منشأ دين: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'وسیله' به 'وسیله'
جز (جایگزینی متن - 'پنهان' به 'پنهان') |
جز (جایگزینی متن - 'وسیله' به 'وسیله') |
||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
#آنچه طرفداران این دیدگاه به صورت عام به [[دین]] نسبت میدهند، در [[آیین اسلام]] یافت نمیشود<ref>ر.ک: مارکسیسم و مذهب، ص ۱۵.</ref>. [[تعالیم اسلامی]] همواره از طبقات زیرین [[جامعه]] [[حمایت]] میکنند و [[زورگویان]] و [[سرمایهداران]] دنیاپرست را بر نمیتابند<ref>{{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ}}«و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شدهاند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.</ref>. | #آنچه طرفداران این دیدگاه به صورت عام به [[دین]] نسبت میدهند، در [[آیین اسلام]] یافت نمیشود<ref>ر.ک: مارکسیسم و مذهب، ص ۱۵.</ref>. [[تعالیم اسلامی]] همواره از طبقات زیرین [[جامعه]] [[حمایت]] میکنند و [[زورگویان]] و [[سرمایهداران]] دنیاپرست را بر نمیتابند<ref>{{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ}}«و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شدهاند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.</ref>. | ||
#این دیدگاه در [[مقام عمل]] نتوانسته است با طرد [[دین]]، [[جامعه]] را به سوی [[عدالت اجتماعی]] راه نماید. نظامهای [[سیاسی]] پیرو این دیدگاه، با نظامهای [[سرمایهداری]] کنار آمدهاند و به [[اختلاف طبقاتی]] دامن زدهاند<ref>ر.ک: پایان عمر مارکسیسم، ۱۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۳۳.</ref> | #این دیدگاه در [[مقام عمل]] نتوانسته است با طرد [[دین]]، [[جامعه]] را به سوی [[عدالت اجتماعی]] راه نماید. نظامهای [[سیاسی]] پیرو این دیدگاه، با نظامهای [[سرمایهداری]] کنار آمدهاند و به [[اختلاف طبقاتی]] دامن زدهاند<ref>ر.ک: پایان عمر مارکسیسم، ۱۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۳۳.</ref> | ||
* [[کارل مارکس]] بنیانگذار این [[نظریه]] [[دین]] را ساخته و پرداخته طبقه [[حاکمان]] و ابزار [[سلطه]] آنان میداند. به دنبال پیدایش [[مالکیت]]، جامعۀ طبقاتی شکل گرفت. دو طبقه [[حاکم]] و محکوم همواره با یکدیگر در [[جنگ]] و [[ستیز]] بودهاند. طبقه [[حاکم]] «زمینداران بزرگ و [[سرمایهداران]]» برای [[حفظ]] [[منافع]] خویش و جلوگیری از [[قیام]] طبقه محکوم «کارگر» [[دین]] را اختراع کرد تا به | * [[کارل مارکس]] بنیانگذار این [[نظریه]] [[دین]] را ساخته و پرداخته طبقه [[حاکمان]] و ابزار [[سلطه]] آنان میداند. به دنبال پیدایش [[مالکیت]]، جامعۀ طبقاتی شکل گرفت. دو طبقه [[حاکم]] و محکوم همواره با یکدیگر در [[جنگ]] و [[ستیز]] بودهاند. طبقه [[حاکم]] «زمینداران بزرگ و [[سرمایهداران]]» برای [[حفظ]] [[منافع]] خویش و جلوگیری از [[قیام]] طبقه محکوم «کارگر» [[دین]] را اختراع کرد تا به وسیله آن، تودهها را تخدیر و مهار کنند. برای همین، مارکس [[دین]] را افیون تودهها مینامد<ref>ر.ک: [[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص ۲۵۳- ۲۶۲.</ref>. دیدگاه مارکس با چالشهایی جدی روبهروست؛ از جمله: | ||
# [[یگانهپرستی]] قبل از پیدایش [[جوامع]] طبقاتی وجود داشته است: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ}}<ref>«خداوند، آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۳۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص ۲۵۳- ۲۶۲.</ref> | # [[یگانهپرستی]] قبل از پیدایش [[جوامع]] طبقاتی وجود داشته است: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ}}<ref>«خداوند، آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۳۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص ۲۵۳- ۲۶۲.</ref> | ||
#براساس این دیدگاه، طبقۀ [[حاکم]] و [[سرمایهدار]] همواره باید طرفدار رواج [[دین]] برای تخدیر تودهها باشند، درحالی که [[حاکمان]]، [[اشراف]] و [[ثروتمندان]]، همواره از [[مخالفان]] سرسخت [[پیامبران الهی]] بودهاند: {{متن قرآن|وَانْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَى آلِهَتِكُمْ إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ}}<ref>«و سرکردگان آنان راه افتادند (و به همراهان خود گفتند): بروید و در (پرستش) خدایان خود شکیبا باشید که این چیزی است که (از شما) میخواهند» سوره ص، آیه ۶.</ref>؛ همچنین براساس دیدگاه مارکس طبقۀ [[حاکم]] باید نسبت به [[دین]] بیاعتقاد باشند، در حالی که [[قرآن]] از [[حضرت یوسف]]{{ع}}، [[حضرت سلیمان]]{{ع}}، [[حضرت داود]]{{ع}}، [[طالوت]]، [[ذوالقرنین]] یاد میکند که به رغم تعلق به طبقۀ اشراف و [[حاکمان]] نه تنها بیدین نبودند، بلکه خود از [[پیامبران الهی]] و شخصیتهای برجسته [[دینی]] بودند. افزون برآن، درمیان آنها دینباورانی نیز بودند که حتی [[جان]] و [[مال]] خود را در راه [[عقاید]] خویش نثارکردند. [[آسیه همسر فرعون]]، [[مؤمن آل فرعون]]، [[اصحاب کهف]] و [[حضرت خدیجه]]{{س}} از این قبیلاند؛ {{متن قرآن|وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ}}<ref>«و خداوند برای مؤمنان، همسر فرعون را مثل زد هنگامی که گفت: پروردگارا! نزد خود در بهشت برای من خانهای بساز و مرا از فرعون و کردارش رهایی بخش و مرا از این قوم ستمگر آسوده گردان» سوره تحریم، آیه ۱۱.</ref>.<ref>ر.ک: [[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص ۲۵۳- ۲۶۲.</ref> | #براساس این دیدگاه، طبقۀ [[حاکم]] و [[سرمایهدار]] همواره باید طرفدار رواج [[دین]] برای تخدیر تودهها باشند، درحالی که [[حاکمان]]، [[اشراف]] و [[ثروتمندان]]، همواره از [[مخالفان]] سرسخت [[پیامبران الهی]] بودهاند: {{متن قرآن|وَانْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَى آلِهَتِكُمْ إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ}}<ref>«و سرکردگان آنان راه افتادند (و به همراهان خود گفتند): بروید و در (پرستش) خدایان خود شکیبا باشید که این چیزی است که (از شما) میخواهند» سوره ص، آیه ۶.</ref>؛ همچنین براساس دیدگاه مارکس طبقۀ [[حاکم]] باید نسبت به [[دین]] بیاعتقاد باشند، در حالی که [[قرآن]] از [[حضرت یوسف]]{{ع}}، [[حضرت سلیمان]]{{ع}}، [[حضرت داود]]{{ع}}، [[طالوت]]، [[ذوالقرنین]] یاد میکند که به رغم تعلق به طبقۀ اشراف و [[حاکمان]] نه تنها بیدین نبودند، بلکه خود از [[پیامبران الهی]] و شخصیتهای برجسته [[دینی]] بودند. افزون برآن، درمیان آنها دینباورانی نیز بودند که حتی [[جان]] و [[مال]] خود را در راه [[عقاید]] خویش نثارکردند. [[آسیه همسر فرعون]]، [[مؤمن آل فرعون]]، [[اصحاب کهف]] و [[حضرت خدیجه]]{{س}} از این قبیلاند؛ {{متن قرآن|وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ}}<ref>«و خداوند برای مؤمنان، همسر فرعون را مثل زد هنگامی که گفت: پروردگارا! نزد خود در بهشت برای من خانهای بساز و مرا از فرعون و کردارش رهایی بخش و مرا از این قوم ستمگر آسوده گردان» سوره تحریم، آیه ۱۱.</ref>.<ref>ر.ک: [[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص ۲۵۳- ۲۶۲.</ref> |