پرش به محتوا

هدایت تکوینی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۵: خط ۱۵:
#هدایت تکوینی خاص: [[قرآن کریم]] در آیه‌ای، به نوعی از [[وحی]] اشاره می‌کند که ویژه [[زنبور عسل]] است و مراد، گونه‌ای خاص از [[تعلیم]] و [[هدایت]] است. [[زنبور عسل]] از گذر این هدایت تکوینی خاص امور [[زندگی اجتماعی]] خویش را سامان می‌دهد و بقای خود را تضمین می‌بخشد<ref>{{متن قرآن|وَمِن ثَمَرَاتِ النَّخِيلِ وَالأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ}}؛ سوره نحل، آیه ۶۷؛ {{متن قرآن|وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَلِكَ النُّشُورُ}}؛ سوره فاطر، آیه ۹؛ {{متن قرآن|أَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَيْنَيْنِ وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ}}؛ سوره بلد، آیه ۱۰- ۸.</ref>. این قبیل [[آیات]] بر هدایت تکوینی خاص [[انسان]] [[گواهی]] می‌دهند و از این [[حقیقت]] پرده برمی‌دارند که [[بهره]] [[انسان]] از هدایت تکوینی، بیش از دیگر موجودات است. در هدایت تکوینی [[انسان]]، [[الهام]] به باز شناختن [[خوبی‌ها]] و [[بدی‌ها]] نیز جای دارد و راه او از این گذر به سوی کمال هموار شده است<ref>هدایت در قرآن‌، ۲۷- ۲۵.</ref>. افزون بر این، [[آیات]] یاد شده اهمیت ویژه [[انسان]] را در [[نظام آفرینش]] [[آشکار]] می‌سازند و دلالت می‌کنند که او مدار و محور [[جهان]] [[آفرینش]] است و موجودات و مخلوقات دیگر، خادم اویند و به تبع او آفریده شده‌اند<ref>{{متن قرآن|هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ}}؛ سوره بقره، آیه ۲۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 470.</ref>.
#هدایت تکوینی خاص: [[قرآن کریم]] در آیه‌ای، به نوعی از [[وحی]] اشاره می‌کند که ویژه [[زنبور عسل]] است و مراد، گونه‌ای خاص از [[تعلیم]] و [[هدایت]] است. [[زنبور عسل]] از گذر این هدایت تکوینی خاص امور [[زندگی اجتماعی]] خویش را سامان می‌دهد و بقای خود را تضمین می‌بخشد<ref>{{متن قرآن|وَمِن ثَمَرَاتِ النَّخِيلِ وَالأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ}}؛ سوره نحل، آیه ۶۷؛ {{متن قرآن|وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَلِكَ النُّشُورُ}}؛ سوره فاطر، آیه ۹؛ {{متن قرآن|أَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَيْنَيْنِ وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ}}؛ سوره بلد، آیه ۱۰- ۸.</ref>. این قبیل [[آیات]] بر هدایت تکوینی خاص [[انسان]] [[گواهی]] می‌دهند و از این [[حقیقت]] پرده برمی‌دارند که [[بهره]] [[انسان]] از هدایت تکوینی، بیش از دیگر موجودات است. در هدایت تکوینی [[انسان]]، [[الهام]] به باز شناختن [[خوبی‌ها]] و [[بدی‌ها]] نیز جای دارد و راه او از این گذر به سوی کمال هموار شده است<ref>هدایت در قرآن‌، ۲۷- ۲۵.</ref>. افزون بر این، [[آیات]] یاد شده اهمیت ویژه [[انسان]] را در [[نظام آفرینش]] [[آشکار]] می‌سازند و دلالت می‌کنند که او مدار و محور [[جهان]] [[آفرینش]] است و موجودات و مخلوقات دیگر، خادم اویند و به تبع او آفریده شده‌اند<ref>{{متن قرآن|هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ}}؛ سوره بقره، آیه ۲۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 470.</ref>.
==هدایت تکوینی==
==هدایت تکوینی==
# [[هدایت تکوینی]]: همان [[سرشت]] و [[فطرت]] و غریزه‌ای است که [[خدا]] در همه موجودات قرار داده که [[راه تعیین]] شده خود را طی ‌‌کنند: {{متن قرآن|قَالَ رَبُّنَا الَّذِي أَعْطَى كُلَّ شَيْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى}}<ref>«گفت: پروردگار ما کسی است که آفرینش هر چیز را به (فراخور) او، ارزانی داشته سپس راهنمایی کرده است» سوره طه، آیه ۵۰.</ref>. [[اصل هدایت]] به نباتات، حیوانات و [[انسان]] اختصاص ندارد، بلکه [[خداوند]] ساختمان هر چیز را آن‌گونه که باید و شاید [[خلق]] و [[هدایت]] کرده است: {{متن قرآن|الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى}}<ref>«آنکه آفرید و باندام ساخت، و آنکه اندازه کرد و راه نمود» سوره اعلی، آیه ۲ ـ ۳</ref>، همچنین [[قرآن کریم]]، درباره [[اصل هدایت]] در همه موجودات می‌‌فرماید: {{متن قرآن|وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا}}<ref>«آنگاه آنها را در دو روز (به گونه) هفت آسمان برنهاد و در هر آسمانی کار آن را وحی کرد» سوره فصلت، آیه ۱۲.</ref>. یعنی کاری که هر [[آسمان]] باید انجام دهد به او [[وحی]] کرده و راهش را به او نشان داده است؛ اما [[بشر]] به علت [[عدم آگاهی]] در مورد [[هدایت]] حیوانات چاره‌ای نداشته، الا اینکه اسم مبهمی مانند "[[غریزه]]" بر آن بگذارد<ref>ر.ک: صفوی، سید صدرالدین، هدایت در قرآن، ص؟؟؟؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ص؟؟؟.</ref>. [[آیات قرآنی]] از دو گونه [[هدایت تکوینی]] یاد کرده‌اند:
# هدایت تکوینی: همان [[سرشت]] و [[فطرت]] و غریزه‌ای است که [[خدا]] در همه موجودات قرار داده که [[راه تعیین]] شده خود را طی ‌‌کنند: {{متن قرآن|قَالَ رَبُّنَا الَّذِي أَعْطَى كُلَّ شَيْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى}}<ref>«گفت: پروردگار ما کسی است که آفرینش هر چیز را به (فراخور) او، ارزانی داشته سپس راهنمایی کرده است» سوره طه، آیه ۵۰.</ref>. [[اصل هدایت]] به نباتات، حیوانات و [[انسان]] اختصاص ندارد، بلکه [[خداوند]] ساختمان هر چیز را آن‌گونه که باید و شاید [[خلق]] و [[هدایت]] کرده است: {{متن قرآن|الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى}}<ref>«آنکه آفرید و باندام ساخت، و آنکه اندازه کرد و راه نمود» سوره اعلی، آیه ۲ ـ ۳</ref>، همچنین [[قرآن کریم]]، درباره [[اصل هدایت]] در همه موجودات می‌‌فرماید: {{متن قرآن|وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا}}<ref>«آنگاه آنها را در دو روز (به گونه) هفت آسمان برنهاد و در هر آسمانی کار آن را وحی کرد» سوره فصلت، آیه ۱۲.</ref>. یعنی کاری که هر [[آسمان]] باید انجام دهد به او [[وحی]] کرده و راهش را به او نشان داده است؛ اما [[بشر]] به علت [[عدم آگاهی]] در مورد [[هدایت]] حیوانات چاره‌ای نداشته، الا اینکه اسم مبهمی مانند "[[غریزه]]" بر آن بگذارد<ref>ر.ک: صفوی، سید صدرالدین، هدایت در قرآن، ص؟؟؟؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ص؟؟؟.</ref>. [[آیات قرآنی]] از دو گونه هدایت تکوینی یاد کرده‌اند:
## [[هدایت تکوینی]] عام: همان [[هدایت]] عمومی همه آفریدگان است.
## هدایت تکوینی عام: همان [[هدایت]] عمومی همه آفریدگان است.
## [[هدایت تکوینی]] خاص: بهره [[انسان]] از [[هدایت تکوینی]]، بیش از دیگر موجودات است و به [[انسان]] [[عقل]] و [[شعور]] و [[ادراک]] داده شده که [[حسن و قبح]]، و نفع و ضرر، و [[خیر و شر]]، و [[سعادت]] و [[شقاوت]]، و [[نجات]] و [[هلاکت]]، و خوبی و [[بدی]] را تمییز دهد تا به [[هدف]] و کمال خود برسد<ref>ر.ک: صفوی، سید صدرالدین، هدایت در قرآن، ص؟؟؟؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ص؟؟؟.</ref>.
## هدایت تکوینی خاص: بهره [[انسان]] از هدایت تکوینی، بیش از دیگر موجودات است و به [[انسان]] [[عقل]] و [[شعور]] و [[ادراک]] داده شده که [[حسن و قبح]]، و نفع و ضرر، و [[خیر و شر]]، و [[سعادت]] و [[شقاوت]]، و [[نجات]] و [[هلاکت]]، و خوبی و [[بدی]] را تمییز دهد تا به [[هدف]] و کمال خود برسد<ref>ر.ک: صفوی، سید صدرالدین، هدایت در قرآن، ص؟؟؟؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ص؟؟؟.</ref>.


==منابع==
==منابع==
۱۱۳٬۰۴۳

ویرایش