شناخت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
*[[امام علی]] {{ع}} بر مسئله شناخت تأکید دارد تأکید دارد و اعمال و [[رفتار]] [[مردمان]] را بدون شناخت، فاقد [[ارزش]] میداند. از اینرو خطاب به [[کمیل]] میفرماید: هیچ کار و حرکتی نیست، مگر اینکه تو در آن محتاج شناخت و معرفتی. انسانی که در طول [[زندگی]] به شناخت صحیح دست یابد، واجد صفت [[حکمت]] میشود شناخت در واقع پلی است بهسوی [[حکمت]] و [[زندگی]] حکیمانه؛ و در حد نهایت آن جزو اسماء و [[صفات الهی]] است و مرتبه والای آن در [[انسان کامل]]، یعنی [[امامان معصوم]] {{عم}} که از [[حکمت]] علمی و عملی برخوردارند، متجلی است. [[انسانها]] نیز در مسیر [[زندگی]] در صورت بروز شناختهای اصیل میتوانند به صفت [[حکیم]] متصف شوند. در این صورت گفتار و عملکرد آنها بهنسبت [[میزان]] شناخت، با [[حق]] و [[حکمت]] منطبق میشود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۵۰۹.</ref>. | *[[امام علی]] {{ع}} بر مسئله شناخت تأکید دارد تأکید دارد و اعمال و [[رفتار]] [[مردمان]] را بدون شناخت، فاقد [[ارزش]] میداند. از اینرو خطاب به [[کمیل]] میفرماید: هیچ کار و حرکتی نیست، مگر اینکه تو در آن محتاج شناخت و معرفتی. انسانی که در طول [[زندگی]] به شناخت صحیح دست یابد، واجد صفت [[حکمت]] میشود شناخت در واقع پلی است بهسوی [[حکمت]] و [[زندگی]] حکیمانه؛ و در حد نهایت آن جزو اسماء و [[صفات الهی]] است و مرتبه والای آن در [[انسان کامل]]، یعنی [[امامان معصوم]] {{عم}} که از [[حکمت]] علمی و عملی برخوردارند، متجلی است. [[انسانها]] نیز در مسیر [[زندگی]] در صورت بروز شناختهای اصیل میتوانند به صفت [[حکیم]] متصف شوند. در این صورت گفتار و عملکرد آنها بهنسبت [[میزان]] شناخت، با [[حق]] و [[حکمت]] منطبق میشود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۵۰۹.</ref>. | ||
== | ==شناخت در [[قرآن]]== | ||
==امکان | ==امکان شناخت== | ||
==[[ترغیب]] به | ==[[ترغیب]] به شناخت== | ||
==اهمیت و [[ارزش]] | ==اهمیت و [[ارزش]] شناخت== | ||
==گستره | ==گستره شناخت== | ||
==[[هدف]] | ==[[هدف]] شناخت== | ||
==[[ابزارهای شناخت]]== | ==[[ابزارهای شناخت]]== | ||
===ابزار برونی=== | ===ابزار برونی=== | ||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
===[[شناخت حسی]]=== | ===[[شناخت حسی]]=== | ||
===[[شناخت عقلی]]=== | ===[[شناخت عقلی]]=== | ||
=== | ===شناخت [[شهودی]]=== | ||
=== | ===شناخت [[وحیانی]]=== | ||
==شناختهای بی اعتبار== | ==شناختهای بی اعتبار== | ||
=== | ===شناخت ظنی=== | ||
=== | ===شناخت تخیلی=== | ||
=== | ===شناخت [[تقلیدی]]=== | ||
==شرایط | ==شرایط شناخت== | ||
===[[ایمان]]=== | ===[[ایمان]]=== | ||
===[[عمل صالح]]=== | ===[[عمل صالح]]=== | ||
===[[تقوا]]=== | ===[[تقوا]]=== | ||
==موانع و آفات | ==موانع و آفات شناخت== | ||
===[[کفر]]=== | ===[[کفر]]=== | ||
===[[گناه]]=== | ===[[گناه]]=== | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
===وسوسههای درونی=== | ===وسوسههای درونی=== | ||
===ماندن در [[شک]]=== | ===ماندن در [[شک]]=== | ||
===عمل نکردن به رهاورد | ===عمل نکردن به رهاورد شناخت=== | ||
==نقش [[عقل]] و [[تفکر]] در شناخت== | ==نقش [[عقل]] و [[تفکر]] در شناخت== | ||
*در [[مکتب]] [[نهج البلاغه]]، شناخت و [[معرفت]] در سایه [[تفکر]] و [[تعقل]] حاصل میشود. بر این اساس به [[فرزند]] خویش میفرماید: بینیازترین [[بینیازی]]، [[عقل]] است و بزرگترین [[ناداری]]، [[نابخردی]]<ref>حکمت ۳۸: {{متن حدیث|إِنَّ أَغْنَی الْغِنَی الْعَقْلُ وَ أَکْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ }}</ref>. [[تفکر]] و [[اندیشه]] بهعنوان تمرین در بهرهگیری بیشتر از نیروهای [[باطنی]] و قلبی است که در وجود [[آدمی]] نهفتهاند. بر همین اساس در [[تفکر]] [[دینی]] یک ساعت [[تفکر]] را [[برتر]] از هفتاد سال [[عبادت]] دانستهاند. نیروهای ادراکی [[انسان]] در سایه [[تفکر]] بالنده میشوند و [[تفکر]] به رشد و توسعه قوای [[عقلی]] میانجامد. در نتیجه، استعدادهای [[انسان]] تبلور و بروز مییابد و به [[پیشرفت]] [[آدمی]] در [[زندگی]] میانجامد. از اینرو [[امام]] {{ع}} میفرماید: آنکه بیندیشد، بینا شود<ref>نامه ۳۱: {{متن حدیث|مَنْ تَفَكَّرَ أَبْصَرَ}}</ref>. [[فکر]]، آینهای روش است<ref>حکمت ۳۶۵: {{متن حدیث| الْفِكْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ}}</ref>. هیچ دانشی چون [[تفکر]] نیست<ref>حکمت ۱۰۹: {{متن حدیث|لَا عِلْمَ كَالتَّفَكُّرِ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 509-510.</ref>. | *در [[مکتب]] [[نهج البلاغه]]، شناخت و [[معرفت]] در سایه [[تفکر]] و [[تعقل]] حاصل میشود. بر این اساس به [[فرزند]] خویش میفرماید: بینیازترین [[بینیازی]]، [[عقل]] است و بزرگترین [[ناداری]]، [[نابخردی]]<ref>حکمت ۳۸: {{متن حدیث|إِنَّ أَغْنَی الْغِنَی الْعَقْلُ وَ أَکْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ }}</ref>. [[تفکر]] و [[اندیشه]] بهعنوان تمرین در بهرهگیری بیشتر از نیروهای [[باطنی]] و قلبی است که در وجود [[آدمی]] نهفتهاند. بر همین اساس در [[تفکر]] [[دینی]] یک ساعت [[تفکر]] را [[برتر]] از هفتاد سال [[عبادت]] دانستهاند. نیروهای ادراکی [[انسان]] در سایه [[تفکر]] بالنده میشوند و [[تفکر]] به رشد و توسعه قوای [[عقلی]] میانجامد. در نتیجه، استعدادهای [[انسان]] تبلور و بروز مییابد و به [[پیشرفت]] [[آدمی]] در [[زندگی]] میانجامد. از اینرو [[امام]] {{ع}} میفرماید: آنکه بیندیشد، بینا شود<ref>نامه ۳۱: {{متن حدیث|مَنْ تَفَكَّرَ أَبْصَرَ}}</ref>. [[فکر]]، آینهای روش است<ref>حکمت ۳۶۵: {{متن حدیث| الْفِكْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ}}</ref>. هیچ دانشی چون [[تفکر]] نیست<ref>حکمت ۱۰۹: {{متن حدیث|لَا عِلْمَ كَالتَّفَكُّرِ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 509-510.</ref>. |