دیدار با امام مهدی: تفاوت میان نسخهها
←امکان ملاقات همراه شناخت و عدم پذیرش ادعای ملاقات
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
=====[[امکان ملاقات]] بدون [[شناخت]]===== | =====[[امکان ملاقات]] بدون [[شناخت]]===== | ||
*در این دیدگاه، [[امکان ملاقات]]، مورد پذیرش است؛ ولی وقوع [[ملاقات]] همراه [[شناخت]] آن [[حضرت]] را در این دوران، غیر قابل پذیرش و آن را با فلسفۀ [[غیبت]] در [[تعارض]] میداند. در [[تأیید]] این دیدگاه از [[نایب خاص]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[محمد بن عثمان]] [[نقل]] شده است که میگوید: "به [[خدا]] [[سوگند]]! همانا [[صاحب]] این امر، هرسال در موسم [[حج]] حاضر میشود؛ [[مردم]] را میبیند و آنها را میشناسد و [[مردم]]، او را میبینند؛ ولی نمیشناسند"<ref>{{متن حدیث|وَ اللَّهِ إِنَّ صَاحِبَ هَذَا الْأَمْرِ لَیَحْضُرُ الْمَوْسِمَ کُلَّ سَنَةٍ یَرَی النَّاسَ وَ یَعْرِفُهُمْ وَ یَرَوْنَهُ وَ لَا یَعْرِفُونَهُ}}؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۲؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۲۰.</ref>.<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۴۲۵؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۰۹ ـ ۴۱۵.</ref> | *در این دیدگاه، [[امکان ملاقات]]، مورد پذیرش است؛ ولی وقوع [[ملاقات]] همراه [[شناخت]] آن [[حضرت]] را در این دوران، غیر قابل پذیرش و آن را با فلسفۀ [[غیبت]] در [[تعارض]] میداند. در [[تأیید]] این دیدگاه از [[نایب خاص]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[محمد بن عثمان]] [[نقل]] شده است که میگوید: "به [[خدا]] [[سوگند]]! همانا [[صاحب]] این امر، هرسال در موسم [[حج]] حاضر میشود؛ [[مردم]] را میبیند و آنها را میشناسد و [[مردم]]، او را میبینند؛ ولی نمیشناسند"<ref>{{متن حدیث|وَ اللَّهِ إِنَّ صَاحِبَ هَذَا الْأَمْرِ لَیَحْضُرُ الْمَوْسِمَ کُلَّ سَنَةٍ یَرَی النَّاسَ وَ یَعْرِفُهُمْ وَ یَرَوْنَهُ وَ لَا یَعْرِفُونَهُ}}؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۲؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۲۰.</ref>.<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۴۲۵؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۰۹ ـ ۴۱۵.</ref> | ||
===== | =====[[امکان ملاقات]] همراه [[شناخت]] و عدم پذیرش ادعای [[ملاقات]]===== | ||
*در این دیدگاه، نه فقط [[امکان]] و وقوع [[ملاقات]] مورد پذیرش است، بلکه [[ملاقات]] همراه با [[شناخت]] آن [[حضرت]] نیز پذیرفته شده است؛ امّا آنچه مورد [[انکار]] است اینکه ملاقاتکننده، [[حق]] ندارد مشاهدۀ خود را برای دیگران [[نقل]] نماید؛ به [[بیان]] دیگر، ادعای [[ملاقات]] نماید. این دیدگاه، به طور عمده از توقیعی با این مضمون استفاده شده است. در این [[توقیع]] که شش روز پیش از [[مرگ علی بن محمد سمری]]، ([[آخرین سفیر]] خاص [[امام زمان]]{{ع}}) از [[ناحیه]] آن [[حضرت]] صادر شده، چنین آمده است: «... به زودی از [[شیعیان]] من، کسانی خواهند آمد که [[ادعای مشاهده]] بکنند. [[آگاه]] باشید هرکس پیش از [[خروج سفیانی]] و [[صیحه آسمانی]] [[ادعای مشاهده]] کند، او دروغگوی افترا زننده است»<ref>{{متن حدیث|سَیَأْتِی شِیعَتِی مَنْ یَدَّعِی الْمُشَاهَدَةَ أَلَا فَمَنِ ادَّعَی الْمُشَاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْیَانِیِّ وَ الصَّیْحَةِ فَهُوَ کَاذِبٌ مُفْتَرٍ}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۵۱۶، ح ۴۴.</ref>. مدعی، اعم از این است که به ادعای خویش [[اطمینان]] داشته باشد یا به [[دروغ]]، ادعایی را مطرح کند یا بپندارد [[حق]] است<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۰۹ ـ ۴۱۵.</ref>. دربارۀ این [[روایت]]، همچنان که بعضی بزرگان هم فرمودهاند، ممکن است مراد از اینکه مدّعی مشاهده، [[کذّاب]] و مفتری خوانده شده است، کسانی باشند که ادّعای [[نیابت]] کنند و بخواهند با دعوی مشاهده و شرفیابی، خود را واسطۀ بین [[امام]] و [[مردم]] معرفی نمایند. بنابراین، مراد از [[توقیع]]، نفی مطلق مشاهده و شرفیابی نیست، بلکه مقصود، نفی ادعایی است که [[دلیل]] بر تعیین شخص خاصی به [[نیابت]] باشد. در نتیجه، هم شرفیابی اشخاص به حضور آن [[حضرت]] ثابت است و هم [[کذب]] و بطلان ادّعای کسانی که در [[غیبت کبری]]، ادّعای [[سفارت]] و [[نیابت]] خاصّه و وساطت بین آن [[حضرت]] و [[مردم]] را مینمایند، معلوم است<ref>امامت و مهدویت، لطف اللّه صافی، ج ۲، ص ۴۷۴.</ref>. هر چند برخی در [[سند]] این [[توقیع]] خدشه وارد کرده و آن را ضعیف و مرسل دانستهاند<ref>بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۳۱۸.</ref>، اما [[حقیقت]] این است که [[توقیع]] یاد شده را نمیتوان مرسل دانست؛ زیرا با بررسی شرح حال راویانِ [[توقیع]]، روشن میشود [[شیخ صدوق]] آن را از [[مشایخ]] [[معتمد]] خویش [[نقل]] کرده است<ref>مکیال المکارم، ج، ۲، ص ۳۵۸؛ چشم به راه مهدی، ۵۸ ـ ۵۱.</ref>. | *در این دیدگاه، نه فقط [[امکان]] و وقوع [[ملاقات]] مورد پذیرش است، بلکه [[ملاقات]] همراه با [[شناخت]] آن [[حضرت]] نیز پذیرفته شده است؛ امّا آنچه مورد [[انکار]] است اینکه ملاقاتکننده، [[حق]] ندارد مشاهدۀ خود را برای دیگران [[نقل]] نماید؛ به [[بیان]] دیگر، ادعای [[ملاقات]] نماید. این دیدگاه، به طور عمده از توقیعی با این مضمون استفاده شده است. در این [[توقیع]] که شش روز پیش از [[مرگ علی بن محمد سمری]]، ([[آخرین سفیر]] خاص [[امام زمان]]{{ع}}) از [[ناحیه]] آن [[حضرت]] صادر شده، چنین آمده است: «... به زودی از [[شیعیان]] من، کسانی خواهند آمد که [[ادعای مشاهده]] بکنند. [[آگاه]] باشید هرکس پیش از [[خروج سفیانی]] و [[صیحه آسمانی]] [[ادعای مشاهده]] کند، او دروغگوی افترا زننده است»<ref>{{متن حدیث|سَیَأْتِی شِیعَتِی مَنْ یَدَّعِی الْمُشَاهَدَةَ أَلَا فَمَنِ ادَّعَی الْمُشَاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْیَانِیِّ وَ الصَّیْحَةِ فَهُوَ کَاذِبٌ مُفْتَرٍ}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۵۱۶، ح ۴۴.</ref>. مدعی، اعم از این است که به ادعای خویش [[اطمینان]] داشته باشد یا به [[دروغ]]، ادعایی را مطرح کند یا بپندارد [[حق]] است<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۰۹ ـ ۴۱۵.</ref>. دربارۀ این [[روایت]]، همچنان که بعضی بزرگان هم فرمودهاند، ممکن است مراد از اینکه مدّعی مشاهده، [[کذّاب]] و مفتری خوانده شده است، کسانی باشند که ادّعای [[نیابت]] کنند و بخواهند با دعوی مشاهده و شرفیابی، خود را واسطۀ بین [[امام]] و [[مردم]] معرفی نمایند. بنابراین، مراد از [[توقیع]]، نفی مطلق مشاهده و شرفیابی نیست، بلکه مقصود، نفی ادعایی است که [[دلیل]] بر تعیین شخص خاصی به [[نیابت]] باشد. در نتیجه، هم شرفیابی اشخاص به حضور آن [[حضرت]] ثابت است و هم [[کذب]] و بطلان ادّعای کسانی که در [[غیبت کبری]]، ادّعای [[سفارت]] و [[نیابت]] خاصّه و وساطت بین آن [[حضرت]] و [[مردم]] را مینمایند، معلوم است<ref>امامت و مهدویت، لطف اللّه صافی، ج ۲، ص ۴۷۴.</ref>. هر چند برخی در [[سند]] این [[توقیع]] خدشه وارد کرده و آن را ضعیف و مرسل دانستهاند<ref>بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۳۱۸.</ref>، اما [[حقیقت]] این است که [[توقیع]] یاد شده را نمیتوان مرسل دانست؛ زیرا با بررسی شرح حال راویانِ [[توقیع]]، روشن میشود [[شیخ صدوق]] آن را از [[مشایخ]] [[معتمد]] خویش [[نقل]] کرده است<ref>مکیال المکارم، ج، ۲، ص ۳۵۸؛ چشم به راه مهدی، ۵۸ ـ ۵۱.</ref>. | ||