ضرورت عقلی امامت: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۱: خط ۵۱:
*'''[[برهان]] اول در بیان [[امام]]{{ع}} چنین است:''' همه [[فرقه‌ها]]، خواه [[حق]] یا [[باطل]]، بر این مطلب اتّفاق دارند که [[جامعه]] [[نیازمند]] [[حکومت]] و [[رئیس]] و مدیری است تا [[انسجام اجتماعی]] و [[نظام]] [[مردم]] و حدود و ثغور [[کشور]] را [[حفظ]] کند و [[امنیّت]] را برقرار نماید. در [[جامعه دینی]]، از آنجا که باید [[احکام]] و [[قوانین الهی]] برقرار باشد تا [[سعادت]] [[حقیقی]] [[مردم]] را تأمین نماید، لازم است که [[ریاست]] [[جامعه]] برعهده فردی [[الهی]] قرار گیرد؛ کسی که حدود [[شریعت]] را به [[درستی]] بشناسد و بر [[دین]] [[خداوند]] [[اشراف]] داشته باشد و بتواند [[جامعه]] را بر اساس [[حدود الهی]] اداره کند. چنین فردی بعد از [[رسول اکرم]]{{صل}}، [[امام]] [[معصوم]] است<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۴۳۰-۴۳۱.</ref>.
*'''[[برهان]] اول در بیان [[امام]]{{ع}} چنین است:''' همه [[فرقه‌ها]]، خواه [[حق]] یا [[باطل]]، بر این مطلب اتّفاق دارند که [[جامعه]] [[نیازمند]] [[حکومت]] و [[رئیس]] و مدیری است تا [[انسجام اجتماعی]] و [[نظام]] [[مردم]] و حدود و ثغور [[کشور]] را [[حفظ]] کند و [[امنیّت]] را برقرار نماید. در [[جامعه دینی]]، از آنجا که باید [[احکام]] و [[قوانین الهی]] برقرار باشد تا [[سعادت]] [[حقیقی]] [[مردم]] را تأمین نماید، لازم است که [[ریاست]] [[جامعه]] برعهده فردی [[الهی]] قرار گیرد؛ کسی که حدود [[شریعت]] را به [[درستی]] بشناسد و بر [[دین]] [[خداوند]] [[اشراف]] داشته باشد و بتواند [[جامعه]] را بر اساس [[حدود الهی]] اداره کند. چنین فردی بعد از [[رسول اکرم]]{{صل}}، [[امام]] [[معصوم]] است<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۴۳۰-۴۳۱.</ref>.
===[[امام]]؛ [[حافظ دین]] از [[تحریف]]===
===[[امام]]؛ [[حافظ دین]] از [[تحریف]]===
*بخش دوم، اختصاص به [[ضرورت وجود امام]] در ادامه [[نهضت]] [[انبیاء]]{{عم}} و جلوگیری از [[تحریف]] در [[دین]] بعد از [[رسولان الهی]]{{عم}} نام دارد{{متن حدیث|مِنْهَا أَنَّهُ لَوْ لَمْ يَجْعَلْ لَهُمْ إِمَاماً قَيِّماً أَمِيناً حَافِظاً مُسْتَوْدَعاً لَدَرَسَتِ الْمِلَّةُ وَ ذَهَبَ الدِّينُ وَ غُيِّرَتِ السُّنَنُ وَ الْأَحْكَامُ وَ لَزَادَ فِيهِ الْمُبْتَدِعُونَ وَ نَقَصَ مِنْهُ الْمُلْحِدُونَ وَ شَبَّهُوا ذَلِكَ عَلَى الْمُسْلِمِينَ إِذْ قَدْ وَجَدْنَا الْخَلْقَ مَنْقُوصِينَ مُحْتَاجِينَ غَيْرَ كَامِلِينَ مَعَ اخْتِلَافِهِمْ وَ اخْتِلَافِ أَهْوَائِهِمْ وَ تَشَتُّتِ حَالاتِهِمْ فَلَوْ لَمْ يَجْعَلْ فِيهَا قَيِّماً حَافِظاً لِمَا جَاءَ بِهِ الرَّسُولُ الْأَوَّلُ لَفَسَدُوا عَلَى نَحْوِ مَا بَيَّنَّاهُ وَ غُيِّرَتِ الشَّرَائِعُ وَ السُّنَنُ وَ الْأَحْكَامُ وَ الْإِيمَانُ وَ كَانَ فِي ذَلِكَ فَسَادُ الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ}}.
*بخش دوم، اختصاص به [[ضرورت وجود امام]] در ادامه [[نهضت]] [[انبیاء]]{{عم}} و جلوگیری از [[تحریف]] در [[دین]] بعد از [[رسولان الهی]]{{عم}} نام دارد.
*{{متن حدیث|مِنْهَا أَنَّهُ لَوْ لَمْ يَجْعَلْ لَهُمْ إِمَاماً قَيِّماً أَمِيناً حَافِظاً مُسْتَوْدَعاً لَدَرَسَتِ الْمِلَّةُ وَ ذَهَبَ الدِّينُ وَ غُيِّرَتِ السُّنَنُ وَ الْأَحْكَامُ وَ لَزَادَ فِيهِ الْمُبْتَدِعُونَ وَ نَقَصَ مِنْهُ الْمُلْحِدُونَ وَ شَبَّهُوا ذَلِكَ عَلَى الْمُسْلِمِينَ إِذْ قَدْ وَجَدْنَا الْخَلْقَ مَنْقُوصِينَ مُحْتَاجِينَ غَيْرَ كَامِلِينَ مَعَ اخْتِلَافِهِمْ وَ اخْتِلَافِ أَهْوَائِهِمْ وَ تَشَتُّتِ حَالاتِهِمْ فَلَوْ لَمْ يَجْعَلْ فِيهَا قَيِّماً حَافِظاً لِمَا جَاءَ بِهِ الرَّسُولُ الْأَوَّلُ لَفَسَدُوا عَلَى نَحْوِ مَا بَيَّنَّاهُ وَ غُيِّرَتِ الشَّرَائِعُ وَ السُّنَنُ وَ الْأَحْكَامُ وَ الْإِيمَانُ وَ كَانَ فِي ذَلِكَ فَسَادُ الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ}}.
*در این بخش، [[حضرت]] با ادلّه گوناگون، [[ضرورت وجود امام]] را ذکر می‌کنند. در اینجا، بیان [[امام]]{{ع}} به طور تفکیک شده و طیّ چند [[برهان]] مستقل مورد بررسی قرار می‌گیرد.
*در این بخش، [[حضرت]] با ادلّه گوناگون، [[ضرورت وجود امام]] را ذکر می‌کنند. در اینجا، بیان [[امام]]{{ع}} به طور تفکیک شده و طیّ چند [[برهان]] مستقل مورد بررسی قرار می‌گیرد.
*'''[[برهان]] دوم [[امام]]{{ع}} چنین است:''' [[قرآن]] و [[سنّت نبوی]] همیشگی است و [[جامعه انسانی]] نیز دائماً در حال تحوّل و [[پیشرفت]] است. پس اگر بنا باشد که [[امّت]] دائماً به [[ظواهر]] [[احکام]] [[قرآن]] و [[سنّت نبوی]] بسنده کنند و [[تفسیر]] صحیحی از [[احکام جدید]] برای آنها مطرح نشود، یا از [[پیشرفت]] باز می‌مانند و یا به [[زعم]] خود، [[دین]] را مطابق اقتضائات زمان [[تفسیر]] می‌کنند و [[احکام الهی]] را تغییر می‌دهند و در نتیجه، [[دین]] از بین می‌رود و به دنبال آن، [[ملّت]] [[اسلام]] از بین می‌رود: {{متن حدیث|لَدَرَسَتِ الْمِلَّةُ وَ ذَهَبَ الدِّينُ وَ غُيِّرَتِ السُّنَنُ}}. در این صورت، پس باید دائماً فردی [[امین]] از طرف [[خداوند]] در میان [[خلق]] باشد تا [[تفسیر]] صحیحی از [[دین]]، بر اساس [[کتاب خدا]] و [[سنّت نبوی]]{{صل}} ارائه نماید و بر اساس نیازهای زمان، به [[تبیین احکام الهی]] بپردازد و [[هدایت]] [[خلق]] را در طول زمان بر عهده گیرد. [[مردم]] با [[عقول]] ناقص خود نمی‌توانند [[دین خدا]] را آن‌چنان که باید [[تبیین]] و [[تفسیر]] نمایند؛ بلکه این [[وظیفه]] باید بر عهده شخصیتی آسمانی و در [[ارتباط با عالم غیب]] باشد؛ تا بتواند خلایق را در جهت کمالشان [[هدایت]] نماید.
*'''[[برهان]] دوم [[امام]]{{ع}} چنین است:''' [[قرآن]] و [[سنّت نبوی]] همیشگی است و [[جامعه انسانی]] نیز دائماً در حال تحوّل و [[پیشرفت]] است. پس اگر بنا باشد که [[امّت]] دائماً به [[ظواهر]] [[احکام]] [[قرآن]] و [[سنّت نبوی]] بسنده کنند و [[تفسیر]] صحیحی از [[احکام جدید]] برای آنها مطرح نشود، یا از [[پیشرفت]] باز می‌مانند و یا به [[زعم]] خود، [[دین]] را مطابق اقتضائات زمان [[تفسیر]] می‌کنند و [[احکام الهی]] را تغییر می‌دهند و در نتیجه، [[دین]] از بین می‌رود و به دنبال آن، [[ملّت]] [[اسلام]] از بین می‌رود: {{متن حدیث|لَدَرَسَتِ الْمِلَّةُ وَ ذَهَبَ الدِّينُ وَ غُيِّرَتِ السُّنَنُ}}. در این صورت، پس باید دائماً فردی [[امین]] از طرف [[خداوند]] در میان [[خلق]] باشد تا [[تفسیر]] صحیحی از [[دین]]، بر اساس [[کتاب خدا]] و [[سنّت نبوی]]{{صل}} ارائه نماید و بر اساس نیازهای زمان، به [[تبیین احکام الهی]] بپردازد و [[هدایت]] [[خلق]] را در طول زمان بر عهده گیرد. [[مردم]] با [[عقول]] ناقص خود نمی‌توانند [[دین خدا]] را آن‌چنان که باید [[تبیین]] و [[تفسیر]] نمایند؛ بلکه این [[وظیفه]] باید بر عهده شخصیتی آسمانی و در [[ارتباط با عالم غیب]] باشد؛ تا بتواند خلایق را در جهت کمالشان [[هدایت]] نماید.
خط ۵۸: خط ۵۹:
*'''[[برهان]] پنجم [[امام]]{{ع}} بدین شکل است:''' همان‌طور که قبل از آمدن [[شرایع الهی]] و [[رسولان]] [[پروردگار]]{{عم}}، [[مستکبران]] در [[جامعه]] مرتکب [[ظلم]] می‌شدند و [[خوی]] حیوانی [[انسان‌ها]]، ایشان را به سمت [[شهوات]] سوق می‌داد. با آمدن [[انبیاء]]{{عم}} و [[جعل]] [[شرایع الهی]] و سپس [[رحلت]] آنان، اگر حافظی برای [[شریعت]] نباشد، همان [[خوی]] حیوانی و میل به [[شهوات]]، [[مردم]] و [[مستکبران]] را وا می‌دارد که به نام [[دین]]، ظلمی بزرگ‌تر به یکدیگر روا دارند و برای توجیه [[شرعی]] خلاف‌های خود، درصدد [[تحریف دین]] در جهت [[امیال]] و هوس‌های خود می‌شوند: {{متن حدیث|فَلَوْ لَمْ يَجْعَلْ فِيهَا قَيِّماً حَافِظاً لِمَا جَاءَ بِهِ الرَّسُولُ الْأَوَّلُ لَفَسَدُوا عَلَى نَحْوِ مَا بَيَّنَّاهُ وَ غُيِّرَتِ الشَّرَائِعُ وَ السُّنَنُ وَ الْأَحْكَامُ وَ الْإِيمَانُ وَ كَانَ فِي ذَلِكَ فَسَادُ الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ}}. لذا [[حکمت بالغه الهی]] در [[هدایت]] [[خلق]] ایجاب می‌کند که همیشه در میان آنان حجّتی [[الهی]] باقی باشد تا ایشان را از [[انحرافات دینی]] و تحریف‌هایی که برای کتاب و [[سنّت]] رخ می‌دهد باز دارد و [[حافظ شریعت]] و [[حدود الهی]] در میان [[خلق]] باشد.
*'''[[برهان]] پنجم [[امام]]{{ع}} بدین شکل است:''' همان‌طور که قبل از آمدن [[شرایع الهی]] و [[رسولان]] [[پروردگار]]{{عم}}، [[مستکبران]] در [[جامعه]] مرتکب [[ظلم]] می‌شدند و [[خوی]] حیوانی [[انسان‌ها]]، ایشان را به سمت [[شهوات]] سوق می‌داد. با آمدن [[انبیاء]]{{عم}} و [[جعل]] [[شرایع الهی]] و سپس [[رحلت]] آنان، اگر حافظی برای [[شریعت]] نباشد، همان [[خوی]] حیوانی و میل به [[شهوات]]، [[مردم]] و [[مستکبران]] را وا می‌دارد که به نام [[دین]]، ظلمی بزرگ‌تر به یکدیگر روا دارند و برای توجیه [[شرعی]] خلاف‌های خود، درصدد [[تحریف دین]] در جهت [[امیال]] و هوس‌های خود می‌شوند: {{متن حدیث|فَلَوْ لَمْ يَجْعَلْ فِيهَا قَيِّماً حَافِظاً لِمَا جَاءَ بِهِ الرَّسُولُ الْأَوَّلُ لَفَسَدُوا عَلَى نَحْوِ مَا بَيَّنَّاهُ وَ غُيِّرَتِ الشَّرَائِعُ وَ السُّنَنُ وَ الْأَحْكَامُ وَ الْإِيمَانُ وَ كَانَ فِي ذَلِكَ فَسَادُ الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ}}. لذا [[حکمت بالغه الهی]] در [[هدایت]] [[خلق]] ایجاب می‌کند که همیشه در میان آنان حجّتی [[الهی]] باقی باشد تا ایشان را از [[انحرافات دینی]] و تحریف‌هایی که برای کتاب و [[سنّت]] رخ می‌دهد باز دارد و [[حافظ شریعت]] و [[حدود الهی]] در میان [[خلق]] باشد.
*نتیجه آنکه: [[امّت]] از ابعاد گوناگون دائماً [[نیازمند]] وجود شخصیّتی [[الهی]] در [[جامعه]] است؛ تا ریشه [[انحراف]] و [[تحریف]] و تدسیس در [[دین]] برچیده گردد و به این ترتیب، راه [[ظلم]] بر عباد بسته شود<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۴۳۱-۴۳۳.</ref>.
*نتیجه آنکه: [[امّت]] از ابعاد گوناگون دائماً [[نیازمند]] وجود شخصیّتی [[الهی]] در [[جامعه]] است؛ تا ریشه [[انحراف]] و [[تحریف]] و تدسیس در [[دین]] برچیده گردد و به این ترتیب، راه [[ظلم]] بر عباد بسته شود<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۴۳۱-۴۳۳.</ref>.
===[[امام]]؛ [[امین الهی]] در [[اجرای احکام]] و حدود [[دینی]]===
===[[امام]]؛ [[امین الهی]] در [[اجرای احکام]] و حدود [[دینی]]===
*[[امام]] در این فراز به [[ضرورت]] وجود قیّمی [[الهی]] و همیشگی برای [[دین خدا]] و محافظت از [[حدود الهی]] اشاره می‌نمایند: {{متن حدیث|مِنْهَا أَنَّ الْخَلْقَ لَمَّا وَقَفُوا عَلَى حَدٍّ مَحْدُودٍ وَ أُمِرُوا أَنْ لَا يَتَعَدَّوْا تِلْكَ الْحُدُودَ لِمَا فِيهِ مِنْ فَسَادِهِمْ لَمْ يَكُنْ يَثْبُتُ ذَلِكَ وَ لَا يَقُومُ إِلَّا بِأَنْ يَجْعَلَ عَلَيْهِمْ فِيهَا أَمِيناً يَأْخُذُهُمْ بِالْوَقْتِ عِنْدَ مَا أُبِيحَ لَهُمْ وَ يَمْنَعُهُمْ مِنَ التَّعَدِّي عَلَى مَا حَظَرَ عَلَيْهِمْ لِأَنَّهُ لَوْ لَمْ يَكُنْ ذَلِكَ لَكَانَ أَحَدٌ لَا يَتْرُكُ لَذَّتَهُ وَ مَنْفَعَتَهُ لِفَسَادِ غَيْرِهِ فَجُعِلَ عَلَيْهِمْ قَيِّمٌ يَمْنَعُهُمْ مِنَ الْفَسَادِ وَ يُقِيمُ فِيهِمُ الْحُدُودَ وَ الْأَحْكَامَ}}.
*[[امام]] در این فراز به [[ضرورت]] وجود قیّمی [[الهی]] و همیشگی برای [[دین خدا]] و محافظت از [[حدود الهی]] اشاره می‌نمایند: {{متن حدیث|مِنْهَا أَنَّ الْخَلْقَ لَمَّا وَقَفُوا عَلَى حَدٍّ مَحْدُودٍ وَ أُمِرُوا أَنْ لَا يَتَعَدَّوْا تِلْكَ الْحُدُودَ لِمَا فِيهِ مِنْ فَسَادِهِمْ لَمْ يَكُنْ يَثْبُتُ ذَلِكَ وَ لَا يَقُومُ إِلَّا بِأَنْ يَجْعَلَ عَلَيْهِمْ فِيهَا أَمِيناً يَأْخُذُهُمْ بِالْوَقْتِ عِنْدَ مَا أُبِيحَ لَهُمْ وَ يَمْنَعُهُمْ مِنَ التَّعَدِّي عَلَى مَا حَظَرَ عَلَيْهِمْ لِأَنَّهُ لَوْ لَمْ يَكُنْ ذَلِكَ لَكَانَ أَحَدٌ لَا يَتْرُكُ لَذَّتَهُ وَ مَنْفَعَتَهُ لِفَسَادِ غَيْرِهِ فَجُعِلَ عَلَيْهِمْ قَيِّمٌ يَمْنَعُهُمْ مِنَ الْفَسَادِ وَ يُقِيمُ فِيهِمُ الْحُدُودَ وَ الْأَحْكَامَ}}.
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش