آمرزش در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها

این صفت در نیایش‌های [[امام سجاد]]{{ع}} نیز دو بار به کار رفته است؛ نخست در [[نیایش سی و دوم]]: {{متن حدیث|وَ اغْفِرْ لِي، إِنَّكَ خَيْرُ الْغَافِرِينَ‏}}؛ «مرا بیامرز، به [[راستی]] تو بهترین آمرزندگانی»؛ و بار دیگر در [[نیایش چهل و هفتم]]: {{متن حدیث|إِنَّكَ... خَيْرُ الْغَافِرِينَ‏}}.آن [[حضرت]]، آمرزش را جز به [[دست خدا]] نمی‌داند و در واپسین [[نیایش]] [[صحیفه سجادیه]]، [[خدا]] را این‌چنین می‌خواند: «بار خدایا، چونان کسی که نیازمندی‌اش به [[غایت]] رسیده و نیرویش به ضعف‌گراییده و گناهانش افزون شده؛ چونان کسی که [[حاجت]] خویش را فریادرسی نمی‌یابد و ناتوانی‌اش را نیرو بخشنده‌ای و گناهانش را آمرزنده‌ای جز تو نیست، از تو می‌خواهم ای صاحب جلالت و اکرام.»...

آمرزش در [[ادبیات]] [[قرآن]] و [[صحیفه سجادیه]]، مفهومی جز دستیابی به بهشت ندارد؛ چنان‌چه [[امام سجاد]]{{ع}} آنگاه که برای [[پدر]] و [[مادر]] خویش [[دعا]] می‌کند از بهشت به عنوان "محل [[مغفرت]]" یاد می‌کند: «خداوندا، آن دو را شفیع من گردان، اگر پیش از من آمرزیده‌ای، و مرا شفیع ایشان گردان، اگر پیش از ایشان آمرزیده‌ای، تا من و پدر و مادرم در سایه [[لطف]] و [[رأفت]] تو، در سرای [[کرامت]] و [[جایگاه]] مغفرت و [[رحمت]] تو (بهشت)، همنشین هم گردیم»<ref>نیایش بیست ‌و ‌چهارم:</ref>.<ref>علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی، دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آمرزش»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۹.</ref>

[[خداوند]] در قرآن [[عزیز]] همه [[بندگان]] گنه‌کارش را از [[ناامیدی]] از رحمت و آمرزش خویش منع کرده است: {{متن قرآن|قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ}}<ref>«بگو: ای بندگان من که با خویش گزافکاری کرده‌اید! از بخشایش خداوند ناامید نباشید که خداوند همه گناهان را می‌آمرزد؛ بی‌گمان اوست که آمرزنده بخشاینده است» سوره زمر، آیه ۵۳.</ref>، بر این پایه، [[امام زین‌العابدین]]{{ع}} در [[نیایش]] شبانگاهان خویش با [[خدا]] چنین سخن می‌گوید: "به تو ای [[پروردگار]] من - اعتماد دارم که مرا می‌آمرزی و تنها تو شایان آنی که بر تو اعتماد کنند. تو [[بخشنده‌ترین]] کسی هستی که به او روی توان کرد، تو مهربان‌ترینِ کسی هستی که از او رحمت توان خواست. پس بر من رحمت آور"<ref>نیایش سی ‌و ‌دوم:</ref>. «بار خدایا، [[حاجت]] به تو آورده‌ام... و اعتمادم به آمرزش و رحمت تو بیشتر از اعتمادم به عمل خویش است، زیرا عرصه رحمت و مغفرت تو پهناور از [[گناهان]] من است»<ref>نیایش چهل ‌و‌ هشتم:</ref>.

رسیدن به آمرزش الهی سخت نیست. هر [[کار خیر]] و [[نیت]] [[پاکی]] می‌تواند بستری برای [[آمرزش]] باشد. [[امام زین‌العابدین]]{{ع}} می‌گوید: بار خدایا،... تو به کَرَم خود، در برابر اندک زمانی [[عبادت]] در این دنیای فانی، پاداشی طولانی و جاویدان می‌دهی... فراتر از این، از [[بنده]] خود که از روزی تو خورده است و هم بدان توانِ طاعتش بُوَد، عوض مطالبه نکرده‌ای. برای رسیدن به آمرزش تو ابزاری به کار داشته که تو بر سرِ آن بر او تنگ نگرفته‌ای<ref>نیایش سی‌ و هفتم:</ref>.

[[گریه]]، از جمله ابزارهای آمرزش الهی است: «ای خدای من! آیا تو گریه کننده‌ات را می‌آمرزی تا من در [[گریستن]] شتاب نمایم؟»<ref>نیایش شانزدهم:</ref>، چنان‌که "[[دعا]] برای [[پدر]] و [[مادر]]"، [[زمینه‌ساز]] برخورداری از آمرزش الهی است: «و مرا به سبب دعایی که در [[حق]] پدر و مادرم می‌کنم بیامرز»<ref>نیایش بیست و چهارم:</ref>.

آمرزش، [[احسان]] [[خدا]] به [[بندگان]] خویش است: «بار خدایا،... بر من ببخش همان چیزی را که به کسی که به خاطر عفوت [[تسلیم]] تو گردیده است، می‌بخشی؛ و به من ارزانی دار آنچه بر تو گران نیست و به کسی که آرزوی آمرزش تو دارد، انعام می‌کنی»<ref>نیایش چهل ‌و هفتم:</ref>.<ref>علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی، دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آمرزش»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۹.</ref>

نکته مهم در [[فهم]] ارزشِ آمرزش این است که، آمرزش، عامل گشایش و توسعه انسان است، زیرا او را به [[رحمت]] بی‌کرانه خدا متصل می‌سازد: «ای خداوندی که دریای رحمتت پهناور است و عرصه بخشایشت [[عظیم]] است، ای [[خدای بزرگ]]، ای خدای [[بخشنده]]، بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] بفرست و رحمت خود نصیب من کن و به [[فضل]] خویش بر من [[مهربان]] باش و به آمرزشت بر من [[گشایش]] ده»<ref>نیایش چهل‌وهشتم:</ref>.