انسان در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

*'''نکته''': انسان را [[امانتدار]] [[خداوند]] معرفی می‌کند و این مسئله را با ذکر مقدمه‌ای بیان می‌کند و می‌گوید: این [[امانت]] را بر [[آسمان]] به [[زمین]] و کوه‌ها عرضه کرد، ولی آنان از حمل آن سر بر تافتند و از آن هراسیدند، اما انسان آن را بر دوش کشید: {{متن قرآن|إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا}}<ref>«ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کردیم، از برداشتن آن سر برتافتند و از آن هراسیدند و آدمی آن را برداشت؛ بی‌گمان او ستمکاره‌ای نادان است» سوره احزاب، آیه ۷۲.</ref> از این تعبیرها استفاده می‌شود که پذیرفتن [[امانت]] از ویژگی‌های انسان است که همه موجودات [[جهان آفرینش]] از پذیرش آن سر باز زده‌اند. لذا سخن در باره معنای [[امانت]] و ارتباط آن با [[کرامت]] انسان است. بی‌گمان وقتی گفته می‌شود برانسان عرضه شد، منظور این نیست که به صورت [[تشریعی]] و عرضه بر یکایک انسان، آنها پذیرفتند، چون می‌دانیم که چنین چیزی اتفاق نیافتاده است. پس باید منظور از عرضه، نهادن در خمیرمایه و [[فطرت]] انسان باشد، چیزی که می‌تواند مایه امتیاز انسان از موجودات دیگر به لحاظ ساختار وجودی باشد: با [[عقل]]، [[اختیار]] و [[اراده]] که انسان را از سایر موجودات [[برتری]] ببخشد و روشن است که این [[آیه]] در [[مقام]] بیان خبر از [[مقام]] و ارزشگزاری است.

*'''نکته''': انسان از دیدگاه [[قرآن]] از آن چنان [[ارزش]] و مقامی برخوردار است که به [[فرمان خداوند]] همه موجودات [[جهان آفرینش]] در تسخیر او هستند و [[خداوند]] ظرفیت وجودی او را به گونه‌ای آفریده که [[توانایی]] به‌کارگیری موجودات [[جهان]] را به نفع خود دارد و می‌تواند از [[خورشید]]، [[ماه]]، [[ستارگان]]، حیوانات، جمادات و [[امور غیبی]] به نفع خود استفاده کند، بلکه آنها را به تسخیر در آورد. در این باره [[قرآن]] از تسخیر [[خورشید و ماه]]، دریاها، رودها، شب و روز بلکه آنچه در روی [[زمین]]، بلکه آنچه در [[آسمان]] و [[زمین]] برای انسان سخن می‌گوید و این را به عنوان [[ارزش]] و [[برتری]] و [[نعمت]] برای انسان بر می‌شمارد: {{متن قرآن|وَسَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَائِبَيْنِ وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ}}<ref>«و خورشید و ماه را که همواره روانند و نیز شب و روز را رام شما کرد» سوره ابراهیم، آیه ۳۳.</ref> {{متن قرآن|وَسَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْأَنْهَارَ}}<ref>«خداوند است که آسمان‌ها و زمین را آفرید و از آسمان آبی فرو فرستاد که با آن از میوه‌ها برای شما روزی بر آورد و کشتی را برای شما رام کرد تا به فرمان او در دریا روان گردد و رودها را برای شما رام گردانید» سوره ابراهیم، آیه ۳۲.</ref> {{متن قرآن|وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ}}<ref>«و شب و روز و خورشید و ماه را رام شما گردانید و ستارگان رام‌شدگانی به فرمان اویند، به راستی در آن برای گروهی که خرد می‌ورزند نشانه‌هایی است» سوره نحل، آیه ۱۲.</ref> {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا}}<ref>«و اوست که دریا را رام (شما) کرد تا از آن گوشتی تر و تازه بخورید و از آن زیوری (چون مروارید) بیرون آورید که آن را می‌پوشید و کشتی‌ها را در آن می‌نگری که آب شکاف‌اند و (چنین کرد) تا از بخشش او (روزی خود را) فرا چنگ آورید و باشد که سپاس گزارید» سوره نحل، آیه ۱۴.</ref> {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ}}<ref>«آیا ندیده‌اید که خداوند آنچه را در آسمان‌ها و در زمین است برای شما رام کرد و نعمت‌های آشکار و پنهان خود را بر شما تمام کرد؟ و برخی از مردم بی‌هیچ دانش و رهنمود و کتاب روشنی درباره خدا چالش می‌ورزند» سوره لقمان، آیه ۲۰.</ref> {{متن قرآن|وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا}}<ref>«و آنچه را در آسمان‌ها و در زمین است که همه از اوست برای شما رام کرد؛ بی‌گمان در این نشانه‌هایی است برای گروهی که می‌اندیشند» سوره جاثیه، آیه ۱۳.</ref>