همسایه: تفاوت میان نسخهها
←مقدمه
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
*براساس [[تعالیم دینی]]، [[زندگی اجتماعی]] [[انسانها]] شکل میگیرد. [[امام علی]]{{ع}} در انگارهای کلی، [[مردمان]] را به دو صنف تقسیم میکند: [[مردمان]] از دو دسته بیرون نیستند؛ یا در [[دین]] با تو برادرند، یا در [[آفرینش]] با تو برابر<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۸۹۸.</ref>. | *براساس [[تعالیم دینی]]، [[زندگی اجتماعی]] [[انسانها]] شکل میگیرد. [[امام علی]]{{ع}} در انگارهای کلی، [[مردمان]] را به دو صنف تقسیم میکند: [[مردمان]] از دو دسته بیرون نیستند؛ یا در [[دین]] با تو برادرند، یا در [[آفرینش]] با تو برابر<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۸۹۸.</ref>. | ||
*از این [[سخن امام]] مشخص میشود که ملاک در [[زندگی اجتماعی]] و [[مهرورزی]] در روابط [[شهروندی]]، تنها [[انسان]] بودن است و [[دین]] و مسلک و مرام [[انسانها]] در ارتباط با [[زندگی اجتماعی]] و مسئولیتهای [[شهروندی]] دخالتی ندارد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 898.</ref>. | *از این [[سخن امام]] مشخص میشود که ملاک در [[زندگی اجتماعی]] و [[مهرورزی]] در روابط [[شهروندی]]، تنها [[انسان]] بودن است و [[دین]] و مسلک و مرام [[انسانها]] در ارتباط با [[زندگی اجتماعی]] و مسئولیتهای [[شهروندی]] دخالتی ندارد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 898.</ref>. | ||
*از جمله موارد و مصادیق [[زندگی اجتماعی]]، [[همسایگی]] است. همسایه در لغت بهمعنای همجواری است به این معنا که دو تن یا دو [[خانواده]] در کنار هم خانه داشته باشند یا در دو قسمت یک خانه [[زندگی]] کنند. این معنا در زبان [[عربی]] در واژه "جار" بهمعنای پناهنده، [[حمایت]] شده، تحت [[حمایت]] و تحت کفالت، مفهوم یافته است. بر این اساس، [[همسایگان]] و [[پشتیبان]] یکدیگرند. [[همسایگان]] افزون بر [[قوانین]] و [[حق]] و [[حقوقی]] که در ارتباط با [[شهروندی]] و زیست [[اجتماعی]] تعریف میشود، از [[حقوق]] و مسئولیتهایی مضاعف نسبت به یکدیگر برخوردارند. اهمیت موضوع بهقدری است که [[امام علی]]{{ع}} در بستر [[شهادت]] که آخرین و مهمترین سفارشها را به [[فرزندان]] خویش و دیگر [[مردمان]] دارد، به ان نیز اشاره میکند: شما را به [[خدا]] درباره [[همسایگان]] که سفارش [[پیامبر]] شماست و همواره درباره آنان سفارش میفرمود تا آنجا که ما [[گمان]] بردیم بهزودی از ما [[ارث]] برند<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۸۹۹.</ref>. | *از جمله موارد و مصادیق [[زندگی اجتماعی]]، [[همسایگی]] است. همسایه در لغت بهمعنای همجواری است به این معنا که دو تن یا دو [[خانواده]] در کنار هم خانه داشته باشند یا در دو قسمت یک خانه [[زندگی]] کنند. این معنا در زبان [[عربی]] در واژه "جار" بهمعنای پناهنده، [[حمایت]] شده، تحت [[حمایت]] و تحت کفالت، مفهوم یافته است. بر این اساس، [[همسایگان]] و [[پشتیبان]] یکدیگرند. [[همسایگان]] افزون بر [[قوانین]] و [[حق]] و [[حقوقی]] که در ارتباط با [[شهروندی]] و زیست [[اجتماعی]] تعریف میشود، از [[حقوق]] و مسئولیتهایی مضاعف نسبت به یکدیگر برخوردارند. اهمیت موضوع بهقدری است که [[امام علی]]{{ع}} در بستر [[شهادت]] که آخرین و مهمترین سفارشها را به [[فرزندان]] خویش و دیگر [[مردمان]] دارد، به ان نیز اشاره میکند: شما را به [[خدا]] درباره [[همسایگان]] که سفارش [[پیامبر]] شماست و همواره درباره آنان سفارش میفرمود تا آنجا که ما [[گمان]] بردیم بهزودی از ما [[ارث]] برند<ref>{{متن حدیث|اللَّهَ اللَّهَ فِي جِيرَانِكُمْ، فَإِنَّهُمْ وَصِيَّةُ نَبِيِّكُمْ مَا زَالَ يُوصِي بِهِمْ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُمْ}}؛ نهج البلاغه، نامه ۴۷</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۸۹۹.</ref>. | ||
*در [[تعالیم]] [[اوصیا]]، همسایه چون خود فرد، یا فردی از افراد [[خانواده]] تصور شده است. [[امام علی]]{{ع}} آنجا که در [[نکوهش]] تعصبورزی سخن میگوید، در [[علی]] حال در مورد [[تعصب]] در برخی صفات [[نیک]] از جمله همسایهداری سفارش میکند: پس برای خصلتهای [[پسندیده]] [[تعصب]] داشته باشید؛ خصلتهایی مانند نگهداشت [[حق]] همسایه، [[وفا به پیمان]]، فرمانبرداری از [[نیکوکاران]] و نافرمانیِ گردنکشان، [[احسان]] به هنگام چیرگی، خودداری از [[ستم]] و [[گردنکشی]]، مهم شمردن [[خونریزی]]، رعایت [[انصاف]] نسبت به [[مردم]]، فرونشاندن [[خشم]] و دوری جستن از [[فساد]] در [[زمین]]<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۸۹۹.</ref>. | *در [[تعالیم]] [[اوصیا]]، همسایه چون خود فرد، یا فردی از افراد [[خانواده]] تصور شده است. [[امام علی]]{{ع}} آنجا که در [[نکوهش]] تعصبورزی سخن میگوید، در [[علی]] حال در مورد [[تعصب]] در برخی صفات [[نیک]] از جمله همسایهداری سفارش میکند: پس برای خصلتهای [[پسندیده]] [[تعصب]] داشته باشید؛ خصلتهایی مانند نگهداشت [[حق]] همسایه، [[وفا به پیمان]]، فرمانبرداری از [[نیکوکاران]] و نافرمانیِ گردنکشان، [[احسان]] به هنگام چیرگی، خودداری از [[ستم]] و [[گردنکشی]]، مهم شمردن [[خونریزی]]، رعایت [[انصاف]] نسبت به [[مردم]]، فرونشاندن [[خشم]] و دوری جستن از [[فساد]] در [[زمین]]<ref>{{متن حدیث|فَإِنْ كَانَ لَا بُدَّ مِنَ الْعَصَبِيَّةِ، فَلْيَكُنْ تَعَصُّبُكُمْ لِمَكَارِمِ الْخِصَالِ وَ مَحَامِدِ الْأَفْعَالِ وَ مَحَاسِنِ الْأُمُورِ الَّتِي تَفَاضَلَتْ فِيهَا الْمُجَدَاءُ وَ النُّجَدَاءُ مِنْ بُيُوتَاتِ الْعَرَبِ وَ يَعَاسِيبِ القَبَائِلِ، بِالْأَخْلَاقِ الرَّغِيبَةِ وَ الْأَحْلَامِ الْعَظِيمَةِ وَ الْأَخْطَارِ الْجَلِيلَةِ وَ الْآثَارِ الْمَحْمُودَةِ، فَتَعَصَّبُوا لِخِلَالِ الْحَمْدِ مِنَ الْحِفْظِ لِلْجِوَارِ وَ الْوَفَاءِ بِالذِّمَامِ وَ الطَّاعَةِ لِلْبِرِّ وَ الْمَعْصِيَةِ لِلْكِبْرِ وَ الْأَخْذِ بِالْفَضْلِ وَ الْكَفِّ عَنِ الْبَغْيِ وَ الْإِعْظَامِ لِلْقَتْلِ وَ الْإِنْصَافِ لِلْخَلْقِ وَ الْكَظْمِ لِلْغَيْظِ وَ اجْتِنَابِ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۸۹۹.</ref>. | ||
*بنابر چنین تعالیمی، از [[پیامبر]] [[نقل]] است که [[جبرئیل]] در چندین نوبت بر ایشان فرود آمد و حضرتش را نسبت به همسایه سفارش کرده. نیز ایشان حفظ [[احترام]] همسایه را بهمثابه [[احترام به مادر]] برمیشمردند. [[امام علی]]{{ع}} نیز حفظ هیچ حرمتی را چون [[حرمت]] [[همسایگی]] محترم نمیشمرد. از اینرو [[انسانها]] موظفاند با [[همسایگان]] خود [[خوشرفتاری]] کنند. در [[تعالیم]] [[اهل بیت]]، [[خوشرفتاری]] با [[همسایگان]] عدد آنها را افزایش میدهد و موجب [[آبادانی]] سرزمینها میشود. [[مکتب]] [[دین]] مسئولیتهایی را برای [[همسایگی]] برمیشمرد. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} تأمین [[قوت]] روزانه همسایه را از جمله [[مسئولیتها]] برمیشمرد و شخصی را که نسبت به [[گرسنگی]] همسایه بیتفاوت باشد، [[مسلمان]] نمیداند. همچنین تأمین نیازهای [[زندگی]] همسایه بر عهده همسایه است. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} دریغ و [[بیتفاوتی]] نسبت به نیازهای همسایه و [[امانت]] ندادن مایحتاج [[زندگی]] به آنها را موجب دریغ خیر [[خداوند]] و واگذری [[آدمی]] به حال خویش میداند. همچنین [[امام علی]]{{ع}} بخشی از [[نیکی]] و [[احسان]] به [[همسایگان]] را احوالپرسی از آنها میداند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۸۹۹.</ref>. | *بنابر چنین تعالیمی، از [[پیامبر]] [[نقل]] است که [[جبرئیل]] در چندین نوبت بر ایشان فرود آمد و حضرتش را نسبت به همسایه سفارش کرده. نیز ایشان حفظ [[احترام]] همسایه را بهمثابه [[احترام به مادر]] برمیشمردند. [[امام علی]]{{ع}} نیز حفظ هیچ حرمتی را چون [[حرمت]] [[همسایگی]] محترم نمیشمرد. از اینرو [[انسانها]] موظفاند با [[همسایگان]] خود [[خوشرفتاری]] کنند. در [[تعالیم]] [[اهل بیت]]، [[خوشرفتاری]] با [[همسایگان]] عدد آنها را افزایش میدهد و موجب [[آبادانی]] سرزمینها میشود. [[مکتب]] [[دین]] مسئولیتهایی را برای [[همسایگی]] برمیشمرد. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} تأمین [[قوت]] روزانه همسایه را از جمله [[مسئولیتها]] برمیشمرد و شخصی را که نسبت به [[گرسنگی]] همسایه بیتفاوت باشد، [[مسلمان]] نمیداند. همچنین تأمین نیازهای [[زندگی]] همسایه بر عهده همسایه است. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} دریغ و [[بیتفاوتی]] نسبت به نیازهای همسایه و [[امانت]] ندادن مایحتاج [[زندگی]] به آنها را موجب دریغ خیر [[خداوند]] و واگذری [[آدمی]] به حال خویش میداند. همچنین [[امام علی]]{{ع}} بخشی از [[نیکی]] و [[احسان]] به [[همسایگان]] را احوالپرسی از آنها میداند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۸۹۹.</ref>. | ||