پرش به محتوا

مقام صراط الهی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۰: خط ۵۰:
*[[امام صادق]]{{ع}} در پاسخ [[مفضّل بن عمر]] که از معنای "[[صراط]]" پرسیده بود فرمود: "[[صراط مستقیم]] راه [[معرفت]] به سوی [[خداوند]] است که به [[صراط]] در [[دنیا]] و [[آخرت]] تقسیم می‌شود؛ [[صراط]] در [[دنیا]] همان [[امام]] واجب‌الاطاعه و [[صراط]] [[آخرت]]، پلی است که از [[دوزخ]] عبور می‌کند، هرکس [[صراط]] [[دنیا]] [[امام]] واجب‌الاطاعه را بشناسد و از او [[پیروی]] کند، از [[صراط]] [[آخرت]] به آسانی عبور خواهد کرد، اما کسی که در [[شناخت امام]] [[معصوم]]، یا [[پیروی]] از او کوتاهی کند، پایش بر [[قیامت]] خواهد لغزید و در [[دوزخ]] واژگون خواهد شد"<ref>{{متن حدیث|هُوَ الطَّرِيقُ‏ إِلَى‏ مَعْرِفَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُمَا صِرَاطَانِ صِرَاطٌ فِي الدُّنْيَا وَ صِرَاطٌ فِي الْآخِرَةِ وَ أَمَّا الصِّرَاطُ الَّذِي فِي الدُّنْيَا فَهُوَ الْإِمَامُ الْمُفْتَرَضُ الطَّاعَةِ مَنْ عَرَفَهُ فِي الدُّنْيَا وَ اقْتَدَى بِهُدَاهُ مَرَّ عَلَى الصِّرَاطِ الَّذِي هُوَ جِسْرُ جَهَنَّمَ فِي الْآخِرَةِ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ فِي الدُّنْيَا زَلَّتْ قَدَمُهُ عَنِ الصِّرَاطِ فِي الْآخِرَةِ فَتَرَدَّى فِي نَارِ جَهَنَّمَ}} تفسیر نورالثقلین: ۱ / ۱۸ - ۱۷.</ref><ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۱۴.</ref>.
*[[امام صادق]]{{ع}} در پاسخ [[مفضّل بن عمر]] که از معنای "[[صراط]]" پرسیده بود فرمود: "[[صراط مستقیم]] راه [[معرفت]] به سوی [[خداوند]] است که به [[صراط]] در [[دنیا]] و [[آخرت]] تقسیم می‌شود؛ [[صراط]] در [[دنیا]] همان [[امام]] واجب‌الاطاعه و [[صراط]] [[آخرت]]، پلی است که از [[دوزخ]] عبور می‌کند، هرکس [[صراط]] [[دنیا]] [[امام]] واجب‌الاطاعه را بشناسد و از او [[پیروی]] کند، از [[صراط]] [[آخرت]] به آسانی عبور خواهد کرد، اما کسی که در [[شناخت امام]] [[معصوم]]، یا [[پیروی]] از او کوتاهی کند، پایش بر [[قیامت]] خواهد لغزید و در [[دوزخ]] واژگون خواهد شد"<ref>{{متن حدیث|هُوَ الطَّرِيقُ‏ إِلَى‏ مَعْرِفَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُمَا صِرَاطَانِ صِرَاطٌ فِي الدُّنْيَا وَ صِرَاطٌ فِي الْآخِرَةِ وَ أَمَّا الصِّرَاطُ الَّذِي فِي الدُّنْيَا فَهُوَ الْإِمَامُ الْمُفْتَرَضُ الطَّاعَةِ مَنْ عَرَفَهُ فِي الدُّنْيَا وَ اقْتَدَى بِهُدَاهُ مَرَّ عَلَى الصِّرَاطِ الَّذِي هُوَ جِسْرُ جَهَنَّمَ فِي الْآخِرَةِ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ فِي الدُّنْيَا زَلَّتْ قَدَمُهُ عَنِ الصِّرَاطِ فِي الْآخِرَةِ فَتَرَدَّى فِي نَارِ جَهَنَّمَ}} تفسیر نورالثقلین: ۱ / ۱۸ - ۱۷.</ref><ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۱۴.</ref>.


==[[اهل بیت]]{{عم}}؛ صراط اقوم==
==[[اهل بیت]]{{عم}}؛ [[صراط]] اقوم==
*دیگر مصداق برجسته "[[صراط مستقیم]]"، [[اهل بیت]]{{عم}} هستند. "[[صراط مستقیم]]" دو بخش ضروری دارد<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۱۹.</ref>: ۱. آیین‌نامه<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۱۹.</ref>. ۲. الگو<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۱۹.</ref>.
*دیگر مصداق برجسته "[[صراط مستقیم]]"، [[اهل بیت]]{{عم}} هستند. "[[صراط مستقیم]]" دو بخش ضروری دارد<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۱۹.</ref>
*آیین‌نامه [[صراط مستقیم]]، "قرآن" است: {{متن قرآن| إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ }}<ref> بی‌گمان این قرآن به آیین استوارتر رهنمون می‌گردد؛ سوره اسراء، آیه: ۹.</ref><ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۱۹.</ref>.
#آیین‌نامه<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۱۹.</ref>
*"استوارترین"، هم در عرصه اعتقادی و اخلاقی و هم در عرصه عملی. معنای این سخن این است که: این قرآن در تمامی مواردی که بشر نیاز به هدایت دارد، راهنمایی و خطّ کلّی را مشخّص می‌کند؛ مقصود، این است که قرآن، سخن از هدایت به بهترین راه دارد و معنایش این نیست که: در ریز موارد، اظهار نظر کند، به عنوان نمونه این‌که قرآن درباره این‌که در نظام اسلامی چه سلاحی باید ساخت، یا تهیّه کرد -موشک، تانک، توپ و ...- نظر نمی‌دهد، اما این‌که سیاست نظام اسلامی در عرصه نظامی تهاجمی باشد، یا بازدارنده نظر می‌دهد و می‌گوید: باید سیاست نظام اسلامی در این عرصه بازدارنده باشد: {{متن قرآن| وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ }}<ref> و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد و بر شما ستم نخواهد رفت؛ سوره انفال، آیه: ۶۰.</ref><ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۱۹.</ref>.
# [[الگو]]<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۱۹.</ref>.
* {{متن قرآن|تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ}} خطّ کلّی و به اصطلاح "استراتژی" است. به هر حال، قرآن آیین‌نامه زندگی سعادتمندانه در تمامی عرصه‌هاست، عرضه این آیین‌نامه منهای الگو، ناقص است. به دیگر عبارت، آیین‌نامه برنامه می‌دهد، خروجی این برنامه کدام است؟ آن الگوست. بر همین اساس است که طبق روایت معتبر و مشهور "ثقلین" قرآن و عترت دو یادگار نفیس [[پیامبر]]{{صل}} بعد از حضرت هستند.{{عربی|" أَنْتُمُ‏ الصِّرَاطُ الْأَقْوَمُ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}} با این تحلیل معنای خود را می‌یابد<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۲۰.</ref>.
*آیین‌نامه [[صراط مستقیم]]، "[[قرآن]]" است: {{متن قرآن| إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ }}<ref> بی‌گمان این قرآن به آیین استوارتر رهنمون می‌گردد؛ سوره اسراء، آیه: ۹.</ref><ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۱۹.</ref>.
*"استوارترین"، هم در عرصه [[اعتقادی]] و [[اخلاقی]] و هم در عرصه عملی. معنای این سخن این است که: این [[قرآن]] در تمامی مواردی که [[بشر]] [[نیاز]] به [[هدایت]] دارد، [[راهنمایی]] و خطّ کلّی را مشخّص می‌کند؛ مقصود، این است که [[قرآن]]، [[سخن]] از [[هدایت]] به [[بهترین]] راه دارد و معنایش این نیست که: در ریز موارد، اظهار نظر کند، به عنوان نمونه اینکه [[قرآن]] درباره اینکه در [[نظام اسلامی]] چه سلاحی باید ساخت، یا تهیّه کرد -موشک، تانک، توپ و...- نظر نمی‌دهد، اما اینکه [[سیاست]] [[نظام اسلامی]] در عرصه نظامی تهاجمی باشد، یا بازدارنده نظر می‌دهد و می‌گوید: باید [[سیاست]] [[نظام اسلامی]] در این عرصه بازدارنده باشد: {{متن قرآن| وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ }}<ref> و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد و بر شما ستم نخواهد رفت؛ سوره انفال، آیه: ۶۰.</ref><ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۱۹.</ref>.
*{{متن قرآن|تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ}} خطّ کلّی و به اصطلاح "[[استراتژی]]" است. به هر حال، [[قرآن]] آیین‌نامه [[زندگی]] سعادتمندانه در تمامی عرصه‌هاست، عرضه این آیین‌نامه منهای [[الگو]]، ناقص است. به دیگر عبارت، آیین‌نامه برنامه می‌دهد، خروجی این برنامه کدام است؟ آن الگوست. بر همین اساس است که طبق [[روایت]] معتبر و مشهور "[[ثقلین]]" [[قرآن و عترت]] دو یادگار نفیس [[پیامبر]]{{صل}} بعد از [[حضرت]] هستند.{{متن حدیث|أَنْتُمُ‏ الصِّرَاطُ الْأَقْوَمُ‏}} با این تحلیل معنای خود را می‌یابد<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۲۰.</ref>.


==[[امامان معصوم]]{{عم}}؛ [[صراط مستقیم]]==
==[[امامان معصوم]]{{عم}}؛ [[صراط مستقیم]]==
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش