انفاق در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' آنها ' به ' آنها '
جز (جایگزینی متن - 'روزی' به 'روزی') |
جز (جایگزینی متن - ' آنها ' به ' آنها ') |
||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*[[انفاق]] در [[مکتب]] [[اسلام]]، امری بزرگ و سفارششده است. [[انفاق]] بهمعنای صَرف [[مال]] در مصارف نیکوکارانه و اصلی مبنایی در [[مکتب]] [[اسلام]] است. [[خداوند سبحان]] در [[قرآن کریم]] در [[آیات]] گوناگون بر این موضوع اشاره کرده است: ای کسانیکه [[ایمان]] آوردهاید، از دستاوردهای نیکو خویش و از آنچه برایتان از [[زمین]] رویانیدهایم [[انفاق]] کنید، نه از چیزهای ناپاک و بد، که خود | *[[انفاق]] در [[مکتب]] [[اسلام]]، امری بزرگ و سفارششده است. [[انفاق]] بهمعنای صَرف [[مال]] در مصارف نیکوکارانه و اصلی مبنایی در [[مکتب]] [[اسلام]] است. [[خداوند سبحان]] در [[قرآن کریم]] در [[آیات]] گوناگون بر این موضوع اشاره کرده است: ای کسانیکه [[ایمان]] آوردهاید، از دستاوردهای نیکو خویش و از آنچه برایتان از [[زمین]] رویانیدهایم [[انفاق]] کنید، نه از چیزهای ناپاک و بد، که خود آنها را جز از روی اغماض نمیستانید؛ و بدانید که [[خدا]] بینیاز و ستودنی است<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَنفِقُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُم مِّنَ الأَرْضِ وَلاَ تَيَمَّمُواْ الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِآخِذِيهِ إِلاَّ أَن تُغْمِضُواْ فِيهِ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ }}؛ سوره بقره، آیه ۲۶۷.</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 152.</ref>. | ||
*[[انفاق]] از ارکان عمل [[صالح]] است. [[قرآن کریم]] [[انفاق]] را همپای [[ایمان]] برمیشمرد<ref>{{متن قرآن|ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ}}؛ سوره بقره، ۲ – ۳</ref>. از اینرو [[انفاق]] کردن از ویژگیهای [[انسان]] [[مؤمن]] است و او را به [[مقام قرب الهی]] و [[کمال انسانی]] رهنمون میسازد<ref>{{متن قرآن| لَّيْسَ عَلَيْكَ هُدَاهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يَشَاء وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَلأنفُسِكُمْ وَمَا تُنفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغَاء وَجْهِ اللَّهِ وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ }}؛ سوره بقره، آیه ۲۷۲ و {{متن قرآن|وَمِنَ الأَعْرَابِ مَن يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَيَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ قُرُبَاتٍ عِندَ اللَّهِ وَصَلَوَاتِ الرَّسُولِ أَلا إِنَّهَا قُرْبَةٌ لَّهُمْ سَيُدْخِلُهُمُ اللَّهُ فِي رَحْمَتِهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ }}؛ سوره توبه، آیه ۹۹</ref>. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: از [[مال]] به [[قدر]] نیازت نگهدار و آنچه افزون آید، پیشاپیش برای روزی که بدان نیازمند شوی، روانهدار<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۱</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 152.</ref>. | *[[انفاق]] از ارکان عمل [[صالح]] است. [[قرآن کریم]] [[انفاق]] را همپای [[ایمان]] برمیشمرد<ref>{{متن قرآن|ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ}}؛ سوره بقره، ۲ – ۳</ref>. از اینرو [[انفاق]] کردن از ویژگیهای [[انسان]] [[مؤمن]] است و او را به [[مقام قرب الهی]] و [[کمال انسانی]] رهنمون میسازد<ref>{{متن قرآن| لَّيْسَ عَلَيْكَ هُدَاهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يَشَاء وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَلأنفُسِكُمْ وَمَا تُنفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغَاء وَجْهِ اللَّهِ وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ }}؛ سوره بقره، آیه ۲۷۲ و {{متن قرآن|وَمِنَ الأَعْرَابِ مَن يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَيَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ قُرُبَاتٍ عِندَ اللَّهِ وَصَلَوَاتِ الرَّسُولِ أَلا إِنَّهَا قُرْبَةٌ لَّهُمْ سَيُدْخِلُهُمُ اللَّهُ فِي رَحْمَتِهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ }}؛ سوره توبه، آیه ۹۹</ref>. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: از [[مال]] به [[قدر]] نیازت نگهدار و آنچه افزون آید، پیشاپیش برای روزی که بدان نیازمند شوی، روانهدار<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۱</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 152.</ref>. | ||
*[[انفاق]] در [[جامعه]] اگر بهدرستی و بهدست همگان [[اجرا]] شود، موجب میشود همه [[مردم]] از امکانات بهرهمند شوند و از انباشته شدن [[ثروت]] نزد عدهای محدود جلوگیری میکند. این امر باعث میشود [[مال]] و [[ثروت]] در [[جامعه]] در گردش باشد و [[فقر]] و ناداری از [[جامعه]] رخت بربندد. از اینرو [[امام علی]] {{ع}} در فرازی، ثروتاندوزان را در عین زندگی به مردگانی [[تشبیه]] کرده<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۳۹</ref> و [[انفاق]] را نعمتی بزرگ مینامد که در سایه آن هم فرد انفاقکننده به عمل [[صالح]] رسیده است و هم پشتوانهای برای اجتماع فراهم میشود. از اینرو [[امام علی]] {{ع}} در بستر [[شهادت]] ضمن بیان مهمترین سفارش، از [[انفاق]] نیز یاد میکند:[[خدا]] را، [[خدا]] را، درباره [[جهاد]] و به [[مال]] و [[جان]] و زبان خود در [[راه خدا]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷</ref>. [[انفاق]] در صورتی جزء اعمال [[صالح]] شمرده میشود که با [[نیت]] [[خالص]] انجام شود. از اینرو حتی افراد بیبضاعت هم میتوانند [[انفاق]] کنند و از [[ثواب]] و ثمرات آن بهرهمند شوند. گاه روش [[انفاق]] و هزینهگذاری بهصورت [[آزمایش الهی]] جلوهگر میشود. برخی ثروتمندان با [[دین]] خود بر [[خدا]] منت مینهند و هزینهگذاری خود را در راه [[دین]] منتی بر دوش [[دین]] فرض میکنند. [[امام علی]] {{ع}} از قول [[پیامبر]] چنین [[نقل]] میکند: (فرمود:) [[یا علی]]، این [[مردم]] فریفته داراییهای خود شوند و از اینکه [[دین خدا]] را پذیرفتهاند بر خدای منت نهند و [[رحمت]] او را تمنّا کنند و از [[خشم]] او خود را در [[امان]] پندارند. با شبهههای [[دروغ]] و هواهای سهوآمیز، [[حرام]] [[خدا]] را [[حلال]] شمارند، شراب را نبیذ نام نهند و [[حلال]] کنند، [[ربا]] را عنوان خرید و فروش دهند و [[رشوه]] را هدیه خوانند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۵۵</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 152- 153.</ref>. | *[[انفاق]] در [[جامعه]] اگر بهدرستی و بهدست همگان [[اجرا]] شود، موجب میشود همه [[مردم]] از امکانات بهرهمند شوند و از انباشته شدن [[ثروت]] نزد عدهای محدود جلوگیری میکند. این امر باعث میشود [[مال]] و [[ثروت]] در [[جامعه]] در گردش باشد و [[فقر]] و ناداری از [[جامعه]] رخت بربندد. از اینرو [[امام علی]] {{ع}} در فرازی، ثروتاندوزان را در عین زندگی به مردگانی [[تشبیه]] کرده<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۳۹</ref> و [[انفاق]] را نعمتی بزرگ مینامد که در سایه آن هم فرد انفاقکننده به عمل [[صالح]] رسیده است و هم پشتوانهای برای اجتماع فراهم میشود. از اینرو [[امام علی]] {{ع}} در بستر [[شهادت]] ضمن بیان مهمترین سفارش، از [[انفاق]] نیز یاد میکند:[[خدا]] را، [[خدا]] را، درباره [[جهاد]] و به [[مال]] و [[جان]] و زبان خود در [[راه خدا]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷</ref>. [[انفاق]] در صورتی جزء اعمال [[صالح]] شمرده میشود که با [[نیت]] [[خالص]] انجام شود. از اینرو حتی افراد بیبضاعت هم میتوانند [[انفاق]] کنند و از [[ثواب]] و ثمرات آن بهرهمند شوند. گاه روش [[انفاق]] و هزینهگذاری بهصورت [[آزمایش الهی]] جلوهگر میشود. برخی ثروتمندان با [[دین]] خود بر [[خدا]] منت مینهند و هزینهگذاری خود را در راه [[دین]] منتی بر دوش [[دین]] فرض میکنند. [[امام علی]] {{ع}} از قول [[پیامبر]] چنین [[نقل]] میکند: (فرمود:) [[یا علی]]، این [[مردم]] فریفته داراییهای خود شوند و از اینکه [[دین خدا]] را پذیرفتهاند بر خدای منت نهند و [[رحمت]] او را تمنّا کنند و از [[خشم]] او خود را در [[امان]] پندارند. با شبهههای [[دروغ]] و هواهای سهوآمیز، [[حرام]] [[خدا]] را [[حلال]] شمارند، شراب را نبیذ نام نهند و [[حلال]] کنند، [[ربا]] را عنوان خرید و فروش دهند و [[رشوه]] را هدیه خوانند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۵۵</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 152- 153.</ref>. |