سوء عاقبت در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

==معانی سوء [[عاقبت]]==

*"سوء [[عاقبت]]" چندین معنی دارد. در اینجا به شماری از این معانی اشاره می‌‌کنیم:

#'''[[مبتلا]] شدن به [[کفر]] و [[فسق]] بعد از [[ایمان]] و [[تقوی]] :''' روشن است که این مورد، در شمار بدترین مصادیق همان شماره پیشین است. [[قرآن کریم]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن|وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْنَاهُ آيَاتِنَا فَانْسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطَانُ فَكَانَ مِنَ الْغَاوِينَ}}<ref>«و خبر آن کسی را برای آنان بخوان که (دانش) آیات خویش را بدو ارزانی داشتیم اما او از آنها کناره گرفت و شیطان در پی او افتاد و از گمراهان شد» سوره اعراف، آیه ۱۷۵.</ref>. پس از این، چند داستان و حکایت در این زمینه ذکر خواهد شد.  

#'''خارج شدن از [[دنیا]] بدون [[ایمان]]، و یا بهمراه [[فسق]]:''' [[حضرت حق]] می‌فرماید: {{متن قرآن|فَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِهَا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ}}<ref>«و دارایی‌ها و فرزندان آنان تو را به شگفتی نیفکند، جز این نیست که خداوند می‌خواهد آنان را در زندگی این جهان به عذاب افکند و در حالی که کافرند جانشان (از تن) بیرون رود» سوره توبه، آیه ۵۵.</ref>. چه بسیار سخنان [[کفرآمیز]] و یا [[فسق]] آمیز، که لحظاتی پیش از [[مرگ]] از زبان بعضی از [[مردمان]] شنیده شده است! [[روایات]] بسیاری به این نکته اشاره می‌‌نماید که: [[شیطان]] با حیله‌های گوناگون، بهنگام [[مرگ]] [[ایمان]] را از [[انسان]] باز می‌‌ستاند؛ و اگر امدادخواهی از [[ولایت علوی]] و کمک‌ستانی از [[معصومین]]{{عم}} نبود، وارد شدن به [[قبر]] در حالی که [[ایمان]] [[انسان]] به هدر نرفته باشد، سخت مشکل - بلکه غیر ممکن! – می‌نمود<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۹-۴۳۰.</ref>.

==عوامل سوء [[عاقبت]]==

#'''صفات رذیله:''' [[خداوند]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ}}<ref>«بگو اگر پدرانتان و فرزندانتان و برادرانتان و همسرانتان و دودمانتان و دارایی‌هایی که به دست آورده‌اید و تجارتی که از کساد آن بیم دارید و خانه‌هایی که می‌پسندید از خداوند و پیامبرش و جهاد در راه او نزد شما دوست‌داشتنی‌تر است پس چشم به راه باشید تا خداوند» سوره توبه، آیه ۲۴.</ref>. [[راز]] این مطلب، در آنست که صفات [[رذیلت]] - بویژه [[دنیا]] [[دوستی]] -، [[مانع]] از آن است که [[انسان]] بمرگ خویش [[راضی]] شود، از این‌رو [[فرشتگان]] [[مأمور]] [[مرگ]]، او را به [[زور]] از [[دنیا]] خارج می‌کنند. او هم از [[فرشتگان]] و [[حضرت حق]] - که آنان را به این کار [[مأمور]] نموده است- ناراضی بوده نسبت بدانان غضبناک خواهد بود. از این‌رو در حالتی بر [[حضرت حق]] وارد می‌‌شود، که این صفات [[حجاب]] او شده [[مانع]] از [[درک]] عوالم والای [[آخرت]] می‌گردد. [[قرآن کریم]] به این نکته در این [[آیه]] اشاره فرموده است: {{متن قرآن|كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ}}<ref>«آری، بی‌گمان آنان در آن روز از پروردگارشان باز داشته خواهند بود» سوره مطففین، آیه ۱۵.</ref>.

#'''[[ضعف]] [[ایمان]]:''' [[حضرت حق]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلَى حَرْفٍ فَإِنْ أَصَابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انْقَلَبَ عَلَى وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةَ ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ}}<ref>«و از مردم کسی است که خداوند را با دو دلی می‌پرستد، اگر خیری به او رسد بدان دل استوار می‌دارد و اگر بلایی بدو رسد دگرگون می‌شود ؛ در این جهان و در جهان واپسین زیان دیده است؛ این همان زیان آشکار است» سوره حج، آیه ۱۱.</ref>. بر این اساس، اگر [[ایمان]] فقط در حد لقلقه زبانی [[باقی]] مانده در [[قلب]] [[رسوخ]] ننماید، یکایک [[دشمنان]] انسی و جنّی می‌‌توانند آن را ربوده، [[انسان]] را از آن [[محروم]] نمایند. این مطلب به هنگام بروز مشکلات، صورتی شدیدتر می‌‌یابد؛ لحظات حضور [[مرگ]] در این شمار است، که چنانچه [[ایمان]] در [[نفس]] [[انسان]] جایگزین نشده باشد، [[شیطان]] آن را ربوده [[آدمی]] را بدون [[ایمان]] روانه [[آخرت]] می‌‌سازد<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۴۳۰-۴۳۱.</ref>.