←أمر در قرآن
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
*از جمله واژگانی که در [[قرآن]] برای دلالت بر [[حصر حاکمیت]] در [[ذات خدای متعال]] به کار رفته، واژه "[[امر]]" است. | *از جمله واژگانی که در [[قرآن]] برای دلالت بر [[حصر حاکمیت]] در [[ذات خدای متعال]] به کار رفته، واژه "[[امر]]" است. | ||
*واژه "[[امر]]" که در [[زبان فارسی]] معادل "[[فرمان]]" است، به معنای طلب الزامی است که از خصوصیات کسی است که [[حق حاکمیت]] و [[فرمانروایی]] دارد. | *واژه "[[امر]]" که در [[زبان فارسی]] معادل "[[فرمان]]" است، به معنای طلب الزامی است که از خصوصیات کسی است که [[حق حاکمیت]] و [[فرمانروایی]] دارد. | ||
*در گذشته گفتیم [[امر | *در گذشته گفتیم [[امر و نهی]] از ویژگیهای [[حاکمیت]] است، و تنها [[حاکم]] است که [[حق]] دارد طلب الزامی کند، و طلب الزامی خود را در قالب "[[امر]] یا [[نهی]]" بیان کند. | ||
*بنابراین، [[حصر]] [[حق]] "[[امر]]" در [[خدای متعال]] به معنای [[حصر حق حاکمیت]] در ذات [[اقدس]] اوست که در [[آیات]] متعدد [[قرآن کریم]] مورد بیان صریح قرار گرفته است. در ذیل به تعدادی از این [[آیات]] اشاره میکنیم: | *بنابراین، [[حصر]] [[حق]] "[[امر]]" در [[خدای متعال]] به معنای [[حصر حق حاکمیت]] در ذات [[اقدس]] اوست که در [[آیات]] متعدد [[قرآن کریم]] مورد بیان صریح قرار گرفته است. در ذیل به تعدادی از این [[آیات]] اشاره میکنیم: | ||
*۱. {{متن قرآن|إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«همانا پروردگار شما خداوند است که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید سپس بر تخت فرمانروایی و تدبیر استوار گردید روز را با شب میپوشاند و روز در پی شب به شتاب روانه است، و خورشید و ماه و ستارگان با دستور او به تسخیر درآمدهاند، همانا آفرینش و فرمان مخصوص اوست بزرگ است پروردگار جهانیان» سوره اعراف، آیه ۵۴.</ref>. | *۱. {{متن قرآن|إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«همانا پروردگار شما خداوند است که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید سپس بر تخت فرمانروایی و تدبیر استوار گردید روز را با شب میپوشاند و روز در پی شب به شتاب روانه است، و خورشید و ماه و ستارگان با دستور او به تسخیر درآمدهاند، همانا آفرینش و فرمان مخصوص اوست بزرگ است پروردگار جهانیان» سوره اعراف، آیه ۵۴.</ref>. | ||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
*و نظیر این [[آیات]] در [[سوره قدر]] نیز آمده است: {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ * وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ * لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ * تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ * سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ}}<ref>«ما قرآن را در شب قدر فروفرستادیم * چه میدانی شب قدر چیست؟ * شب قدر بهتر از هزار ماه است * در آن شب فرشتگان و روح فروفرستاده میشوند به اذن پروردگارشان با هر فرمان و دستور * آن شب همواره سلام است تا دمیدن سپیده صبح» سوره قدر، آیه ۱-۵.</ref>. | *و نظیر این [[آیات]] در [[سوره قدر]] نیز آمده است: {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ * وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ * لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ * تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ * سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ}}<ref>«ما قرآن را در شب قدر فروفرستادیم * چه میدانی شب قدر چیست؟ * شب قدر بهتر از هزار ماه است * در آن شب فرشتگان و روح فروفرستاده میشوند به اذن پروردگارشان با هر فرمان و دستور * آن شب همواره سلام است تا دمیدن سپیده صبح» سوره قدر، آیه ۱-۵.</ref>. | ||
*در این مجموعه از [[آیات]] به [[او[[امر]] [[حکومتی]] [[خداوند]] اشاره شده است که برای [[تدبیر [[امر]] [[خلق]] بر [[نبی اکرم]]{{صل}} و [[امامان]] [[هدی]]{{عم}} پس از او نازل میشود، و از این طریق [[نظام]] [[امر]] الهی]] در [[جامعه بشر]] و در [[جهان آفرینش]] به [[اجرا]] در میآید. | *در این مجموعه از [[آیات]] به [[او[[امر]] [[حکومتی]] [[خداوند]] اشاره شده است که برای [[تدبیر [[امر]] [[خلق]] بر [[نبی اکرم]]{{صل}} و [[امامان]] [[هدی]]{{عم}} پس از او نازل میشود، و از این طریق [[نظام]] [[امر]] الهی]] در [[جامعه بشر]] و در [[جهان آفرینش]] به [[اجرا]] در میآید. | ||
*[[علی بن ابراهیم قمی]] در تفسیرش به [[سند صحیح]] از [[امام باقر]] و [[امام صادق]] و [[امام کاظم]]{{عم}} در [[تفسیر آیات]] فوق [[روایت]] میکند: "در [[تفسیر]]: {{متن قرآن|فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ}} فرمود: یعنی در [[شب قدر]] [[خداوند]] مقدر میفرماید هر [[حق]] و باطلی را و آنچه در آن سال رخ خواهد داد و هر [[تغییر]] و مشیّـتی که [[خدا]] [[اراده]] کرده است، آنچه را بخواهد از اجلها و [[ارزاق]] و [[بلاها]] و عوارض و [[بیماریها]] را مقدم میدارد، و آنچه را بخواهد میافزاید و آنچه را بخواهد میکاهد، [[رسول خدا]] نیز آنچه را [[خدا]] به او [[وحی]] کرده است به [[امیرالمؤمنین]] منتقل میکند، و [[امیرالمؤمنین]] نیز آن را به [[امامان]] یکی پس از دیگری منتقل میکند تا به دست | *[[علی بن ابراهیم قمی]] در تفسیرش به [[سند صحیح]] از [[امام باقر]] و [[امام صادق]] و [[امام کاظم]]{{عم}} در [[تفسیر آیات]] فوق [[روایت]] میکند: "در [[تفسیر]]: {{متن قرآن|فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ}} فرمود: یعنی در [[شب قدر]] [[خداوند]] مقدر میفرماید هر [[حق]] و باطلی را و آنچه در آن سال رخ خواهد داد و هر [[تغییر]] و مشیّـتی که [[خدا]] [[اراده]] کرده است، آنچه را بخواهد از اجلها و [[ارزاق]] و [[بلاها]] و عوارض و [[بیماریها]] را مقدم میدارد، و آنچه را بخواهد میافزاید و آنچه را بخواهد میکاهد، [[رسول خدا]] نیز آنچه را [[خدا]] به او [[وحی]] کرده است به [[امیرالمؤمنین]] منتقل میکند، و [[امیرالمؤمنین]] نیز آن را به [[امامان]] یکی پس از دیگری منتقل میکند تا به دست [[صاحب الزمان]]{{ع}} برسد" | ||
<ref>{{متن حدیث|{{متن قرآن|فِيهَا يُفْرَقُ}} يعني في ليلة القدر {{متن قرآن|كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ}} اي يقدّر اللَّه عزّ و جلّ كل [[امر]] من الحق و الباطل و ما يكون في تلك السنة، و له فيه البداء و المشية، يقدم ما يشاء و يؤخر ما يشاء من الآجال و الأرزاق و البلايا و الاعراض و الأمراض، و يزيد فيه ما يشاء و ينقص ما يشاء، و يلقيه [[رسول الله]]{{صل}} إلى أمير المؤمنين{{ع}}، و يلقيه أمير المؤمنين إلى الائمة{{عم}}، حتى ينتهى ذلك إلى [[صاحب الزمان]]{{ع}}}}؛العروسی، تفسیر نورالثقلین، ج۶، ص۴۵۴.</ref> | <ref>{{متن حدیث|{{متن قرآن|فِيهَا يُفْرَقُ}} يعني في ليلة القدر {{متن قرآن|كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ}} اي يقدّر اللَّه عزّ و جلّ كل [[امر]] من الحق و الباطل و ما يكون في تلك السنة، و له فيه البداء و المشية، يقدم ما يشاء و يؤخر ما يشاء من الآجال و الأرزاق و البلايا و الاعراض و الأمراض، و يزيد فيه ما يشاء و ينقص ما يشاء، و يلقيه [[رسول الله]]{{صل}} إلى أمير المؤمنين{{ع}}، و يلقيه أمير المؤمنين إلى الائمة{{عم}}، حتى ينتهى ذلك إلى [[صاحب الزمان]]{{ع}}}}؛العروسی، تفسیر نورالثقلین، ج۶، ص۴۵۴.</ref> | ||
*و در [[اصول کافی]] به [[سند صحیح]] از [[حمران بن اعین]] [[روایت]] کرده است: "از [[امام باقر]]{{ع}} پرسید درباره قول [[خدا]]: {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ}} [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: آری [[شب قدر]] در هر سال در دهه آخر [[ماه رمضان]] است و [[قرآن]] جز در [[شب قدر]] نازل نگردید. [[خدا]] فرمود: در آن [[شب]] هر [[فرمان]] حکیمانه جداکننده [[حق]] از [[باطل]] صادر میشود یعنی درآن [[شب]] همه مقدرات سال معیّن میشود تا سال [[آینده]] هر [[خیر و شر]] و [[طاعت]] و معصیتی و هر مولود و أجل و رزقی<ref>{{متن حدیث|أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ}} قَالَ نَعَمْ لَيْلَةُ الْقَدْرِ وَ هِيَ فِي كُلِ سَنَةٍ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ فِي الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ فَلَمْ يُنْزَلِ الْقُرْآنُ إِلَّا فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ. قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: {{متن قرآن|فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ}} قَالَ: يُقَدَّرُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ كُلُّ شَيْءٍ يَكُونُ فِي تِلْكَ السَّنَةِ إِلَى مِثْلِهَا مِنْ قَابِلٍ خَيْرٍ وَ شَرٍّ وَ طَاعَةٍ وَ مَعْصِيَةٍ وَ مَوْلُودٍ وَ أَجَلٍ أَوْ رِزْقٍ...}}؛ اصول کافی، ج۴، ص۱۵۷.</ref>. | *و در [[اصول کافی]] به [[سند صحیح]] از [[حمران بن اعین]] [[روایت]] کرده است: "از [[امام باقر]]{{ع}} پرسید درباره قول [[خدا]]: {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ}} [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: آری [[شب قدر]] در هر سال در دهه آخر [[ماه رمضان]] است و [[قرآن]] جز در [[شب قدر]] نازل نگردید. [[خدا]] فرمود: در آن [[شب]] هر [[فرمان]] حکیمانه جداکننده [[حق]] از [[باطل]] صادر میشود یعنی درآن [[شب]] همه مقدرات سال معیّن میشود تا سال [[آینده]] هر [[خیر و شر]] و [[طاعت]] و معصیتی و هر مولود و أجل و رزقی<ref>{{متن حدیث|أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ}} قَالَ نَعَمْ لَيْلَةُ الْقَدْرِ وَ هِيَ فِي كُلِ سَنَةٍ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ فِي الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ فَلَمْ يُنْزَلِ الْقُرْآنُ إِلَّا فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ. قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: {{متن قرآن|فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ}} قَالَ: يُقَدَّرُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ كُلُّ شَيْءٍ يَكُونُ فِي تِلْكَ السَّنَةِ إِلَى مِثْلِهَا مِنْ قَابِلٍ خَيْرٍ وَ شَرٍّ وَ طَاعَةٍ وَ مَعْصِيَةٍ وَ مَوْلُودٍ وَ أَجَلٍ أَوْ رِزْقٍ...}}؛ اصول کافی، ج۴، ص۱۵۷.</ref>. |