خوش‌گمانی: تفاوت میان نسخه‌ها

*[[حضرت حق]] در این زمینه می‌فرماید: {{متن قرآن|وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِي خَبُثَ لَا يَخْرُجُ إِلَّا نَكِدًا}}<ref>«و گیاه سرزمین پاک به اذن پروردگارش بیرون می‌آید و از آن (سرزمین) که ناپاک است جز به سختی و کندی (گیاهی) بیرون نمی‌آید» سوره اعراف، آیه ۵۸.</ref>. از این‌رو کسانی که به این حسنه [[اخلاقی]] متّصف شوند، تنها و تنها در این عالم زیبائی و درستی می‌بینند؛ و اصلاً به احتمال دیگری جز از این مجال بروز نمی‌دهند. [[قرآن کریم]] نیز مواردی که [[گمان]] را طرفی دیگر نباشد، آن را به جای [[علم]] به‌کار برده است: {{متن قرآن|حَتَّى إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّسُلُ}}<ref>«تا آنجا که پیامبران به آستانه نومیدی رسیدند » سوره یوسف، آیه ۱۱۰.</ref>؛ {{متن قرآن|وَظَنُّوا أَنْ لَا مَلْجَأَ مِنَ اللَّهِ إِلَّا}}<ref>« و دریافتند که پناهگاهی از خداوند جز به سوی خود او نیست» سوره توبه، آیه ۱۱۸.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۸۲.</ref>.

===ظنّ [[نیکو]] در [[حقّ]] [[حضرت حق]]===

*اکنون اضافه می‌کنیم که توجه به داستان [[حضرت موسی]]{{ع}}، در این زمنیه راهگشا است. [[حضرت حق]]، موسای [[نبی]]{{ع}} را نخست در خانه [[دشمن]] جای می‌دهد؛ آنگاه او را به محضر [[شعیب]]{{ع}} [[هدایت]] می‌فرماید تا از او درس آموزد؛ آنگاه او را به عنوان [[رسول]] به سوی قومش [[مبعوث]] می‌گرداند، و او را از موهبت [[معجزات]] فراوان برخوردار می‌سازد؛ آنگاه او را [[فرمان]] می‌دهد تا به دربار آن کس که ادّعای خدائی می‌کند، بشتابد و با [[ملاطفت]] او را از این سخن بازدارد؛ و سرانجام با شکافتن دریا، اژدها شدن عصای چوبین و دیگر [[معجزات]]، [[هدایت]] [[قوم]] را به‌دست او ممکن می‌سازد!.

*[[برتر]] از این امّا، توجّه به این نکته [[آدمی]] را در [[برترین]] مراتب حُسن ظن به [[حضرت حق]] قرار می‌دهد، که او - جلَّ وعلا!- چنان به [[بندگان]] خود نظر [[لطف]] فرموده است، که کلمه [[تشریعی]] خود: [[قرآن کریم]] و کلمه [[تکوینی]] خود: صاحبان [[عصمت]]{{عم}} را از [[برترین]] اُفق [[عالم هستی]]، به پائین‌ترین مراتب آن ارسال فرموده، و در مراتب گوناگون آنان را تنزّل بخشیده، تا [[آدمیان]] [[توان]] [[درک]] آن اَنوار را دریابند؛ و این همه نبوده جز برای آنکه اینان [[هدایت]] شوند و راه به سرمنزل مقصود برند: {{متن قرآن|شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ}}<ref>«(روزهای روزه گرفتن در) ماه رمضان است که قرآن را در آن فرو فرستاده‌اند؛ به رهنمودی برای مردم و برهان‌هایی (روشن) از راهنمایی و جدا کردن حقّ از باطل» سوره بقره، آیه ۱۸۵.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۸۳.</ref>.

*آری! [[حضرت حق]] اینان را برای [[هدایت]] [[مردمان]] ارسال می‌فرماید، با آنکه می‌داند [[مردم]] هم [[قرآن]] را فراموش می‌کنند، و هم [[معصومان]]{{عم}} را به زجر و [[ناسپاسی]] به [[قتل]] می‌رسانند!؛ با این وجود امّا به‌خاطر محبّتی که نسبت به آنان دارد، سر از هدایتشان باز نمی‌کشد: {{متن قرآن|يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا}}<ref>«پروردگارا! امّت من این قرآن را کنار نهادند» سوره فرقان، آیه ۳۰.</ref>.

*به این سخن [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در این زمینه بنگرید:"هیچ [[پیامبری]] آن‌گونه که من [[آزار]] شدم، مورد [[آزار]] و اذیّت قرار نگرفت" <ref>{{متن حدیث| مَا أُوذِيَ‌ نَبِيٌّ مِثْلَ‌ مَا أُوذِيتُ‌}}؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۳۶۶.</ref>؛ حال با وجود چنین [[رحمت]] بی‌منتهائی، [[آدمی]] را می‌رسد که نسبت به [[حضرت حق]] ظنّ [[نیکو]] نداشته بالاترین مراتب حُسن ظن را در [[حقّ]] او روا نسازد؟!»<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۸۳.</ref>.

*این حالت، شادمانیِ دائمی را در پی خواهد داشت. چه [[رضایت]] از [[حضرت حق]] و آنچه در عالَم پدید آورده است، [[شادمانی]]، و زان پس [[زندگی]] خوش و [[رضایت]] از آن را به دنبال خواهد آورد.

*و به سخن [[حضرت حق]] متمسّک می‌شود که: {{متن قرآن|وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ}}<ref>«و هیچ چیز نیست جز آنکه گنجینه‌های آن نزد ماست و ما آن را جز به اندازه معیّن فرو نمی‌فرستیم» سوره حجر، آیه ۲۱.</ref>.

*این چنین کس، [[بلاها]] و سختی‌های عالَم را نیز از [[الطاف]] غیر [[آشکار]] [[حق]] می‌داند؛ و این [[آیه شریفه]] را به هنگام روی‌کرد [[سختی‌ها]]،‌ زمزمه می‌نماید: {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ}}<ref>«و بی‌گمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی دارایی‌ها و کسان و فرآورده‌ها می‌آزماییم، و شکیبایان را نوید بخش! همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد می‌گویند: "انّا للّه و انّا الیه راجعون" (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز می‌گردیم بر آنان از پروردگارشان درودها و بخشایشی است و آنانند که رهیافته‌اند» سوره بقره، آیه ۱۵۵-۱۵۷.</ref>. بلکه در می‌یابد که آسانی‌ها، در گرو [[سختی‌ها]] و شیرینی‌ها در بند تلخی‌ها است؛ [[حضرت حق]] نیز می‌فرماید: {{متن قرآن|فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا}}<ref>«به راستی با دشواری، آسانی همراه است به راستی با دشواری، آسانی همراه است» سوره انشراح، آیه ۵-۶.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۸۶.</ref>.

*در قاموس این افراد، "نمی‌توانم" و "برایم امکان ندارد" جائی نداشته، تنها عباراتی همچون "اگر بخواهم می‌توانم" و "باید به انجام رسد"، بر زبان و ذهن آنان حکم‌فرمائی می‌کند. [[حضرت حق]] در [[وصف]] این افراد می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ نَحْنُ أَوْلِيَاؤُكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ}}<ref>«فرشتگان بر آنان که گفتند: پروردگار ما خداوند است سپس پایداری کردند، فرود می‌آیند که نهراسید و اندوهناک نباشید و شما را به بهشتی که وعده می‌دادند مژده باد! ما دوستان شما در این جهان و در جهان واپسینیم» سوره فصلت، آیه ۳۰-۳۱.</ref>؛ و باز می‌فرماید: {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً}}<ref>«آیا ندیده‌اید که خداوند آنچه را در آسمان‌ها و در زمین است برای شما رام کرد و نعمت‌های آشکار و پنهان خود را بر شما تمام کرد؟» سوره لقمان، آیه ۲۰.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۸۷.</ref>.