دروغ در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

دروغ در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۸ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۳۹

۶ بایت حذف‌شده ، ‏۸ آوریل ۲۰۲۰

←‏رسوایی

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۱۳۵: / خط ۱۳۵: @@
 *[[دروغ]] آثار و پیامدهای [[دنیایی]] و [[آخرتی]] بسیاری دارد که بیشتر آنها دامنگیر خود [[دروغگو]] می‌گردند: {{متن قرآن|إِنْ يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ}}<ref>«اگر دروغگو باشد، دروغش به زیان خود اوست» سوره غافر، آیه ۲۸.</ref>؛ نیز {{متن قرآن|ثُمَّ لَمْ تَكُن فِتْنَتُهُمْ إِلاَّ أَن قَالُواْ وَاللَّهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِينَ}}<ref>سپس بهانه آنان، جز این نیست که می‌گویند سوگند به خداوند- پروردگار ما- که ما از مشرکان نبوده‌ایم؛ سوره انعام، آیه ۲۳.</ref>. افزون بر این،[[ دروغ]] پیامدهای زیان‌باری برای دیگران و [[جامعه]] دارد. مهم‌ترین پیامدهای [[دروغ]] از دیدگاه [[قرآن]] در پی می‌آیند<ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[دروغ (مقاله)|دروغ]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱۲.</ref>.
 ===[[رسوایی]]===
-*[[دروغگویی]] گاه رسوا شدن شخص [[دروغگو]] را در پی دارد<ref>نمونه، ج۱۹، ص۵۱۷؛ دروغ، ص۱۹۹.</ref>، زیرا وی هرچند [[زیرک]] باشد، نمی‌تواند همه جوانب و پیامدهای [[دروغ]] خود را در نظر بگیرد، از این رو برخی جوانب [[پنهان]] مانده او را رسوا می‌سازند<ref>المیزان، ج۱۱، ص۱۰۳؛ نمونه، ج۹، ص۳۵۱-۳۵۲؛ دروغ، ص۱۹.</ref>، چنان که آوردن [[پیراهن حضرت یوسف]]{{ع}} و خون‌آلود کردن آن، [[برادران]] دروغگوی وی را رسوا کرد: {{متن قرآن|وَجَاءُوا عَلَى قَمِيصِهِ بِدَمٍ كَذِبٍ}}<ref>«و خونی دروغین را بر پیراهن او آوردند» سوره یوسف، آیه ۱۸.</ref>. {{متن قرآن|دَمٍ كَذِبٍ}} به دیده برخی خونی بود که [[دروغ]] بودن آن [[آشکار]] بود، زیرا با [[خون]] [[انسان]] بسیار متفاوت بود<ref>الفرقان، ج۱۵، ص۴۶. </ref>. افزون بر این، پیراهن [[یوسف]]{{ع}} نیز سالم بود و اگر گرگ وی را خورده بود، پیراهنش را پاره می‌کرد<ref>جامع البیان، ج۱۲، ص۲۱۳؛ مجمع البیان، ج۵، ص۳۷۴-۳۷۵؛ تفسیر قرطبی، ج۹، ص۱۴۹.</ref>، از این‌رو [[حضرت یعقوب]]{{ع}} با مشاهده پیراهن [[یوسف]]{{ع}} به [[دروغ]] بودن ادعای آنان پی‌برد و آن را برخاسته از هوس‌های [[نفسانی]] آنان دانست<ref>جامع البیان، ج۱۲، ص۲۱۵؛ المیزان، ج۱۱، ص۱۰۴؛ نمونه، ج۹، ص۳۴۵.</ref>: {{متن قرآن|قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنْفُسُكُمْ أَمْرًا}}<ref>«(یعقوب) گفت: (نه چنین است که می‌گویید) بلکه (هوای) نفستان کاری را در چشمتان آراست» سوره یوسف، آیه ۱۸.</ref>. [[همسر]] [[عزیز مصر]] نیز اندک زمانی پس از [[دروغ]] خود، رسوا گردید<ref>نمونه، ج۹، ص۳۸۳.</ref>، زیرا [[نشانه ]][[راستگویی]] [[حضرت یوسف]]{{ع}} و [[دروغ]] [[زلیخا]] یعنی پاره‌شدن پیراهن [[یوسف]] از پشت سر، بر همگان هویدا بود: {{متن قرآن|فَلَمَّا رَأَى قَمِيصَهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ قَالَ إِنَّهُ مِنْ كَيْدِكُنَّ... * يُوسُفُ أَعْرِضْ عَنْ هَذَا وَاسْتَغْفِرِي لِذَنْبِكِ إِنَّكِ كُنْتِ مِنَ الْخَاطِئِينَ}}<ref>«و چون (شویش) دید که پیراهن مرد از پشت دریده است گفت: بی‌گمان این از نیرنگ شما زنان است... * ای یوسف! از این (رویداد) روی بگردان (و در گذر) و (ای زن!) تو نیز برای گناهت آمرزش بخواه که تو بی‌گمان از خطاکاران بوده‌ای» سوره یوسف، آیه ۲۸-۲۹.</ref>. بر پایه روایتی، [[خدا]] [[فراموشی]] را بر [[دروغگو]] می‌افکند<ref>الکافی، ج۲، ص۳۴۱؛ وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۲۴۵؛ بحارالانوار، ج۶۹، ص۲۵۱.</ref>، از این‌رو [[دروغ]] خود را فراموش کرده و پس از مدتی سخن دیگری در تضاد با آن بر زبان می‌آورد که رسوایش می‌کند<ref>شرح اصول کافی، ج۹، ص۴۰۲؛ بحارالانوار، ج۶۹، ص۲۵۱.</ref><ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[دروغ (مقاله)|دروغ]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱۲.</ref>.
+*[[دروغگویی]] گاه رسوا شدن شخص [[دروغگو]] را در پی دارد<ref>نمونه، ج۱۹، ص۵۱۷؛ دروغ، ص۱۹۹.</ref>، زیرا وی هرچند [[زیرک]] باشد، نمی‌تواند همه جوانب و پیامدهای [[دروغ]] خود را در نظر بگیرد، از این رو برخی جوانب [[پنهان]] مانده او را رسوا می‌سازند<ref>المیزان، ج۱۱، ص۱۰۳؛ نمونه، ج۹، ص۳۵۱-۳۵۲؛ دروغ، ص۱۹.</ref>، چنان که آوردن [[پیراهن حضرت یوسف]]{{ع}} و خون‌آلود کردن آن، [[برادران]] دروغگوی وی را رسوا کرد: {{متن قرآن|وَجَاءُوا عَلَى قَمِيصِهِ بِدَمٍ كَذِبٍ}}<ref>«و خونی دروغین را بر پیراهن او آوردند» سوره یوسف، آیه ۱۸.</ref>. {{متن قرآن|دَمٍ كَذِبٍ}} به دیده برخی خونی بود که [[دروغ]] بودن آن [[آشکار]] بود، زیرا با [[خون]] [[انسان]] بسیار متفاوت بود <ref>الفرقان، ج۱۵، ص۴۶. </ref>. افزون بر این، پیراهن [[یوسف]]{{ع}} نیز سالم بود و اگر گرگ وی را خورده بود، پیراهنش را پاره می‌کرد<ref>جامع البیان، ج۱۲، ص۲۱۳؛ مجمع البیان، ج۵، ص۳۷۴-۳۷۵؛ تفسیر قرطبی، ج۹، ص۱۴۹.</ref>، از این‌رو [[حضرت یعقوب]]{{ع}} با مشاهده پیراهن [[یوسف]]{{ع}} به [[دروغ]] بودن ادعای آنان پی‌برد و آن را برخاسته از هوس‌های [[نفسانی]] آنان دانست: {{متن قرآن|قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنْفُسُكُمْ أَمْرًا}}<ref>«(یعقوب) گفت: (نه چنین است که می‌گویید) بلکه (هوای) نفستان کاری را در چشمتان آراست» سوره یوسف، آیه ۱۸.</ref><ref>جامع البیان، ج۱۲، ص۲۱۵؛ المیزان، ج۱۱، ص۱۰۴؛ نمونه، ج۹، ص۳۴۵.</ref>.
+*[[همسر]] [[عزیز مصر]] نیز اندک زمانی پس از [[دروغ]] خود، رسوا گردید<ref>نمونه، ج۹، ص۳۸۳.</ref>، زیرا [[نشانه ]][[راستگویی]] [[حضرت یوسف]]{{ع}} و [[دروغ]] [[زلیخا]] یعنی پاره‌شدن پیراهن [[یوسف]] از پشت سر، بر همگان هویدا بود: {{متن قرآن|فَلَمَّا رَأَى قَمِيصَهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ قَالَ إِنَّهُ مِنْ كَيْدِكُنَّ يُوسُفُ أَعْرِضْ عَنْ هَذَا وَاسْتَغْفِرِي لِذَنْبِكِ إِنَّكِ كُنْتِ مِنَ الْخَاطِئِينَ}}<ref>«و چون (شویش) دید که پیراهن مرد از پشت دریده است گفت: بی‌گمان این از نیرنگ شما زنان است ای یوسف! از این (رویداد) روی بگردان (و در گذر) و (ای زن!) تو نیز برای گناهت آمرزش بخواه که تو بی‌گمان از خطاکاران بوده‌ای» سوره یوسف، آیه ۲۸-۲۹.</ref>.
+*بر پایه روایتی، [[خدا]] [[فراموشی]] را بر [[دروغگو]] می‌افکند<ref>الکافی، ج۲، ص۳۴۱؛ وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۲۴۵؛ بحارالانوار، ج۶۹، ص۲۵۱.</ref>، از این‌رو [[دروغ]] خود را فراموش کرده و پس از مدتی سخن دیگری در تضاد با آن بر زبان می‌آورد که رسوایش می‌کند<ref>شرح اصول کافی، ج۹، ص۴۰۲؛ بحارالانوار، ج۶۹، ص۲۵۱.</ref><ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[دروغ (مقاله)|دروغ]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱۲.</ref>.
 ===[[بی‌اعتمادی]]===
 [[دروغ]] سبب سلب [[اعتماد دیگران]] از شخص می‌گردد<ref>نمونه، ج۱۱، ص۴۱۵؛ دروغ، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref>، از این‌رو [[برادران]] [[یوسف]] وقتی برای بار دوم همراه بردن [[برادر]] دیگرشان را درخواست کردند، [[حضرت یعقوب]]{{ع}} داستان [[یوسف]]{{ع}} را [[یادآوری]] و از پذیرش خواسته آنان [[خودداری]] کرد<ref>{{متن قرآن|قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنْتُكُمْ عَلَى أَخِيهِ مِنْ قَبْلُ فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ}} «گفت: آیا شما را بر او جز همان‌گونه امین می‌توانم داشت که پیش از این بر برادرش امین داشته بودم؟ پس خداوند بهترین نگهبان و او بخشاینده‌ترین بخشایندگان است» سوره یوسف، آیه ۶۴.</ref>؛ ولی پس از پافشاری آنان، آن [[حضرت]] به شرط سپردن وثیقه پذیرفت که بنیامین را با آنان همراه کند: {{متن قرآن|قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّى تُؤْتُونِ مَوْثِقًا مِنَ اللَّهِ لَتَأْتُنَّنِي}}<ref>«(یعقوب) گفت: هرگز او را با شما نمی‌فرستم تا در پیشگاه خداوند به من پیمانی سپارید که او را نزد من باز می‌آورید» سوره یوسف، آیه ۶۶.</ref>. [[مفسران]] مراد از این وثیقه را [[عهد]] یا [[سوگند]] [[برادران]] [[یوسف]] دانسته‌اند<ref>المیزان، ج۱۱، ص۲۱۷؛ تفسیر قرطبی، ج۹، ص۲۲۵.</ref>. همچنین به خبر [[دروغگو]] اعتمادی نیست، از این‌رو [[قرآن کریم]] در [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا}}<ref>«ای مؤمنان! اگر بزهکاری برایتان خبری آورد بررسی کنید» سوره حجرات، آیه ۶.</ref> به [[مسلمانان]] [[فرمان]] می‌دهد که اگر [[فاسق]] خبری را برای آنان [[نقل]] کرد، تفحص کرده و بی‌تحقیق آن را نپذیرند. مراد از {{متن قرآن|فَاسِقٌ}} در [[آیه]] به نظر بسیاری دروغگوست<ref>جامع البیان، ج۶، ص۳۶۰؛ التبیان، ج۹، ص۳۴۴؛ الدر المنثور، ج، ص۲۸۱.</ref>. در [[روایات اسلامی]] نیز دروغ بسیار، سبب [[بی‌اعتمادی]] دیگران دانسته شده است<ref>الکافی، ج۲، ص۳۴۱؛ وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۲۴۴.</ref><ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[دروغ (مقاله)|دروغ]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱۲.</ref>.