پرش به محتوا

آیه مباهله در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


*{{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءنَا وَنِسَاءكُمْ وَأَنفُسَنَا وأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ}}<ref>هرکس دربارۀ دین پس از علمی که تو را آمد، با تو احتجاج کرد، بگو بیایید فرزندان ما و فرزندان شما، زنان ما و زنان شما و جانهای ما و جانهای شما را فراخوانیم، سپس مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم؛ سوره آل عمران، آیه:۶۱.</ref>
==چیستی [[مباهله]]===
==[[مباهله]] در لغت==
*[[مباهله]]، یعنی کسانی که بر سر مسئله مهم [[دینی]] با یکدیگر [[مجادله]] می‌‌کنند و هیچ یک سخن طرف دیگر را نمی‌نپذیرند، در جایی حضور می‌‌یابند و با دعایی خاص و [[تضرع]] و [[زاری]] از [[خداوند]] می‌‌خواهند از میان آنها [[دروغگو]] را رسوا و مجازات کند<ref>مجمع البحرین‌، ج۱، ص ۲۵۸.</ref>.<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۵۰.</ref>  
*[[مباهله]] به این معنا است که کسانی بر سر مسئله مهم [[دینی]] با یکدیگر مجادله کنند و هیچ یک سخن طرف دیگر را نپذیرد. از این رو در جایی حضور یابند و با دعایی خاص و [[تضرع]] و [[زاری]]، از [[خداوند]] بخواهند که از میان آنها [[دروغگو]] را رسوا و مجازات کند<ref>مجمع البحرین‌، ۱/ ص ۲۵۸.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 50.</ref>.
===[[واقعه مباهله]]===
 
*بنابر منابع معتبر [[تاریخی]] در سال ۱۰ هجری، هیئتی از [[مسیحیان]] [[نجران]] نزد [[پیامبر اسلام]]{{صل}} آمدند و دربارۀ [[الوهیت]] [[حضرت عیسی]]{{ع}} با ایشان به [[مجادله]] پرداختند. اعضای هیئت [[معتقد]] بودند [[روح]] [[عیسی]]{{ع}} به طور خاص، [[روح]] خدایی است. [[پیامبر]]{{صل}} این عقیدۀ شرک‌ آلود را رد کرد و از آنان خواست به [[توحید]] روی آورند. [[مسیحیان]] نپذیرفتند و به [[سختی]] با [[دعوت پیامبر]]{{صل}} [[مخالفت]] کردند. برای همین بود آیۀ [[مباهله]]: {{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ}}<ref>«از آن پس كه به آگاهى رسيده ‏اى، هر كس كه درباره او با تو مجادله كند، بگو: بياييد تا حاضر آوريم، ما فرزندان خود را و شما فرزندان خود را، ما زنان خود را و شما زنان خود را، ما برادران خود را و شما برادران خود را. آن گاه دعا و تضرع كنيم و لعنت خدا را بر دروغگويان بفرستيم.» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref> نازل شد. [[خداوند]] در این [[آیه]] به [[پیامبر]] (صلی [[الله]] علیه و آ‌له) [[فرمان]] می‌دهد آنان را به [[مباهله]] بخواند تا معلوم شود چه کسی راست می‌گوید و چه کسی [[دروغ]]. سرانجام [[پیامبر]]{{صل}} آنان را برای روز مشخصی به [[مباهله]] فراخواند؛ چون روز [[موعود]] فرا رسید، [[پیامبر]] (صلی [[الله]] علیه و آ‌‌‌‌‌‌له) همراه [[اهل بیت]] خود یعنی [[امام علی]]{{ع}}، [[حضرت]] [[فاطمه]]{{س}}، [[امام حسن]]{{ع}} و [[امام حسین]]{{ع}} برای [[مباهله]] حاضر شد. [[مسیحیان]] [[نجران]] چندان بر [[عقیده]] خود [[استوار]] نبودند و با دیدن [[پیامبر]]{{صل}} و همراهانش که [[صداقت]] و [[صلابت]] از چهره‌هایشان نمایان بود به [[هراس]] افتادند و از [[مباهله]] منصرف شدند، ولی [[اسلام]] نیاوردند و به پرداخت [[جزیه]] [[رضایت]] دادند<ref>ر.ک: مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۲۱، ص۳۵۶ـ ۲۷۶؛ فروغ ابدیت‌، ج۲، ص ۴۵۰ـ ۴۳۱.</ref>.
==واقعه [[مباهله]]==
*اصل این واقعه قطعی و سندی بر [[حقانیّت]] [[اسلام]] است. افزون بر منابع پُرشمار [[شیعه]]، بیش از شصت منبع [[اهل سنت]] ماجرای [[مباهله]] را [[نقل]] کرده‌اند و همگی مطرح کرده‌اند که [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} همراه او بوده‌اند<ref>ر.ک: اهل البیت و آیة المباهلة، ص ۲۷ـ ۴.</ref>.<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۵۰.</ref>
*بنابر منابع معتبر [[تاریخی]]، در سال ۱۰ هجری، هیئتی از [[مسیحیان]] [[نجران]] پیش [[پیامبر اسلام]]{{صل}} آمد و درباره [[الوهیت]] [[حضرت عیسی]]{{ع}} با ایشان به مجادله پرداخت. اعضای هیئت [[معتقد]] بودند که [[روح]] [[عیسی]]{{ع}} به طور خاص، یک [[روح]] خدایی است<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 50.</ref>.
===[[پیام]] آیۀ [[مباهله]]===
*[[پیامبر]]{{صل}} این [[عقیده]] شرک‌آلود را رد کرد و از آنان خواست که به [[توحید]] روی آورند. [[مسیحیان]] نپذیرفتند و به [[سختی]] با [[دعوت پیامبر]]{{صل}} [[مخالفت]] کردند. برای همین بود که [[آیه مباهله]] نازل شد.[[خداوند]] در این [[آیه]] به [[پیامبر]]{{صل}} [[فرمان]] می‌دهد که آنان را به [[مباهله]] بخواند تا معلوم شود چه کس راست می‌گوید و چه کس [[دروغ]]. سرانجام [[پیامبر]]{{صل}} آنان را برای روز مشخصی به [[مباهله]] فراخواند. چون موعد فرا رسید، همراه [[اهل بیت]] خود- یعنی [[امام علی]]{{ع}}، [[حضرت]] [[فاطمه]]{{س}}، [[امام حسن]]{{ع}} و [[امام حسین]]{{ع}}- به [[مباهله]] حاضر شد. [[مسیحیان]] [[نجران]] چندان بر [[عقیده]] خود [[استوار]] نبودند و با دیدن [[پیامبر]]{{صل}} و همراهانش- که [[صداقت]] و [[صلابت]] از چهره‌هایشان نمایان بود- به [[هراس]] افتادند و از [[مباهله]] منصرف شدند؛ ولی [[اسلام]] نیاوردند و به پرداخت [[جزیه]] [[رضا]] دادند <ref>بحارالأنوار، ۲۱/ ۳۵۶- ۲۷۶؛ فروغ ابدیت‌، ۲/ ۴۵۰- ۴۳۱.</ref>. افزون بر منابع پُرشمار [[شیعه]]، بیش از شصت منبع [[اهل سنت]] ماجرای [[مباهله]] را [[نقل]] کرده‌اند و همگی آورده‌اند که [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} نیز همراه او بوده‌اند<ref>اهل البیت و آیة المباهلة، ۲۷- ۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 50.</ref>.
آیۀ [[مباهله]] دو نوع [[پیام]] دارد:
 
۱. [[پیام]] عام: آیۀ یکی از [[دلایل قرآنی]] برای رد نظریۀ [[کثرت‌گرایی دینی]] ([[پلورالیسم]]) است. همچنین بر [[انحراف]] [[مسیحیت]] دلالت دارد. [[مسلمانان]] می‌توانند با استفاده از این [[آیه]] [[استدلال]] کنند که تنها [[شریعت]] [[حق]] از زمان [[بعثت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[دین اسلام]] است<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص۵۰ ـ۵۱.</ref>.
==پیام‌های [[آیه مباهله]]==
۲. [[پیام]] خاص: آیۀ از آیاتی است که به صراحت‌ از [[برتری]] [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}} بر دیگر [[مردم]]، حکایت می‌کند. الفاظی که در [[آیه]] به کار رفته‌اند، نزدیکی بسیار فراوان [[اهل بیت]]{{ع}} و به ویژه [[امام علی]]{{ع}} را به [[پیامبر]]{{صل}} نشان می‌دهند. در کلمۀ «انفسنا» با آنکه تعبیر جان‌های ما جمع است، ولی وقتی [[رسول خدا]]{{صل}}، [[علی]]{{ع}} را همراه خود آورد او به منزلۀ [[جان]] [[محمّد]] {{صل}} محسوب شده است و [[جایگاه]] والای او را نزد [[خدا]] و [[پیامبر]] و [[برتری]] او را بر صحابۀ دیگر نشان می‌دهد. در [[ادبیات]] شعری با عنوان [[جان]] [[پیامبر]] و [[نفس]] او و به یکی بودن این دو [[جان]] [[عزیز]] اشارات فراوان شده است<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۶.</ref>. این [[یگانگی]] از دلایلی است که بر [[خلافت بلافصل]] [[امام علی]]{{ع}} [[گواهی]] می‌دهد؛ زیرا بدیهی است پس از [[پیامبر]] {{صل}}، کسی که همچون خود اوست و جانش با [[جان]] او یکی است از دیگران برای جانشینی‌اش سزاوارتر است<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص۵۰ ـ۵۱.</ref>.
*[[آیه مباهله]] دو نوع [[پیام]] دارد:
#'''[[پیام]] عام برای [[انسان]]:''' [[آیه مباهله]] یکی از [[دلایل قرآنی]] رد نظریه [[کثرت‌گرایی دینی]] ([[پلورالیسم]]) است. همچنین، بر [[انحراف]] [[مسیحیت]] دلالت دارد. [[مسلمانان]] می‌توانند با استفاده از این [[آیه]] [[استدلال]] کنند که تنها [[شریعت]] [[حق]]، از زمان [[بعثت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[دین اسلام]] است.
#'''[[پیام]] خاص برای [[مسلمانان]]:''' [[آیه مباهله]] از آیاتی است که به صراحت‌ از [[برتری]] [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} بر دیگر [[مردم]]، حکایت می‌کند. الفاظی که در [[آیه]] به کار رفته‌اند، نزدیکی بسیار فراوان [[اهل بیت]]{{ع}} و به ویژه [[امام علی]]{{ع}} را به [[پیامبر]]{{صل}} نشان می‌دهند. کلمه "انفسنا"، که فقط [[پیامبر]]{{صل}} و [[امام علی]]{{ع}} را در برمی‌گیرد، بر [[یگانگی]] [[نفس]] و [[جان]] آنان اشاره دارد و این [[یگانگی]] از دلایلی است که بر [[خلافت بلافصل]] [[امام علی]]{{ع}} گواهی می‌دهد؛ زیرا بدیهی است که پس از [[پیامبر]]{{صل}}، کسی که همچون خود او است و جانش با [[جان]] او یکی است، از دیگران برای جانشینی‌اش سزاوارتر است<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 50-51.</ref>.


==منابع==
==منابع==
۱۱۲٬۹۹۸

ویرایش