مصداق‌شناسی ولی: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[حقیقت]] [[ولایتی]] این چنین، همان کارکردی را دارد که مفاهیمی همچون [[حجت الله]] و [[خلیفة الله]] در [[آیات]] و [[روایات]] دارند که بر اساس آن، [[حجت]] و [[خلیفه خدا]] بر روی [[زمین]]، کار خدایی می‌کند؛ به [[اذن]] او روزی می‌دهد، [[حیات]] و ممات می‌دهد و...<ref>در ادامه نوشتار و به هنگام بررسی معناشناسی امامت در روایات، به تفصیل به چیستی امامت، با توجه به دو مفهوم حجت الله و خلیفة الله خواهیم پرداخت.</ref>.

آری [[امامان]] [[پاک]]{{عم}} نیز در بیابانشان از بهره مندی خود از [[اسم اعظم]] [[الهی]] - به گونه‌ای که [[آصف بن برخیا]] از آن برخوردار بود -[[سخن]] به میان آورده‌اند؛ چنان‌که [[امام باقر]]{{ع}} به [[جابر]] فرمود: “به [[راستی]] [[اسم اعظم]] [[خدا]] ۷۳ حرف است و همانا یک حرف از آن را [[آصف]] داشت و آن را به زبان آورد و [[زمین]] میان او و میان [[تخت بلقیس]]، به هم درنوردید تا آن تخت به دستش رسید و سپس [[زمین]] به حال خود برگشت. این کار در کمتر از چشم برهم زدن انجام شد؛ در حالی که ۷۲ حرف از [[اسم اعظم]] نزد ماست و یک حرف از آن، مخصوص خداست که برای خویش در [[علم غیب]] [[برگزیده]] است”<ref>{{متن حدیث|عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} قَالَ: إِنَّ اسْمَ اللَّهِ الْأَعْظَمَ عَلَى ثَلَاثَةٍ وَ سَبْعِينَ حَرْفاً- وَ إِنَّمَا كَانَ عِنْدَ آصَفَ مِنْهَا حَرْفٌ وَاحِدٌ فَتَكَلَّمَ بِهِ فَخُسِفَ بِالْأَرْضِ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ سَرِيرِ بِلْقِيسَ حَتَّى تَنَاوَلَ السَّرِيرَ بِيَدِهِ ثُمَّ عَادَتِ الْأَرْضُ كَمَا كَانَتْ أَسْرَعَ مِنْ طَرْفَةِ عَيْنٍ وَ نَحْنُ عِنْدَنَا مِنَ الِاسْمِ الْأَعْظَمِ اثْنَانِ وَ سَبْعُونَ حَرْفاً وَ حَرْفٌ وَاحِدٌ عِنْدَ اللَّهِ تَعَالَى اسْتَأْثَرَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَهُ}}. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۰. گفتنی است، اگرچه این روایت به خودی خود، به دلیل وجود شریس الوابشی، که مجهول الحال است، معتبر نیست، روایات متعدد و مستفیضی به همین مضمون وجود دارد که از طریق تراکم ظنون، موجب اطمینان نسبی، نسبت به صدور این محتوا از ائمه{{عم}} می‌شود. ر.ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۲۹-۲۳۰؛ محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۲۰۸-۲۱۷.</ref><ref>در پایان این قسمت از نوشتار، یادکرد این نکته ضروری است که اندیشمندان اهل سنت از دیرباز، اشکالات متعددی بر تقریر عالمان شیعی از آیه ولایت و اثبات امامت امام علی{{ع}} وارد کرده‌اند؛ تا آنجا که ابن تیمیه نوزده اشکال را در این باره مطرح ساخته است. غالب اشکالات مانند یکدیگر است که به برخی از آنها در ضمن نوشتار اشاره شده و برخی دیگر را نیز با توجه به آنچه در تقریر این آیه آمده است، می‌توان پاسخ داد. از آنجا که اندیشمندان شیعی در پاسخ‌گویی به این اشکالات، در طول تاریخ اندیشه‌ورزی تشیع، تلاشی سترگ و بلیغ کرده‌اند. از اطاله کلام در این باره اجتناب کرده‌ایم. برای آشنایی با اشکالات اهل سنت، ر.ک: محمد بن عمر فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۱۲، ص۳۸۴-۳۸۷؛ محمد بن عمر فخر رازی، الاربعین فی اصول الدین، ج۲، ص۲۹۷-۲۹۸؛ احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه، منهاج السنة، ج۴، ص۵-۱۳؛ سیف الدین آمدی، ابکار الافکار، ج۵، ص۱۷۸-۱۷۹؛ عبدالکریم خطیب، التفسیر القرآن للقرآن، ج۳، ص۱۱۲۴-۱۱۲۵. همچنین برای تفصیل بیشتر راجع به پاسخ به اشکالات یاد شده، ر.ک: سید مرتضی علم الهدی، الشافی فی الامامة، ج۲، ص۲۳۲-۲۴۵؛ سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۶، ص۶-۱۰، سید علی حسینی میلانی، نگاهی به آیه ولایت، ص۴۷-۶۱؛ فتح الله نجارزادگان، بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت در دیدگاه فریقین، ص۵۱-۷۰.</ref><ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[معنا و چیستی امامت در قرآن سنت و آثار متکلمان (کتاب)|معنا و چیستی امامت در قرآن سنت و آثار متکلمان]]، ص ۱۸۶.</ref>

==نتیجه‌گیری==