آیه ولایت: تفاوت میان نسخه‌ها
←پاسخ به شبهات دربارۀ آیه
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
===[[شبهه]] پنجم: عدم [[احتجاج امیرالمؤمنین]]{{ع}} به [[آیه ولایت]]=== | ===[[شبهه]] پنجم: عدم [[احتجاج امیرالمؤمنین]]{{ع}} به [[آیه ولایت]]=== | ||
*'''[[شبهه]] | *'''[[شبهه]] کرده‌اند''': اگر [[آیه]] دلالت صریح بر [[ولایت]] و [[خلافت امام علی]]{{ع}} دارد چرا [[حضرت]] هیچگاه در [[مقام]] [[احتجاج]] و [[استدلال]] از این [[آیه]] استفاده نکردند؟ | ||
*'''پاسخ به این [[شبهه]]''': [[حضرت]] در موارد متعدد، به [[آیه]] تمسّک کرده‌اند، چنانکه در روز [[شورا]]، در برابر [[سعد بن ابی وقاص]]، [[عثمان]]، [[عبد الرحمن بن عوف]]، [[طلحه]] و [[زبیر]]، به این [[آیه]] [[استدلال]] کرده و فرمودند: آیا غیر از من در میان شما کسی هست که در حال [[رکوع]]، [[زکات]] داده و درباره او این [[آیه]] نازل شده باشد؟ همۀ جمع پاسخ منفی دادند<ref>{{متن حدیث|قَالَ: فَهَلْ فِیکُمْ أَحَدٌ آتَی الزَّکَاةَ وَ هُوَ رَاکِعٌ، فَنَزَلَتْ فِیهِ: (إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ)، غَیْرِی؟!. قَالُوا: لَا}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۱، ص۳۷۷. </ref>.<ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۵۵-۱۵۷. </ref> | *'''پاسخ به این [[شبهه]]''': [[حضرت]] در موارد متعدد، به [[آیه]] تمسّک کرده‌اند، چنانکه در روز [[شورا]]، در برابر [[سعد بن ابی وقاص]]، [[عثمان]]، [[عبد الرحمن بن عوف]]، [[طلحه]] و [[زبیر]]، به این [[آیه]] [[استدلال]] کرده و فرمودند: آیا غیر از من در میان شما کسی هست که در حال [[رکوع]]، [[زکات]] داده و درباره او این [[آیه]] نازل شده باشد؟ همۀ جمع پاسخ منفی دادند<ref>{{متن حدیث|قَالَ: فَهَلْ فِیکُمْ أَحَدٌ آتَی الزَّکَاةَ وَ هُوَ رَاکِعٌ، فَنَزَلَتْ فِیهِ: (إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ)، غَیْرِی؟!. قَالُوا: لَا}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۱، ص۳۷۷. </ref>.<ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۵۵-۱۵۷. </ref> | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
#{{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا}} در [[آیه]] دلالت بر جمع می‌کند و اطلاق آن بر فرد، با [[فصاحت]] و [[بلاغت قرآن]] مطابقت ندارد. در پاسخ باید گفت: اطلاق واژۀ جمع بر فرد معین به [[انگیزه]] [[تعظیم]] و مانند آن، امری شایع است؛ چنانکه در [[قرآن]] دربارۀ نشان دادن [[عظمت]] [[خداوند]] از ضمایر جمع استفاده شده است: {{متن قرآن|نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ}}<ref>«ما به آنچه وصف می‌کنند داناتریم» سوره مؤمنون، آیه ۹۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[آیه ولایت ۲ (مقاله)|آیه ولایت]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]؛ [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۵۱-۱۵۵.</ref> | #{{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا}} در [[آیه]] دلالت بر جمع می‌کند و اطلاق آن بر فرد، با [[فصاحت]] و [[بلاغت قرآن]] مطابقت ندارد. در پاسخ باید گفت: اطلاق واژۀ جمع بر فرد معین به [[انگیزه]] [[تعظیم]] و مانند آن، امری شایع است؛ چنانکه در [[قرآن]] دربارۀ نشان دادن [[عظمت]] [[خداوند]] از ضمایر جمع استفاده شده است: {{متن قرآن|نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ}}<ref>«ما به آنچه وصف می‌کنند داناتریم» سوره مؤمنون، آیه ۹۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[آیه ولایت ۲ (مقاله)|آیه ولایت]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]؛ [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۵۱-۱۵۵.</ref> | ||
#شنیدین صدای [[سائل]] و تقدیم [[انگشتر]] به او توسط [[حضرت]] با [[حضور قلب]] ایشان در [[نماز]] منافات دارد. منتها باید دانست توجّه [[حضرت]] هنگام [[نماز]]، به کاری [[عبادی]]، یعنی دادن [[زکات]] به [[انسان]] [[فقیر]]، امری مطلوب [[پروردگار]] است؛ لذا منافاتی با [[نماز خواندن]] ندارد، چراکه این دو عمل تعارضی با همدیگر ندارند<ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۵۵-۱۵۷.</ref>. | #شنیدین صدای [[سائل]] و تقدیم [[انگشتر]] به او توسط [[حضرت]] با [[حضور قلب]] ایشان در [[نماز]] منافات دارد. منتها باید دانست توجّه [[حضرت]] هنگام [[نماز]]، به کاری [[عبادی]]، یعنی دادن [[زکات]] به [[انسان]] [[فقیر]]، امری مطلوب [[پروردگار]] است؛ لذا منافاتی با [[نماز خواندن]] ندارد، چراکه این دو عمل تعارضی با همدیگر ندارند<ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۵۵-۱۵۷.</ref>. | ||
===[[شبهه]] هفتم: [[آیه]] در [[شأن]] [[علی]]{{ع}} نازل نشده است=== | |||
*برخی از [[اهل سنت]] بر این باورند که این [[آیه]] در [[شأن]] [[علی]]{{ع}} نازل نشده است. | |||
*[[ابن تیمیه]] می‌نویسد: گفته او ([[علامه حلی]])<ref>منهاج الکرامة فی معرفة الامامة، تألیف علامه حلّی، یکی از مهم‌ترین کتاب‌هایی است که در تبیین عقاید امامیه نگاشته شده است این کتاب تا جایی اهمیت یافت که کسی همچون ابن تیمیه را بر آن داشت تا کتاب منهاج‌السنه را در رد آن بنگارد</ref> بر اینکه [[آیه]] درباره [[علی]] نازل شده [[اجماع]] وجود دارد» یکی از بزرگ‌ترین ادّعاهای [[دروغ]] است. اتفاقاً [[اهل]] [[علم حدیث]] [[اجماع]] کرده‌اند که این آگهی ویژه درباره [[علی]] فرود نیامده و [[علی]] در [[نماز]] [[انگشتر]] خود را [[صدقه]] نداده است. [[عالمان]] [[حدیث]] [[اجماع]] دارند بر اینکه [[قصه]] [[روایت]] شده در [[شأن نزول]] [[آیه]]، یکی از دروغ‌های بافته شده است<ref>{{عربی|الثاني قوله علامه حلّی قد اجمعوا أنها نزلت في علي من اعظم الدعاوي الكاذبه بل اجمع اهل العلم بالنقل على انها لم تنزل في علي بخصوصه و ان علياً لم يتصدق بخاتمه في الصلاة و اجمع أهل العلم بالحديث على أن القصه المرويه في ذلك من الكذب الموضوع}}منهاج السنه، ج۷، ص۱۲: .</ref>. | |||
*'''پاسخ به این [[شبهه]]''': | |||
#این [[شأن نزول]] را بسیاری از مفسِّران بزرگ [[اهل سنت]] [[نقل]] نموده‌اند. برخی از کسانی که بر [[نزول]] این [[آیه]] در [[حق علی]]{{ع}} [[نقل]] [[اجماع]] و یا ادّعای [[اجماع]] نموده‌اند، عبارت‌اند از: | |||
##[[قاضی]] [[عضدالدین ایجی]] در کتاب [[المواقف فی علم]] الکلام می‌نویسد: {{عربی|و اجمع ائمة التفسير ان المراد علي}}<ref>المواقف فی علم الکلام، ص۴۰۵.</ref>. | |||
##[[شریف]] [[جرجانی]] در شرح مواقف آورده است: {{عربی|و قد اجمع ائمة التفسير على أن المراد به الذين يقيمون الصلاة الى قوله و هم راكعون على فأنه كان في الصلاة راكعاً فسأله سایل فاعطاه خاتمه فنزلت الآیة}}<ref>شرح المواقف، ج۸، ص۳۶۰.</ref>. | |||
##[[سعد الدین تفتازانی]] نیز در شرح مقاصد می‌نویسد: {{عربی|نزلت باتفاق المفسِّران في علي بن ابي‌طالب - رضی الله عنه - حین اعطی السائل خاتمه و هو راكع في صلاته و كلمه انما للحصر بشهادة النقل و الاستعمال}}<ref>شرح المقاصد، ج۵، ص۱۷۰.</ref>. | |||
#با وجود شواهد و قرائن قطعی که از [[اهل سنت]] صادر شده است، چطور ادعا می‌کنند، این [[آیه]] در [[شأن]] [[علی]]{{ع}} نازل نشده است؟ در حالی که بیشتر بزرگان [[اهل سنت]] این [[شأن نزول]] را پذیرفته‌اند و در کتب خود نیز بیان کرده‌اند. | |||
#علّت اینکه [[علامه حلی]] در این مسأله ادّعای [[اجماع]] نموده‌اند آن است که، درباره [[شأن نزول]] این [[آیه]]، جز [[روایت]] مرسله که درباره [[ابوبکر]] است، همه [[روایات]] درباره [[حضرت علی]]{{ع}} است و چون آن [[روایت]] [[ضعف]] سندی دارد، در برابر انبوه [[روایات]] دیگر درباره [[حضرت علی]]{{ع}} جایگاهی نداشته و ادّعای [[اجماع]] شده است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ولایت و امامت در قرآن (کتاب)|ولایت و امامت در قرآن]]، ص:۲۸-۳۰.</ref>. | |||
==واژه "ولی" در [[آیه]] به چه معنا و چه نوع [[ولایتی]] را دربر می‌گیرد؟== | ==واژه "ولی" در [[آیه]] به چه معنا و چه نوع [[ولایتی]] را دربر می‌گیرد؟== | ||