پرش به محتوا

بیعت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ثابت' به 'ثابت'
جز (جایگزینی متن - 'مانع' به 'مانع')
جز (جایگزینی متن - 'ثابت' به 'ثابت')
خط ۵۷: خط ۵۷:


==[[بیعت]] از دیدگاه [[اهل تسنن]]==
==[[بیعت]] از دیدگاه [[اهل تسنن]]==
*جریان [[گزینش]] برخی از [[خلفا]] از طریق [[بیعت]] سبب شده که این مسأله وارد کتاب‌های [[کلامی]] شود و [[بیعت]] را [[تعیین]] کننده [[منصب امامت]] بدانند. بر خلاف [[شیعیان]] که [[بیعت]] را شرط [[مشروعیت]] [[امام]] نمی‌دانند، بسیاری از اهل تستن، راه [[گزینش امام]] را متعدد دانسته که یکی از آنها [[بیعت]] [[اهل حل و عقد]] است؛ به گونه‌ای که بگویند این [[امام]] است<ref>الأحکام السلطانیة، فراء، ص۲۸؛ الأحکام السلطانیه، ماوردی، ص۶.</ref>. [[عضدالدین ایجی]] می‌گوید:[[امامت]]، با [[بیعت]] [[اهل حل و عقد]] [[ثابت]] می‌شود، به [[گواه]] اینکه [[خلافت ابوبکر]] با [[بیعت]] آنان صورت پذیرفت<ref>المواقف، ص۳۹۹.</ref>. [[تفتازانی]] می‌گوید:[[امامت]] نزد بیشتر [[فرق اسلامی]]، با [[گزینش]] [[اهل حل و عقد]]، انجام می‌گیرد، هر چند تعداد آنها کم باشد، به [[گواه]] این که [[اجماع]] بر [[خلافت ابوبکر]] هست، در حالی که [[نص]] و اتفاق همگانی بر [[انتخاب]] او نبوده است<ref>شرح المقاصد، ج۵ ص۲۵۲.</ref>.
*جریان [[گزینش]] برخی از [[خلفا]] از طریق [[بیعت]] سبب شده که این مسأله وارد کتاب‌های [[کلامی]] شود و [[بیعت]] را [[تعیین]] کننده [[منصب امامت]] بدانند. بر خلاف [[شیعیان]] که [[بیعت]] را شرط [[مشروعیت]] [[امام]] نمی‌دانند، بسیاری از اهل تستن، راه [[گزینش امام]] را متعدد دانسته که یکی از آنها [[بیعت]] [[اهل حل و عقد]] است؛ به گونه‌ای که بگویند این [[امام]] است<ref>الأحکام السلطانیة، فراء، ص۲۸؛ الأحکام السلطانیه، ماوردی، ص۶.</ref>. [[عضدالدین ایجی]] می‌گوید:[[امامت]]، با [[بیعت]] [[اهل حل و عقد]] ثابت می‌شود، به [[گواه]] اینکه [[خلافت ابوبکر]] با [[بیعت]] آنان صورت پذیرفت<ref>المواقف، ص۳۹۹.</ref>. [[تفتازانی]] می‌گوید:[[امامت]] نزد بیشتر [[فرق اسلامی]]، با [[گزینش]] [[اهل حل و عقد]]، انجام می‌گیرد، هر چند تعداد آنها کم باشد، به [[گواه]] این که [[اجماع]] بر [[خلافت ابوبکر]] هست، در حالی که [[نص]] و اتفاق همگانی بر [[انتخاب]] او نبوده است<ref>شرح المقاصد، ج۵ ص۲۵۲.</ref>.
*در مورد [[لزوم]] [[بیعت]] با شخص [[افضل]] هم بین [[اهل سنت]] اختلافاتی وجود دارد. از نگاه ایشان، اگر از ابتدا [[افضل]] یافت نشود و بعد پیدا شود، یا اینکه دسترسی به [[افضل]] وجود نداشته باشد، یا اینکه [[مفضول]] در نظر [[مردم]] [[مقبولیت]] بیشتری داشته باشد، می‌توان با شخص [[مفضول]] [[بیعت]] کرد؛ اما اگر از ابتدا بدون عذر خاصی با شخص [[مفضول]] [[بیعت]] شود، در مورد صحت [[بیعت]] و [[رهبری]] وی [[اختلاف]] وجود دارد. [[جاحظ]] [[بیعت]] با وی را منعقد نمی‌داند، اما اکثر [[فقهاء]] و [[متکلمان]] [[اهل تسنن]]، وجود [[افضل]] را مانع از [[بیعت]] با [[مفضول]] نمی‌دانند<ref>الاحکام السلطانیه، ماوردی، ص۲۷.</ref><ref>[[جعفر سبحانی|سبحانی، جعفر]]، [[بیعت ۲ (مقاله)|بیعت]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۲ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۲.</ref>.
*در مورد [[لزوم]] [[بیعت]] با شخص [[افضل]] هم بین [[اهل سنت]] اختلافاتی وجود دارد. از نگاه ایشان، اگر از ابتدا [[افضل]] یافت نشود و بعد پیدا شود، یا اینکه دسترسی به [[افضل]] وجود نداشته باشد، یا اینکه [[مفضول]] در نظر [[مردم]] [[مقبولیت]] بیشتری داشته باشد، می‌توان با شخص [[مفضول]] [[بیعت]] کرد؛ اما اگر از ابتدا بدون عذر خاصی با شخص [[مفضول]] [[بیعت]] شود، در مورد صحت [[بیعت]] و [[رهبری]] وی [[اختلاف]] وجود دارد. [[جاحظ]] [[بیعت]] با وی را منعقد نمی‌داند، اما اکثر [[فقهاء]] و [[متکلمان]] [[اهل تسنن]]، وجود [[افضل]] را مانع از [[بیعت]] با [[مفضول]] نمی‌دانند<ref>الاحکام السلطانیه، ماوردی، ص۲۷.</ref><ref>[[جعفر سبحانی|سبحانی، جعفر]]، [[بیعت ۲ (مقاله)|بیعت]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۲ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۲.</ref>.


۲۱۸٬۴۳۸

ویرایش