پرش به محتوا

امانت در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'حاکم اسلامی' به 'حاکم اسلامی'
جز (جایگزینی متن - 'صرف' به 'صرف')
جز (جایگزینی متن - 'حاکم اسلامی' به 'حاکم اسلامی')
خط ۴۶: خط ۴۶:
*اموالی که در [[اختیار انسان]] قرار دارد از دیگر [[امانتهای الهی]] است، بر همین اساس [[قرآن]] از این [[اموال]] به [[مال]] [[خدا]] یاد کرده و به [[مسلمانان]] توصیه کرده که با آن، به بردگان در راه [[آزادی]] خویش کمک کنند: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتَابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ فَكَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْرًا وَآتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّهِ الَّذِي آتَاكُمْ }}<ref> و کسانی که (توان) زناشویی نمی‌یابند باید خویشتنداری کنند تا خداوند به آنان از بخشش خویش بی‌نیازی دهد و کسانی از بردگانتان که بازخرید خویش را می‌خواهند؛ سوره نور، آیه: ۳۳.</ref> و در آیه‌ای دیگر همه [[انسان‌ها]] را [[جانشینان]] [[خدا]] در این [[اموال]] دانسته و به آنان سفارش می‌کند که از این [[اموال]] در راه او [[انفاق]] کنند: {{متن قرآن|وَأَنفِقُوا مِمَّا جَعَلَكُم مُّسْتَخْلَفِينَ فِيهِ }}<ref> و از آنچه شما را در آن جانشین کرده است ببخشید؛ سوره حدید، آیه: ۷.</ref>، ازاین‌رو [[انسان]] باید این [[اموال]] را در راهی صرف کند که صاحب اصلی آن اجازه داده است، چنان‌که [[امام زین ‌العابدین]]{{ع}} فرمود: وقتی [[مال]] از آن خداست آن را جز در [[راه خدا]] [[مصرف]] نکن<ref>تحف العقول، ص ۲۶۷؛ مستدرک الوسائل، ج ۱۱، ص ۱۶۴.</ref><ref>[[حمیده عبداللهی|عبداللهی،حمیده]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۴۶ - ۵۲۴.</ref>.
*اموالی که در [[اختیار انسان]] قرار دارد از دیگر [[امانتهای الهی]] است، بر همین اساس [[قرآن]] از این [[اموال]] به [[مال]] [[خدا]] یاد کرده و به [[مسلمانان]] توصیه کرده که با آن، به بردگان در راه [[آزادی]] خویش کمک کنند: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتَابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ فَكَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْرًا وَآتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّهِ الَّذِي آتَاكُمْ }}<ref> و کسانی که (توان) زناشویی نمی‌یابند باید خویشتنداری کنند تا خداوند به آنان از بخشش خویش بی‌نیازی دهد و کسانی از بردگانتان که بازخرید خویش را می‌خواهند؛ سوره نور، آیه: ۳۳.</ref> و در آیه‌ای دیگر همه [[انسان‌ها]] را [[جانشینان]] [[خدا]] در این [[اموال]] دانسته و به آنان سفارش می‌کند که از این [[اموال]] در راه او [[انفاق]] کنند: {{متن قرآن|وَأَنفِقُوا مِمَّا جَعَلَكُم مُّسْتَخْلَفِينَ فِيهِ }}<ref> و از آنچه شما را در آن جانشین کرده است ببخشید؛ سوره حدید، آیه: ۷.</ref>، ازاین‌رو [[انسان]] باید این [[اموال]] را در راهی صرف کند که صاحب اصلی آن اجازه داده است، چنان‌که [[امام زین ‌العابدین]]{{ع}} فرمود: وقتی [[مال]] از آن خداست آن را جز در [[راه خدا]] [[مصرف]] نکن<ref>تحف العقول، ص ۲۶۷؛ مستدرک الوسائل، ج ۱۱، ص ۱۶۴.</ref><ref>[[حمیده عبداللهی|عبداللهی،حمیده]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۴۶ - ۵۲۴.</ref>.
===امانت‌های [[مردم]]===
===امانت‌های [[مردم]]===
*بخش دیگر امانت‌هایی است که [[انسان‌ها]] به یکدیگر می‌سپارند: {{متن قرآن|فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُم بَعْضًا }} <ref>و اگر بدون گرو یکی از شما دیگری را بر دارایی خود امین دانست؛ سوره بقره، آیه: ۲۸۳.</ref> و امانتگذار در این قسم گاه [[پیامبر]]{{صل}}، [[امام]]{{ع}} و [[حاکم]] [[اسلامی]] و گاه [[مردم]] عادی‌اند. در [[آیه]] ۲۷ [[سوره]] [[انفال]] [[قرآن]] [[مسلمانان]] را از [[خیانت]] به [[پیامبر]]{{صل}} و امانتهای خود برحذر داشته است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَخُونُواْ اللَّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُواْ أَمَانَاتِكُمْ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ }}<ref> ای مؤمنان! به خداوند و پیامبر خیانت نکنید و در امانت‌های خود دانسته خیانت نورزید؛ سوره انفال، آیه: ۲۷.</ref>. که به نظر [[مفسران]] مقصود از  امانت‌های [[پیامبر]]{{صل}}، [[اسرار]] آن [[حضرت]] است که در نزد [[مسلمانان]] قرار داشت<ref>تفسیر قرطبی، ج ۷، ص ۲۵۱.</ref>. برخی نیز مراد از آن را [[سنت پیامبر]]{{صل}} و... یا [[اوامر و نواهی]] آن [[حضرت]]<ref>جامع‌البیان، مج۶، ج۹، ص۲۹۴ـ ۲۹۵؛ مجمع‌البیان، ج ۴، ص ۸۲۴.</ref> دانسته‌اند.
*بخش دیگر امانت‌هایی است که [[انسان‌ها]] به یکدیگر می‌سپارند: {{متن قرآن|فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُم بَعْضًا }} <ref>و اگر بدون گرو یکی از شما دیگری را بر دارایی خود امین دانست؛ سوره بقره، آیه: ۲۸۳.</ref> و امانتگذار در این قسم گاه [[پیامبر]]{{صل}}، [[امام]]{{ع}} و [[حاکم اسلامی]] و گاه [[مردم]] عادی‌اند. در [[آیه]] ۲۷ [[سوره]] [[انفال]] [[قرآن]] [[مسلمانان]] را از [[خیانت]] به [[پیامبر]]{{صل}} و امانتهای خود برحذر داشته است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَخُونُواْ اللَّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُواْ أَمَانَاتِكُمْ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ }}<ref> ای مؤمنان! به خداوند و پیامبر خیانت نکنید و در امانت‌های خود دانسته خیانت نورزید؛ سوره انفال، آیه: ۲۷.</ref>. که به نظر [[مفسران]] مقصود از  امانت‌های [[پیامبر]]{{صل}}، [[اسرار]] آن [[حضرت]] است که در نزد [[مسلمانان]] قرار داشت<ref>تفسیر قرطبی، ج ۷، ص ۲۵۱.</ref>. برخی نیز مراد از آن را [[سنت پیامبر]]{{صل}} و... یا [[اوامر و نواهی]] آن [[حضرت]]<ref>جامع‌البیان، مج۶، ج۹، ص۲۹۴ـ ۲۹۵؛ مجمع‌البیان، ج ۴، ص ۸۲۴.</ref> دانسته‌اند.
*به نظر برخی مراد از [[امانت]] [[پیامبر]]{{صل}} [[غنایم]] [[جنگی]] است که آن [[حضرت]] در دست [[مسلمانان]] قرار داده که [[قرآن]] به [[مسلمانان]] [[فرمان]] می‌دهد که قبل از قسمت در آن [[خیانت]] نکنن<ref>التفسیر الکبیر، ج ۵، ص ۴۷۵.</ref> و مقصود از [[امانت]] [[مردم]]: {{متن قرآن|أَمَانَاتِكُمْ}} [[اموال]] و اسراری است که افراد در نزد یکدیگر به [[امانت]] می‌گذارند<ref>المیزان، ج ۹، ص ۵۵.</ref>. برخی نیز گفته‌اند: مراد از [[امانت]] [[مردم]] در این [[آیه]] [[اعمال]] و عباداتی است که [[خدا]] و [[رسول]] در [[اختیار]] [[مردم]] گذاشته‌اند که در [[حقیقت]] همان امانتهای خداست<ref> جامع‌البیان، مج۶، ج۹، ص۲۹۴ ـ ۲۹۵؛ مجمع‌البیان، ج ۴، ص ۸۲۴.</ref>.
*به نظر برخی مراد از [[امانت]] [[پیامبر]]{{صل}} [[غنایم]] [[جنگی]] است که آن [[حضرت]] در دست [[مسلمانان]] قرار داده که [[قرآن]] به [[مسلمانان]] [[فرمان]] می‌دهد که قبل از قسمت در آن [[خیانت]] نکنن<ref>التفسیر الکبیر، ج ۵، ص ۴۷۵.</ref> و مقصود از [[امانت]] [[مردم]]: {{متن قرآن|أَمَانَاتِكُمْ}} [[اموال]] و اسراری است که افراد در نزد یکدیگر به [[امانت]] می‌گذارند<ref>المیزان، ج ۹، ص ۵۵.</ref>. برخی نیز گفته‌اند: مراد از [[امانت]] [[مردم]] در این [[آیه]] [[اعمال]] و عباداتی است که [[خدا]] و [[رسول]] در [[اختیار]] [[مردم]] گذاشته‌اند که در [[حقیقت]] همان امانتهای خداست<ref> جامع‌البیان، مج۶، ج۹، ص۲۹۴ ـ ۲۹۵؛ مجمع‌البیان، ج ۴، ص ۸۲۴.</ref>.
*در [[آیه]] ۷۵ [[سوره آل‌عمران]] نیز از [[اموال]] و [[پول]] فراوان یا اندک به عنوان [[امانت]] [[مردم]] یاد شده و [[اهل کتاب]] در نگهداری این امانتها به دو دسته [[امین]] و غیر [[امین]] تقسیم شده‌اند: {{متن قرآن|وَمِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِن تَأْمَنْهُ بِقِنطَارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَمِنْهُم مَّنْ إِن تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لاَّ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلاَّ مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ }}<ref> و از اهل کتاب کسی هست که اگر دارایی فراوانی  بدو بسپاری به تو باز پس می‌دهد و از ایشان کسی نیز هست که چون دیناری بدو بسپاری به تو باز نخواهد داد مگر آنکه پیوسته بر سرش ایستاده باشی؛ این بدان روی است که آنان می‌گویند: درباره بی‌سوادان راهی (برای بازخواست) بر ما نیست و بر خداوند دروغ می‌بندند با آنکه خود می‌دانند؛ سوره آل عمران، آیه: ۷۵.</ref>  مقصود از این دو گروه به نظر برخی، [[یهودیان]] هستند که برخی از آنان [[امانتدار]] و گروهی دیگر [[خائن]] به امانات بودند<ref>جامع البیان، مج ۳، ج ۳، ص ۴۳۰؛ المنیر، ج ۳، ص ۲۶۶.</ref>؛ اما قول دیگر این است که مراد از امانتداران [[مسیحیان]] و مقصود از غیر امانتداران [[یهودیان]] هستند که [[خیانت]] در [[امانت]] غیر همکیشان خود را جایز شمرده و این عمل را به [[خداوند]] نسبت می‌دادند<ref>الکشاف، ج۱، ص ۳۷۵؛ مجمع‌البیان، ج۲، ص۷۷۷؛ فقه القرآن، ج ۲، ص ۶۱.</ref> قول دیگر این است که امانتداران یهودیانی هستند که [[اسلام]] آورده‌اند و خیانتکاران کسانی هستند که به [[شریعت]] خود مانده و طبق [[عقیده]] خود نسبت به [[امانت]] غیر [[یهود]] [[احساس]] مسئولیتی ندارند<ref>التفسیر الکبیر، ج ۳، ص ۲۶۲.</ref><ref>[[حمیده عبداللهی|عبداللهی،حمیده]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۴۶ - ۵۲۴.</ref>.
*در [[آیه]] ۷۵ [[سوره آل‌عمران]] نیز از [[اموال]] و [[پول]] فراوان یا اندک به عنوان [[امانت]] [[مردم]] یاد شده و [[اهل کتاب]] در نگهداری این امانتها به دو دسته [[امین]] و غیر [[امین]] تقسیم شده‌اند: {{متن قرآن|وَمِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِن تَأْمَنْهُ بِقِنطَارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَمِنْهُم مَّنْ إِن تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لاَّ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلاَّ مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ }}<ref> و از اهل کتاب کسی هست که اگر دارایی فراوانی  بدو بسپاری به تو باز پس می‌دهد و از ایشان کسی نیز هست که چون دیناری بدو بسپاری به تو باز نخواهد داد مگر آنکه پیوسته بر سرش ایستاده باشی؛ این بدان روی است که آنان می‌گویند: درباره بی‌سوادان راهی (برای بازخواست) بر ما نیست و بر خداوند دروغ می‌بندند با آنکه خود می‌دانند؛ سوره آل عمران، آیه: ۷۵.</ref>  مقصود از این دو گروه به نظر برخی، [[یهودیان]] هستند که برخی از آنان [[امانتدار]] و گروهی دیگر [[خائن]] به امانات بودند<ref>جامع البیان، مج ۳، ج ۳، ص ۴۳۰؛ المنیر، ج ۳، ص ۲۶۶.</ref>؛ اما قول دیگر این است که مراد از امانتداران [[مسیحیان]] و مقصود از غیر امانتداران [[یهودیان]] هستند که [[خیانت]] در [[امانت]] غیر همکیشان خود را جایز شمرده و این عمل را به [[خداوند]] نسبت می‌دادند<ref>الکشاف، ج۱، ص ۳۷۵؛ مجمع‌البیان، ج۲، ص۷۷۷؛ فقه القرآن، ج ۲، ص ۶۱.</ref> قول دیگر این است که امانتداران یهودیانی هستند که [[اسلام]] آورده‌اند و خیانتکاران کسانی هستند که به [[شریعت]] خود مانده و طبق [[عقیده]] خود نسبت به [[امانت]] غیر [[یهود]] [[احساس]] مسئولیتی ندارند<ref>التفسیر الکبیر، ج ۳، ص ۲۶۲.</ref><ref>[[حمیده عبداللهی|عبداللهی،حمیده]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۴۶ - ۵۲۴.</ref>.
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش