳؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۱۰ ـ ۱۲۱.</ref>.
+====[[امام]] [[واسطه فیض]]====
+*[[امام]] واسطۀ [[فیض]] و [[قبولی اعمال]] و توجیه کنندۀ [[هدف آفرینش]]<ref>ر.ک. [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۷۱-۷۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۳ ـ ۱۱۶؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۲۸۳؛[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۲۰-۱۲۳؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۱۰ ـ ۱۲۱.</ref>: [[هدف آفرینش]] بر روی [[ظلم]] و [[فساد]] بنا نشده است چراکه [[خداوند]] این [[دنیا]] را خلق نکرده تا انسان‌های [[ظالم]] و [[فاسد]] در آن [[ظلم]] و [[فساد]] کنند، بلکه اساس [[خلقت]] [[خداوند]] بر این [[هدف]] بنا شده که [[صالحین]] در روی [[زمین]] [[باقی]] بمانند<ref>ر.ک. [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۲۲۴ -۲۳۸؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۹۱-۹۵.</ref> و به [[مقام عبودیت]] برسند؛ عبودیتی که همراه با [[معرفت]] کامل است و این [[شأن]] و [[منزلت]] حاصل نمی‌شود مگر اینکه [[اعمال عبادی]] [[شیعیان]] مورد قبول [[خداوند]] قراگیرد و [[قبولی اعمال]] زمانی حاصل می‌‌شود که این [[اعمال]] از مسیر [[ولایت]] ائمۀ [[معصومین]] هر چند در زمان غیبتشان بگذرد، در واقع این [[نعمت]] بزرگ [[شیعیان]] از بارش [[رحمت]] ائمۀ [[معصومین]] نشأت می‌‌گیرد؛ چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: «به [[خدا]] اگر کسی آنچنان [[سجده]] کند که گردنش قطع شود، [[خدا]] از او نپذیرد مگر زمانی که [[ولایت]] ما را بپذیرد»<ref>{{متن حدیث|وَ اللَّهِ لَوْ سَجَدَ حَتَّی یَنْقَطِعَ عُنُقُهُ مَا قَبِلَ اللَّهُ مِنْهُ إِلَّا بِوَلَایَتِنَا أَهْلَ الْبَیْتِ}}؛ الکافی، ج ۲، ص ۴۵۷؛ الأمالی، صدوق، ص ۶۶۸.</ref>.<ref>ر.ک. [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۳ – ۱۱۶؛[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۲۰-۱۲۳.</ref> بنابراین [[امام]] که سمبل گروه [[صالحان]] و نمونۀ بارز [[انسان کامل]] است؛ توجیه کنندۀ [[هدف آفرینش]] و مایۀ [[نزول]] هر خیر و [[برکت]] و [[ریزش باران]] [[فیض]] و [[رحمت]] خداست؛ اعم از اینکه در میان [[مردم]] آشکارا [[زندگی]] کند یا مخفی و ناشناس بماند<ref>ر.ک. [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۲۲۴ -۲۳۸؛ [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[غیبت حضرت مهدی (مقاله)|غیبت حضرت مهدی]]، ص۱۸۰ ـ ۱۸۲؛[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۹۱-۹۵؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۷۳.</ref>.
+====[[قیام]] و [[اصلاح]] امور====
+*[[قیام]] و [[اصلاح]] امور: می‌‌توان مدعی بود [[قیام]] و [[اصلاح]] امور جامعۀ بشری، [[بهترین]] و بالاترین [[هدف]] و فایدۀ [[امام غایب]] است<ref>ر.ک. [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[غیبت حضرت مهدی (مقاله)|غیبت حضرت مهدی]]، ص۱۸۰ - ۱۸۲.</ref>؛ لازمۀ امر این است که [[پیروان]] [[حضرت]]، با ایجاد زمینه برای [[قیام]] [[حضرت]]، ایشان را از [[عزلت]] و تنهایی بیرون بیاورند<ref>ر.ک [[ محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۴۱-۴۳؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۳۰.</ref> و این امر محقق نمی‌شود مگر زمانی که پیرو [[امام]]، [[اعتقاد]] [[راسخ]] به [[امام غایب]] داشته باشد<ref>ر.ک [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۳۰.</ref>.
+====ایجاد زمینه [[انقلاب]]====
+*ایجاد زمینۀ [[انقلاب]] در [[زمان غیبت]]: [[غیبت امام]] موجب [[فساد]] در تمام زمینه‌ها می‌‌شود و همین امر موجب خستگی و [[ناراحتی]] و [[نارضایتی]] [[مردم]] می‌‌شود و ادامۀ این نارحتی‌ها موجب می‌‌شود کم کم جرقه‌های [[انقلاب]] شکل بگیرد و [[مردم]] شناختشان نسبت به موانع [[انقلاب مهدوی]] توسط همین امر ([[غیبت]]) کامل شده و درصدد رفع آن برآیند، در این نقطه است که [[مردم]]، [[منتظر واقعی]] [[مصلح]] [[عادل]] محسوب شده و [[فرج]] [[حضرت]] را از [[خداوند]] طلب می‌‌کند، زیرا تا زمانی که [[مردم]] طعم تلخ [[ظلم و ستم]] را [[حس]] نکنند آمادۀ [[درک]] [[لذت]] [[عدالت]] و [[اصلاح]] نخواهند شد، مؤید این مطلب روایتی است از [[امام عصر]]{{ع}} که فرمودند: «[[زمین]] را پر از [[قسط]] و [[عدل]] و [[نور]] خواهد کرد، همان‌گونه که پر از [[ظلم و جور]] و [[بدی]] شده باشد»<ref>{{متن حدیث|یَمْلَأُ الْأَرْضَ‏ عَدْلًا وَ قِسْطاً وَ نُوراً کَمَا مُلِئَتْ‏ ظُلْماً وَ جَوْراً وَ شَرّا}} بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۱.</ref>.<ref>ر.ک [[ محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۴۱-۴۳؛  [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۳۰.</ref>
+====[[دفع بلا]]====
+*یکی دیگر از [[آثار وجودی]] [[امام]] در [[زمان غیبت]] بنابر [[روایات]]، دفع بلاست<ref>ر.ک. [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۷۱-۷۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۳ ـ ۱۱۶؛[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۲۰-۱۲۳؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۱۰ ـ ۱۲۱.</ref>، چنانکه در روایتی از [[امام عصر]]{{ع}} آمده است: «به درستی که من [[امان]] برای اهل [[زمین]] هستم همانطور که [[ستارگان]] [[امان]] برای اهل [[آسمان]] هستند»<ref>{{متن حدیث|أَمَانُ أَهْلِ الْأَرْضِ کَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانُ أَهْلِ السَّمَاءِ}}؛ بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۳۰۸، ب ۸.</ref> همچنین در روایتی ابونصر طریف می‌گوید: «بر [[صاحب الزمان]] داخل شدم. پس [[حضرت]] فرمود: آیا مرا می‌شناسی؟ عرض کردم: آری! پس فرمود: من کیستم؟ عرض کردم: شما [[سید]] و آقای من و پسر [[سید]] و آقای من هستید. [[امام]] فرمودند منظور این نوع [[شناخت]] نیست سپس خودشان را اینطور معرفی کردند: {{متن حدیث|أَنَا خاتَمُ الأوصیاءِ و ‌بی یَدفَعُ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ البَلاءَ عَنْ و شیعَتی}}<ref>کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۴۴۱، ح ۱۲.</ref>.<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۲۲-۲۲۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۹۱-۹۵؛[[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل ۱ (کتاب)|مصلح کل]]، ص۸۹-۹۷.</ref> البته این [[امنیت]] و [[دفع بلا]]، شامل سه مرحله است: [[امنیت]] برای همه [[مردم]]؛ [[امنیت]] برای [[امت پیامبر]] (صلی [[الله]] علیه وآله) و [[امنیت]] برای [[نزدیکان]] و [[شیعیان]] [[حضرت]]<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۲۲-۲۲۹.</ref>.
+====[[خودسازی]]====
+*یکی دیگر از آثار [[وجود امام]] در [[زمان غیبت]]، پیدایش و تقویت روحیۀ [[خودسازی]] و [[تهذیب نفس]] و [[طهارت]] روان از آلودگی و [[رذایل اخلاقی]] است. [[دلیل]] این مطلب، عرضه و [[شهود]] [[اعمال]] به [[خدا]] و ائمۀ [[معصومین]] است، به این بیان که یکی از [[معارف]] [[شیعه]] که مبتنی بر [[قرآن کریم]] و [[روایات]] است، عرضۀ [[اعمال انسان‌ها]] بر [[امام]] [[معصوم]] است؛ چنانکه [[یعقوب]] بن [[شعیب]] می‌گوید: از [[امام صادق]]{{ع}} در رابطه با این [[کلام]] [[خداوند]]: {{متن قرآن|اعْمَلُواْ فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref> پرسیدم. [[حضرت]] فرمود: «هُم الأئمة»<ref>{{متن حدیث|عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ شُعَیْبٍ الْمِیثَمِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اعْمَلُوا فَسَیَرَی اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ‏ قَالَ هُمُ الْأَئِمَّةُ}}؛ بصائرالدرجات، ج ۱، ص ۴۲۸.</ref>. بنابراین همین عامل می‌‌تواند برای [[شیعه]] اهرمی برای [[خودسازی]] باشد تا برابر [[معصومین]] هر چند در [[زمان غیبت]] خجالت زده نباشد<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۲۲-۲۲۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۹۱ ـ ۹۵؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۱۰ ـ ۱۲۱.</ref>.
+====امداد [[امام غایب]] به [[شیعیان]]====
+*[[یاری]] [[شیعیان]] به وسیلۀ [[دعا]] یا [[امدادهای غیبی]] توسط [[امام غایب]]: براساس توقیعی که [[حضرت]] برای [[شیخ مفید]] فرستاند این مطلب استفاده می‌‌شود که [[حضرت]] در همه حال به [[فکر]] [[شیعیان]] بوده است: «ما در رعایت احوال شما کوتاهی نکرده و شما را فراموش نمی‌کنیم. اگر این چنین نبود، [[شر]] و [[بدی]] بر شما نازل می‌شد و [[دشمنان]] بر شما چیره می‌گشتند»<ref>{{متن حدیث|انّا غیرُ مُهملین لمُراعاتکم و لا ناسین لِذِکرِکم و لولا ذلک لَنزَل بکُم اللاّواءُ و اصطَلَمَکم الاعداء فاتّقوا الله جلّ جلالُهُ}}؛ طبرسی، احتجاج، ج ۲، ص ۴۹۵. </ref>. یکی از مصادیق این هواداری می‌‌تواند [[دعای خیر]] [[حضرت]] برای [[شیعیان]]، در [[زمان غیبت]] باشد و یا در روایتی [[امام عصر]]{{ع}} [[مؤمنین]] را  اینگونه [[دعا]] کردند: {{متن حدیث|إِلَهِی‏‏ بِحَقِ‏ مَنْ‏ نَاجَاکَ‏ وَ بِحَقِ‏ مَنْ‏ دَعَاکَ‏ فِی‏ الْبَحْرِ وَ الْبَرِّ صَلِ‏ عَلَی‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ‏ وَ تَفَضَّلْ‏ عَلَی‏ فُقَرَاءِ الْمُؤْمِنِینَ‏ وَ الْمُؤْمِنَاتِ‏ بِالْغِنَی‏ وَ السَّعَةِ}}<ref>منتخب الاثر، فصل ۱۰، باب ۷، ش ۶، ص ۶۵۸. </ref>.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۹۱-۹۵؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۱۰ ـ ۱۲۱.</ref> این فایده با دعای [[شیعیان]] برای رفع مشکلاتشان (از جمله [[دعای فرج]]) و با واسطه قرار دادن [[امام غایب]] هم وجود دارد که در [[حقیقت]] می‌‌توان گفت فایدۀ این [[دعا]] برای خود [[شیعیان]] است، چنانکه در روایتی [[حضرت]] [[دعا]] برای تعجبل [[فرج]] را [[فرج]] خود [[شیعیان]] دانستند<ref>{{متن حدیث|أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُم‏}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۵، ح ۴، ص ۴۸۵.</ref>. از طرفی [[دعا کردن]] برای [[حضرت]] باعث [[ارتباط قلبی]] با [[حجت خدا]] می‌‌شود و بدیهی است [[عشق]] و [[محبت به امام]] عاملی مهم برای [[تربیت نفوس]] [[آدمی]] است<ref>ر.ک. [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[فروغ امامت در عصر غیبت (مقاله)|فروغ امامت در عصر غیبت]]، ص ۴۲ - ۵۸.</ref>.
+====امداد [[علمی]] [[امام]]، به [[علما]]====
+*[[امام]] [[پناهگاه]] [[علمی]] و [[فکری]] در [[زمان غیبت]]: [[پیشوایان معصوم]] معلّمان و مربّیان اصلی [[جامعه]] هستند و [[مردم]] همواره از سرچشمۀ زلال [[معارف]] [[ناب]] آن بزرگواران بهره‌ها برده‌اند. در [[زمان غیبت]] نیز، اگر چه دسترسی مستقیم و استفادۀ همه جانبه از محضر [[امام عصر]]{{ع}} ممکن نیست، ولی [[امام عصر]] از طرق گوناگون مشکلات [[علمی]] آنان را مرتفع می‌‌کنند؛ چنانکه در عصر [[غیبت صغری]]، بسیاری از سؤالات [[مردم]] و [[علما]] از طریقِ [[نامه‌های امام]] پاسخ داده می‌شد؛ پس از [[غیبت صغری]] هم بارها علمای [[شیعه]]، مشکلات [[علمی]] و [[فکری]] خود را با [[امام]] خویش مطرح کرده و پاسخ آن را دریافت می‌‌کردند<ref>ر.ک. [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۱۰ ـ ۱۲۱.</ref>.
+====[[رهبری]] باواسطه ([[ولایت فقیه]])====
+*در عصر [[غیبت کبری]]، [[فقیهان]] [[مسئولیت]] [[هدایت]] مذهبی [[سیاسی]] [[جامعه]] را برعهده دارند<ref>ر.ک. [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۲۸۳.</ref>. این مسئله، همان "[[ولایت فقیه]]" است که دلیل‌های [[عقلی]] و [[نقلی]] فراوانی برای اثبات آن وجود دارد، چنانکه نامۀ [[امام عصر]]{{ع}} به دومین [[نایب]] ویژه‌اش [[محمد بن عثمان عمری]] همین مطلب را اثبات می‌‌کند. [[امام]] در پاسخ نامۀ فردی به نام [[اسحاق بن یعقوب]] نوشته است: {{متن حدیث|وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِیهَا إِلَی رُوَاةِ حَدِیثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِی عَلَیْکُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ}} حال شاید برای عده ای عجیب باشد که چگونه [[ولایت فقیه]] می‌‌تواند جزء آثار [[غیبت امام]] باشد، درحالی که ملازمه ای بین [[غیبت امام]] و [[ولی فقیه]] وجود ندارد؟ جواب این است، در [[توقیع]] [[امام عصر]]{{ع}} آمده است، [[امام]] فرمودند: [[راویان احادیث]]، [[حجت]] من در [[زمان غیبت]] هستند؛ این عبارت بدین معناست که [[غیبت امام]]، سبب [[جعل]] جدیدی از [[حجیت]] در غالب [[ولی فقیه]] شده است. با این وجود می‌‌توان گفت [[ولایت فقیه]] یکی از آثار [[غیبت امام]] است، باید توجه داشت مقصود از حوادث، آن دسته از اتفاقاتی است که مرتبط با [[زندگی]] [[مردم]] است که باید مطابق [[احکام دین]] به آنها عمل شود و مراد از روایان [[احادیث]] صرف روایت‌گری نیست، زیرا در این صورت، [[امام]] باید [[مردم]] را به [[احادیث]] [[معصومین]] ارجاع می‌‌داد در حالی که [[امام]] [[مردم]] را به [[راویان حدیث]] ارجاع دادند، یعنی راویانی که [[قدرت]] [[استنباط]] از کتاب، و [[روایات]] را دارند که به این نوع از [[راویان]]، [[فقیه]] و در راس این [[فقها]] کسی که [[حاکم]] [[شرع]] [[اسلامی]] است [[ولی فقیه]] گفته می‌‌شود<ref>ر.ک. [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[فروغ امامت در عصر غیبت (مقاله)|فروغ امامت در عصر غیبت]]، ص ۴۲ ـ ۵۸.</ref>. البته [[امام]] نسبت به [[احکام]] کلّی جنبۀ نظارتی دارد یعنی اینطور نیست که تمام [[مسئولیت]] [[احکام]] را به [[فقیهان]] سپرده باشند و خودشان دیگر هیچ مسئولیتی نداشته باشند بلکه اگر [[فقیه]] در جایی که مربوط به [[احکام]] کلی است اشتباهی بکند به طوری که ضرری بزرگ به [[اسلام]] و [[مسلمین]] وارد شود [[امام]] مخالفتش را به نوعی نشان می‌‌دهند<ref>ر.ک. [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۲۸۳؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۷۳.</ref>.
+==پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه==
+{{یادآوری پاسخ}}
+{{جمع شدن|۱. آیت‌الله خراسانی؛}}
 [[پرونده:151949.jpg||بندانگشتی|right|100px|[[محمد جواد خراسانی]]]]
 ::::::آیت‌‌الله '''[[محمد جواد خراسانی]]'''، در کتاب ''«[[مهدی منتظر ۱ (کتاب)|مهدی منتظر]]»'' در این‌باره گفته است:
@@ خط ۶۱: / خط ۱۱۹: @@
 ::::::اما [[ملاقات]] آن حضرت در اثر [[توسل]] به‌نحو ناشناس بسیار است و با شناسایی بسیار کم و کم شنیده شده که آن حضرت خود را معرفی کند، اشخاصی که به خدمت آن حضرت رسیده‌اند بسیارند به کتب مبسوطه مراجعه شود.
 ::::::و معلوم است که اشخاصی که به خدمت رسیده‌اند منحصر به همان‌ها که یادداشت کرده‌اند نیست، زیراکه هرکس به این [[فیض]] رسیده خود را معرفی نکرده و [[داعی]] بر اظهار نداشته یا اگر معرفی کرده و جمعی هم مطلع شده‌اند به نویسندگان نرسیده که نام او و قصه او را درج کنند»<ref>[[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر ۱ (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۶۶-۶۹.</ref>.
+{{پایان جمع شدن}}
-==پاسخ‌های دیگر==
+{{جمع شدن|۲. [[سید محمد صدر|آیت‌‌الله صدر]]؛}}
-{{یادآوری پاسخ}}
-{{جمع شدن|۱. [[سید محمد صدر|آیت‌‌الله صدر]]؛}}
 [[پرونده:1368171.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید محمد صدر]]]]
 ::::::آیت‌ الله شهید '''[[سید محمد صدر]]''' در کتاب ''«[[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
@@ خط ۷۲: / خط ۱۲۹: @@
 {{پایان جمع شدن}}
-{{جمع شدن|۲. آیت‌الله مکارم شیرازی؛}}
+{{جمع شدن|۳. آیت‌الله مکارم شیرازی؛}}
 [[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[ناصر مکارم شیرازی]]]]
 ::::::آیت‌الله [[ناصر مکارم شیرازی]] در کتاب ''«[[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]»'' در اين باره گفته است:
@@ خط ۸۴: / خط ۱۴۱: @@
 :::::*و از اینجا روشن می‌شود، آنچه در پاره ای از عبارات به این مضمون وارد شده که: "از برکت وجود او (یعنی حجّت و نماینده الهی) مردم روزی می‌برند، و به خاطر هستی او آسمان و زمین برپاست!" یک موضوع "اغراق آمیز" و "دور از منطق" و یا "شرک آلود" نمی‌باشد؛ همچنین، عبارتی که به عنوان یک حدیث قدسی خطاب به [[پیامبر]] از طرف خداوند در کتب مشهور نقل شده: {{عربی|" لَوْلَاكَ‏ لَمَا خَلَقْتُ‏ الْأَفْلَاك‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>اگر تو نبودی آسمانها را نمی‌آفریدیم</ref> بیان یک واقعیّت است نه مبالغه! گوئی، منتها او شاهکار هدف آفرینش است و صالحان دیگر هر کدام بخشی از این هدف بزرگ را تشکیل می‌دهند»<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۲۲۴ -۲۳۸.</ref>.
 {{پایان جمع شدن}}
-{{جمع شدن|۳. آیت الله امینی؛}}
+{{جمع شدن|۴. آیت الله امینی؛}}
 [[پرونده:173589.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[ابراهیم امینی]]]]
 ::::::آیت الله '''[[ابراهیم امینی]]'''، در کتاب ''«[[دادگستر جهان (کتاب)|دادگستر جهان]]»'' در این‌باره گفته است:
@@ خط ۱۰۲: / خط ۱۵۹: @@
 ::::::خلاصه: [[ایمان]] به [[مهدی موعود]]، آینده روشن و فرح‌بخشی را برای [[شیعیان]] مجسم نموده به [[امید]] آنروز دلخوشند. [[روح]] [[یأس]] و [[شکست]] را از آنان سلب نموده به کار و کوشش در راه [[هدف]] و [[تهذیب]] [[اخلاق]] و علاقه به [[معارف]] وادارشان کرده است. [[شیعیان]] در عصر تاریک مادیت و شهوت‌پرستی و [[ظلم و ستم]] و [[کفر]] و [[بی‌دینی]] و [[جنگ]] و [[استعمار]]، عصر روشن [[حکومت]] [[توحید]] و [[تکامل]] [[عقول]] [[انسانیت]] و فروریختن دستگاه [[بیدادگری]] و [[برقراری صلح]] حقیقی و رواج بازار [[علوم]] و [[معارف]] را، بالعیان مشاهده می‌نمایند، و اسباب و مقدماتش را فراهم می‌سازند. از این جهت است که در [[احادیث]] [[اهل بیت]]، [[انتظار فرج]] از [[بهترین]] [[عبادات]] و در ردیف [[شهادت]] در راه [[حق]] شمرده شده است‌<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲ تا ۱۵۰.</ref>»<ref>[[ابراهیم امینی|امینی، ابراهیم]]، [[دادگستر جهان (کتاب)|دادگستر جهان]]، ص ۱۵۵-۱۵۸.</ref>.
 {{پایان جمع شدن}}
-{{جمع شدن|۴. حجت الاسلام و المسلمین حکیم؛}}
+{{جمع شدن|۵. حجت الاسلام و المسلمین حکیم؛}}
 [[پرونده:11518.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید منذر حکیم]]]]
 ::::::[[آیت‌الله]] '''[[سید منذر حکیم]]'''، در مقاله ''«[[غیبت حضرت مهدی (مقاله)|غیبت حضرت مهدی]]»'' در این‌باره گفته است:
@@ خط ۱۱۶: / خط ۱۷۳: @@
 {{پایان جمع شدن}}
-{{جمع شدن|۵. حجت الاسلام و المسلمین اشتهاردی؛}}
+{{جمع شدن|۶. حجت الاسلام و المسلمین اشتهاردی؛}}
 [[پرونده:152012.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد محمدی اشتهاردی]]]]
 ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد محمدی اشتهاردی]]'''، در کتاب ''«[[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]»''  در این‌باره گفته است:
@@ خط ۱۲۸: / خط ۱۸۵: @@
 {{پایان جمع شدن}}
-{{جمع شدن|۶. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛}}
+{{جمع شدن|۷. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛}}
 [[پرونده:13681056.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید جعفر موسوی‌نسب]]]]
 ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[سید جعفر موسوی‌نسب]]'''، در کتاب ''«[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:
@@ خط ۱۴۰: / خط ۱۹۷: @@
 {{پایان جمع شدن}}
-{{جمع شدن|۷. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛}}
+{{جمع شدن|۸. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛}}
 [[پرونده:Pic259.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[عبدالمجید زهادت]]]]
 ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب  ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در این‌باره گفته است:
@@ خط ۱۶۸: / خط ۲۲۵: @@
 {{پایان جمع شدن}}
-{{جمع شدن|۸. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛}}
+{{جمع شدن|۹. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛}}
 [[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]]
 ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در دو کتاب ''«[[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]»'' و ''«[[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است: