نص بر ائمه: تفاوت میان نسخه‌ها
←نصّوص خاص بر امامت برگزیدگان آل ابراهیم{{ع}}
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
*در این [[آیه]] [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} از [[خدا]] مىخواهد که [[امامت]] را در [[فرزندان]] او قرار دهد. باید توجه داشت که درخواست‌های [[انبیاء]] از [[خداوند متعال]]، با [[اذن]] خداست؛ یعنی آنها فقط چیزی را درخواست مىکنند که مى‌دانند [[خدا]] از آن [[راضی]] است و به ایشان اجازه درخواست آن را داده است. بنابراین [[خدای متعال]]، به [[ابراهیم]]{{ع}} اجازه داده بود که قرار دادن [[امامت]] در فرزندانش را از [[خدا]] بخواهد. [[خدای سبحان]] - که در [[اجابت]]، [[حکیم]] و در [[بخشش]]، [[کریم]] است دعای [[ابراهیم]]{{ع}} را که با اجازه خود [[خدا]] و با این عبارت: "از دودمان من نیز امامانى قرار بده!" بیان شده بود، اینگونه پاسخ داد: "پیمان من، به [[ستمکاران]] نمى‌رسد". سپس دعای او را [[مستجاب]] کرد و [[امامت]] را در [[فرزندان]] او استمرار بخشید؛ البته این استمرار به شرط [[عدالت کامل]] بود که [[اراده الهی]] هرگز از این شرط چشم نمى‌پوشد. بنابراین [[امامت]] در [[نسل ابراهیم]]{{ع}} مشروط به [[عدالت]] تام‌های است که به حد [[عصمت]] مى‌رسد. پاسخ [[خداوند]] به درخواست [[ابراهیم]]{{ع}} که با نفی [[امامت]] از ظالمینِ [[نسل]] او، بیان شد به دلالت التزامی، دالّ بر ثبوت [[امامت]] در غیر ظالمین [[نسل]] او است و نشان مىدهد که این [[دعا]] در مورد [[فرزندان]] [[صالح]] او [[مستجاب]] شده است. همانگونه که [[آیات]] فراوانی از [[قرآن کریم]] - که به تعدادی از آنها اشاره کردیم - بر این [[استجابت دعا]] دلالت دارند. | *در این [[آیه]] [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} از [[خدا]] مىخواهد که [[امامت]] را در [[فرزندان]] او قرار دهد. باید توجه داشت که درخواست‌های [[انبیاء]] از [[خداوند متعال]]، با [[اذن]] خداست؛ یعنی آنها فقط چیزی را درخواست مىکنند که مى‌دانند [[خدا]] از آن [[راضی]] است و به ایشان اجازه درخواست آن را داده است. بنابراین [[خدای متعال]]، به [[ابراهیم]]{{ع}} اجازه داده بود که قرار دادن [[امامت]] در فرزندانش را از [[خدا]] بخواهد. [[خدای سبحان]] - که در [[اجابت]]، [[حکیم]] و در [[بخشش]]، [[کریم]] است دعای [[ابراهیم]]{{ع}} را که با اجازه خود [[خدا]] و با این عبارت: "از دودمان من نیز امامانى قرار بده!" بیان شده بود، اینگونه پاسخ داد: "پیمان من، به [[ستمکاران]] نمى‌رسد". سپس دعای او را [[مستجاب]] کرد و [[امامت]] را در [[فرزندان]] او استمرار بخشید؛ البته این استمرار به شرط [[عدالت کامل]] بود که [[اراده الهی]] هرگز از این شرط چشم نمى‌پوشد. بنابراین [[امامت]] در [[نسل ابراهیم]]{{ع}} مشروط به [[عدالت]] تام‌های است که به حد [[عصمت]] مى‌رسد. پاسخ [[خداوند]] به درخواست [[ابراهیم]]{{ع}} که با نفی [[امامت]] از ظالمینِ [[نسل]] او، بیان شد به دلالت التزامی، دالّ بر ثبوت [[امامت]] در غیر ظالمین [[نسل]] او است و نشان مىدهد که این [[دعا]] در مورد [[فرزندان]] [[صالح]] او [[مستجاب]] شده است. همانگونه که [[آیات]] فراوانی از [[قرآن کریم]] - که به تعدادی از آنها اشاره کردیم - بر این [[استجابت دعا]] دلالت دارند. | ||
*توضیح آنکه، اگر کسی بگوید: از کجا معلوم که دعای [[ابراهیم]]{{ع}} [[مستجاب]] شد و [[خدا]] [[امامت]] را در [[فرزندان]] او قرار داد؟ پاسخ این سؤال در بسیاری از [[آیات قرآن کریم]] وجود دارد؛ آیاتی که به وضوح نشان مىدهد که [[خداوند متعال]] دعای [[ابراهیم]]{{ع}} را [[اجابت]] نموده و [[امامت]] را در دودمان او قرار داده است، ازجمله این آیۀ شریفه: {{متن قرآن|وَنَجَّيْنَاهُ وَلُوطًا إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا لِلْعَالَمِينَ وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ نَافِلَةً وَكُلًّا جَعَلْنَا صَالِحِينَ وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ}}<ref>«و او و لوط را به سرزمین =شام - که آن را براى همه جهانیان پربرکت ساختیم - نجات دادیم. و به او اسحاق و یعقوب را افزون - بر آنچه عطا کرده بودیم (اسماعیل) - دادیم و هر یک از آنان را صالح و رستگار قرار دادیم و آنان را امامانی قرار دادیم که به امر ما هدایت مىکنند، و انجام کارهاى نیک و برپاداشتن نماز و اداى زکات را به آنها وحى کردیم و تنها ما را عبادت مىکردند» سوره انبیاء، آیه ۷۱-۷۳.</ref>. | *توضیح آنکه، اگر کسی بگوید: از کجا معلوم که دعای [[ابراهیم]]{{ع}} [[مستجاب]] شد و [[خدا]] [[امامت]] را در [[فرزندان]] او قرار داد؟ پاسخ این سؤال در بسیاری از [[آیات قرآن کریم]] وجود دارد؛ آیاتی که به وضوح نشان مىدهد که [[خداوند متعال]] دعای [[ابراهیم]]{{ع}} را [[اجابت]] نموده و [[امامت]] را در دودمان او قرار داده است، ازجمله این آیۀ شریفه: {{متن قرآن|وَنَجَّيْنَاهُ وَلُوطًا إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا لِلْعَالَمِينَ وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ نَافِلَةً وَكُلًّا جَعَلْنَا صَالِحِينَ وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ}}<ref>«و او و لوط را به سرزمین =شام - که آن را براى همه جهانیان پربرکت ساختیم - نجات دادیم. و به او اسحاق و یعقوب را افزون - بر آنچه عطا کرده بودیم (اسماعیل) - دادیم و هر یک از آنان را صالح و رستگار قرار دادیم و آنان را امامانی قرار دادیم که به امر ما هدایت مىکنند، و انجام کارهاى نیک و برپاداشتن نماز و اداى زکات را به آنها وحى کردیم و تنها ما را عبادت مىکردند» سوره انبیاء، آیه ۷۱-۷۳.</ref>. | ||
*[[خداوند متعال]] به درخواست [[ابراهیم]]{{ع}} که گفت: "از دودمان من نیز امامانى قرار بده!" این عطای افزون که همان [[نسل]] [[پاک]] و طیب است را [[امام]] قرار داد و [[آیه]] نیز بر این امر تأکید مى‌کند: "و آنان را پیشوایانى قرار دادیم که به [[فرمان]] ما، | *[[خداوند متعال]] به درخواست [[ابراهیم]]{{ع}} که گفت: "از دودمان من نیز امامانى قرار بده!" این عطای افزون که همان [[نسل]] [[پاک]] و طیب است را [[امام]] قرار داد و [[آیه]] نیز بر این امر تأکید مى‌کند: "و آنان را پیشوایانى قرار دادیم که به [[فرمان]] ما، [[مردم]] را [[هدایت]] مىکردند و انجام کارهاى [[نیک]] و برپاداشتن [[نماز]] و اداى [[زکات]] را به آنها وحى کردیم و تنها ما را [[عبادت]] مىکردند". | ||
*{{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«خداوند، آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برترى داد. آنها فرزندان و دودمانى بودند که [از نظر پاکى، تقوا، درستى و راستى] برخى از [آنان از] برخى دیگرند و خداوند، شنوا و داناست» سوره آل عمران، آیه ۳۳-۳۴.</ref>. | *{{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«خداوند، آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برترى داد. آنها فرزندان و دودمانى بودند که [از نظر پاکى، تقوا، درستى و راستى] برخى از [آنان از] برخى دیگرند و خداوند، شنوا و داناست» سوره آل عمران، آیه ۳۳-۳۴.</ref>. | ||
*این [[آیه]] به دو نوع [[انتخاب]] و اصطفای [[الهی]] اشاره مى‌کند: | *این [[آیه]] به دو نوع [[انتخاب]] و اصطفای [[الهی]] اشاره مى‌کند: | ||
#اصطفا و [[گزینش]] فردی، که همان [[انتخاب]] و [[برتری]] دادن [[آدم]] و [[نوح]] و... است. | |||
#اصطفا و [[گزینش]] خاندانی است، که [[انتخاب]] [[آل ابراهیم]] و [[آل]] [[عمران]] است. | |||
*با توجه به اینکه [[آل عمران]]، گروهی از [[آل ابراهیم]] است، بنابراین عطف [[آل عمران]] به [[آل ابراهیم]]، عطف خاص به عام است و دالّ بر این مطلب که اصطفای خاندانی در دو مرحله صورت گرفته است؛ مرحله اول، [[انتخاب]] [[آل ابراهیم]] و مرحله دوم، [[انتخاب]] [[آل عمران]] از [[آل ابراهیم]]. از این رو [[آیات]] بعد، اصطفا و [[گزینش]] [[آل عمران]] را توضیح مىدهد: {{متن قرآن|إِذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ}}<ref>«آن گاه که زن عمران گفت: پروردگارا، من عهد کردم فرزندى که در رحم دارم [از فرزندى خود] در راه [خدمت] تو آزاد گردانم، این عهد من را بپذیر که تویى شنوا و آگاه» سوره آل عمران، آیه ۳۵.</ref> تا آنجا که: {{متن قرآن|إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ}}<ref>«چون فرشتگان مریم را گفتند که خدا تو را به کلمه خود بشارت مىدهد که نامش مسیح، عیسى پسر مریم است، که در دنیا و آخرت آبرومند و از مقرّبان [درگاه خدا] است» سوره آل عمران، آیه ۴۵.</ref>. | |||
*پس در اینجا انتخابی در ضمن [[انتخاب]] دیگر صورت گرفته است که همان اصطفای [[آل عمران]] به طور خاص از [[آل ابراهیم]] است. حال اگر این [[آیات]] را به آیه‌ای که [[ابراهیم]]{{ع}} در آن از [[خدا]] درخواست مى‌کند که [[امامت]] را در [[نسل]] او قرار دهد<ref>«از دودمان من [نیز امامانى قرار بده!]».</ref> و پاسخ [[خداوند]] که فرمود: "پیمان من، به [[ستمکاران]] نمى‌رسد" ضمیمه کنیم، درمى‌یابیم که [[خدای تعالی]]، دعای [[ابراهیم]]{{ع}} را [[مستجاب]] کرده و [[امامت]] را بر پایه شایستگیها و صلاحیت‌ها، در [[فرزندان]] او قرار داده است که از این امر، به اصطفا تعبیر شده است. بنابراین [[امامت]] در [[نسل ابراهیم]] تنها به [[دلیل]] انتساب آنها به او، نیست؛ بلکه از رهگذر وجود صفات و شایستگی‌های [[رهبری]] در آنان است که ایشان را به [[مقام]] اصطفای [[الهی]] رسانده است. بنابراین [[عهد الهی]] به ظالمین [[نسل ابراهیم]]{{ع}} نمى‌رسد، چنانکه غیر ظالمین هم تنها بر پایه اصطفا و [[انتخاب]] [[الهی]] به این [[مقام]] مى‌رسند. بدین رو از همه [[آل ابراهیم]]، [[امامت]] فقط به [[آل عمران]] رسید و آن نیز به [[دلیل]] شایستگی‌های آنان بود. سپس این اصطفای خاص در مجموعه [[آل ابراهیم]] در مورد [[محمد]] و [[آل]] [[محمد]]{{صل}} نیز به وقوع پیوست: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«خداوند فقط مىخواهد پلیدى و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref>. | *پس در اینجا انتخابی در ضمن [[انتخاب]] دیگر صورت گرفته است که همان اصطفای [[آل عمران]] به طور خاص از [[آل ابراهیم]] است. حال اگر این [[آیات]] را به آیه‌ای که [[ابراهیم]]{{ع}} در آن از [[خدا]] درخواست مى‌کند که [[امامت]] را در [[نسل]] او قرار دهد<ref>«از دودمان من [نیز امامانى قرار بده!]».</ref> و پاسخ [[خداوند]] که فرمود: "پیمان من، به [[ستمکاران]] نمى‌رسد" ضمیمه کنیم، درمى‌یابیم که [[خدای تعالی]]، دعای [[ابراهیم]]{{ع}} را [[مستجاب]] کرده و [[امامت]] را بر پایه شایستگیها و صلاحیت‌ها، در [[فرزندان]] او قرار داده است که از این امر، به اصطفا تعبیر شده است. بنابراین [[امامت]] در [[نسل ابراهیم]] تنها به [[دلیل]] انتساب آنها به او، نیست؛ بلکه از رهگذر وجود صفات و شایستگی‌های [[رهبری]] در آنان است که ایشان را به [[مقام]] اصطفای [[الهی]] رسانده است. بنابراین [[عهد الهی]] به ظالمین [[نسل ابراهیم]]{{ع}} نمى‌رسد، چنانکه غیر ظالمین هم تنها بر پایه اصطفا و [[انتخاب]] [[الهی]] به این [[مقام]] مى‌رسند. بدین رو از همه [[آل ابراهیم]]، [[امامت]] فقط به [[آل عمران]] رسید و آن نیز به [[دلیل]] شایستگی‌های آنان بود. سپس این اصطفای خاص در مجموعه [[آل ابراهیم]] در مورد [[محمد]] و [[آل]] [[محمد]]{{صل}} نیز به وقوع پیوست: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«خداوند فقط مىخواهد پلیدى و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref>. | ||
*این اصطفا و [[انتخاب]] خاندانی نیز بر اساس شایستگیها و صلاحیت‌ها است، نه صرف نَسَب و حَسَب: {{متن قرآن|ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ}}<ref>«که [از نظر پاکى، تقوا، درستى و راستى] برخى از برخى دیگرند» سوره آل عمران، آیه ۳۴.</ref>. | *این اصطفا و [[انتخاب]] خاندانی نیز بر اساس شایستگیها و صلاحیت‌ها است، نه صرف نَسَب و حَسَب: {{متن قرآن|ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ}}<ref>«که [از نظر پاکى، تقوا، درستى و راستى] برخى از برخى دیگرند» سوره آل عمران، آیه ۳۴.</ref>. | ||
| خط ۵۷: | خط ۶۰: | ||
*و نیز دیگر [[آیات]]، بر استمرار اصطفای [[الهی]] در [[آل ابراهیم]] دلالت دارند و نیز بیان مىکنند که دوره‌های مختلف، [[شاهد]] اصطفا و انتخاب‌های مختلفی در [[آل ابراهیم]] بوده است که آخرین آنها [[انتخاب]] [[محمد]] و [[آل]] [[محمد]]{{صل}} است. ما در ادامه مباحث، بار دیگر به مناسبت به این نکته خواهیم پرداخت. | *و نیز دیگر [[آیات]]، بر استمرار اصطفای [[الهی]] در [[آل ابراهیم]] دلالت دارند و نیز بیان مىکنند که دوره‌های مختلف، [[شاهد]] اصطفا و انتخاب‌های مختلفی در [[آل ابراهیم]] بوده است که آخرین آنها [[انتخاب]] [[محمد]] و [[آل]] [[محمد]]{{صل}} است. ما در ادامه مباحث، بار دیگر به مناسبت به این نکته خواهیم پرداخت. | ||
*{{متن قرآن|أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَى مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَيْنَا آلَ إِبْرَاهِيمَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَآتَيْنَاهُمْ مُلْكًا عَظِيمًا}}<ref>«یا اینکه نسبت به مردم [=پیامبر و خاندانش]، بر آنچه خدا از فضلش به آنان بخشیده، حسد مىورزند؟! ما به آل ابراهیم، کتاب و حکمت دادیم و مُلک عظیمى در اختیار آنها قرار دادیم» سوره نساء، آیه ۵۴.</ref>. | *{{متن قرآن|أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَى مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَيْنَا آلَ إِبْرَاهِيمَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَآتَيْنَاهُمْ مُلْكًا عَظِيمًا}}<ref>«یا اینکه نسبت به مردم [=پیامبر و خاندانش]، بر آنچه خدا از فضلش به آنان بخشیده، حسد مىورزند؟! ما به آل ابراهیم، کتاب و حکمت دادیم و مُلک عظیمى در اختیار آنها قرار دادیم» سوره نساء، آیه ۵۴.</ref>. | ||
[[آیه]] بیانگر این مطلب است که [[خدای تعالی]] به [[آل ابراهیم]]{{ع}} علاوه بر [[نبوت]]، که با "[[کتاب ]]" و "[[حکمت]]" بیان شده است، [[مُلک]] عظیمی نیز عطا فرموده است. [[مُلک]] نیز به معنای [[فرمانروایی]] و [[حکومت]] مى‌باشد؛ در نتیجه مقصود از [[مُلک]] در اینجا، همان [[امامت]] [[الهی]] است. نکته قابل توجه در اینجا، این [[کلام الهی]] است که فرمود: "یا اینکه نسبت به [[مردم]] [[پیامبر]] و خاندانش، بر آنچه [[خدا]] از فضلش به آنان بخشیده، [[حسد]] مىورزند؟"، این کسانی که مورد [[حسادت]] واقع شدهاند و [[خداوند]] به آنان از [[فضل]] خود بخشیده است (یعنی به آنان فضیلتی بیش از دیگران بخشیده است) چه کسانی هستند؟ از سیاق [[آیه]] به خوبی روشن مى‌شود که این حسادت شدگان، گروهی از مؤمناناند که در آن زمان با [[رسول خدا]]{{صل}} و از [[آل ابراهیم]]{{ع}} بودهاند؛ زیرا [[آیه]]، فضلی را که [[خدا]] به این گروه عطا کرده است، به کتاب و [[حکمت]] و [[مُلک]] عظیمی [[تفسیر]] مى‌کند که [[خداوند]] به [[آل ابراهیم]]{{ع}} بخشیده است. | *[[آیه]] بیانگر این مطلب است که [[خدای تعالی]] به [[آل ابراهیم]]{{ع}} علاوه بر [[نبوت]]، که با "[[کتاب ]]" و "[[حکمت]]" بیان شده است، [[مُلک]] عظیمی نیز عطا فرموده است. [[مُلک]] نیز به معنای [[فرمانروایی]] و [[حکومت]] مى‌باشد؛ در نتیجه مقصود از [[مُلک]] در اینجا، همان [[امامت]] [[الهی]] است. نکته قابل توجه در اینجا، این [[کلام الهی]] است که فرمود: "یا اینکه نسبت به [[مردم]] [[پیامبر]] و خاندانش، بر آنچه [[خدا]] از فضلش به آنان بخشیده، [[حسد]] مىورزند؟"، این کسانی که مورد [[حسادت]] واقع شدهاند و [[خداوند]] به آنان از [[فضل]] خود بخشیده است (یعنی به آنان فضیلتی بیش از دیگران بخشیده است) چه کسانی هستند؟ از سیاق [[آیه]] به خوبی روشن مى‌شود که این حسادت شدگان، گروهی از مؤمناناند که در آن زمان با [[رسول خدا]]{{صل}} و از [[آل ابراهیم]]{{ع}} بودهاند؛ زیرا [[آیه]]، فضلی را که [[خدا]] به این گروه عطا کرده است، به کتاب و [[حکمت]] و [[مُلک]] عظیمی [[تفسیر]] مى‌کند که [[خداوند]] به [[آل ابراهیم]]{{ع}} بخشیده است. | ||
*از سیاق این [[آیه]] و [[آیات]] دیگری که آن را تقویت مىکنند، روشن مى‌شود که این گروه محسود، [[محمد]] و [[آل]] [[محمد]]{{صل}} هستند. در [[روایات]] بسیاری نیز تصریح شده است که "محسودین" در این [[آیه]]، [[امامان]] از [[آل]] [[محمد]]{{صل}} مى‌باشند. مرحوم [[کلینی]] در کتاب [[شریف]] کافی از [[امام باقر]]{{ع}} [[نقل]] مى‌کند که [[حضرت]]، در [[تفسیر]] [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنَ الْمُلْكِ}}<ref>«آیا آنها سهمى در مُلک یعنی امامت و خلافت دارند؟» سوره نساء، آیه ۵۳.</ref> "یا اینکه نسبت به [[مردم]] [[پیامبر]] و خاندانش، و بر آنچه [[خدا]] از فضلش به آنان بخشیده، [[حسد]] مىورزند؟ فرمود: ما آن مردمی هستیم که به [[دلیل]] امامتی که [[خدا]] در میان همه آفریدگانش، فقط به ما عطا فرموده است مورد [[حسادت]] واقع شدیم"<ref>اصول کافی، ج۱، ص۳۹۵، باب «الائمة ولاة الامر و هم المحسودون الذین ذکرهم الله عزوجل».</ref>. | *از سیاق این [[آیه]] و [[آیات]] دیگری که آن را تقویت مىکنند، روشن مى‌شود که این گروه محسود، [[محمد]] و [[آل]] [[محمد]]{{صل}} هستند. در [[روایات]] بسیاری نیز تصریح شده است که "محسودین" در این [[آیه]]، [[امامان]] از [[آل]] [[محمد]]{{صل}} مى‌باشند. مرحوم [[کلینی]] در کتاب [[شریف]] کافی از [[امام باقر]]{{ع}} [[نقل]] مى‌کند که [[حضرت]]، در [[تفسیر]] [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنَ الْمُلْكِ}}<ref>«آیا آنها سهمى در مُلک یعنی امامت و خلافت دارند؟» سوره نساء، آیه ۵۳.</ref> "یا اینکه نسبت به [[مردم]] [[پیامبر]] و خاندانش، و بر آنچه [[خدا]] از فضلش به آنان بخشیده، [[حسد]] مىورزند؟ فرمود: ما آن مردمی هستیم که به [[دلیل]] امامتی که [[خدا]] در میان همه آفریدگانش، فقط به ما عطا فرموده است مورد [[حسادت]] واقع شدیم"<ref>اصول کافی، ج۱، ص۳۹۵، باب «الائمة ولاة الامر و هم المحسودون الذین ذکرهم الله عزوجل».</ref>. | ||
*برای [[تأیید]] صحت این [[تفسیر]]، کافی است که بدانیم [[آیات قرآن]] ماجرایی زنده، واقعی و معاصر را حکایت کرده، اشاره مى‌کند که گروهی از [[مردم]] که معاصر زمان [[نزول]] این [[آیه]] هستند نسبت به گروهی از [[مؤمنان]]، به [[دلیل]] آنچه [[خدا]] از [[فضل]] خود به آنان بخشیده، [[حسادت]] مىورزند و سپس بیان مى‌کند که این گروه محسود، از [[آل ابراهیم]] هستند. جواب [[خدا]] به این گروه حاسد که به خاطر [[فضل]] [[خدا]] به [[محمد]] و [[آل]] [[محمد]]{{صل}}، [[دشمنی]] آنان را در [[دل]] داشتند و این [[انتخاب]] [[الهی]] را نمى‌پذیرفتند، در همین [[آیه]] به این صورت بیان شده است: این [[فضل]] پیش از این هم در [[آل ابراهیم]] قرار داده شده بود و این گروه حاسد، به [[فضل]] [[آل ابراهیم]] [[ایمان]] آورده و آن را پذیرفته بودند؛ اکنون چرا این [[فضل]] را برای [[آل]] [[محمد]]{{عم}} [[انکار]] مىکنند و [[عداوت]] آنان را در [[دل]] مى‌پرورانند؟ | *برای [[تأیید]] صحت این [[تفسیر]]، کافی است که بدانیم [[آیات قرآن]] ماجرایی زنده، واقعی و معاصر را حکایت کرده، اشاره مى‌کند که گروهی از [[مردم]] که معاصر زمان [[نزول]] این [[آیه]] هستند نسبت به گروهی از [[مؤمنان]]، به [[دلیل]] آنچه [[خدا]] از [[فضل]] خود به آنان بخشیده، [[حسادت]] مىورزند و سپس بیان مى‌کند که این گروه محسود، از [[آل ابراهیم]] هستند. جواب [[خدا]] به این گروه حاسد که به خاطر [[فضل]] [[خدا]] به [[محمد]] و [[آل]] [[محمد]]{{صل}}، [[دشمنی]] آنان را در [[دل]] داشتند و این [[انتخاب]] [[الهی]] را نمى‌پذیرفتند، در همین [[آیه]] به این صورت بیان شده است: این [[فضل]] پیش از این هم در [[آل ابراهیم]] قرار داده شده بود و این گروه حاسد، به [[فضل]] [[آل ابراهیم]] [[ایمان]] آورده و آن را پذیرفته بودند؛ اکنون چرا این [[فضل]] را برای [[آل]] [[محمد]]{{عم}} [[انکار]] مىکنند و [[عداوت]] آنان را در [[دل]] مى‌پرورانند؟ | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۸: | ||
*در این دو [[آیه]] و نیز [[آیات]] دیگر، [[قرآن کریم]] تأکید مى‌کند که آن [[امامت]] و [[برتری]] که [[خدا]] به [[فرزندان]] [[ابراهیم]]{{ع}} از [[نسل]] [[اسحاق]] و [[یعقوب]]{{ع}} ارزانی داشت، به [[دلیل]] اینکه به [[گمراهی]] و [[انحراف]] و [[کفر]] و [[ظلم]] کشیده شدند، از آنان گرفته شد و به جای این [[برتری]]، [[لعنت الهی]] شامل حالشان گشت: {{متن قرآن|فَبِمَا نَقْضِهِمْ مِيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ}}<ref>«پس آنان را به سبب پیمان شکستن‌شان لعنت کردیم» سوره مائده، آیه ۱۳.</ref>، {{متن قرآن|وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ}}<ref>«و [داغِ] خوارى و بیچارگى و نیاز، بر آنان زده شد و گرفتار خشم خدایى شدند» سوره بقره، آیه ۶۱.</ref>. | *در این دو [[آیه]] و نیز [[آیات]] دیگر، [[قرآن کریم]] تأکید مى‌کند که آن [[امامت]] و [[برتری]] که [[خدا]] به [[فرزندان]] [[ابراهیم]]{{ع}} از [[نسل]] [[اسحاق]] و [[یعقوب]]{{ع}} ارزانی داشت، به [[دلیل]] اینکه به [[گمراهی]] و [[انحراف]] و [[کفر]] و [[ظلم]] کشیده شدند، از آنان گرفته شد و به جای این [[برتری]]، [[لعنت الهی]] شامل حالشان گشت: {{متن قرآن|فَبِمَا نَقْضِهِمْ مِيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ}}<ref>«پس آنان را به سبب پیمان شکستن‌شان لعنت کردیم» سوره مائده، آیه ۱۳.</ref>، {{متن قرآن|وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ}}<ref>«و [داغِ] خوارى و بیچارگى و نیاز، بر آنان زده شد و گرفتار خشم خدایى شدند» سوره بقره، آیه ۶۱.</ref>. | ||
*اینگونه شد که [[امامت]] از [[فرزندان]] [[ابراهیم]]{{ع}} از [[نسل]] [[اسحاق]]{{ع}} گرفته شد و به [[پاکان]] [[آل ابراهیم]] از [[نسل]] [[اسماعیل]]{{ع}} یعنی همان [[محمد]] و [[آل]] [[محمد]]{{صل}} منتقل گشت. | *اینگونه شد که [[امامت]] از [[فرزندان]] [[ابراهیم]]{{ع}} از [[نسل]] [[اسحاق]]{{ع}} گرفته شد و به [[پاکان]] [[آل ابراهیم]] از [[نسل]] [[اسماعیل]]{{ع}} یعنی همان [[محمد]] و [[آل]] [[محمد]]{{صل}} منتقل گشت. | ||
*در [[آیه]] دیگری از [[قرآن کریم]] نیز به این مطلب اشاره شده است که انتقال [[امامت]] [[الهی]] به [[فرزندان]] [[ابراهیم]]{{ع}} جز بر اساس استمرار شایستگیها و | *در [[آیه]] دیگری از [[قرآن کریم]] نیز به این مطلب اشاره شده است که انتقال [[امامت]] [[الهی]] به [[فرزندان]] [[ابراهیم]]{{ع}} جز بر اساس استمرار شایستگیها و صلاحیتهای [[الهی]] در این [[خاندان]] نبوده است، آنجا که مى‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُوا}}<ref>«سزاوارترین مردم به ابراهیم، آنها هستند که از او پیروى کردند، و [در زمان و عصر او، به مکتب او وفادار بودند، همچنین] این پیامبر و کسانى که [به او] ایمان آورده‌اند [از همه سزاوارترند]» سوره آل عمران، آیه ۶۸.</ref>. | ||
*این [[آیه]] تأکید مى‌کند که سزاوارترین [[مردم]] به [[ابراهیم]]{{ع}} و نزدیکترین و شبیه‌ترین افراد به [[شخصیت]] [[الهی]] وی، کسانی‌اند که از او [[پیروی]] کردند و همچنین [[پیامبر اسلام]]{{صل}} و کسانی که به او [[ایمان]] آوردند. | *این [[آیه]] تأکید مى‌کند که سزاوارترین [[مردم]] به [[ابراهیم]]{{ع}} و نزدیکترین و شبیه‌ترین افراد به [[شخصیت]] [[الهی]] وی، کسانی‌اند که از او [[پیروی]] کردند و همچنین [[پیامبر اسلام]]{{صل}} و کسانی که به او [[ایمان]] آوردند. | ||
*اگر در این تعبیر [[قرآنی]]: {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا}} دقت کنیم و موارد استفاده آن در [[قرآن]] را بررسیم، درمى‌یابیم که [[قرآن]] بارها این عبارت را برای گروه خاصی از [[مؤمنان]] استفاده کرده است. این گروه خاص از [[مؤمنان]]، همان کسانی هستند که [[ایمان]] در وجودشان به درجهای از کمال رسیده است که [[خدا]]، [[مقام امامت]] سایر [[مؤمنان]] را به ایشان عطا کرده و آنان را به عنوان [[رهبران]] [[امت]] پس از [[رسول خدا]]{{صل}}، [[برگزیده]] است و در [[قرآن]] با ذکر اوصافشان، آنان را معرفی کرده است. آنان نمونه‌های کامل و الگوهای متعالی هستند که [[خدا]] [[دستور]] داده پس از [[رسول خدا]]{{صل}} به آنان [[اقتدا]] شود. این مطلب را مى‌توان در آیاتی نظیر: {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref>«سرپرست و ولىّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آورده‌اند؛ همان‌ها که نماز را برپا مى‌‌دارند، و در حال رکوع، زکات مى‌‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref>. | *اگر در این تعبیر [[قرآنی]]: {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا}} دقت کنیم و موارد استفاده آن در [[قرآن]] را بررسیم، درمى‌یابیم که [[قرآن]] بارها این عبارت را برای گروه خاصی از [[مؤمنان]] استفاده کرده است. این گروه خاص از [[مؤمنان]]، همان کسانی هستند که [[ایمان]] در وجودشان به درجهای از کمال رسیده است که [[خدا]]، [[مقام امامت]] سایر [[مؤمنان]] را به ایشان عطا کرده و آنان را به عنوان [[رهبران]] [[امت]] پس از [[رسول خدا]]{{صل}}، [[برگزیده]] است و در [[قرآن]] با ذکر اوصافشان، آنان را معرفی کرده است. آنان نمونه‌های کامل و الگوهای متعالی هستند که [[خدا]] [[دستور]] داده پس از [[رسول خدا]]{{صل}} به آنان [[اقتدا]] شود. این مطلب را مى‌توان در آیاتی نظیر: {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref>«سرپرست و ولىّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آورده‌اند؛ همان‌ها که نماز را برپا مى‌‌دارند، و در حال رکوع، زکات مى‌‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref>. | ||