حکمت در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←آثار حکمت
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
==[[آثار حکمت]]== | ==[[آثار حکمت]]== | ||
حکمت یکی از [[سجایای اخلاقی]] است، کسی که به این [[فضیلت]] آراسته شود به تبع آن صفت‌ها و سجایای [[نیک]] دیگری نیز پیدا می‌کند. علمای [[اخلاق]] برای حکمت شش اثر [[شناسایی]] کرده‌اند: | |||
# [[ذکاء]]: در لغت به معنی [[تیزهوشی]] است<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ص ۳۳۰؛ محمد بن ابی‌بکر رازی، مختار الصحاح؛ خواجه نصیرالدین محمد بن محمد طوسی، اخلاق ناصری، ص۱۱۲. </ref> و در اصطلاح اخلاق عبارت است از نیرویی که باعث می‌شود [[انسان]] به سرعت از مقدمات [[استدلال]] به نتیجه برسد<ref>ابن‌میثم، شرح مأة کلمه، ص۲۰.</ref>. | |||
#ذکر یا [[تذکر]]: یعنی انسان هرگاه بخواهد چیزی را به یاد بیاورد، به سهولت و آسانی صورت می‌‌گیرد<ref>ابن‌میثم، شرح مأة کلمه، ص۲۰.</ref>. | |||
# [[سرعت فهم]]: به این معنی که برای [[فهم]] یک چیز [[نیازمند]] مکث فراوان نباشد<ref>خواجه نصیرالدین محمد بن محمد طوسی، اخلاق ناصری، ص۱۱۲.</ref>. | |||
# [[تعقل]]: به این معنی که در بحث و جست و جو از هر حقیقتی به اندازۀ [[شایسته]] دقت کند<ref>خواجه نصیرالدین محمد بن محمد طوسی، اخلاق ناصری، ص۱۱۲.</ref>. | |||
# [[صفای ذهن]]: یعنی نفس بتواند بدون هیچ تشویش و اضطرابی، به نتیجه مطلوب دست پیدا کند<ref>خواجه نصیرالدین محمد بن محمد طوسی، اخلاق ناصری، ص۱۱۲.</ref>. | |||
#سهولت [[یادآوری]]: یعنی نفس چنان آماده [[فکر]] باشد که بدون دخالت [[وسوسه]] و خاطره‌های متفرقه به مطلوب خود توجه کند<ref>خواجه نصیرالدین محمد بن محمد طوسی، اخلاق ناصری، ص۱۱۲.</ref>.<ref>ر.ک: تهرانی، مجتبی، اخلاق الهی، ج۱،ص۲۹۱-۲۹۲.</ref> | |||
==موانع حکمت== | ==موانع حکمت== | ||
حکمت [[حقیقت علم]] است که به [[انسان]] و دانسته‌هایش [[ارزش]] می‌دهد ولی ممکن است موانعی بر سر [[راه]] آن قرار گیرد که عبارت‌اند از: | حکمت [[حقیقت علم]] است که به [[انسان]] و دانسته‌هایش [[ارزش]] می‌دهد ولی ممکن است موانعی بر سر [[راه]] آن قرار گیرد که عبارت‌اند از: | ||