تعاون در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخهها
←مقدمه
جز (جایگزینی متن - '''']]؛' به '''']]') |
(←مقدمه) |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*تعاون به مفهوم مشارکت همگانی در انجام امور از اصول اساسی [[سنت]] اسلامی است. جامعههای انسانی میتوانند براساس تعاون و همکاری به زندگی [[اجتماعی]] خود ادامه دهند و با بهبود آن، حیات [[اجتماعی]] خود را ارتقا بخشند. [[خداوند سبحان]] در [[قرآن کریم]] میفرماید: در [[نیکوکاری]] و [[پرهیزکاری]] با یکدیگر همکاری کنید و در [[گناه]] و تعدّی دستیار هم نشوید و از [[خدا]] پروا کنید که [[خدا]] سخت [[کیفر]] است<ref>{{متن قرآن| يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُحِلُّواْ شَعَائِرَ اللَّهِ وَلاَ الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلاَ الْهَدْيَ وَلاَ الْقَلائِدَ وَلا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِّن رَّبِّهِمْ وَرِضْوَانًا وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُواْ وَلاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُواْ وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبَرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُواْ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ}}؛ سوره مائده، آیه ۲.</ref>. از اینرو تعاون جزو [[اصول اسلامی]] و اساس آن بر اصل [[حمایت]] [[استوار]] است. همچنین تعاون امری مطلق نیست، بلکه نسبت به موارد خاص، یعنی بِرّ و [[تقوا]] (عمل خیر) جریان دارد. بنابراین افراد نباید در عمل ناروا و [[تجاوز]] و [[ستم]] [[همیاری]] و تعاون داشته باشند. از اینرو [[امام]] {{ع}} فرمود: هرگاه ستمدیده و مظلومی را دیدی در برابر [[ستمکار]] یاریاش ده<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۱</ref>. و نیز فرمود: گفتارت بر مبنای [[حق]] و عملت بر مبنای [[پاداش الهی]] باشد و [[دشمن]] [[ظالم]] و یاور [[مظلوم]] باشید<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷</ref>. سفارشهای [[قرآن کریم]] و [[امامان معصوم]] {{عم}} بر اصل | *[[تعاون]] به مفهوم مشارکت همگانی در انجام امور از اصول اساسی [[سنت]] [[اسلامی]] است. جامعههای انسانی میتوانند براساس [[تعاون]] و [[همکاری]] به [[زندگی]] [[اجتماعی]] خود ادامه دهند و با بهبود آن، حیات [[اجتماعی]] خود را ارتقا بخشند. [[خداوند سبحان]] در [[قرآن کریم]] میفرماید: در [[نیکوکاری]] و [[پرهیزکاری]] با یکدیگر [[همکاری]] کنید و در [[گناه]] و تعدّی دستیار هم نشوید و از [[خدا]] [[پروا]] کنید که [[خدا]] سخت [[کیفر]] است<ref>{{متن قرآن| يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُحِلُّواْ شَعَائِرَ اللَّهِ وَلاَ الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلاَ الْهَدْيَ وَلاَ الْقَلائِدَ وَلا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِّن رَّبِّهِمْ وَرِضْوَانًا وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُواْ وَلاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُواْ وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبَرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُواْ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ}}؛ سوره مائده، آیه ۲.</ref>. از اینرو [[تعاون]] جزو [[اصول اسلامی]] و اساس آن بر اصل [[حمایت]] [[استوار]] است. همچنین [[تعاون]] امری مطلق نیست، بلکه نسبت به موارد خاص، یعنی بِرّ و [[تقوا]] (عمل خیر) جریان دارد. بنابراین افراد نباید در عمل ناروا و [[تجاوز]] و [[ستم]] [[همیاری]] و [[تعاون]] داشته باشند. از اینرو [[امام]] {{ع}} فرمود: هرگاه ستمدیده و مظلومی را دیدی در برابر [[ستمکار]] یاریاش ده<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۱</ref>. و نیز فرمود: گفتارت بر مبنای [[حق]] و عملت بر مبنای [[پاداش الهی]] باشد و [[دشمن]] [[ظالم]] و [[یاور]] [[مظلوم]] باشید<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷</ref>. سفارشهای [[قرآن کریم]] و [[امامان معصوم]] {{عم}} بر اصل [[تعاون]]، دلیلی است بر آنکه [[انسان]] در امور [[زندگی]] محتاج [[یاری]] دیگران است. نحوه [[خلقت انسان]] بهگونهای است که همواره در پیشبرد [[زندگی دنیوی]] و [[اخروی]] خود به دیگران [[نیازمند]] است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۱۹۸.</ref>. | ||
==نقش تعاون در اجتماع== | ==نقش تعاون در اجتماع== | ||
*تعاون و همکاری در [[جامعه]] موضوعی [[اجتماعی]] است و هرکس در هر مقامی برای احقاق [[حقوق]] [[اجتماعی]] و... نیاز به آن دارد. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: و کسی نیست که در احقاق [[حق]] از [[یاری]] [[خدا]] بینیاز باشد، هر چند [[منزلت]] وی در [[حق]] بزرگتر یا فضیلتی در [[دین]] بیشتر از دیگران باشد. [[آدمی]] هر چند [[خرد]] و بیمقدار باشد و در دیدهها بیارج آید، میتواند دیگران را برای اجرای [[حق]] [[یاری]] دهد یا از دیگران [[یاری]] خواهد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۷</ref>. از اینرو همه باید با همکاری یکدیگر و با اجتماع و [[اتحاد]] و فعالیتهای [[اجتماعی]] به [[حقوق]] خود برسند. مفهوم [[کلام]] [[امام]] این است که هیچکس در هر مقامی، نباید خود را بینیاز از همکاری دیگران بداند و هر کس، هر اندازه در نظرها کوچک آید، نباید تصور کند که کوچکتر از این است که [[دعوت]] به همکاری شود یا دیگران به او کمک کنند. از اینرو همه افراد به یکدیگر محتاجاند و همه باید در حد [[توانایی]] خود [[تلاش]] کنند. [[رفتار]] مبتنی بر تعاون، که ویژگی دو سویگی را بههمراه دارد، کهتر و مهتر نمیشناسد و [[جایگاه]] [[اجتماعی]] افراد در [[التزام]] به تعاون دخالتی ندارد. [[امام]] {{ع}} میفرماید که هیچکس اعم از کوچک و بزرگ از همکاری بینیاز نیست<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۷</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 198- 199.</ref>. | *تعاون و همکاری در [[جامعه]] موضوعی [[اجتماعی]] است و هرکس در هر مقامی برای احقاق [[حقوق]] [[اجتماعی]] و... نیاز به آن دارد. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: و کسی نیست که در احقاق [[حق]] از [[یاری]] [[خدا]] بینیاز باشد، هر چند [[منزلت]] وی در [[حق]] بزرگتر یا فضیلتی در [[دین]] بیشتر از دیگران باشد. [[آدمی]] هر چند [[خرد]] و بیمقدار باشد و در دیدهها بیارج آید، میتواند دیگران را برای اجرای [[حق]] [[یاری]] دهد یا از دیگران [[یاری]] خواهد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۷</ref>. از اینرو همه باید با همکاری یکدیگر و با اجتماع و [[اتحاد]] و فعالیتهای [[اجتماعی]] به [[حقوق]] خود برسند. مفهوم [[کلام]] [[امام]] این است که هیچکس در هر مقامی، نباید خود را بینیاز از همکاری دیگران بداند و هر کس، هر اندازه در نظرها کوچک آید، نباید تصور کند که کوچکتر از این است که [[دعوت]] به همکاری شود یا دیگران به او کمک کنند. از اینرو همه افراد به یکدیگر محتاجاند و همه باید در حد [[توانایی]] خود [[تلاش]] کنند. [[رفتار]] مبتنی بر تعاون، که ویژگی دو سویگی را بههمراه دارد، کهتر و مهتر نمیشناسد و [[جایگاه]] [[اجتماعی]] افراد در [[التزام]] به تعاون دخالتی ندارد. [[امام]] {{ع}} میفرماید که هیچکس اعم از کوچک و بزرگ از همکاری بینیاز نیست<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۷</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 198- 199.</ref>. |