پرش به محتوا

ویژگی پیامبر در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «==ویژگی‌های پیامبر، نبی، رسول و تفاوت آنها== *مقتضای حکمت الهی این اس...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{خرد}}
{{نبوت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[ویژگی پیامبر]]''' است. "'''[[ویژگی پیامبر]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ویژگی پیامبر در قرآن]] | [[ویژگی پیامبر در حدیث]] | [[ویژگی پیامبر در نهج البلاغه]] | [[ویژگی پیامبر در معارف دعا و زیارات]] | [[ویژگی پیامبر در کلام اسلامی]] | [[ویژگی پیامبر در عرفان اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[ویژگی پیامبر (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
==[[ویژگی‌های پیامبر]]، [[نبی]]، [[رسول]] و تفاوت آنها==
==[[ویژگی‌های پیامبر]]، [[نبی]]، [[رسول]] و تفاوت آنها==
*مقتضای [[حکمت الهی]] این است که [[انسان]] از گذر [[عقل]] و [[وحی]]، جهت خویش را به سوی کمال [[راستین]] و [[خوشبختی]] [[ابدی]] باز‎شناسد و به سوی آن حرکت کند و این جز به واسطۀ [[پیامبران]] حاصل نمی‌‌آید<ref>نهج البلاغه‌، خ ۱۸۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۷۳.</ref>
*مقتضای [[حکمت الهی]] این است که [[انسان]] از گذر [[عقل]] و [[وحی]]، جهت خویش را به سوی کمال [[راستین]] و [[خوشبختی]] [[ابدی]] باز‎شناسد و به سوی آن حرکت کند و این جز به واسطۀ [[پیامبران]] حاصل نمی‌‌آید<ref>نهج البلاغه‌، خ ۱۸۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۷۳.</ref>
خط ۲۸: خط ۳۸:
#[[ائمه]]{{عم}} برای [[اثبات امامت]] خویش در مقابل [[منکران]] کراماتی انجام داده‌اند؛
#[[ائمه]]{{عم}} برای [[اثبات امامت]] خویش در مقابل [[منکران]] کراماتی انجام داده‌اند؛
#این‌گونه [[کرامات]]، نظیر [[معجزات]]، مقرون به تحدّی بوده است. البته [[ائمه]]{{عم}} کراماتی نیز داشته‌اند که نه در [[مقام]] [[اثبات امامت]] بوده است و نه در [[مقام]] تحدّی، بلکه صرفاً برای حل [[مشکلات]] [[یاران]] یا [[ارشاد]] و [[راهنمایی]] دیگران انجام شده است<ref>قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۳۲۵.</ref>.
#این‌گونه [[کرامات]]، نظیر [[معجزات]]، مقرون به تحدّی بوده است. البته [[ائمه]]{{عم}} کراماتی نیز داشته‌اند که نه در [[مقام]] [[اثبات امامت]] بوده است و نه در [[مقام]] تحدّی، بلکه صرفاً برای حل [[مشکلات]] [[یاران]] یا [[ارشاد]] و [[راهنمایی]] دیگران انجام شده است<ref>قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۳۲۵.</ref>.
#در [[معجزه]] این [[پرسش]] مطرح است که آیا تحدّی در برابر همه افراد، در همه زمان‌هاست یا خصوص افراد هم‌عصر [[پیامبر]]؛ یعنی وقتی گفته می‌شود [[معجزه]] آن امری است که [[مردم]] از انجام مثل آن ناتوان‌اند، آیا مراد آن است که انجام مثل در همه دوره‌ها محال است یا تنها در همان زمان یا در میان همان [[امت]] خاص یا فقط از سوی [[منکران]]. این [[پرسش]] در مورد [[کرامات]] مقرون به تحدّی نیز قابل طرح است. شاید از گزارش [[هشام بن حکم]] بتوان پاسخی برای این [[پرسش]] در خصوص [[کرامات]] یافت و آن را به [[معجزات]] نیز تعمیم داد. در گزارش فوق، قرار دادن [[دست]] در [[آتش]]، امری [[خارق عادت]] است که [[حضرت]] به آن تحدّی کرده، اما می‌دانیم چنین امری برای همگان ناممکن نیست. کسانی هستند و شاید همان زمان هم بوده باشند که امکان رفتن به درون شعله‌های [[آتش]] را دارند. بنابراین، آن‌گونه که از این گزارش استفاده می‌شود، از دیدگاه هشام، تحدّی، همه زمان‌ها و همه مکان‌ها را در برنمی‌گیرد و بلکه چه‌بسا همه افراد یک عصر را هم شامل نشود. مهم آن است که آنان که تحدّی در برابرشان صورت میگیرد، از انجام آن [[ناتوان]] باشند.
#در [[معجزه]] این [[پرسش]] مطرح است که آیا تحدّی در برابر همه افراد، در همه زمان‌هاست یا خصوص افراد هم‌عصر [[پیامبر]]؛ یعنی وقتی گفته می‌شود [[معجزه]] آن امری است که [[مردم]] از انجام مثل آن ناتوان‌اند، آیا مراد آن است که انجام مثل در همه دوره‌ها محال است یا تنها در همان زمان یا در میان همان [[امت]] خاص یا فقط از سوی [[منکران]]. این [[پرسش]] در مورد [[کرامات]] مقرون به تحدّی نیز قابل طرح است. شاید از گزارش [[هشام بن حکم]] بتوان پاسخی برای این [[پرسش]] در خصوص [[کرامات]] یافت و آن را به [[معجزات]] نیز تعمیم داد. در گزارش فوق، قرار دادن [[دست]] در [[آتش]]، امری [[خارق عادت]] است که [[حضرت]] به آن تحدّی کرده، اما می‌دانیم چنین امری برای همگان ناممکن نیست. کسانی هستند و شاید همان زمان هم بوده باشند که امکان رفتن به درون شعله‌های [[آتش]] را دارند. بنابراین، آن‌گونه که از این گزارش استفاده می‌شود، از دیدگاه هشام، تحدّی، همه زمان‌ها و همه مکان‌ها را در برنمی‌گیرد و بلکه چه‌بسا همه افراد یک عصر را هم شامل نشود. مهم آن است که آنان که تحدّی در برابرشان صورت می‌گیرد، از انجام آن [[ناتوان]] باشند.
*'''دسته سوم:''' برخی از آن‌چه [[خارق عادت]] نامیده می‌شود در [[حقیقت]] فعلی واقعی نیست، بلکه [[فریب]] است. [[سحر]] از این دسته شمرده می‌شود؛ لذا ساحر نمی‌تواند [[انسانی]] را به حمار یا عصایی را به مار تبدیل کند <ref>اشعری، مقالات الاسلامیین، ص۶۳.</ref>.
*'''دسته سوم:''' برخی از آن‌چه [[خارق عادت]] نامیده می‌شود در [[حقیقت]] فعلی واقعی نیست، بلکه [[فریب]] است. [[سحر]] از این دسته شمرده می‌شود؛ لذا ساحر نمی‌تواند [[انسانی]] را به حمار یا عصایی را به مار تبدیل کند <ref>اشعری، مقالات الاسلامیین، ص۶۳.</ref>.
*بنابراین، از دیدگاه [[هشام بن حکم]] آن‌چه [[خارق عادت]] نامیده می‌شود، در یک تقسیم کلی به دو دسته قابل تقسیم است: واقعی و غیر واقعی. واقعی هم خود به دو دسته [[معجزه]] و [[کرامت]] تقسیم می‌شود. بنابراین، از دیدگاه [[هشام بن حکم]]، [[سحر]] که مصداق [[خارق عادت]] غیر واقعی است، با [[معجزه]] و [[کرامت]] تفاوت ماهوی دارد. پس ساحر اساساً عملی [[خارق عادت]] انجام نمی‌دهد، بلکه کار او افسون‌گری است. اموری نیز که واقعاً خارق عادت‌اند، دو نوع‌اند: گاه تنها در توان [[پیامبر]] است و توسط او انجام می‌شود ([[معجزه]]) و گاه توسط غیر [[پیامبر]] هم انجام می‌شود ([[کرامت]]). بنابراین، در [[کلام]] [[هشام بن حکم]] در مورد خارق عادات، هیچ‌گونه تناقض و ناسازگاری وجود ندارد و چنین توهمی [[باطل]] است<ref>علی سامی النشار در کتاب نشأة الفکر الفلسفی فی الاسلام، ج۲، ص۲۵۶، این دو سخن هشام را که: راه رفتن بر آب برای غیر نبی جایز است و اظهار معجزه بر غیر نبی جایز نیست متناقض یا ناتمام خوانده است. نیز نک: عبدالله نعمه، هشام بن حکم، ص۲۱۹؛ سیداحمد صفایی، هشام بن حکم مدافع حریم ولایت، ص۴۸.</ref>. مگر آنکه از تعبیر [[معجزه]] در [[کلام]] او که انجام آن را بر غیر [[پیامبران]] ممتنع دانسته است، معنای لغوی آن [[اراده]] شده باشد و هر امر خارق عادتی را شامل شود که در این صورت با جواز [[راه رفتن]] بر آب برای غیر [[پیامبر]]، سازگار نخواهد بود. اما چنین احتمالی بعید به نظر می‌رسد و جمع [[کلام]] او با توجه به مطالب پیش گفته، فرق نهادن میان [[کرامت]] و [[معجزه]] است.
*بنابراین، از دیدگاه [[هشام بن حکم]] آن‌چه [[خارق عادت]] نامیده می‌شود، در یک تقسیم کلی به دو دسته قابل تقسیم است: واقعی و غیر واقعی. واقعی هم خود به دو دسته [[معجزه]] و [[کرامت]] تقسیم می‌شود. بنابراین، از دیدگاه [[هشام بن حکم]]، [[سحر]] که مصداق [[خارق عادت]] غیر واقعی است، با [[معجزه]] و [[کرامت]] تفاوت ماهوی دارد. پس ساحر اساساً عملی [[خارق عادت]] انجام نمی‌دهد، بلکه کار او افسون‌گری است. اموری نیز که واقعاً خارق عادت‌اند، دو نوع‌اند: گاه تنها در توان [[پیامبر]] است و توسط او انجام می‌شود ([[معجزه]]) و گاه توسط غیر [[پیامبر]] هم انجام می‌شود ([[کرامت]]). بنابراین، در [[کلام]] [[هشام بن حکم]] در مورد خارق عادات، هیچ‌گونه تناقض و ناسازگاری وجود ندارد و چنین توهمی [[باطل]] است<ref>علی سامی النشار در کتاب نشأة الفکر الفلسفی فی الاسلام، ج۲، ص۲۵۶، این دو سخن هشام را که: راه رفتن بر آب برای غیر نبی جایز است و اظهار معجزه بر غیر نبی جایز نیست متناقض یا ناتمام خوانده است. نیز نک: عبدالله نعمه، هشام بن حکم، ص۲۱۹؛ سیداحمد صفایی، هشام بن حکم مدافع حریم ولایت، ص۴۸.</ref>. مگر آنکه از تعبیر [[معجزه]] در [[کلام]] او که انجام آن را بر غیر [[پیامبران]] ممتنع دانسته است، معنای لغوی آن [[اراده]] شده باشد و هر امر خارق عادتی را شامل شود که در این صورت با جواز [[راه رفتن]] بر آب برای غیر [[پیامبر]]، سازگار نخواهد بود. اما چنین احتمالی بعید به نظر می‌رسد و جمع [[کلام]] او با توجه به مطالب پیش گفته، فرق نهادن میان [[کرامت]] و [[معجزه]] است.
*حاصل سخن [[هشام بن حکم]] در تعریف [[پیامبر]] و شرایط [[پیامبری]] چنین است: [[پیامبر]] [[انسانی]] است که از سوی [[خداوند]] برانگیخته می‌شود و از [[راه وحی]] با او در [[ارتباط]] است و با انجام [[معجزه]] این ادعا را به [[اثبات]] می‌رساند<ref>[[علی رضا اسعدی|اسعدی، علی رضا]]، [[هشام بن حکم (کتاب)|هشام بن حکم]]، ص۱۹۱-۱۹۴.</ref>.
*حاصل سخن [[هشام بن حکم]] در تعریف [[پیامبر]] و شرایط [[پیامبری]] چنین است: [[پیامبر]] [[انسانی]] است که از سوی [[خداوند]] برانگیخته می‌شود و از [[راه وحی]] با او در [[ارتباط]] است و با انجام [[معجزه]] این ادعا را به [[اثبات]] می‌رساند<ref>[[علی رضا اسعدی|اسعدی، علی رضا]]، [[هشام بن حکم (کتاب)|هشام بن حکم]]، ص۱۹۱-۱۹۴.</ref>.
==زیرشاخه ها==
{{ستون-شروع|3}}
* [[صفات واجبه پیامبر]] (صفات)
* [[صفات کمالیه پیامبر]] (صفات)
* [[صفات سلبیه پیامبر]] (صفات)
* [[اراده پیامبر]] ([[اراده]])
* [[زهد پیامبر]] ([[زهد]])
* [[ازهد الناس]] ([[زهد]])
* [[شجاعت پیامبر]] ([[شجاعت]])
* [[اشجع الناس]] ([[شجاعت]])
* [[عدالت پیامبر]] ([[عدل]])
* [[اعدل الناس]] ([[عدل]])
* [[اقضی الناس]] ([[قضاوت]])
* [[هدایتگری پیامبر]] ([[هدایت]]، [[هدایتگری]])
* [[اهدی الناس]] ([[هدایت]]، [[هدایتگری]])
* [[عبادت پیامبر]] ([[عبادت]])
* [[اعبد الناس]] ([[عبادت]])
* [[علم پیامبر]] ([[علم]])
* [[اعلم الناس]] ([[اعلمیت]])
* [[افضلیت پیامبر]] ([[افضلیت]])
* [[افضل اهل زمان خود]] ([[افضلیت]])
* [[ایثار پیامبر]] ([[ایثار]])
* [[تبشیر پیامبر]] ([[تبشیر]])
* [[بشیر]] ([[تبشیر]])
* [[مبشر]] ([[تبشیر]])
* [[دعوت پیامبر]] ([[دعوت]])
* [[داعی]] ([[دعوت]])
* [[شهادت پیامبر]] ([[شهادت]])
* [[شاهد]] ([[شهادت]])
* [[شهید]] ([[شهادت]])
* [[تحمل پیامبر]] ([[تحمل]])
* [[تحمل متاعب]] ([[تحمل]])
* [[تنزه پیامبر از منفرات]] ([[تنزه]])
* [[تنزه پیامبر از عیوب]] ([[تنزه]])
* [[حامل رسالت خدا]] ([[رسالت]]، [[حمل رسالت]])
* [[حسن سیرت]] ([[سیرت]])
* [[حسن تدبیر]] ([[تدبیر]])
* [[خلق پیامبر]] ([[خلق]])
* [[خلق کریم]] ([[خلق]]، [[کرامت]])
* [[ذکاوت پیامبر]] ([[ذکاوت]])
* [[رأفت پیامبر]] ([[رأفت]])
* [[رحمت پیامبر]] ([[رحمت]])
* [[سلامت خلقت پیامبر]] ([[سلامت خلقت]]، [[سلامت]]، [[خلقت]])
* [[حدس پیامبر]] ([[حدس]])
* [[شدید الحدس]] ([[حدس]])
* [[شرافت پیامبر]] ([[شرافت]])
* [[شرافت قبیله]] ([[شرافت]])
* [[صفای نفس پیامبر]] ([[صفای نفس]])
* [[صافی النفس]] ([[صفای نفس]])
* [[صحت فطرت پیامبر]] ([[فطرت]])
* [[صحیح الفطرة]] ([[فطرت]])
* [[صدق پیامبر]] ([[صدق]])
* [[عزم پیامبر]] ([[عزم]])
* [[عزم راسخ]] ([[عزم]])
* [[عصمت پیامبر]] ([[عصمت]])
* [[عفت پیامبر]] ([[عفت]])
* [[قاطعیت پیامبر]] ([[قاطعیت]])
* [[قدرت پیامبر]] ([[قدرت]])
* [[کرم پیامبر]] ([[کرم]])
* [[کمال پیامبر]] (کمال)
* [[کمال خلق پیامبر]] ([[کمال خلق]]، کمال، [[اخلاق]])
* [[کمال ذکاء پیامبر]] ([[کمال ذکاء]]، کمال، [[ذکاوت]])
* [[کمال عقل پیامبر]] ([[کمال عقل]]، کمال، [[عقل]])
* [[کمال فطنت پیامبر]] ([[کمال فطنت]]، کمال، [[فطنت]])
* [[مبلغ شرع]] ([[تبلیغ]]، [[شریعت]])
* [[مبلغ وحی]] ([[تبلیغ]]، [[وحی]])
* [[حافظ کتاب]] ([[حفظ کتاب]])
* [[حافظ شریعت]] ([[حفظ شریعت]])
* [[مذکر]] ([[تذکیر]])
* [[مصدق یکدیگر]] ([[تصدیق شرایع]])
* [[اعتدال پیامبر]] ([[اعتدال]])
* [[معتدل المزاج]] ([[اعتدال]])
* [[تنزیه پیامبر]] ([[تنزیه]])
* [[منزه از معصیت]] ([[تنزه]]، [[عصمت]])
* [[نذیر]] ([[انذار]])
* [[منذر]] ([[انذار]])
* [[پیامبر اولوالعزم]] ([[عزم]])
* [[صفات پیامبر خاتم]] (صفات)
{{پایان}}
==منبع==
# [[پرونده:440259451.jpg|22px]] [[محمد جواد اصغری|اصغری، محمد جواد]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی''']]
# [[پرونده:1100529.jpg|22px]] [[علی رضا اسعدی|اسعدی، علی رضا]]، [[هشام بن حکم (کتاب)|'''هشام بن حکم''']]
==جستارهای وابسته==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[پیامبر]] ([[نبی]])
* [[نبوت در قرآن]]
* [[نبوت در حدیث]]
* [[نبوت در کلام اسلامی]]
* [[نبوت در حکمت اسلامی]]
* [[نبوت در عرفان اسلامی]]
* [[نبوت در فلسفه دین]]
* [[نبوت از دیدگاه برون‌دینی]]
* [[نبوت مطلق]]
* [[نبوت مقید]]
* [[نبوت خاصه]]
* [[نبوت عامه]]
* [[نبوت تشریعی]]
* [[نبوت تبلیغی]]
* [[شؤون نبوت]]
* [[کارکردهای نبوت]]
* [[تکثر نبوت]]
* [[اهداف نبوت]]
* [[اثبات نبوت]]
* [[مقام نبوت]]
* [[درجه نبوت]]
* [[فلسفه بعثت]]
* ### [[313]]###
* [[ضرورت نبوت]]
* [[نبوت زن]]
* [[نبوت مشترکه]]
* [[اتصال نبوت ها]]
* [[اجتبای نبوت]]
* [[ادعای نبوت]]
* [[انقطاع نبوت]]
* [[آیات نبوت]]
* [[احادیث نبوت]]
* [[بقای نبوت]]
* [[تجدید نبوت]]
* [[تعلیم غیبی به غیر نبی]]
* [[احکام نبوت]]
* [[خصایص نبوت]]
* [[ضروریات نبوت]]
* [[ضرورت نبوت]]
* [[قدم نبوت]]
* [[کمال نبوت]]
* [[ختم نبوت]]
* [[مدعی نبوت]]
* [[فعل پیامبر]]
* [[ویژگی پیامبر]]
* [[مقام‌های پیامبر]]
* [[نبوت برادران یوسف پیامبر]]
* [[معجزه]]
* [[وحی]]
* [[ولایت]]
* [[نبوغ عقلی]]
{{پایان}}
{{پایان}}
=='''[[:رده:آثار نبوت|منبع‌شناسی جامع نبوت]]'''==
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های نبوت|کتاب‌شناسی نبوت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های نبوت|مقاله‌شناسی نبوت]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های نبوت|پایان‌نامه‌شناسی نبوت]].
{{نبوت‌شناسی}}
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
[[رده:مدخل]]
[[رده:نبوت]]
[[رده:رسالت]]
[[رده:ویژگی پیامبر]]
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش