انواع انتظار چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع اصلی       = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]

| تصویر             = 7626626268.jpg

| مدخل بالاتر     = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[انتظار فرج]]

| مدخل اصلی   = [[انتظار ظهور امام مهدی]]

| مدخل وابسته   =

| پاسخ‌دهنده        =

| پاسخ‌دهندگان       = ۵ پاسخ

==عبارت‌های دیگری از این پرسش==

== پاسخ جامع اجمالی==

<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">

<div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''_{پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:}''</div>

<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">

{|style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left"

|-

|[[پرونده:151910.jpg|75px|link=محمد مهدی آصفی]]||[[پرونده:5784577.jpg|75px|link=علی رضا پناهیان]]||[[پرونده:11364.jpg|75px|link=علی نصیری]]||[[پرونده:1368247.jpg|75px|link=سید مهدی موسوی]]

|_{[[محمد مهدی آصفی|آصفی]]}||_{[[علی رضا پناهیان|پناهیان]]}||_{[[علی نصیری|نصیری]]}||_{[[سید مهدی موسوی|موسوی]]}

==پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه==

{{یادآوری پاسخ}}

{{جمع شدن|۱. آیت الله آصفی؛}}

[[پرونده:151910.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد مهدی آصفی]]]]

::::::آیت‌الله '''[[محمد مهدی آصفی]]'''، در کتاب ''«[[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]»'' در این‌باره گفته است:

[[پرونده:5784577.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علی رضا پناهیان]]]]

::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی رضا پناهیان]]'''، در کتاب ''«[[انتظار عامیانه عالمانه عارفانه (کتاب)|انتظار عامیانه عالمانه عارفانه]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«[[انتظار]] می‌تواند برای هر رخدادی در [[آینده]] باشد. اما [[انتظار]] "[[فرج]]" و [[گشایش]] یکی از مهم‌ترین و در عین حال رایج‌ترین [[انواع انتظار]] است. [[انتظار]] "[[موعود]]" نیز یکی از مصادیق بارز [[انتظار فرج]] و [[گشایش]] محسوب می‌شود. بسیاری از انتظارها را می‌توان در مقوله [[انتظار فرج]] قرار داد؛ [[انتظار]] رسیدن زمان یک [[ملاقات]] یا یک کار ارزشمند، [[انتظار]] شنیدن یک پاسخ مطلوب، یا دیدن یک فرد [[محبوب]]، همه مانند [[انتظار]] [[گشایش]] یک گره، نوعی [[فرج]] به حساب آمده و در منظومه [[انتظار فرج]] قرار می‌گیرند.

::::::تمام کسانی که ملتمس [[دعا]] برای رفع مشکلات و [[چشم‌به‌راه]] برطرف شدن ناآرامی‌ها و ناملایماتی هستند و امیدی به [[آینده]] دارند، [[منتظران فرج]] به حساب می‌آیند. اگرچه تفاوت سطح بین انواع این‌گونه انتظارها هم فراوان است: برخی [[منتظر فرج]] کل عالم هستند و برخی تنها [[فرج شخصی]] خویش را [[انتظار]] می‌کشند؛ برخی [[منتظر]] رفع همه مشکلات‌شان هستند و بعضی [[امید]] به رفع پاره‌ای از آنها را در [[دل]] می‌پرورانند.

::::::بعضی اوقات هم ممکن است ما [[چشم‌به‌راه]] آمدن یک وضعیت نامطلوب و ناخوشایند باشیم، که در این صورت ما بیشتر "نگرانیم" تا "[[منتظر]]". اگرچه می‌توان لفظ [[انتظار]] را برای چنین حالتی هم استفاده کرد، ولی خیلی مأنوس و دلچسب نیست؛ چرا که باید در احساس [[انتظار]]، نوعی [[اشتیاق]] هم وجود داشته باشد.

::::::به هر حال انتظاری که در اینجا می‌خواهیم از آن [[گفتگو]] کنیم، [[انتظار]] "[[فرج]] [[موعود]]" یعنی همان "[[گشایش]] [[وعده]] داده شده به [[بشریت]]" است؛ و از هر انتظاری که سخن می‌گوییم، غرض‌مان [[انتظار]] "تحقق آن وضعیت [[وعده]] داده شده" به دستان [[با کفایت]] [[مهدی موعود]]{{ع}} است که البته دایره گسترده‌ای دارد و بسیاری از انتظارها را هم شامل می‌شود»<ref>[[علی رضا پناهیان|پناهیان؛ علی رضا]]، [[انتظار عامیانه عالمانه عارفانه (کتاب)|انتظار عامیانه عالمانه عارفانه]]، ص ۱۰۳.</ref>.

::::::«[[انتظار ظهور]] [[منجی]] و [[تشکیل حکومت]] [[عدالت‌گستر]] جهانی این [[انتظار]] وجه مشترک تمام نگرش‌های منجی‌گرایی میان [[ادیان]] و آیین‌های آسمانی و غیر آسمانی است. گلد زیهر [[معتقد]] است: [[اعتقاد]] به بازگشت و [[ظهور منجی]]، اختصاص به [[اسلام]] ندارد... پندارهای مشابهی را می‌توان میان [[اقوام]] دیگری نیز به فراوانی یافت. بنابر [[اعتقاد]] هندوییزم، "[[ویشنو]]" در پایان دوره کنونی [[جهان]] به عنوان "کال کی" ظاهر خواهد شد. میان [[اقوام]] شرقی و غربی - حتی میان سرخ‌پوستان [[آمریکا]] - پندارهای مشابهی درباره بازگشت یا [[ظهور]] [[منجی موعود]] پدید آمده است<ref>علی‌اکبر مهدی‌پور، او خواهد آمد، ص ۳۱، به نقل از العقیده و الشریعة فی الاسلام. برای تفصیل بیشتر ر.ک: مدخلی بر تبارشناسی کتاب مقدس، ص۳۷۱-۴۲۳؛ جمعی از نویسندگان، در انتظار خورشید، ص۱۷-۶۶.</ref>.

::::::[[عبرانیان]]، [[منتظر]] قدوم [[مبارک]] "[[مسیح]]" نسلاً بعد [[نسل]] بودند و [[وعده]] آن وجود [[مبارک]]... مکرراً در [[زبور]] و [[کتب انبیاء]] - به ویژه در [[اشعیا]] - داده شده است<ref>قاموس کتاب مقدس، ص ۸۰۶.</ref>. در [[کتب مقدس]] [[هندوان]] "باسک"، "[[شاکمونی]]"، "ریک ودا"، "دید"، "وشن جوک"، "دادتک" و "[[پاتیکل]]" از [[ظهور]] [[منجی موعود]] با نام‌های مختلف همچون "کشن"، "ویشتو" نام برده شده است. در [[کتب مقدس]] [[زرتشتیان]]، همچون "زند"، "جاماسب‌نامه" و "یسنا" نیز از [[انتظار]] آمدن "[[خورشید]] [[جهان]]"، [[سوشیانس]] =][[نجات‌دهنده]] بزرگ [[جهان]][[[گفت‌وگو]] شده است. سایر [[ملل]] همچون [[اسن‌ها]]، [[سلت‌ها]]، [[اقوام]] اسکاندیناوی، [[یونانیان]] و... نیز گفته می‌شود که چشم به [[انتظار ظهور]] مصلحی بزرگ به‌سر می‌برند. [[روح]] و [[جان]] [[انتظار ظهور]] [[منجی]]، در این گفتار [[عیسی]]{{ع}} انعکاس یافته است:

::::::کمرهای خود را بسته، چراغ‌های خود را افروخته بدارید، و مانند کسانی باشید که [[انتظار]] آقای خود را می‌کشند که چه وقت از عروسی مراجعت کند، تا هر وقت آید و در را بکوبد؛ بی‌درنگ برای او باز کنند. خوشا به حال آن غلامان که آقای ایشان چون آید ایشان را بیدار یابد!... پس شما نیز مستعد باشید؛ زیرا در ساعتی که [[گمان]] نمی‌برید، [[پسر انسان]] می‌آید<ref>انجیل لوقا، فصل ۱۲، بندهای ۳۵ - ۳۶.</ref>.از نگاه [[روایات اسلامی]]، [[برترین]] [[اعمال امت]]، [[انتظار فرج]]، یعنی [[انتظار]] [[گشایش]] و [[پیروزی جبهه حق]] بر [[باطل]] دانسته شده است<ref>{{متن حدیث| أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ}} بحارالانوار، ج ۵۰، ص ۳۱۸.</ref>.

::::::چنان‌که از مقایسه میان نگرش‌های مختلف درباره مفهوم نخست [[انتظار]]، یعنی [[انتظار ظهور]] [[منجی]] و [[تشکیل حکومت]] [[عدالت‌گستر]] به‌دست می‌آید که در این نوع از [[انتظار]]، فرض آن است که دست [[مردم]] از دسترسی به [[منجی]] کوتاه است؛ زیرا قرار بر این است که [[منجی]] آنان، در زمان آتی و نامشخص پا به عرصه [[خاک]] گذاشته یا [[ظهور]] کند و [[وعده]] نهایی [[نجات]] را عملی سازد. با چنین فرضی است که به [[مردم]] توصیه می‌شود کمرهای خود را بسته و چراغ‌های خانه را افروخته نگاه دارند. از سویی دیگر، [[انتظار]] به این مفهوم به سطحی عمومی و جهانی ناظر است؛ یعنی هر چشمی [[منتظر]] است [[منجی]]، پرده را کنار زند، تا چشم همه جهانیان به او روشن شود.

:::::: [[انتظار]] [[ملاقات]] [[منجی]] و تحقق پیوند [[معنوی]] گونه دوم [[انتظار]] که براساس دکترین [[مهدویت]] از نگاه [[شیعه]] شکل می‌گیرد و ویژه همین نگاه است، [[انتظار]] [[ملاقات]] و برقراری پیوند [[معنوی]] با [[منجی]] و [[امام عصر]]{{ع}} در دوران کنونی و [[پیش از ظهور]] او است. این نوع از [[انتظار]] عموماً مورد [[غفلت]] قرار گرفته است و معمولاً وقتی سخن از [[انتظار]] می‌رود، همان مفهوم و گونه نخست به ذهن تداعی می‌کند. مقصود ما از این نوع [[انتظار]] که آثار و نتایج موثری دارد، آن است که براساس [[تفکر]] [[شیعه]] هر [[انسان]] [[مؤمن]] و دلباخته [[امام زمان]]{{ع}} می‌تواند با برطرف کردن حجاب‌ها و تحصیل [[سلامت]] و نزاهت [[باطنی]]، و برخورداری از ظرفیت [[کتمان]] [[دیدار]]، در [[انتظار]] [[ملاقات]] منظم یا غیر منظم [[امام عصر]]{{ع}} نشسته و به [[فیض حضور]] آن [[ذخیره الهی]] نایل آید<ref>رفع حجاب رؤیت امام عصر{{ع}} بسان رفع حجاب درک حضور حضرت حق است؛ چنان‌که مکرراً این مضمون، در دعاها آمده است: {{متن حدیث| أَنَّكَ لَا تُحْجَبُ عَنْ خَلْقِكَ إِلَّا أَنْ تَحْجُبَهُمُ الْأَعْمَالُ دُونَكَ}} مصباح المتهجد، ص ۱۶۲؛ صحیفه سجادیه، ص ۲۱۳، دعای ویژه سحرهای ماه رمضان.</ref> »<ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن (مقاله)|نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن]]، ص 97-99.</ref>.

::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[سید مهدی موسوی]]'''، در مقاله ''«[[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«استاد [[شهید مطهری]] در این باره می‌‌فرماید: [[انتظار فرج]] و [[آرزو]] و [[امید]] و [[دل]] بستن به [[آینده]] دو گونه است: انتظاری که سازنده و نگه دارنده است، تعهدآور است، نیروآفرین و تحرک بخش است، به گونه‌ای که می‌‌تواند نوعی [[عبادت]] و [[حق]] پرستی شمرده شود و انتظاری که [[گناه]] است، ویران‌گر است، [[اسارت]] بخش است، فلج کننده است و نوعی [[اباحی]] گری باید محسوب گردد.این دو نوع [[انتظار فرج]]، معلول دو نوع برداشت از [[ظهور]] [[عظیم]] [[مهدی موعود]]{{ع}} است و این دو نوع برداشت به نوبه خود از دو نوع [[بینش]] دلات رباره تحوو انقلابات [[تاریخی]] ناشی می‌‌شود<ref>مرتضی مطهری، قیام و انقلاب امام مهدی{{ع}} از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۱۴، انتشارات صدرا، ۱۳۸۲شمسی.</ref>»<ref>[[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص ۲۹.</ref>.

[[پرونده:137952.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[رضا علی کرمی]]]]

::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[رضا علی کرمی]]'''، در کتاب ''«[[خانواده منتظر امام زمان (کتاب)|خانواده منتظر امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«[[انتظار]] بر دو گونه است:

:::::#انتظاری که در [[توان]] [[انسان]] نیست آن را جلو یا عقب بیندازد؛ همانند انتظاری که شخص غریق در رسیدن گروه [[نجات]] مستقر در ساحل به سوی خود دارد؛ حال آن که وی آنان را می‌‌نگرد که برای [[نجات]] او به راه افتاده‌اند. بی‌گمان، غریق را یارای آن نیست که زمان رسیدن گروه [[نجات]] را به خود نزدیک‌تر کند. البته این [[انتظار]]، [[امید]] به [[نجات]] را در درون او تقویت کرده و [[نور]] [[امید]] را بر تیرگی‌های یاس و [[نومیدی]] که از هر سو احاطه اش کرده‌اند، خواهد تابانید.

:::::#انتظاری است که [[انسان]] می‌‌تواند آن را نزدیک گرداند و طلب کند؛ مانند بهبودی از [[بیماری]]، اجرای طرحی عمرانی یا [[علمی]] یا تجاری یا [[پیروزی]] بر [[دشمن]] و رهایی از [[فقر]]. همه اینها ریشه در [[انتظار]] دارند و سرعت بخشیدن یا تاخیر انداختن آنها به دست خود [[انسان]] است.

::::::بنابراین، این امکان برای [[انسان]] وجود دارد که در به دست آوردن بهبودی و شفا تعجیل کند یا آن را به تعویق اندازد یا حتی منتفی گرداند، چنان که امکان آن هست در اجرای پروژه‌ای تجاری یا عمرانی یا [[علمی]] [[عجله]] کند یا اجرای آن را به وقتی دیگر موکول کند یا اصلاً رها سازد. همچنین این امکان برای وی هست که به سوی [[پیروزی]] بر [[دشمن]] و [[بی‌نیازی]] [[مالی]] بشتابد یا [[سستی]] ورزد و تأخیر کند یا از خیرشان بگذرد.

::::::با این بیان، [[انتظار]] از نوع دوم با [[انتظار]] از نوع اولی که از آن سخن گفتیم تفاوت خواهد داشت و در محدوده [[قدرت]] و [[اختیار انسان]] هست که در تحقق آنچه که انتظارش را می‌‌کشد، شتاب ورزد یا درنگ و [[سستی]] روا دارد یا عطایش را به لقایش ببخشد. از این رو، [[انتظار]] از نوع دوم، افزون بر "[[امید]]" و "[[مقاومت]]"، به [[انسان]] "حرکت" نیز می‌‌بخشد و حرکت، مخصوص [[انتظار]] است. بی‌گمان اگر [[انسان]] بداند که [[نجات]] و رهایی اش به حرکت، عمل و تلاش وابسته است، چنان حرکت و تلاشی برای رهایی و [[نجات]] خویش به خرج می‌‌دهد که در گذشته [[توان]] انجام آن را نداشته است. بنابراین اگر [[انتظار]] از نوع اول به [[انسان]]، تنها "[[امید]]" و "[[مقاومت]]" می‌‌بخشد، [[انتظار]] از نوع دوم، افزون بر "[[امید]]" و "[[مقاومت]]"، "حرکت" و [[پویایی]] نیز خواهد بخشید»<ref>[[رضا علی کرمی|کرمی؛ رضا علی]]، [[خانواده منتظر امام زمان (کتاب)|خانواده منتظر امام زمان]]، ص ۱۴-۱۵.</ref>.

{{جمع شدن|۶. حجت الاسلام و المسلمین الهی‌نژاد؛}}

[[پرونده:1368264.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[حسین الهی‌نژاد]]]]

::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[حسین الهی‌نژاد]]'''، در مقاله ''«[[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«مقوله [[انتظار]] با رویکردهای گوناگون به اقسام مختلفی تقسیم می‌‌شود. یک بار مقوله [[انتظار]] با توجه به متعلقش مورد ارزیابی قرار می‌‌گیرد که در این صورت می‌‌توان آن را به [[انتظار]] ارزشی و غیرارزشی تقسیم کرد و بار دیگر با توجه به گستره و دامنه، مورد بررسی قرار می‌‌گیرد. که در این فرض می‌‌توان آن را به [[انتظار عام]] و خاص و یا [[مطلق و مقید]] ([[گشایش]] در هر کاری و یا [[گشایش]] در امر [[ظهور امام مهدی]]) متنوع کرد و در رویکرد سوم [[انتظار]] از لحاظ فایده و کارکرد مورد توجه قرار می‌‌گیرد که در این صورت می‌‌توان آن را به [[انتظار مثبت]] و سازنده که در مقابل آن [[انتظار منفی]] و مخرب قرار دارد، تقسیم نمود»<ref>[[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]، ص ۳۱۴.</ref>.

{{پایان جمع شدن}}

::::::در صورتی که بین [[فراگیری ظلم]] و [[جور]] و [[فراگیری]] [[کفر]] تفاوت بسیار هست. تازه آنچه باعث ایجاد [[شرایط ظهور]] است مسأله‌ای غیر از [[رضایت]] به [[گناه]] گنهکاران و [[عداوت]] با [[مصلحان]] است؛ زیر پا گذاشتن حدود [[مسلم]] [[اسلامی]] و تن دادن به تعطیلی [[موازین]] [[اسلام]] و [[قرآن]] و [[راضی]] بودن به آن، چیزی است که با هیچ [[عقل]] سلیمی و [[شرع]] مستحکمی نمی‌سازد.  

::::::اما در مقابل این گروه عده‌ای با [[تمسک]] به [[آیات]] و [[روایات]]، [[ظهور مهدی]] را حلقه‌ای از حلقات [[مبارزه]] [[اهل حق]] و [[باطل]] که به [[پیروزی]] نهائی [[اهل حق]] منتهی می‌‌شود، می‌‌دانند از نظر این دسته سهیم بودن یک فرد در این [[سعادت]] به این است که آن فرد عملا در گروه [[اهل حق]] باشد. [[ظهور مهدی]] منتی است بر [[مستضعفان]]، وسیله‌ای است برای [[پیشوا]] شدن آنان و وعده‌ای است که در [[کتب آسمانی]] به [[صالحان]] داده شده است.  

* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛

* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛

* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].  

{{پایان}}

==پانویس==

{{یادآوری پانویس}}

{{انتظار افقی}}

[[رده:مهدویت]]

[[رده:پرسش‌]]

[[رده:پرسش‌های مهدویت]]

[[رده:اتمام لینک داخلی]]